Return to flip book view

WijnWijs De carri re van een druif

INHOUD 2 WAT IS WIJN Gegist druivensap Landbouwproduct Cultuurproduct Handelsproduct Genotsproduct 3 HOE WORDT WIJN GEMAAKT Verschillende wijnen Kneuzen en plukken Most Druivensap Gistkuip Gisting Gistcellen Suikers Alcohol Warmte Koolzuurgas Restzoet Rusten Rijpen Vat tank fust In balans Eikenhout Vleugje vanille Filteren Bottelen Tannine of looizuur Rood wit ros Port Sherry en Champagne Versterkte wijnen Mousserende wijnen Bubbeltjeswijn Tweede gisting Bodem en klimaat Gematigde klimaatzones Moderne snufjes Computers Wijnfabrieken Traditioneel proces Biologische wijnbouw Herkomstbenaming Regels en afspraken Handelsafspraak Wijnkwaliteit Etiketten Kunstgrepen Chaptaliseren Zwavel of sulfiet Foutje bedankt Beschimmelde kranten Oxidatie Droesem bezinksel dep t 11 WIJNGEBIEDEN Oude wereld Nieuwe wereld Mild klimaat Strenge wijnwetten Nederlandse wijnbouw Broeikaseffect 13 SMAKEN VERSCHILLEN Smaakverschillen Kijken Proeven Ruiken Tong Smaakpapillen Zoet zout zuur bitter Evenwicht Honderden geuren Fruitig Bloemig Kruidig Platteland Bouquet Wijnvocabulaire Kleurdiepte Walsen Slurpen Smakken Afdronk Wijnproeverij Handelaren en klanten Spuugbakken 15 DE WIJNBOER Wijnmaker Zelfstandig ondernemers Co peraties Belangen behartigen Klimaat Chateau Werkzaamheden in de wijngaard Wijnstokken Oogstmaand Vaste plukkers 18 DE WIJNHANDELAAR Tussenhandel Vraag en aanbod Internationale handel Wijnmode Veranderde voorkeuren Lifestyle product Onderzoek Wijnvoorkeuren Wijnconsumptie Cadeau Relatiegeschenk C page wijnen Hamsteren Passende wijn Verkoopppunten Supermarkt Slijterijen Wijnspeciaalzaken Internetbestelling Importeurs Wijnsector Brood Verdienen 10 000 Mensen Wijnveilingen Wijnmakelaar Wijnmarketing Wijnreizen Wijnkoningin Presentatie Verpakking Merknamen 21 ZELF WIJN MAKEN OF WIJNHANDELAAR WORDEN Wijnkennis Wijnopleidingen Wijncursussen Wijnacademie Magister Vini 22 WIJNWETGEVING Milieuregels Sluipwespen en lieveheersbeestjes Gezondheid Etiketten Duidelijke functie Pittige boete 24 WIJN SERVEREN Wijnsnobs Waardevolle adviezen Niet verplicht Wijnglazen Toelopende kelk Steel Drinktemperatuur Gekoeld Chambreren Kamertemperatuur Proosten Wijn bij het eten Extra oppepper In de verdrukking Dessertwijnen 25 FLESSEN EN KURKEN Jerrycans Kartonnen pakken Glazen flessen 0 75 liter Kleurloos glas Gekleurd glas Flesvormen Herkenbaarheid In n oogopslag Kurk of schroefdop Ploppen 27 WIJN BEWAREN Zachter van smaak Rode bewaarwijnen Niet te oud Opslagplaats Constante temperatuur Klimaatkasten Wijnbewaarkasten Lang houdbaar Juiste omstandigheden 29 WIJN EN GEZONDHEID Alcohol en verkeer Verantwoordelijkheid Risico s weten Geniet maar drink met mate Overdaad schaadt Wetenschappelijke rapporten Matig wijngebruik 31 PRODUCTSCHAP WIJN WIJNINFORMATIECENTRUM Belangen behartigen Wijnbranche Milieu Noodzakelijke informatie Wijninformatiecentrum Voorlichting Bibliotheek www wijninfo nl Erkend diploma Niveau

WIJNWIJS De carri re van een druif Komt er wijn uit een druif Zou je zelf later wijnboer of wijnhandelaar willen worden Wat is een vette wijn Groeien kurken aan bomen Wat is een oenoloog Hoe maak je wijnazijn Wat zijn de nachtmerries van een wijnboer Kun je witte wijn maken van blauwe druiven Waarom ruikt sommige wijn naar kattenpis Hoe komt wijn in Nederlandse winkels terecht Kun je in Nederland wijnkunde studeren Wie adopteert er nou wijnstokken Waarom slurpen wijndrinkers zo De antwoorden kun je terugvinden in dit boekje Het is bedoeld voor iedereen die meer over wijn wil weten en misschien later zelf wel in de wijnbranche zou willen werken Her en der vind je opdrachten om uit te voeren Zo leer je al doende hoe wijn gemaakt wordt En hoe een simpele druif zo n bliksemcarri re kan maken 1

WAT IS WIJN WAT IS WIJN Wijn is gegist druivensap Dat klinkt alsof het gewoon een kwestie is van druiven plukken persen tijdje laten gisten en in flessen stoppen Hemel als het zo eenvoudig was dan waren er niet hele bibliotheken volgeschreven over wijn Het moet dus haast wel m r zijn dan alleen een gewoon landbouwproduct Noem nog wproducten 3 landbou en duct cultuurpro 3 en delsproduct han 3 ducten genotspro 3 2 Klopt want daarnaast is het ook een cultuurproduct Het hoort bij onze cultuur Dat is bijvoorbeeld goed te zien aan de grote hoeveelheid spreekwoorden waar wijn in voorkomt Al in de bijbel lezen we over wijn En de wijnbouw verspreidde zich met het christendom elk klooster had een eigen wijngaard om miswijnen te maken Ook de Joden schenken wijn bij hun ceremonies Voor hen is wijn een symbool van vreugde Alleen moslims drinken geen wijn Dat mag niet van hun geloof omdat alcohol voor hen verboden is Toch wordt er in Islamitische landen als Marokko Turkije en Syri w l wijn gemaakt Dat is niet zo vreemd want wijn is ook een handelsproduct Waarom wijn zo n populair handelsproduct is Dat komt omdat het v r alles een genotsproduct is Dat wil zeggen dat het een drank is waar heel wat volwassen mensen over de hele wereld ontzettend van kunnen genieten Sommigen weten echt lles over wijn en hebben er zelfs hun hobby van gemaakt In dit boekje proberen we jou een beetje wegwijs te maken in de wereld van de wijn Want wie de voordelen kent maar ook op de hoogte is van de nadelen die mag zich met recht een wijnkenner noemen

HOE WORDT WIJN GEMAAKT HOE WORDT WIJN GEMAAKT Wijn is dus gegist druivensap Dat is gemakkelijker gezegd dan gedaan want er is veel kennis en ervaring nodig om goede wijn te maken De basis van wijnmaken is overal gelijk maar daarbovenop zijn wel duizend en een manieren om mee te vari ren Iedere wijnproducent doet het op zijn eigen manier Vandaar die ongelooflijke hoeveelheid verschillende wijnen Vruchtenwijn is gemaakt van andere vruchten dan druiven rabarber aardbeien kersen peren perzik In de Franse provincies Normandi en Bretagne maken ze wijn van appels cider heet die FANATIEK GEDOE Het verhaal begint als de druiven geplukt en gekneusd zijn en het sap of most naar de gistkuip toegaat Want zonder gisting heeft de wijnboer alleen maar druivensap Pas als hij het druivensap laat gisten krijgt hij wijn Gisten is een ingewikkeld chemisch proces dat begint zodra de gekneusde druiven in de gistkuip in aanraking komen met gistcellen Ze zijn namelijk verzot op de suikers die in de druiven zitten Omdat de gistcellen maar klein zijn hebben ze niet de kracht om zich zelfstandig door de dikke druivenschillen heen te vechten Pas als de druiven worden gekneusd kunnen de gistcellen zich op de suikers storten En dan gebeurt er iets raadselachtigs als de gistcellen de suikers opeten zetten ze die om in alcohol Gearomatiseerde wijnen zijn wijnen waaraan smaken zijn toegevoegd Bijvoorbeeld vermouth sangria gl hwein bisschopswijn Zoek zoveel mogelijk spreekw oorden op waarin het woord WIJN WIJNGAARD of DRUIF voorkomt Sopexa en Handelsafdeling Ambassade van Oostenrijk Op pagina 32 kun je de gev onden spreekwoorden invullen 3

HOE WORDT WIJN GEMAAKT RUSTEN EN RIJPEN Als het gistproces klaar is keert eindelijk de rust weer terug in de gistkuip De wijnboer pompt dan zijn jonge wijn in een vat of een tank om rustig wat bij te komen van al die heisa in de gistkuip Rijpen noemen we dat In die rijpingsperiode Zoek de vertaling op van komen wijnen langwijn druif wijngaard zaam in balans wijnmaker fles is Dat betekent dat alin het Engels Frans Spaans en Italiaans le verschillende smaken en geuren Op pagina 32 kun je de die in de wijn zitten gevonden vertalingen invullen de kans krijgen om aan elkaar te wennen en n geheel te vormen Eenvoudige rode wijnen en de meeste witte wijnen rijpen een paar maanden in een stalen of betonnen tank Maar de kwaliteitswijnen rijpen in eikenhouten vaten fusten Rode soms wel 12 maanden Ondertussen zuigen de jonge wijnen smaakstoffen op uit het eikenhout dat geeft ze een vleugje vanille Die smaak is heel herkenbaar Een wijnliefhebber proeft direct dat de wijn op hout heeft gelegen 4 Als de wijn na verloop van tijd goed gerijpt is wordt hij gefilterd om zoveel mogelijk achtergebleven dode gistcellen en resten van de pitten stelen en schillen te verwijderen Daarna kan hij brandschoon de fles in Dat noemen we bottelen Witte wijn wordt ongeveer tien maanden na de oogst gebotteld rode kwaliteitswijnen soms pas na drie jaar En zelfs dan zijn ze nog niet rijp In de fles ontwikkelen ze zich rustig verder Rode wijnen met veel tannine zijn Met dank aan het Instituto Espa ol de Comercio Exterior ICEX KLARE WIJN Klare wijn is wijn die helder is na het filteren Dat klaren deed men vroeger door eiwitten van kippeneieren in het wijnvat te gooien De zwevende deeltjes in de wijn werden aangetrokken tot de eiwitten en zo zakten ze aan elkaar geklonterd naar de bodem Vinos de Espa a Dat gaat niet ongemerkt Het gistingsproces is nogal een fanatiek gedoe alles sist en spettert en bruist en borrelt in de gistkuip Want bij dat omzetten komt warmte en een boel koolzuurgas vrij De gistcellen blijven maar eten dat betekent dat ze dus ook steeds meer suikers omzetten in alcohol Net zolang tot de suikers in de druif op zijn Dan is het gistproces ten einde Het gistproces kan ook stoppen omdat het alcoholpercentage is opgelopen tot ongeveer 16 Dat kunnen de gistcellen niet overleven Er kan dan restzoet overblijven dat zijn suikers waar de gistcellen niet meer aan toegekomen zijn In de ene druif zit wat meer suiker dan in de andere En hoe meer restzoet er overblijft hoe zoeter de wijn

HOE WORDT WIJN GEMAAKT echt bedoeld om lang te bewaren Tannine of looizuur zit in de pitjes de steeltjes en druivenschillen maar ook in de eikenhouten vaten Je proeft het heel duidelijk het smaakt droog stroef en bitter Na een paar jaar verdwijnt die tanninesmaak geleidelijk ROOD WIT ROS Er bestaan witte druiven en blauwe druiven Tamelijk verwarrend want de witte druiven zijn eerder groenig en de blauwe druiven zijn eerder donkerrood Een kleur die we niet voor niks wijnrood noemen Het vruchtvlees van alle druiven wit en blauw is kleurloos De kleur zit dus alleen in de schil van de blauwe druiven Rode wijn is gemaakt van blauwe druiven waarvan de wijnboer de schillen mee laat gisten Daardoor komt de donkerrode kleurstof uit de schil in de wijn Rode wijn kan nooit gemaakt worden van witte druiven Witte wijn wordt gemaakt van witte druiven maar kan vreemd genoeg ook gemaakt worden van blauwe druiven De wijnboer perst dan zijn blauwe druiven onmiddellijk na het plukken en zorgt er voor dat alleen het kleurloze vruchtvlees en absoluut geen schillen in de gistkuip terecht komt Zo kan er dus geen kleurstof uit de donkere schil meegisten Witte wijn van witte druiven heet blanc de blancs wit C PAGEWIJNEN van witte Nogal wat wijnen zijn c page wijnen Dat zijn wijnen die van n druivensoort zijn gemaakt Maar er zijn ook wijnen die gemaakt zijn door verschillende druivensoorten met elkaar te vermengen Soms wel meer dan 10 Dat heet assemblage en heeft als voordeel dat de goede eigenschappen van de verschillende druiven elkaar versterken De ene soort heeft bijvoorbeeld een dieprode kleur de andere een typische smaak en weer een andere bevat veel suiker Dan heb je ook nog ros die zit qua kleur tussen rode en witte wijn in Veel mensen denken dat ros een mix is van witte en rode wijn Maar dat klopt niet Om ros te krijgen gebruikt de boer blauwe druiven en laat de schillen maar een paar uurtjes meegisten Zo geven ze maar een klein beetje kleurstof af PORT SHERRY EN CHAMPAGNE Port en sherry zijn versterkte wijnen Dat betekent dat er meer alcohol in zit dan in gewone wijn Dat heeft de wijnboer expres gedaan door wat extra alcohol aan de wijn toe te voegen Daarnaast bestaan er nog mousserende wijnen Die noemen we ook wel bubbeltjeswijn Je hebt vast wel eens van Champagne gehoord dat is daar het bekendste voorbeeld van De wijnboer laat dan zijn wijnen voor een tweede keer gisten maar dan in de fles Dat doet hij door wat gist en 5

HOE WORDT WIJN GEMAAKT Er bestaan ongelooflijk veel verschillende druivensoorten Hieronder een aantal van de allerbekendste suiker toe te voegen aan zijn volle flessen en sluit ze stevig blauw af met een kroonkurk Cabernet franc Onmiddellijk beginnen Cabernet sauvignon de gistcellen weer van Gamay uif Ontleed een dr de suiker te snoepen Grenache witte druif Die zetten ze om in alPak een blauwe en een Merlot vruchtvlees lke kleur heeft het cohol en daarbij komt Pel beide druiven We Pinot noir servet pieren Plet ze dan op een pa dus weer een heleboel Syrah mt eruit Welke kleur sap ko koolzuur vrij Maar omTempranillo Kun je er meer vinden dat de flessen stevig dicht zitten kan het wit koolzuur niet ontsnappen mengen met de wijn Chardonnay en kan dus niet veel anders Deze methode wordt overal ter Chenin blanc doen dan zich keurig te verwereld toegepast maar alleen Gew rztraminer de wijnboeren uit de Franse Merlot Champagne streek mogen die Muscat wijn Champagne noemen Pinot blanc Alle mousserende wijnen die Riesling buiten de Champagne streek Sauvignon blanc worden gemaakt hebben S millon namen als Cr mant in de Kun je er meer vinden rest van Frankrijk Sekt Duitsland Spumante Zie www wijninfo nl Itali Cava Spanje bij wetenswaardigheden over wijn Vonkelwijn Zuid Afrika en Sparkling wine in de nieuwe wereld DRUIVEN karakteristieke smaak Beroemde druivenrassen zijn bijvoorbeeld de Riesling de Chardonnay de Pinot Noir en de Cabernet Sauvignon Die groeien niet alleen in Europa maar ook aan de andere kant van de wereld Het opvallende is dat druiven van n soort in het ene gebied totaal andere wijn oplevert dan in het andere gebied Alle landen hebben wijn met een eigen karakteristieke smaak Net zoals met olijfolie of kaas Onze Goudse kaas smaakt echt duidelijk anders dan een Franse roquefort 6 Wijndruiven zien er heel anders uit dan tafeldruiven Tafeldruiven zijn groot en moeten het vooral van hun glanzende uiterlijk hebben Dat verkoopt nou eenmaal beter Wijndruiven zijn wat klein en gedrongen Maar ze zijn perfect om wijn van te maken en dat kan je van een tafeldruif niet zeggen Er bestaan ontzettend veel verschillende soorten wijndruiven die allemaal hun eigen smaak kleur en gebruiksaanwijzing hebben En iedere drui

HOE WORDT WIJN GEMAAKT vensoort moet weer anders onderhouden worden en elke druif heeft een eigen voorkeur voor bodem of klimaat De druivensoorten die geschikt zijn voor de Nederlandse wijnbouw zouden maar verpieteren in de hete Spaanse binnenlanden Over het algemeen groeien alle wijndruiven het best tussen de 40 en 50 graden noorderbreedte en tussen de 30 en 45 graden zuiderbreedte Dat noemen we de gematigde klimaatzones dat zijn gebieden waar de temperatuur tamelijk constant is en waar de zon regelmatig schijnt Druiven hebben een bepaalde hoeveelheid zon nodig om goed te kunnen groeien Sommige druivensoorten kunnen trouwens met iets minder zon toe en die doen het uitstekend in wat koelere landen als Nederland of Duitsland Vooral witte Wijnproducenten maken steeds meer gebruik van moderne technieken MODERNE SNUFJES Men zegt wel eens dat de beste druiven groeien op de armste grond Dat komt omdat de wortels dan min of meer gedwongen worden om heel diep in de grond op zoek te gaan naar mineralen soms wel tot dertig meter om hun druiven te voeden Een wijnstok heeft wel een paar jaar nodig om zijn wortels te ontwikkelen Tijdens die groeiperiode zijn de miezerige druiven die eraan groeien nog niet geschikt om wijn van te maken Pas wanneer de wortels eenmaal flink diep in de grond zijn uitgewaaierd levert de wijnstok druiven gestampte druiven die sappig en smakelijk Wijn persen deed men vroeger met de hand Of genoeg zijn om wijn van liever gezegd met de voet Jonge mensen uit te maken Een wijnstok het dorp stonden tot aan hun navel in een enorkan wel honderd jaar oud me bak vol druiventrossen en zo stampten ze worden met hun blote voeten het sap uit de druiven Als het donkere druiven waren hielden ze daar dagenlang rode benen aan over Het kon trouwens best nog riskant zijn want het opstijgende koolzuur drukte de zuurstof weg waardoor ze gemakkelijk flauw konden vallen Op die manier zijn er wel eens mensen in de gistkuip verdronken Tegenwoordig worden de druiven geperst met hydraulische en pneumatische machines De techniek staat niet stil ook niet in de wijnwereld De meeste wijnboeren kunnen al niet meer zonder computers en ze hebben hun werkzaamheden in de kelder en de wijngaard steeds meer geautomatiseerd Zulke nieuwe ontwikkelingen kunnen de kwaliteit van de wijn flink ten goede komen maar vooral kunnen ze een wijnmaker een hoop tijd en werk besparen Neem bijvoorbeeld het plukken van de druiven Daar zijn tegenwoordig machines voor die in een ochtend kunnen doen waar mensenhanden vier volle dagen voor nodig hebben De grootste vernieuwing is misschien wel de computergestuurde temperatuurcontrole Omdat tijdens de gisting naast koolzuur ook 7

HOE WORDT WIJN GEMAAKT veel warmte vrijkomt is het van belang dat de temperatuur nauwkeurig gecontroleerd en constant bijgestuurd wordt Gistcellen gaan namelijk dood als het warmer wordt dan 35 graden Vroeger was dat een enorm gehannes met thermometers Werd de temperatuur te hoog dan gooiden de wijnboeren emmers ijskoud water tegen het vat of ze legden er grote ijsblokken omheen Tegenwoordig regelt de computer dat Die checkt 24 uur per dag of de gistende wijn niet te warm wordt En gebeurt dat wel dan stuurt de computer ijskoud water rond via dunne buisje die in de wanden van het vat zijn aangebracht Inmiddels zijn er wijnhuizen die haast op fabrieken lijken Ze hebben veel geld ge nvesteerd in supersonische apparatuur en de nieuwste machines Alles gaat computergestuurd persen gisten koelen bottelen Dat gaat de meeste wijnboeren toch net iets te ver Zij zoeken Tafelwijn heet in Itali Vino da Tavola in Spa nje Vino de la Tierra en Duitsland en Oostenrijk in Tafelwein Kun je ook de vertaling vinden van Landwijn en Appellation d Origine contr l e De juiste antwoorden kun je vinden op www wijni nfo nl Op pagina 32 kun je de gevonden vertalingen inv ullen een middenweg Want ze schuwen de moderne techniek niet maar toch willen ze nog wel iets van de oude tradities bewaren Sommige vaak biologische wijnboeren gaan nog een stapje verder Zij maken hun wijnen zoveel mogelijk volgens het traditionele proces zoals vroeger Dat betekent dat alles wat langzamer gaat Ze volgen het ritme van de natuur en laten hun wijnen kalm in hun eigen tempo tot rijping komen EEN ECHTE Je zou vreemd staan te kijken als je een dure iPOD kocht die bij nader inzien niet door Apple gemaakt was maar door een of andere knutselaar ergens in Brabant Als je een iPOD koopt wil je dat het een chte is Zoals iemand die een dure fles Champagne koopt ook zeker wil weten dat het een echte is In dat verband zul je vaak de term herkomstbenaming tegenkomen Die herkomstbenaming geeft aan waar de wijn vandaan komt Dat kan een land zijn een streek een gebied een dorp of een wijngaard Zelfs een chateau of zoals in het voorbeeld van Apple een fabriek De overheid controleert de herkomstbenaming en gaat na of de wijnboeren voldoen aan de vastgestelde regels en afspraken Bijvoorbeeld over de manier van verbouwen en wijnmaken de gebruikte druivensoort of het minimale alcoholgehalte Dit systeem van herkomstbenaming is een handelsafspraak die geldt in de hele Europese wijnbouw Niet alleen voor wijn herkomstbenaming in alle talen trouwens maar ook voor kaas ham olijfIedere taal heeft een eigen woord voor de herkomstbenaming olie bier Ook de wijnlanden buiten Europa Omdat het een veelgebruikte term is noemen we de belanggebruiken steeds vaker een systeem van rijkste herkomstbenaming Frans Appellation d origine Contr l e AOC Spaans Denominaci n de Origen DO Duits Qualit tswein bestimmter Anbaugebiete QbA Italiaans Denominazione di Origine Controllata DOC 8

HOE WORDT WIJN GEMAAKT GOED OF SLECHT De herkomstbenaming zegt trouwens niet alles over de kwaliteit van een wijn Daarom zijn alle wijnen in Europa in kwaliteitsgroepen verdeeld Iedere wijnproducent is verplicht om op het etiket te zetten tot welke groep zijn wijn behoort We noemen ze even in het Frans maar uiteraard gebruikt ieder land daarvoor zijn eigen taal Chaptaliseren noemen we dat Op die manier kan hij het alcoholgehalte van de wijn een beetje opkrikken Het is wettelijk geregeld in welke gebieden dit is toegestaan 1 De eenvoudigste kwaliteit is de vin de table of tafelwijn die vaak een lekker slobberwijntje wordt genoemd 2 Daarboven komt de vin de pays of landwijn Op het etiket staat uit welk land de wijn afkomstig is en uit welk gebied 3 De beste kwaliteit is de Appellation d Origine Contr l e meestal afgekort tot A O C Op de plaats waar het woordje Origine staat wordt de plaats ingevuld waar de wijn vandaan komt Bijvoorbeeld Appellation Bordeaux Contr l e Een andere ingreep bij de wijnbereiding is het gebruik van zwavel of sulfiet Dat zit in bijna alle wijnen Het is een conserveringsmiddel dat er voor zorgt dat wijn langer houdbaar blijft en voorkomt dat wijn oxideert of verder gist In de vrije natuur bestaan veel verschillende soorten gistcellen Dat zijn micro organismen die niet met het blote oog te zien zijn Ze leven in de vrije natuur in de wijngaard in de wijnkelder en op de schil van de druiven Als de druiven gekneusd worden zullen die gistcellen spontaan aan het werk gaan Maar hun gedrag is nogal onvoorspelbaar Ze doen gewoon maar wat Om het proces een beetje te kunnen sturen en controleren kiezen de meeste wijnboeren daarom voor gecultiveerde gistcellen In de laboratoria van een Nederlands bedrijf DSM Gist worden gistcellen gemaakt die w l doen wat de wijnboer wil KUNSTGREPEN Over het algemeen werken de natuur en de wijnboer goed samen en weten ze gezamenlijk mooie wijnen te maken Maar een enkele keer kan het wel eens nodig zijn om moeder natuur een handje te Gecultiveerde gistcellen uit het laboratorium helpen of te corrigeren Stel bijvoorbeeld dat een wijnboer n t in een gebied zit waar de zon een jaar maar matig geschenen heeft Een ramp want dan ontwikkelen de druiven bijna geen suikers Dan zit de wijnboer rond oogsttijd met onrijpe en zure druiven opgescheept Gegarandeerd dat zijn wijn ook niet lekker wordt Hij zal dan wat suiker toevoegen aan de geperste druiven 9

HOE WORDT WIJN GEMAAKT Rijpen in eikenhouten vaten geeft wel de mooiste wijnen maar het is ook vrij duur Niet alleen omdat het hout een flinke hoeveelheid wijn absorbeert zoals een spons water opslorpt maar ook omdat de prijs van zo n vat niet misselijk is soms wel 700 euro Om die kosten te omzeilen maar toch een houtige vanillesmaak aan de wijn te geven doet de wijnboer zijn wijn in plastic of stalen vaten en voegt daar hout aan toe Soms in de vorm van bescheiden snippers maar soms hele blokken en balken FOUTJE BEDANKT Het kan voorkomen dat een wijn niet honderd procent gaaf is Dat kan altijd gebeuren want het is en blijft een natuurproduct De meest gehoorde klacht is dat een wijn kurk heeft Dan ruikt en smaakt hij naar Zelf wijna zijn maken Men neme Restjes wij n die je o uders hebbe azijn sch n overgela one fles te stukje sto f en een el n astiek Doe een la agje wijn bij Sl azijn in een fles en uit de fles af met ee giet er de restjes elastiek z n stukje st odat er z of en ee uursto fles op een donkere pl f bij kan komen Z n daglicht bi a et de j kan kom ats zodat er geen en dir moet gew oon af en Hoelang Dat ver ect schilt toe ev echte zure azijnsmaa en proeven of het a Je k heeft gek l een tussen de regen D 20 en 50 dagen ligg at zal en Je kunt w itte en ro de wijnaz champagn ijn maken e en sherry zelfs va Wijn n 4 maanden azijn kan je ongev eer bewaren beschimmelde kranten Zo n fles kun je zonder problemen weigeren in een restaurant of terugbrengen naar de winkel Overigens is kurksmaak niemands schuld Het kan gewoon gebeuren een kans van ongeveer 1 op de 50 flessen Het overkomt de beste wijnmakers de beste handelaren en de beste restaurants Het enige dat helpt is een nieuwe fles opentrekken Wijn kan ook om zijn of over de top De kleur wordt dan bruinig en de geur kan zurig worden Kenners noemen dat oxidatie In de meeste gevallen komt het omdat de wijn te lang bewaard is Of omdat de kurk teveel zuurstof heeft doorgelaten Het kan gebeuren dat er vaste bestanddelen op de bodem van de fles liggen Hoewel het er wat vreemd uitziet hoef je er zeker niet mee terug naar de winkel Sterker nog het kan juist een goed teken zijn omdat de wijn minder gefilterd is en daardoor meer smaak heeft Die drab in de wijn heet droesem ook wel bezinksel of dep t genoemd Andere woorden voor wijnhuis Chateau Frans Domaine Frans Winery Engels Azienda agricola Spaans Bodega Spaans Weingut Duits Cantina Italiaans Kun je er meer vinden 10

WIJNGEBIEDEN Europa waar al meer dan 6000 jaar wijn wordt gemaakt noemen we de oude wijnwereld Maar ook ver buiten Europa wordt wijn gemaakt dat noemen we de nieuwe wereld Alle wijngaarden over de hele wereld liggen in de gematigde klimaatzones Want om druiven te verbouwen is een mild klimaat nodig Dat wil zeggen dat de zomers niet te heet mogen zijn en de winters niet te koud De wijngebieden van de nieuwe wereld liggen in klimaatsgebieden met een vrij constante temperatuur Hierdoor zijn de druiven en dus de wijnen uit de nieuwe wereld minder wisselend van kwaliteit Dat is hier in Europa anders Door het wisselende klimaat hebben we hier goede en slechte wijnjaren Delen van de oogst kunnen mislukken door een te hete zomer of door een heftige hagelstorm Dat probleem kennen ze minder in de nieuwe wereld Daardoor zijn de wijnbouwers in de nieuwe wereld serieuze concurrenten geworden van de wijnbouwers in Europa en hun wijnen worden steeds populairder De kwaliteit van hun wijnen gaat met sprongen vooruit Dat komt uiteraard door het gunstige klimaat maar ook omdat ze Europese wijnstokken hebben ge m Noord Amerika 50o Europa Europ rop Zoek 3 wijnhuizen op in 5 verschillende wijnlanden Op pagina 32 kun je het antwoord invullen porteerd Ook hun technisch kunnen staat op een hoog peil Dat komt omdat ze de allerbeste Europese oenologen wijndeskundigen hebben uitgenodigd om advies te geven en hun kennis en ervaring over te dragen Die wijnadviseurs worden in de nieuwe wereld met gejuich binnenge Azi 40o Afrika Noorderbreedte Zuiderbreedte 30o Zuid Amerika Oceani 45o 11

de aarstvijand van de wijnstok Ooit is de wijnbouw in Europa bijna verwoest geweest Rond 1870 namelijk was er een phylloxera epidemie De phylloxera is een onooglijke luis die de wortels van de wijnstokken opvrat waardoor de wijnstokken afstierven Paniek natuurlijk Niemand kon een goed werkend bestrijdingsmiddel vinden om die schadelijke druifluizen uit te roeien Op een gegeven moment zag het er naar uit dat de wijnbouw voorgoed uit Europa zou verdwijnen De ene na de andere wijngaard stierf uit Totdat opeens iemand ontdekte dat de druifluis de wortels van de Amerikaanse wijnstokken niet lekker vond Er was alleen n probleem de druiven van de Amerikaanse wijnstokken leverden geen goede wijnen op Dus waagden de wijnboeren een gok ze beplantten hun wijngaarden opnieuw met Amerikaanse onderstokken en lieten daarop Europese stekjes enten Zo werd de Europese wijnbouw nog op het nippertje gered haald zoals sterspelers bij voetbal Tegenwoordig gebeurt dat ook andersom Wijnmakers uit de nieuwe wereld worden om hun kennis steeds vaker uitgenodigd in Europa meer mogelijkheden om in grote hoeveelheden te produceren Daarbij komt dat er in de nieuwe wereld minder strenge wijnwetten zijn NEDERLANDSE WIJNBOUW California Wine Institute Opvallend in de nieuwe wijnwereld is dat de wijngaarden daar over het algemeen veel groter van omvang zijn dan hier bij ons Dat geeft de wijnboeren in de nieuwe wereld Bekende wijnlanden in Europa zijn Frankrijk Itali Spanje en Duitsland Bij Nederland denk je niet direct aan wijn Toch hebben we inmiddels een groeiend aantal veelbelovende wijnmakers in ons midden Vanaf 1980 zijn in Nederland her en der wijngaarden aangeplant Vooral in Zuid Limburg maar ook in Groningen Flevoland en Zeeland Zelfs in Amsterdam Met vallen en opstaan hebben de Nederlandse wijnboeren het vak moeten leren Maar door vaak in het buitenland de kunst af te kijken bij collegawijnboeren hebben ze aardig wat kennis van de In de nieuwe wereld zijn de wijngaarden vaak zo groot dat de wijnboer zijn rondje te paard moet doen 12

SMAKEN VERSCHILLEN BITTER wijnbouw naar Nederland gehaald En door het zorgvuldig uitkiezen en veredelen van wijndruiven die het in ons klimaat goed doen en niet zo heel veel zon nodig hebben hebben ze kans gezien om prima wijnen te produceren Sommigen winnen daar zelfs belangrijke internationale prijzen mee Toch zal het nog wel een paar jaar duren voor we echt bij de toppers horen Want de Nederlandse wijngaarden zijn nog tamelijk jong En zoals je weet geeft een wijnstok pas na een jaar of twintig de beste druiven Overigens is het beruchte broeikaseffect waardoor de aarde langzaam opwarmt in dit geval w l gunstig voor de Nederlandse wijnbouw Heel langzaam wordt het hier warmer zodat we heel langzaam een beetje de voordelen gaan krijgen van de nieuwe wereld ZUUR SMAKEN VERSCHILLEN ZOUT ZOUT ZOET ilerwater versch astje wat suik f eer met een kw ng Op welke plaatsen proe Sm en op je to lende plaats je de suiker doe hete goed uit en en het kwastj p Spoel je mond met citroensa ut water en zelfde met zo Wijnliefhebbers beslissen zelf wat ze lekker vinden Daar zijn geen regels voor Wijn is net als klassieke muziek of kunst iets wat je moet leren waarderen In het begin lijken alle wijnen op elkaar maar wie zich gaat verdiepen in al die verschillende soorten en smaken zal op een gegeven moment heel duidelijk verschillen proeven en een eigen voorkeur ontwikkelen En omdat smaken nu eenmaal verschillen is het dus onmogelijk om te zeggen welke wijn lekker is en welke niet Net zoals het onmogelijk is om te zeggen welke kaas het lekkerst is of welke chocola geuren die in wijn kunnen voorkomen Appel ananas abrikoos banaan bramen kersen bosvruchten cranberry citrus vijgen grapefruit meloen perzik peer pruimen framboos aardbei kruidnagel kastanje olijven lychees noten truffels vanille peper paprika asperges lavendel rozen peperkoek jam benzine vanille laurierdrop mango cassis gras viooltjes pepermunt muntkruid paddestoelen aarde boter geroosterd brood boterbabbelaars zuurtjes cederhout tabak wild honing vlees ijzer musk eikenhout brood leer caramel amandelen herfstbladeren chocola mokka mest kattenpis vuursteen apothekerskastje petroleum rook koffie rotte eieren schimmel motorolie papier stof kurk sulfiet zweet limonade etc ZUUR PROEVEN EN RUIKEN De voorpret bij wijnproeven begint al met kijken en ruiken Smaak wordt namelijk be nvloed door je neus en je ogen Ga maar na als je een verstopte neus hebt dan proef je meteen ook minder goed En hoe iets eruit ziet is even belangrijk als hoe het smaakt en ruikt Je moet toch niet denken aan een blauwe banaan of aan zwarte suiker Ogen en neus zijn dus heel belangrijk maar het zintuig waar je uiteindelijk echt mee proeft is je tong Op je tong zitten allemaal kleine spikkeltjes die 13

SMAKEN VERSCHILLEN smaakomschrijvingen uit het wijnvocabulaire Vet vlezig complex stroef wrang lomp speels soepel sappig krachtig rank iel fragiel elegant eerlijk glad lieflijk fluwelig vol vettig rond Kijk voor meer smaakomschrijvingen op www wijninfo nl bij proeftermen we de smaakpapillen noemen Die sturen alles wat je proeft door naar je hersenen Met de smaakpapillen op het puntje van je tong kun je alleen maar zoet proeven en met de smaakpapillen achter op je tong alleen maar bitter Ook zout en zuur hebben hun eigen plek Met je tong kun je dus alleen proeven of iets zoet zout zuur of bitter is Of een combinatie daarvan Net als alle andere voedings middelen bestaat ook wijn uit de basissmaken zoet zout bitter en zuur Daar moet dan wel een evenwicht tussen bestaan Anders gaat de ene smaak overheersen en krijg je bijvoorbeeld een zure of een bittere wijn Naast deze vier basissmaken zitten er nog honderden geuren in wijn verborgen Fruitig is het populairst Verder kan wijn ook ruiken naar bloemen kruiden of zelfs naar het platteland Het klinkt belachelijk maar er zijn wijnen die naar kattenpis mest of zelfs vuursteen horen te ruiken Alle verschillende geuren bij elkaar die in een wijn zitten noemen we het bouquet Echt goede wijnproevers kunnen precies benoemen wat ze proeven Daar is wel wat ervaring voor nodig want als je een geur niet kent kun je hem ook niet omschrijven De meeste mensen kunnen na een slok wel zeggen of ze het een lekkere of een vieze wijn vinden maar een geoefende wijnproever kan duidelijk zeggen w t hij proeft en w t hij ruikt Daarbij kan hij putten uit een heel wijnvocabulaire zie hierboven WIJNPROEVEN Je begrijpt nu wel dat wijnproeven niet iets is voor zomaar eventjes tussendoor Een serieuze wijnproever neemt goed de tijd om alle kleuren geuren en smaken tot zich door te laten dringen Het eerste dat hij dan ook doet is het glas bij de steel vastpakken en het volle glas tegen het licht houden Zo inspecteert hij de kleurdiepte van de wijn Wijnen kunnen veel verschillende kleuren heb 14

Organiseer een RUIKERIJ Zoek verschillende geuren die in wijn kunnen voorkomen bij elkaar zie kader blz 13 en laat je klasgenoten of familieleden proeven met een blinddoek om Wie kan de meeste smaken herkennen ben Van purperkleurig tot limonadeachtig Ook witte wijnen kunnen nogal van kleur verschillen Er zijn erbij die op vloeibare honing lijken andere zijn bijna kleurloos Bossenbroek bv Dan walst en draait de wijnproever de wijn door zijn glas en steekt zijn neus diep in het glas Zo probeert hij te ontdekken welke geuren hij zoal kan thuisbrengen Dan is het zover de proever neemt een ferme slok en laat de wijn over zijn tong langs zijn verhemelte en langs zijn tanden glijden Daarbij maakt hij gorgelen slurpgeluiden en smakkende bewegingen Dat hoort er bij want alleen zo kan hij alle smaken goed proeven Als hij dan uiteindelijk de wijn doorslikt let hij op de afdronk Dat is de smaak die achterblijft Hoe langer die blijft hangen hoe beter de wijn is Regelmatig worden her en der in de wereld wijnproeverijen georganiseerd Van hele kleintjes bij mensen thuis tot hele grote in speciaal afgehuurde ruimtes Daar komen handelaren en klanten bijelkaar om te kopen en te verkopen Op wijnproeverijen is Spuugbak het de gewoonte dat de bezoekers de wijn na iedere slok weer uitspugen in speciale spuugbakken Anders zouden ze veel te veel alcohol binnenkrijgen DE WIJNBOER De wijnboer doet het buitenwerk de wijnmaker doet het kelderwerk De wijnboer verzorgt met andere woorden de wijngaard en haalt de oogst binnen Vanaf de oogst is de beurt aan de wijnmaker die zich bezighoudt met gisten rijpen en bottelen De meeste wijnboeren zijn wijnboer en wijnmaker tegelijk Ze doen alles helemaal zelf een handje geholpen door DE WIJNBOER familieleden Daarnaast moeten ze ook nog eens de belastingpapieren invullen de boekhouding bijhouden bestellingen noteren en reclame maken voor hun wijnen Het blijven per slot van rekening zelfstandig ondernemers In veel streken hebben de wijnboeren daarom co peraties opgericht die de belangen van meerdere wijnboeren tegelijk behartigen Zo n co peratie koopt dan hun druiven of hun volle wijnvaten tegen vaste prijzen En zorgt vervolgens dat alle wijnen uit de buurt gebotteld en verkocht worden Dan kunnen de wijnboeren hun aandacht tenminste besteden aan de dingen waar ze het best in zijn Een vinoloog is een gediplomeerd wijnproever Dat komt van vinum het Latijnse woord voor wijn Een vinificateur is een wijnmaker En een vinofiel is een wijnliefhebber Een oenoloog is een wijnwetenschapper die alles bestudeert dat met wijnmaken te maken heeft Oenoloog komt van oinos het Griekse woord voor wijn Je spreekt het trouwens uit als eunoloog Een sommelier uitspraak sommeljee is een kelner in chique restaurants die over de wijnen gaat 15

SMAKEN VERSCHILLEN HET WEER De wijnboer kan de kwaliteit van zijn wijnen voor een groot deel be nvloeden door de keuzes die hij maakt welke druivensoort en gebruikt hij in welke soort vaten laat hij de wijnen rijpen en hoelang laat hij zijn wijnen gisten Het enige waar hij geen invloed op heeft is het klimaat Wanneer de zon schijnt loopt de wijnboer neuri nd rond Want druiven die in de zon hangen ontwikkelen flink wat druivensuiker en dat is altijd gunstig voor de smaak van de wijn Maar van vorst en hagel doet een wijnboer geen oog dicht n hagelbui of een najaarsstorm kan in drie minuten het zwoegwerk van maanden vernietigen CHATEAUFABRIEKEN We hebben het wel de hele tijd over wijnboeren maar de grote chateaus of wijnhuizen met beroemde namen zijn allang niet meer in handen van boerenfamilies Vaak zijn ze opgekocht door banken verzekeraars of rijke handelsfamilies Het woord chateau Frans voor kasteel is ook lang niet altijd van toepassing Meestal is een chateau gewoon een statige boerderij Maar er zijn ook wijnhuizen die zijn uitgegroeid tot enorme bedrijven met veel werknemers In Frankrijk is een beroemd wijnhuis chateau Margaux dat in feite een soort dorp is geworden Met een eigen watertoren eigen elektriciteitsvoorziening een eigen smid timmerman schilder metselaar vatenmaker en ga zo maar door Die wonen samen met hun families op of rond het chateau Vaak zijn ze er geboren en getogen en blijven er de rest van hun leven wonen Zelfs als ze bejaard zijn geworden dan mogen ze wonen in speciale aanleunwoningen WERKZAAMHEDEN IN DE WIJNGAARD In een wijngaard staan rijen en rijen wijnstokken En daar heeft een wijnboer het aardig druk mee Het hele jaar door is hij van s ochtends vroeg tot s avonds laat met zijn druiven bezig Omdat een wijnrank van nature een klimplant is en de neiging heeft om alle richtingen op de groeien spant de boer draden waarlangs hij de takken kan opbinden Verder spant hij netten of plaatst hij vogelverschrikkers om te voorkomen dat de wijnstokken worden aangevreten door vogels Als dat allemaal gebeurd is begint hij met onkruid wieden ploegen bemesten en snoeien In de zomer is de wijngaard verboden terrein geworden Door de hitte staan de velletjes van de druiven strakgespannen en zijn daardoor heel gevoelig Bij de geringste aanraking knappen ze vandaar dat de wijnboer in de zomer zoveel mogelijk klusjes doet in de koele kelder bottelen kurken etiketten plakken flessen inpakken in dozen adresseren en wat al niet meer Heel verschillende wijnhuizen Vlnr een moderne wijn fabriek in Spanje een statige boerderij in Zuid Afrika en een kasteel in Frankrijk Met dank aan het Instituto Espa ol de Comercio Exterior ICEX 16

SMAKEN VERSCHILLEN Als de druiven sappig en zoet zijn en klaar voor de pluk is de oogstmaand aangebroken De wijnboer huurt dan zoveel mogelijk mensen in om mee te helpen met plukken Vaak zijn dat vaste plukkers die elk jaar weer terugkomen of uitzendkrachten Soms melden zich nog wat studenten of backpackers die een extra zakcent goed kunnen gebruiken Gezamenlijk gaan ze aan de slag en halen de oogst binnen Zo snel mogelijk want anders gaan de druiven oxideren Dat is hetzelfde dat ook met geschilde appels gebeurt als ze te lang in de open lucht blijven liggen ze worden bruin en gaan muf smaken Een vlijtige plukker verzamelt op een dag wel 400 kilo druiven Die doet hij in klaarstaande kratten of manden Wanneer die vol zijn gaan ze in de laadbak van een klaarstaande tractor op weg naar de pers en daarna naar de gistkuip Na de oogst keert de rust terug in de wijngaard Regelmatig sluipt de wijnboer nieuwsgierig de wijnkelder in om te zien of de gisting volgens plan verloopt Maar het buitenwerk ligt alweer op hem te wachten Het opbinden snoeien bemesten en ploegen kan weer oogstmaand Oktober is van oudsher de oogstmaand Maar in sommige gevallen kan de oogstmaand vroeger vallen Tijdens de extreem hete zomer van 2003 bijvoorbeeld waren de druiven veel eerder rijp dan normaal Toen werd de oogst begin september al binnengehaald En in de nieuwe wereld op het zuidelijk halfrond valt de oogstmaand gewoonlijk in maart april helemaal van voren af aan beginnen Dag in dag uit doet de wijnboer zijn ronde want het werk in de wijngaard gaat het hele jaar door Zomaar spontaan een weekendje weg zit er voor een wijnboer echt niet in 17

DE WIJNHANDELAAR DE WIJNHANDELAAR Een fles wijn gaat meestal nooit direct van het wijnhuis naar de consument Dat gaat bijna altijd via tussenhandelaren die preci s weten waar vraag is naar een bepaalde wijn Het is een internationale handel Australische wijn gaat naar China Braziliaanse wijn experts Wie in wijn handelt moet kennis van zaken hebben In Nederland bestaat een register van wijnhandelaren Als ze aanbepaalde voorwaarden voldoen krijgen ze een certificaat om in hun bedrijf op te hangen Regelmatig wordt gecontroleerd of de kwaliteit van hun bedrijfsvoering nog steeds in orde is Niet zomaar iedereen mag wijn verkopen Tankstations mogen dat niet net als winkels die geen levensmiddelen verkopen muziekwinkels kledingzaken of videotheken bijvoorbeeld Levensmiddelenwinkels slijterijen en snackbars hebben wel een vergunning om wijn verkopen Maar dan alleen aan personen vanaf 16 jaar en bovendien mogen ze alleen wijn verkopen om mee naar huis te nemen Ze hebben geen tapvergunning Die hebben alleen caf s en restaurants 18 naar Zuid Afrika Europese wijn naar Azi en Californische wijn naar Rusland Als je in de rekken van wijnverkopers kijkt zie je dat er ook heel wat wijnen uit al die verschillende landen in Nederland terechtkomen De prijs van al die wijnen is afhankelijk van de vraag naar zo n wijn En de vraag hangt weer af van de wijnmode En die verandert constant Een wijnhandelaar moet dus goed op de hoogte blijven en de marktgegevens goed bestuderen VERANDERDE VOORKEUREN In Nederland was wijn vroeger een eliteproduct Het was vooral iets voor dokters notarissen en advocaten die op zon en feestdagen een fles rode Bordeaux opentrokken Dat is verleden tijd Want wijn is echt een lifestyle product geworden dat bij alle lagen van de bevolking is ingeburgerd jong en oud notarissen en metselaars kenners en beginners Heel opvallend is dat vrouwen echte wijndrinkers en dus ook wijnkenners geworden zijn Het Productschap Wijn doet ieder jaar onderzoek naar de wijnvoorkeuren van de Nederlanders En uit die cijfers blijkt dat de wijnconsumptie de afgelopen jaren gestegen is Dat komt omdat wijn niet meer alleen bij speciale gelegenheden wordt gedronken Steeds vaker drinken mensen een glas wijn bij de maaltijd al helemaal als ze uit eten gaan Wat ook meespeelt is dat wijn een populair cadeau aan het worden is Het is vrij gangbaar om een fles wijn mee te nemen voor degene die je te eten heeft uitgenodigd Ook bedrijven geven elkaar graag een kist mooie wijn als relatiegeschenk Nederlanders houden nog altijd van rode en witte wijnen maar ros is met een enorme inhaalslag bezig Tot 1975 vond men ros erg fancy daarna be

DE WIJNHANDELAAR schouwde men het als een bejaardendrankje nu is het weer hip en valt vooral bij jonge mensen in de smaak Wat verder opvalt is dat c page wijnen in trek zijn wijnen die van n druivensoort zijn gemaakt en dat de nieuwe wereldwijnen er helemaal bij horen Overigens is ook gebleken uit het onderzoek dat sommige Nederlanders flinke hamsteraars zijn Achtentachtig procent van de ondervraagden heeft gemiddeld een fles of 10 in voorraad Niet zozeer om te bewaren maar gewoon om voor alle gelegenheden een passende wijn in huis te hebben VERKOOPPPUNTEN Verreweg de meeste Nederlanders kopen hun wijn bij de supermarkt Maar ook slijterijen en wijnspeciaalzaken doen goede zaken Voor een fles wijn hoeven mensen trouwens al helemaal de deur niet meer uit Ze bestellen via gesloten wijnhandels die geen winkel hebben maar verkoopinformatie versturen aan ge nteresseerden of via internet en de bestelling wordt dan keurig bij de deur afgeleverd Een enkele actieveling gaat zelf naar een wijngebied Hij proeft en shopt bij verschillende wijnhuizen In het beste geval rijdt hij met een paar dozen wijn in zijn achterbak weer terug naar huis Maar die doe het zelf importeurs merken snel genoeg hoe lastig het is om de goede wijnen te vinden Dat is een kwestie van de juiste contacten en van heel veel proeven en vergelijken Bovendien blijken de mooie wijnen waarvan ze dachten dat ze die zelf ontdekt hadden vaak gewoon in Nederland te koop te zijn Daarom laten de meesten het importeren toch liever over aan beroepsimporteurs Nederland is nog niet echt een land van wijnproducenten maar vooral van importeurs Ze kopen wijnen in het buitenland en verkopen ze hier weer door aan de tussenhandel supermarkten restaurants slijters of alzaak wijnclubs en wijnspecia supermarkt rschillen Bezoek een Kun je de ve lt je iets op Va prijzen Vergelijk de opschrijven e etc de presentati de etiketten opvalt op wat je Schrijf alles Dus in principe niet aan particulieren In de hele Nederlandse wijnsector verdienen zo n 10 000 mensen hun brood Daar zitten wijnmakers en bottelaars tussen maar het zijn hoofdzakelijk importeurs groothandelaren detailhandelaren en horecaverkooppunten EENMAAL ANDERMAAL Als je wel eens iets gekocht of verkocht hebt op marktplaats nl of ebay nl dan ken je het systeem van een veiling wel iemand wil iets verkopen een ge nteresseerde biedt de prijs die hij er voor over heeft Als de verkoper akkoord gaat roept de veilingmeester eenmaal andermaal en de deal is gesloten Precies zo gaat het ook op wijnveilingen Vaak zijn het particulieren die hun wijn naar de veiling brengen maar ook restaurants of wijnhandels De reden dat ze hun wijn willen verkopen 19

DE WIJNHANDELAAR kunnen verschillen Een faillissement bijvoorbeeld een verhuizing ouderdom of overlijden Maar het kan ook gebeuren dat iemand gewoon geen plaats meer heeft in zijn huis Of dat hij snel geld nodig heeft Niet alle wijnen zijn zomaar geschikt voor een veiling het moeten wel kwaliteitswijnen zijn Dat wordt beoordeeld door een wijnmakelaar Wijnmakelaars hebben ongelooflijk veel verstand van wijn Ze kennen alle goede en slechte wijnjaren uit hun hoofd ze weten precies welke wijnhuizen de beste zijn en ze kunnen beoordelen of de aangeboden voorraad wel op de juiste manier bewaard is geweest Een vak apart dus In Nederland zijn maar een paar erkende wijnmakelaars WIJNMARKETING Wijnhandelaren en wijnboeren willen hun wijnen natuurlijk zo gunstig mogelijk onder de aandacht van hun klanten brengen zodat ze er veel van verkopen Daarom verzinnen ze allerlei acties en evenementen zoals wijnreizen en wijnproeverijen In de echte wijnlanden worden vlak na het oogsten wijnfeesten georganiseerd Van heinde en verre komen daar belangstellenden op af vaak toeristen om samen met de wijnboeren te vieren dat de oogst er weer op zit Tijdens de Duitse wijnfeesten vinden vaak ook de verkiezingen van de wijnkonigin plaats Meestal zijn dat de dochters van de wijnboeren uit de buurt De presentatie van de wijn is ook heel belangrijk In de handel is de verpakking vaak net zo belangrijk als de inhoud Daarom huren sommige wijnproducenten bekende schilders of moderne designers in om etiketten of flessen te ontwerpen Soms geven wijnmakers hun wijnen klinkende namen want een bekende naam doet het nou eenmaal altijd goed Zo was er een Californische wijnboer die zijn wijn Marilyn Monroe noemde En slim als hij was plakte hij daar etiketten op met een naaktfoto van de actrice uit de eerste Playboy van 1949 Maar die wijn heeft het nooit echt helemaal gemaakt Een wijnmaker moet het niet hebben van andermans bekendheid Hij moet het juist hebben van zijn eigen inspanningen en reputatie Door jaar in jaar uit en dat al eeuwen lang topwerk te leveren zijn er wel wat merknamen ontstaan in de wijnwereld zoals Ch teau Mouton Rotschild Ch teau P trus La Roman e Conti Het zijn de topmerken onder de wijnen Wat overigens niet wil zeggen dat onbekendere wijnhuizen slechtere wijnen zouden maken Hun namen zijn alleen minder bekend druiven adopteren Wijnboer worden is een risico want een wijnboer moet veel geld investeren om wijnstokken en een stuk grond te kopen Sommigen hebben daar wat op gevonden ze hebben een verkoopsysteem ontwikkeld in de vorm van een wijnabonnement Kopers betalen bijvoorbeeld in n klap 500 euro en daarvoor in ruil krijgen ze 5 jaar lang ieder jaar een doos wijn die de wijnboer zelf gemaakt heeft Dat is een slimme zet want zo kan de startende wijnboer geld van anderen investeren in zijn wijngaard en de inrichting van zijn wijnkelder Er zijn ook wijnboeren die hun wijnstokken ter adoptie aanbieden Adoptiefouders betalen ieder jaar een bepaald bedrag en geven de wijnboer zo de kans om de wijnstokken goed te verzorgen en goede wijn te maken Het spreekt voor zich dat de adoptiefouders het resultaat ook af en toe te proeven krijgen

ZELF WIJNMAKER OF WIJNHANDELAAR WORDEN ZELF WIJNMAKER OF WIJNHANDELAAR WORDEN Als je zelf later wijnhandelaar of wijnmaker zou willen worden dan heb je de belangrijkste stap eigenlijk al gezet door dit boekje te lezen Want alles begint met kennis over wijn In dit boekje staan alleen maar de grote lijnen je weet nog lang niet alles Geen punt want wijnkennis vergaart niemand zomaar in n dag Zelfs de beste wijnkenners leren er iedere dag weer iets bij OPLEIDINGEN In het hele land worden cursussen en opleidingen georganiseerd voor beginners en gevorderden Alle adressen kun je vinden op www wijninfo nl Speciaal voor beginners heeft het Wijninformatiecentrum een interactieve cursus ontwikkeld op CD Rom Verder kun je bij het Onderwijscentrum Horeca het Wijncertificaat halen of het wijnbrevet bij de Stichting Slijtersopleidingen In alle wijnlanden in de oude en de nieuwe wereld kun je vinologie wijn proeven en oenologie wijnkunde studeren aan landbouwhogescholen en wijnuniversiteiten Maar je kunt ook dichter bij huis blijven Want in Maarn is de Wijnacademie gevestigd een vinologenopleiding bedoeld voor mensen die in de wijnbranche werkzaam zijn Het hoogste niveau in Nederland is Magister Vini Dat is geen opleiding maar een examen dat afgenomen wordt door de Stichting Magister Vini Het is voornamelijk een kwestie van zelfstudie en de deelnemers professionals die al in de wijnbranche werkzaam zijn moeten een scriptie en een essay schrijven die beoordeeld worden door een examencommissie wijnberoepen wijnhandelaar wijnmakelaar wijnimporteur wijnvertegenwoordiger bottelaar oenoloog vinoloog sommelier wijnjournalist wijnreisleider etikettenontwerper keldermeester wijnbouwer plukker Als ze slagen krijgen ze de titel Magister Vini latijn voor wijnmeester en mogen ze de letters MV achter hun naam zetten EIGEN ONDERZOEK Als je zelf wijnboer of wijnmaker wilt worden zou je eens een afspraak kunnen maken bij een wijnboer voor een bezoekje bijvoorbeeld in Nederland Je kunt dan gerichte vragen stellen bijvoorbeeld hoe hij in de wijn terecht is gekomen en wat voor opleiding hij heeft gehad Sommige geven zelfs cursussen om zelf wijn te maken Op nederlandsewijngaarden nl kun je hun adressen vinden 21

WIJNWETGEVING WIJNWETGEVING In de nieuwe wereld zijn niet zulke strenge wijnwetten als in Europa De Europese Commissie heeft kastenvol regels en wetten opgesteld voor iedere Europeaan die beroepsmatig iets met wijn te maken heeft Die regels lijken onaangenaam maar ze zijn hard nodig Zoals overal komt fraude ook voor in de wijnwereld Bijvoorbeeld als iemand verkeerde etiketten op goedkope wijnen plakt of verboden ingredi nten in de wijn doet Naast die algemene Europese regels heeft elk Europees land ook nog eens zijn eigen wijnwetten Nederland dus ook MILIEUREGELS In de Europese Wijnwetten staan ook milieumaatregelen Het resultaat is dat de meeste Europeanen hun lege wijnflessen keurig naar de glasbak brengen zodat ze kunnen worden hergebruikt In de milieuregels staat ook welke materialen en bestrijdingsmiddelen er gebruikt mogen worden Biologische wijnboeren vertikken het om chemische bestrijdingsmiddelen of kunstmest te gebruiken Om schadelijke insecten op een afstand te houden werken ze nog met middelen uit grootmoeders tijd zoals Bordeauxe pap en mengsels van brandnetelgier en boerenwormkruid Of ze zetten de natuurlijke vijanden in van de schadelijke insecten zoals sluipwespen en lieveheersbeestjes Hoewel dat alles bijzonder arbeidsintensief is is de biologische wijnbouw de laatste jaren erg gegroeid Niet alleen vanwege het milieu en respect voor de natuur maar ook met het oog op de gezondheid ETIKETTEN Etiketten zijn er niet alleen voor de sier ze hebben een duidelijke functie Een consument moet op het etiket in n oogopslag kunnen zien wat voor wijn er in de fles zit Week minstens 5 etiketten van lege wijnflessen af Bewaar ze achterin dit boekje Ontwerp een eigen etiket en neem daarbij je opgespaarde etiketten als voorbeeld Zorg dat je etiket voldoet aan de voorschriften en vermeld de naam van de producent en de bottelaar mag je ook zelf verzinnen de hoeveelheid die in de fles zit het alcoholgehalte en het partijnummer 22 Stuur je ontwerp naar wic wijninfo nl Elk jaar tijdens de nationale wijnweek oktober wordt een winnaar gekozen De winnaar krijgt een wijncursus op CD ROM

De wijn heeft een zilveren medaille gewonnen WIJN SERVEREN NIET VERPLICHT Naam van het wijngoed waar de wijn vandaan komt Het jaar waarin de druiven voor deze wijn zijn geoogst Geeft aan uit welk gebied deze wijn komt Adresgegevens van de bottelaar De wijn bevat 12 alcohol Inhoud van de fles Het is een wijn uit Frankrijk In de EU landen moet in ieder geval de naam van de producent en de bottelaar op het etiket staan de hoeveelheid wijn die in de fles zit het alcoholgehalte en een partijnummer Verder is het verplicht om op het etiket te zetten in welk land de wijn gemaakt is en tot welke kwaliteitsgroep hij behoort Wie zich niet aan deze regels houdt kan een pittige boete krijgen Het is verboden om leugens op het etiket te zetten Extra informatie of tips mogen wel zolang het maar de waarheid is Zo zijn er wijnmakers die graag nog op het etiket een beschrijving willen geven van de kleur en de smaak van hun wijn Of ze zetten er nog op bij welk gerecht de wijn het best past en hoe die het best bewaard kan worden Toch bestaan er wel wat regels bij het serveren van wijn Ze zijn niet verplicht maar als je je eraan houdt zullen veel mensen denken dat je een wijnkenner bent Laten we beginnen bij de wijnglazen Die moeten ruim en kleurloos zijn ze moeten een toelopende kelk en een steel hebben Kleurloos zodat je de kleur van de wijn goed kunt inspecteren ruim zodat je de wijn in het glas goed kunt walsen De toelopende kelk is om de geur vast te houden De steel is bedoeld om een wijnglas bij vast te kunnen pakken Anders wordt de wijn in je glas warm door je hand en kan de wijn de geur van je hand aannemen En bovendien kun je een glas op een steel goed Een wijnglas moet altijd een toelopende kelk hebben Dat betekent dat hij smaller wordt naar boven toe WIJN SERVEREN Wijnsnobs zijn mensen die heel veel bla bla kunnnen verkopen Ze doen alsof ze alles van wijn weten en willen anderen hun mening opdringen Vreemd want iedereen moet zelf beslissen welke wijn hij lekker vindt of wat voor soort wijn hij bij een bepaald gerecht wil drinken Adviezen of informatie zijn natuurlijk waardevol maar zodra iemand je vertelt hoe het hoort of wat je lekker moet vinden dan moet je uitkijken Er geldt maar n vaste wet in de wijnwereld alleen je eigen smaakt telt 23

WIJN SERVEREN tegen het licht houden om de kleur van de wijn te bekijken De drinktemperatuur van wijn is belangrijk Witte wijnen ros en mousserende wijnen worden meestal gekoeld gedronken Rode wijnen juist weer niet Zet daarom een fles rode wijn die koel gelegen heeft een paar uur van te voren in de kamer om hem langzaam op kamertemperatuur te laten komen chambreren Dat is een graad of 18 De term kamertemperatuur stamt nog uit de tijd dat huizen nog geen centrale verwarming hadden De gemiddelde kamertemperatuur lag toen natuurlijk een stuk lager dan de 21 graden van de tegenwoordige kamers Degene die thuis de wijn inschenkt schenkt altijd eerst een bodempje in zijn eigen 24 glas Dan kan hij even ruiken en proeven zodat hij weet wat hij zijn gasten voorzet Als hij tevreden is schenkt hij de glazen van de anderen in Nooit vol maar hooguit tot tweederde Een heleboel mensen denken dat het beleefd is om het glas van de gasten steeds maar weer vol te schenken Het is beter om altijd te vragen of iemand nog wel wijn wil hebben Begin in elk geval nooit met drinken als de anderen nog niet van hun wijn gedronken hebben Het is bij ons gangbaar om eerst op elkaars gezondheid te proosten en daarna pas een slok te nemen En om het glas na iedere slok weer even neer te zetten WIJN BIJ HET ETEN Wijn is door de eeuwen heen bedoeld geweest om aan tafel te drinken bij het eten De moeilijkste vraag was daarbij altijd welke kleur of soort wijn hoort bij welk gerecht en waarom Eigenlijk maakt het niet zoveel uit het hangt er vanaf waar je van houdt Maar over het algemeen kun je zeggen dat rode wijn goed gedronken kan worden bij rood vlees zoals biefstuk of bij wildgerechten

FLESSEN EN KURKEN de gerechten ns jou het beste bij wijnen passen volge urkool etc Welke g pedis Omelet Zu te wijn tisjokken Nasi goren Ar wijnof juist een lich e wijn of een zoete krachtigesmaakvoll Een invullen je de antwoorden Op pagina 32 kun wijn aan tafel nfo nl bij Zie ook www wijni Witte wijnen of ros worden over het algemeen gedronken bij wit vlees zoals kip en vis Maar zoals gezegd het is geen must Waar het om gaat is dat de wijn exclusief uitgekozen wordt bij het gerecht en dus ook echt bij het gerecht past De wijn die asperges een extra oppepper kan geven zal bij een hete oosterse rijsttafel over het algemeen in de verdrukking komen En de wijn die uitstekend smaakt bij de chili con carne zal vermoedelijk z krachtig van smaak zijn dat een omelet er smakeloos van wordt Sommige gerechten kunnen botsen met de wijn andere vullen elkaar juist aan Op het gebied van zulke wijn spijscombinaties wordt dan ook flink wat ge xperimenteerd Wijnliefhebbers vinden het spannend om nieuwe dingen uit te proberen en om uit te vinden welke wijnen en gerechten goed bij elkaar passen Soms is het resultaat honderd procent knudde maar soms is het een schot in de roos Veel combinaties zijn bekend geworden omdat ze goed smaakten Zoals rode port met kaas sherry met gerookte ham ros met borrelhapjes en kaasfondue met witte wijn En er bestaan zoete witte wijnen die vaak gedronken worden bij het nagerecht Daarom heten ze dessertwijnen kalkoentje Er zijn ook afwijkende inhoudsmaten Zo kennen we een kalkoentje voor 0 20 liter wijn en een magnum voor anderhalve liter wijn In een dubbele magnum kan dus drie liter Ook champagne zit in flessen van verschillende grootten In een jeroboam bijvoorbeeld past 3 liter en in een methusalem gaat wel 8 liter champagne De balthasar is al helemaal reusachtig daar gaat 12 liter champagne in FLESSEN EN KURKEN We kennen een spreekwoord Oude wijn in nieuwe zakken doen Dat stamt nog uit de tijd dat wijn in leren zakken werd verpakt Op het Spaanse platteland doen ze dat nog steeds wel eens omdat wijn daarin koel blijft En dat is wel nodig in die brandende Spaanse zon De oude Grieken verpakten hun wijn in amforen een soort aardewerken kruiken Heel af en toe duikelt een nietsvermoedende visser er weer eens eentje op 25

FLESSEN EN KURKEN Tegenwoordig hebben we verschillende manieren om wijn te verpakken in jerrycans kartonnen pakken of soms zelfs in blik Wie het groot wil aanpakken kan wijn in een fust kopen een houten wijnvat waar makkelijk tweehonderd liter in past Maar verreweg de meeste wijnen gaan in flessen van 0 75 liter Dat zijn ongeveer 6 of 7 glazen Witte wijn en ros gaan meestal in kleurloze flessen glas voor rode wijn is meestal gekleurd Groen of bruin soms blauw en zelfs zwart Net als een zonnebril beschermen die kleuren de rode bewaarwijnen tegen fel licht Wijn die teveel licht opvangt wordt namelijk sneller oud In de nieuwe wereld kijkt men niet zozeer naar de streek maar vooral naar de druif De cabernet sauvignon bijvoorbeeld is een druif die veel in de Bordeauxstreek voorkomt Dus zal een wijnboer in de nieuwe wereld zijn cabernet sauvignon wijnen hoogstwaarschijnlijk in een bordeauxfles doen Zoek op welke fles zal men in de nieuwe wereld zal gebruiken voor onderstaande druiven Wijn die gemaakt is van De chardonnay De pinot noir De gew rztraminer 26 Welke fles Er bestaan nogal wat verschillende flesvormen Dat doen de wijnboeren en wijnhandelaren expres om de herkenbaarheid van hun wijn te vergroten Want hoe moet je tussen al die rijen flessen in n oogopslag het type wijn vinden dat je zoekt Je kunt niet uit iedere fles een slok nemen of ieder etiket bestuderen Daarom hebben de flessen uit een bepaalde streek of van een bepaalde druivensoort meestal dezelfde vorm Dit is de typische Bordeaux fles duidelijk te herkennen aan zijn brede schouders Ook wijnen uit andere werelddelen zitten in zo n Bordeauxfles De Bourgogne fles herken je duidelijk aan zijn afhangende schouders Wordt ook voor de beaujolais gebruikt Dit is de beroemde Amphora fles uit de Provence De Elzasser fles is een lange slanke fles en is altijd groen De Rijn en Moezel flessen lijken veel op de Elzasser fles De Moezel fles is altijd groen en tegenwoordig soms ook blauw en de Rijn fles is altijd bruin De Champagne fles lijkt op de Bourgognefles maar hij is van veel dikker glas gemaakt Dat is ook wel nodig want de champagnefles moet de grote druk van het koolzuur kunnen weerstaan Deze fles wordt daarom ook voor alle andere mousserende wijnen gebruikt De fles van de Chateauneuf du Pape wijnen lijkt erg op de Bourgognefles maar is heel duidelijk te onderscheiden door de twee pauselijke gekruiste sleutels die in de hals van de fles zijn gestanst geperst De bocksbeutel is een groene fles uit het Duitse Franken Het is een grappige maar onhandige fles omdat je hem niet goed kunt stapelen in een wijnrek Deze fles wordt ook gebruikt voor ros uit Portugal Datagold www nohousewine com FLESSEN

WIJN BEWAREN KURK Er is de laatste jaren een heftig kurk of schroefdop debat gaande De meeste Europeanen zijn op het punt van flessensluitingen nogal traditioneel en gaan voor de kurk Een schroefdop vinden ze ronduit ordinair Maar volgens experts zullen we er toch aan moeten wennen Steeds meer wijnproducenten en zeker in de nieuwe wereld maken gebruik van kunststof stoppers of schroefdoppen Het grote voordeel daarvan is dat wijn nooit meer de smaak kan aannemen van een kurk die per ongeluk muf smaakt Het is wel begrijpelijk dat mensen nog even aan de schroefdop moeten wennen Het ploppen van een kurk hoorde nou eenmaal altijd bij wijn Maar het zou best kunnen dat we als we een beetje van de schrik bekomen zijn de schroefdop bij witte wijn of ros niet meer kunnen missen Want eerlijk gezegd is het best handig geen gestoethaspel meer met kurkentrekkers We draaien onze flessen overal op de camping op het strand gemakkelijk met de hand open Bovendien is het gunstig dat witte wijn met een schroefdop frisser en jonger blijft WIJN BEWAREN De meeste voedingsproducten bederven als je ze te lang bewaart Bij rode wijnen met veel tannine ligt dat anders Die worden er met het verstrijken van de tijd zachter van smaak Dat komt omdat de bittere smaak van de tannine het looizuur na een paar jaar geleidelijk verdwijnt Dat is de reden dat veel rode wijnen bewaarwijnen zijn Maar de meeste wijnen meer dan 95 procent komen pas in de winkels terecht als ze op dronk zijn Dat betekent dat ze meteen gedronken kunnen worden Meestal binnen 3 jaar na de oogst Langer bewaren is zonde want ze gaan er daarna alleen nog maar op achteruit Alleen de rode wijnen met veel tannine zijn bewaarwijnen Bossenbroek bv groeien kurken aan de bomen De Romeinen kenden nog geen kurken Ze sloten de inhoud van hun wijnkruiken af van de buitenlucht met een flinke scheut olijfolie Later in de middeleeuwen werden flessen afgesloten met lak Of men propte een pluk stro in de hals van de fles en hamerde er vervolgens een houten pin in Nu gebruiken we daar vaak kurken voor Die worden gemaakt van de bast van kurkeiken die vooral in Portugal groeien Na het planten van een eikel duurt het dik vijftig jaar voordat de bast geschikt is om er kurken van te maken Eerst wordt de bast gedroogd en gekookt Daarna worden de beste stukken uitgezocht om er kurken uit te stansen Daar zijn speciale stansmachines voor Niet alle kurken zijn geschikt om wijnkurk te worden Alleen de gladde elastische en compacte kurken kunnen dertig jaar meegaan En dat is ook wel nodig voor goede wijnen die vaak ook wel zo oud kunnen worden De stukken van de bast die niet geschikt zijn worden gebruikt voor dartborden pingpong batjes en cricketballen 27

Breng een inspectiebezoek in de wijnopslagp laats van je ouders of buren of vrienden om te checken of hun wijn op de juiste mani er bewaard wordt Maak gebruik van deze checklist JA NEE Eventuele aandachtspunten en verbetertips Ligt de wijn koel genoeg Ligt de wijn trillingsvrij Ligt de wijn geurvrij Ligt de wijn donker genoeg Ligt de wijn op een plaats waar de temperatuur constant is Overige opmerkingen bewaartips 1 Wijn kan het best bewaard worden bij een koele temperatuur Maar het belangrijkste is dat de temperatuur constant blijft Grote temperatuurwisselingen zijn altijd slecht Dus geen plaats naast de open haard of naast de radiator 2 Wijnen die afgesloten zijn met een kurk moeten altijd liggend bewaard worden Omdat dan de kurk en de wijn met elkaar in contact zijn Zo blijft de kurk vochtig en soepel Als de fles rechtop staat droogt de kurk uit en verschrompelt Daardoor komt er zoveel zuurstof in n klap naar binnen dat de wijn kapot gaat 3 Wijn houdt niet van gehos en getril Dat betekent dat hij uit de buurt moet blijven van een wasmachine of van geluidsboxen Het liefst ligt wijn stilletjes op een donkere plaats niet te vochtig niet te droog 4 Ook belangrijk is dat de opslagplaats geurvrij is Geuren kunnen namelijk makkelijk door de kurk heendringen waardoor de wijn de geur kan opnemen Pas dus op met een garage vol benzinegeuren of met een voorraadkast waar ook nog knoflooksalami s hangen Geef de eigenaar van de wijnvoorraad je eindo ordeel en leg uit hoe je hiertoe gekomen bent OUD OF JONG Rode wijnen waar weinig tannine inzit hoeven dus minder lang te liggen Een bekend voorbeeld daarvan is Beaujolais primeur die smaakt eigenlijk het best als hij nog heel jong is Ook witte wijnen moeten niet te oud worden dan raken ze hun fruitigheid kwijt Maar hoe zoeter een witte wijn hoe ouder die kan worden De zoete witte portwijnen uit Portugal en de zoete sherry s uit Spanje kunnen stok en stokoud worden Een eenmaal geopende wijn is niet lang houdbaar Hooguit 2 dagen Dat komt door de overdosis zuurstof die opeens de fles binnenkomt Dat is enigszins te verhelpen door de zuurstof weer uit de fles te halen Daar zijn tegenwoordig speciale vacu mpompjes voor 28 Eu ro ca ve

WIJN EN GEZONDHEID OP DRONK Bijna alle wijnen worden pas verkocht als ze op dronk zijn Omdat ze meteen gedronken kunnen worden zijn wijnkelders niet meer noodzakelijk Er is binnenshuis altijd wel ergens een bruikbare opslagplaats te vinden onder het bed in de keuken in de hal Daar is de temperatuur meestal vrij constant wat voor het bewaren van wijn het belangrijkst is Tegenwoordig zijn er zelfs speciale klimaatkasten en wijnbewaarkasten te koop Wijn kan lang houdbaar blijven als hij bewaard wordt onder de juiste omstandigheden In de kelder van het ziekenhuis in Straatsburg is in 1999 een fles wijn gevonden uit het jaar 1472 die toen nog best drinkbaar was Maar dat is wel een uitzondering Want op wijnveilingen duiken wel vaker hele oude flessen op Maar dat die nog steeds bestaan wil niet zeggen dat ze nog steeds lekker zijn Zulke flessen zijn eerder verzamelobjecten geworden WIJN EN GEZONDHEID Wijn werd in het verleden vaak beschouwd als een huismiddeltje tegen woede aanvallen en verdriet Middeleeuwse kwakzalvers adviseerden hun pati nten om regelmatig een fles wijn achterover te slaan Dan zouden alle kwalen vanzelf wel weer overgaan Tegenwoordig zijn we daar wat voorzichtiger mee Want we weten inmiddels dat wie teveel wijn drinkt zijn eigen lichaam kan beschadigen En bovendien flinke brokken kan maken in het verkeer Dat geldt niet alleen voor auto s maar ook voor brommers en scooters Zelfs voor fietsen het werk van de lever Alcohol verdwijnt weer uit je lichaam door de lever die de alcohol afbreekt De lever werkt in een vast tempo het afbreken van 1 standaardglas alcohol duurt ongeveer anderhalf uur Als iemand dus 4 glazen heeft gedronken is de lever een uur of 6 bezig om de alcohol af te breken Extra bewegen sterke koffie of een koude douche helpen niet om eerder nuchter te worden ALCOHOL VERKEER EN JEUGD Alcohol en verkeer gaan absoluut niet samen Daarom is het essentieel om te weten hoe je verantwoordelijk en verstandig met alcohol moet omgaan En dus ook precies weten wanneer wijndrinken gevaarlijk en riskant kan worden 29

WIJN EN GEZONDHEID Wat gebeurt er nou eigenlijk precies in je lichaam als je wijn drinkt Alcohol verdooft je hersenen en vermindert je concentratie Daardoor is het moeilijk om je aandacht te verdelen En in het verkeer moet je nou eenmaal op alles tegelijk letten Dat lukt niet als je gedronken hebt Met een slok teveel op ga je trager reageren Dat is bloedlink in situaties dat je opeens moet remmen of plotseling aan het stuur moet trekken Omdat per jaar veel mensen overlijden of ernstig gewond raken door alcohol in het verkeer heeft de minister van Verkeer en Waterstaat maatregelen genomen Mensen die alcohol hebben gedronken mogen niet aan het verkeer deelnemen Doen ze dat wel en worden ze door de politie betrapt moeten ze een verplichte driedaagse cursus volgen over alcohol in het verkeer De kosten daarvan zijn hoog en die moeten ze zelf betalen Het doel is om te voorkomen dat iemand opnieuw de fout ingaat Het beste advies is daarom om helemaal geen alcohol te drinken als je nog moet rijden GENIET MAAR DRINK MET MATE In reclamespotjes zie je vaak in beeld verschijnen geniet maar drink met mate Het is nog niet zo makkelijk in een paar woorden te zeggen wat met mate dan precies betekent Niemand reageert namelijk precies hetzelfde op alcohol Sommige mensen worden er bijvoorbeeld slaperig van anderen juist agressief en weer anderen krijgen wat meer lef Over het algemeen kun je zeggen dat een volwassen man 2 tot 3 glazen per dag kan drinken een volwassen vrouw 1 tot 2 Overdaad schaadt altijd Langdurig overmatig alcoholgebruik kan leiden tot geheugenverlies En bij jongeren tot 16 jaar kan teveel alcohol leiden tot groeistoornissen Maar matig wijngebruik kan voor volwassenen niet veel kwaad Sterker nog boven de veertig jaar kan het een gunstige invloed hebben op de gezondheid Al een poos verschijnen er steeds vaker internationale wetenschappelijke rapporten die aangeven dat matig wijngebruik een goede invloed heeft op de gezondheid Het risico op hart en vaatziekten vermindert met 40 Daarnaast zijn er aanwijzingen dat matig alcoholgebruik beschermt tegen trombose en dementie Dat klinkt opbeurend maar we hebben het nog steeds over matig wijngebruik 30

PRODUCTSCHAP WIJN WIJNINFORMATIECENTRUM PRODUCTSCHAP WIJN WIJNINFORMATIECENTRUM Het Productschap Wijn behartigt de belangen van iedereen in Nederland die werkzaam is in de wijnbranche En alle brancheorganisaties uit de wijnsector zijn in het Productschap Wijn vertegenwoordigd Het Productschap Wijn weet heel veel over milieu accijnzen invoerrechten gezondheid reclame marktonderzoeken wetgeving en dat soort ingewikkelde maar noodzakelijke informatie Het Productschap Wijn informeert de wijnbranche over al deze zaken Een ander onderdeel van het Productschap Wijn is het Wijninformatiecentrum het WIC dat voorlichting geeft aan iedereen die meer over wijn wil weten Het WIC heeft een grote bibliotheek die je op afspraak kunt bezoeken En bij het Wijninformatiecentrum kun je verschillende brochures en praktisch informatiemateriaal over wijn opvragen Als je ze tenminste niet al gevonden hebt op www wijninfo nl Het Productschap Wijn vindt het ontzettend belangrijk dat er goed opgeleide mensen werken in de wijnbranche Daarom hebben ze veel informatie over opleidingen en cursussen bij elkaar gespaard en kunnen ze je precies vertellen welke stappen je moet zetten als je een wijnberoep wilt kiezen Om te zorgen dat alle wijnexamens ook echt een algemeen erkend diploma opleveren houdt het Productschap Wijn goed in de gaten dat de examens van alle instituten organisaties en ondernemingen die wijnopleidingen of wijncursussen verzorgen op niveau zijn En blijven Zelf heeft het Productschap Wijn ook een wijncursus ontwikkeld Deze staat op cd rom en is interactief 31

ANTWOORDEN Spreekwoorden Spaans Italiaans Duits Engels Vertalingen Frans Spaans Italiaans Wijn Druif Wijngaard Wijnmaker Fles Vul zelf een wijnwoord in Vul zelf een wijnwoord in Landwijn Appellation d Origine contr l e Naam wijnhuis 1 2 3 Gerecht Artisjokken Nasi goreng pedis Omelet Zuurkool Kaasfondue Witlof Tiramisu Gamba s Shoarmaschotel Bloemkool met kaas Pikante kip Kip in roomsaus Vul je eigen gerecht in 32 Wijnhuizen land en Krachtigesmaakvolle wijn Zoete wijn Lichte wijn

Uitgever Concept en realisatie Tekst Vormgeving Illustraties Wijninformatiecentrum Productschap Wijn DuynsteePolak communicatie Charlotte Polak FVM Design Francien van Maasdijk Valentine Edelmann

Productschap Wijn Wijninformatiecentrum Stadhoudersplantsoen 12 Postbus 29739 2502 LS Den Haag I www wijninfo nl W wap wijn nl I mode i wijn nl Productschap Wijn T 070 370 83 47 F 070 370 84 08 E pw wijninfo nl Wijninformatiecentrum T 070 370 83 26 F 070 370 84 08 E wic wijninfo nl