Return to flip book view

1Joanna Joanna BednarzBednarzTak Tak rróóżżnene, a , a taktakpodobnepodobne……Si diffSi difféérents et si semblablesrents et si semblables……Illustrations / Ilustracje Malwina Marciniak Malwina Marciniak Malwina Marciniak Malwina Marciniak POLSKA&FRANCEPOLSKA&FRANCE

2

3Jak to siJak to sięęstastałło o żże napisae napisałłam tam tęęksiksiążążkkęę……Comment jComment j’’ai ai ééttééamenamenéée e ààéécrire cecrire celivrelivre……Alfabet polski i francuskiAlfabet polski i francuskiLL’’alphabetalphabetpolonaispolonaiset et franfranççaisaisSSłławni Polacyawni Polacyi i Francuzi Francuzi DDes Polonais et des es Polonais et des FranFranççais ais ccééllèèbresbresOdgOdgłłosy osy BBruitageruitagePrzesPrzesąądy dy SuperstitionsSuperstitionsTo nie to samo To nie to samo CC'est pas pareil'est pas pareilGry szkolne Gry szkolne Les jeux scolairesLes jeux scolairesWyliczanki Wyliczanki Les Les comptinescomptinesKuchnia Kuchnia La La cuisinecuisineŚŚwiwięęta mniej oficjalne ta mniej oficjalne DDes fêtes moinses fêtes moinsofficiellesofficiellesSpis treSpis treSpis treSpis treści ci ci ci SommaireSommaireSommaireSommaire

4Jak to się stało, że napisałam tę książkę…. Podjęcie wyzwania napisania książki o tej tematyce wiąże sięz moim pobytem we Francji. Pobytem, który pozwolił mi odkryć kulturę tego kraju krok po kroku. Było to możliwe poprzez udział w programie europejskim jakim jest „Młodzież w działaniu”, dzięki możliwościom jakie stwarza ten projekt, wyjechałam na 9 miesięcy do Francji, by pracować tam jakowolontariuszka europejska. Dzięki współpracy pomiędzy regionami Warmii i Mazur oraz Côtes d’Armor znalazłam projekt w Bretanii, w mieście Dinan, gdzie pracowałam z młodzieżą, poznawałam kulturę i uczyłam się języka. Po powrocie do Polski, po zakończeniu mojego wolontariatu postanowiłam, że chcę by wszystko to co udało mi się odkryć, zauważyć przez ten czas zostało zebrane razem i opublikowane w postaci książki o charakterze międzykulturowym i poznawczo-edukacyjnym. I tak właśnie, zaczęłam porządkować to co udało mi się zebrać, zaobserwować i składać to w jedną całość, pracując również w miedzy czasie razem z ludźmi, których udało mi się poznać podczas mojego wolontariatu, weryfikując wszystkie materiały i sprawdzając czy moje wnioski zgodne są z realiami. W tej kwestii bardzo pomagał mi Philippe, który jest również współautorem książki, a który był moim mentorem w czasie mojego wolontariatu. Książka, którą tu Państwu prezentuję nie jest zwykłym przewodnikiem turystycznym, bo nie o turystyce będzie tu mowa, nie jest tez typowym zbirem dotyczącym kultury, życia codziennego i obyczajów jakie panuję we Francji i w Polsce. Chciałam przedstawić w przystępny sposób różnice pomiędzy naszymi dwoma krajami –Polską i Francją na zasadzie gier, ilustracji, porównań. Wchodząc w codzienność obu narodów. Poruszając kwestie tego co może spotkać cudzoziemca jeśli zaczyna mieszkać i wtapiać się w społeczność obcego sobie kraju. Począwszy od drobnych elementów, które zauważalne są pierwszego dnia pobytu, poprzez szczegóły i detale które różniąnasze kultury, a które odkrywałam dopiero po dłuższym pobycie, po paru miesiącach. Na pierwszy rzut oka, nasze kraje nieznacznie się różnią. Różnią się ludzie, mentalność, podejście do życia. Jest to coś czego nie da się zaprezentować w postaci zdjęcia, to coś co wychodzi w rozmowie, coś co często powoduje niedomówienia pomiędzy ludźmi, bo ich kod, system wartości, spostrzegania jest inny. Nie można powiedzieć, że zły, po prostu inny. Czasami zaskakujący, zadziwiający, wzbudzający uśmiech lub zdenerwowanie. Czasami łatwo nam zaakceptować te różnice i bez problemu można się do nich przyzwyczaić czasami są to rzeczy nie do przyjęcia. I tak żyjąc 9 miesięcy z Francuzami miałam okazję uczestniczyć w zjawisku wymiany kulturowej i tymi spostrzeżeniami chciałbym się z Wami podzielić!Asia

5Comment j’ai été amenée à écrire ce livre…J’ai eu la chance de vivre en France pendant 9 mois comme volontaire européenne. J’ai pu ainsi m’imprégner, pas à pas, de la culture de ce pays grâce à ma participation au dispositif européen« Jeunes en Action ». Je suis étudiante à Olsztyn, j’ai opté pour une structure d’accueil de volontaires européen à Dinan en Bretagne car je savais qu’il existait déjà un partenariat entre le département des Côtes d’Armor et la Warmie Mazurie. En France, je travaillais avec des jeunes et je m’efforçais de comprendre la culture et la langue. Pour mon retour en Pologne, il me semblait dommage que mes découvertes restent uniquement dans un coin de mes souvenirs, uniquement pour moi. Ainsi j’ai réfléchi à ce livre afin de partager mon expérience dans un support simple, drôle, qui permettait de présenter la France et la Pologne d’une manière peu académique. Et voila, j’ai rangé mes affaires, mes photos, mes observations et j’ai contacté différentes personnes que j’ai eu l’occasion de rencontrer à Dinan afin de vérifier mes conclusions. Philippe, mon tuteur lors du volontariat européen, est a personne qui m’a le plus accompagnée dans ma démarche et dans ses contributions. Je le considère comme mon co-auteur. Ce livre n’est pas un guide touristique, non plus un essai classique sur les différences culturelles. Mon choix était de présenter les différences entre nos pays, la France et la Pologne avec des jeux, des photos, des images, des comparaisons pour évoquer la vie quotidienne. Je tente d’attirer l’attention sur des situations que vous pouvez rencontrer si vous êtes amené à vivre dans l’un de ces deux pays sur un laps de temps important, ou si vous coopérez avec leurs habitants. Alors vous pouvez également vous prendre au jeu d’observer des détails qui vous surprennent les premiers jours jusqu’aux éléments qui vous semblent curieux après quelques mois. Dans un premier temps, quelque soient les pays européens, le quotidien ne semble pas différent mais quand on demeure plus longtemps on constate peu à peu des habitudes, des expressions corporelles, une mentalité, liés à la culture. Leur description est difficile et c’est encore moins facile de se les approprier. J’ai vécu 9 mois, seulement en France mais j’ai observé beaucoup de situations pour moi si bizarres, nouvelles, drôles ou impossible à comprendre. Maintenant je voudrais partager mes expériences avec vous ! Asia

6La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

7La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

8JeuJeuxxRRetrouveretrouverla bonne la bonne ddééfinitionfinitiondesdesexpressionsexpressions1. Un bon jardinier doit avoir la main :a) Verteb) Rouge c) Jaune2. Comment nomme-t’onle signe „@” en languefamilière :a) Un petit ours „niedźwiadek”b) Un singe „małpa”c) Une petite fleur „kwiatek”3. Etre ….. de colère :a) Vertb) Rouge c) Jaune4. Se facher facilement,c’est avoir un caractere de :a) Oursb) Cochon c) Bison1a; 2b; 3a; 4.b

9GryGryZnajdZnajdźźprawidprawidłłowowąądefinicjdefinicjęę1. Dobry ogrodnik powinien mieć dłoń :a) Zielonąb) Czerwonąc)Żółtą2. Jak nazywamy znak: „@”w języku potocznym :a) Niedźwiadekb) Małpac) Kwiatek3. Być ….. Ze złości :a) Zielonymb) Czerwonymc)Żółtym 4. Łatwo się obrażać,to znaczy mieć charakter :a) Niedźwiedziab)Świni c)Żubra1a; 2b; 3a; 4.b

10La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

11LLLL’’’’alphabetalphabetalphabetalphabet polonaispolonaispolonaispolonaisetetetet franfranfranfranççççaisaisaisaisAlfabet polski Alfabet polski Alfabet polski Alfabet polski i francuskii francuskii francuskii francuski

12Acomme en français dansmaréeBcomme en français dansbrouetteCcomme en français danstsarDcomme en français dansdroiteEcomme en français dansmaisFcomme en français dansfroidGcomme en français dansguerreIcomme en français dansiguaneJcomme en français dansmaillotKcomme en français dansképiLcomme en français dansallerMcomme en français dansmèreNcomme en français dansbananeOcomme en français danssortiePcomme en français dansappareilRrrouléScomme en français dansosTcomme en français danstonUcomme en français danshibouWcomme en français dansvaliseYson entre leiet leéZcomme en français danszèbreLL’’alphabetalphabetpolonaispolonaisAlfabet polskiAlfabet polski

13LettresLettresLettresLettres accentuaccentuaccentuaccentuééééesesesesĄĘĆŁŃÓŚŹŻ[ɔ][ɛ][tɕ][w][ɲ][u][ɕ][ʑ][ʐ̠]comme en français dansmoncomme en français dansmaincomme en français dansTchizzz !comme en français danswattmancomme en espagnol dansNiñocomme en français dansoùcomme en français danschatcomme en français dansgirafecomme en français dansjoujouLL’’alphabetalphabetpolonaispolonaisAlfabet polskiAlfabet polski

14Lettres Lettres Lettres Lettres spspspspéééécifiquescifiquescifiquescifiquesCh / HCzDźDżRz / ŻSz[x][tʂ̠][dʑ][dʐ̠][ʐ̠][ʂ̠]comme un htrès aspirécomme en français dansatcha !comme en anglais dansjeanscomme en français dansdjembécomme en français dansJeancomme en français danschienLL’’alphabetalphabetpolonaispolonaisAlfabet polskiAlfabet polski

15Qjak w polskim słowiekubek Rjak w polskim słowie eraSjak w polskim słowie EstoniaTjak w polskim słowie telewizorUustawiamy język jakdo ia usta jak do uVjak w polskim słowie wejścieW dubl weX iksY igrekZ zedIjak w polskim słowie igłaJjak w polskim słowie żonaKjak w polskim słowie kamizelkaLjak w polskim słowie ElaMjak w polskim słowie emerytNjak w polskim słowie encyklopediaOjak w polskim słowie okularyPjak w polskim słowie perła Ajak w polskim słowie arbuzBjak w polskim słowie beczkaCjak w polskim słowie sejfDjak w polskim słowie debataEjak w polskim słowie epilogFjak w polskim słowie efekt Gjak w polskim słowie żegnaćHjak w polskim słowie ażAlfabet francuskiAlfabet francuskiLL’’alphabetalphabetfranfranççaisais

16wymawiamy jak polskie a à la maisonwymawiamy jak polskie a z językiem cofniętym do tyłu la pâte (ciasto)wymawiamy jak polskie y le bébé (niemowlę)wymawiamy jak polskie e w przybliżeniu le père (ojciec)wymawiamy jak polskie e être (być)wymawiamy jak polskie i le maïs (kukurydza) wymawiamy jak polskie s la leçon (lekcja)wymawiamy jak polskie o ale ściśnięte tôt (wcześnie)ÀÂÉÈÊÏÇÔLitery akcentowaneLitery akcentowaneLitery akcentowaneLitery akcentowaneAlfabet francuskiAlfabet francuskiLL’’alphabetalphabetfranfranççaisais

17Grupy gGrupy gGrupy gGrupy głłłłosekosekosekosekchaud (ciepły)moi (ja) traduire (tłumaczy)bien (dobrze)maison (dom)ołałięąwymawia się jak polskiewymawia się jak polskiewymawia się jak polskiewymawia się jak polskiewymawia się jak polskieAuOiUiIneOnAlfabet francuskiAlfabet francuskiLL’’alphabetalphabetfranfranççaisais

18La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

19Des Polonais et des Français célèbresSSSSłłłławni awni awni awni PolacyPolacyPolacyPolacy i i i i FrancuziFrancuziFrancuziFrancuzi

20Michel PlatiniMichel PlatiniMichel PlatiniMichel PlatiniMichel Platini est un footballeur français. Il est régulièrement cité parmi les plus grands joueurs de football de tous les temps. Le 26 janvier 2007, il est élu président de l'UEFA.Il fut également sélectionneur de l'équipe de France de football de 1988 à 1992 et co-organisateur de la Coupe du monde de football de 1998 en France.Des Français célèbresSławni FrancuziMichel Platini jest francuskim graczem w piłkęnożną. Regularnie wymieniany jako jeden spośród największych piłkarzy wszechczasów. 26 stycznia 2007 roku został wybrany na prezydenta UEFA. Był równieżselekcjonerem francuskiej reprezentacji narodowej w latach 1988- 1992 i współorganizatorem Pucharu Świata w PiłceNożnej w 1998 roku, który odbył sięwe Francji.

21Des Polonais célèbresSławni PolacyNicolas CopernicNicolas CopernicNicolas CopernicNicolas CopernicMikoMikoMikoMikołłłłaj Kopernikaj Kopernikaj Kopernikaj KopernikLe fondateur de l'astronomie moderne, est né à Torun en 1437. Il devint célèbre suite à la publication de l’œuvre:" Des révolutions des orbes célestes " où il expose sa théorie héliocentrique du système solaire.Twórca współczesnej astronomii, urodzony w Toruniu w 1437 roku. Stał sięsławny dzięki publikacji swojego działa:„ O obrotach ciał niebieskich”gdzie przedstawia i wyjaśnia teorięheliocentrycznąsystemu słonecznego.

22GGGGéééérard Depardieurard Depardieurard Depardieurard DepardieuGérard Depardieu est sans doute l'un des plus grands acteurs français, tant pour les thèmes traités que pour l'éventail des rôles qu'il semble revêtir avec une grande aisance. Il est révélédans le film « Les Valseuses ». Depuis il a joué dans plus de 150 films en France, en Italie, ou encore aux USA.Des Français célèbresSławni FrancuziGérard Depardieu jest bezwątpienia jednym z największych aktorów francuskich. Grał różne rolew różnych gatunkach filmu, we wszystkie ze swoich ról wcielał sięz wielkąswobodą. Debiutował w filmie„Les Valseuses” (Jaja)Zagrał w 150 filmach we Francji, Włoszech,a także w Stanach Zjednoczonych.

23Adam MickiewiczAdam MickiewiczAdam MickiewiczAdam MickiewiczLe plus grande poète polonais. Il a passé la plupart de sa vieen exil, surtout en France. Il débuta comme poète avec "Ballades et romances" publié en 1822. Ce recueil de poèmes fut le début de l'époque du romantisme dans la littérature polonaise. Il enseigna à Lausanne la littérature latine. Il est auteur de l’épopée nationale„Pan Tadeusz” (Messire Thadée). Il s’engagea activement dans la luttepour l’indépendance du pays.Największy polski poeta. Spędził większośćswojego życia na emigracji, przebywał głównie we Francji. Zadebiutował jako poeta dzięki „Balladom i romansom” wydanym w 1822 roku. Ten tomik poezji stał siępoczątkiem epoki romantyzmu w literaturze polskiej. Uczył w Lozannie literatury łacińskiej. Jest autorem epopejinarodowej: „Pan Tadeusz”. Brał czynny udział w walkach o niepodległośćkraju. Des Polonais célèbresSławni Polacy

24LLLL’’’’AbbAbbAbbAbbéééé PierrePierrePierrePierre----KsiKsiKsiKsiądz Piotrdz Piotrdz Piotrdz PiotrNé en 1912, il est le fondateur de l’association « Emmaüs »qui vient en aide aux mal logés. Toute sa vie durant, avec son franc-parler qui tranche avec le langage policédes autorités catholiques, l'abbé Pierre mène une croisade pour défendre les plus pauvres. Même après sa mort, il reste une des personnalités les plus aimées des Français.Des Français célèbresSławni FrancuziUrodzony w 1912 roku, założyciel organizacji „Emmaus”, która pomaga osobom w ciężkiej sytuacji mieszkaniowej. Całe swoje życie ze swojąszczero mównością, cywilizowanym językiem autorytetów katolickich, ksiądz Piotr prowadził krucjatę, broniąc najuboższych. Nawet po jego śmierci, został jednąz osobowości najbardziej lubianych przez Francuzów.

25FrFrFrFrééééddddééééric Chopinric Chopinric Chopinric ChopinLe génie musical du XIX siècle qui passa la majorité de sa vie à Paris fut un compositeur romantique qui révolutionna le piano. La création de Chopin fut inspirée par la musiquepopulaire polonaise. Il composa de nombreuses valses, mazurkaset polonaises. Des concours internationaux de piano Frédéric Chopin sont organisés depuis 1927 tous les cinq ans à Varsovie.Genialny muzyk XIX wieku, który spędziłwiększośćswojego życia w Paryżu, byłkompozytorem doby romantyzmu, zrewolucjonizowałfortepian. Dzieła Chopina były inspirowane polskąmuzykąludową. Skomponowałliczne walce, mazurki i polonezy. Od 1927 roku, co pięćlat, w Warszawie organizowane sąMiędzynarodowe konkursy fortepianowe im. Fryderyka Chopina. Des Polonais célèbresSławni Polacy

26Charles de GaulleCharles de GaulleCharles de GaulleCharles de GaulleInstigateur et premier président de la Vème RépubliqueFrançaise, il incarne la France Libre sous l’occupation nazie pendant la seconde guerre mondiale. Son appel du 18 juin 1940 depuis Londres reste une des plus célèbres allocutions de l’histoire de France.Des Français célèbresSławni FrancuziPrzywódca i pierwszy prezydent V Republiki Francuskiej, uosabiał WolnąFrancjępod okupacjąnazistów podczas II wojny światowej. Jego apel z dnia 18 czerwca 1940 roku z Londynu jest jednym z najbardziej znanych przemówieńw historii Francji.

27MariMariMariMariaaaa SkSkSkSkłłłłodowskaodowskaodowskaodowska---- CurieCurieCurieCurieCélèbre phisicienne et chimiste polonaise ayant vécu en France. Par sa découverte du radium, élément radioactifet le polonium, elle contribua largement au développement de la physique atomique et à la thérapie du cancer. Lauréate à deux reprises du prix Nobel en physique et en chimie. Des Polonais célèbresSławni PolacySłynna polska fizyczka i chemiczka żyjąca we Francji. Poprzez odkrycie radu, pierwiastka radioaktywnego i polonu,przyczyniła sięznacznie do rozwoju fizyki atomowej i metody walki z nowotworami złośliwymi . Laureatka dwóch nagród Nobla w dziedzinie fizyki i chemii.

28Simone VeilSimone VeilSimone VeilSimone VeilSimone Veil, est une femme politique française. Rescapée de la Shoah, elle est nommée ministre de la Santé, en mai 1974. À ce poste, elle fait notamment adopter une loi qui autorise l'avortement en France. De 1979 à 1982, elle est la première femmeà présider le Parlement européen. Simone Veilest la femme préférée des Français en 2010.Des Français célèbresSławni FrancuziSimone Veil, polityk francuski, ocalona w czasach Holocaustu. Nominowana na ministra zdrowia w maju 1974 roku. Będąc na tym stanowisku wprowadziła prawo, które dopuszcza aborcjęwe Francji. Od 1979 do 1982 roku była pierwsząkobietąpełniącąfunkcjęprezydenta parlamentu europejskiego. Została uznana w 2010 roku za kobietęnajbardziej lubianąprzez Francuzów.

29Le pape JeanLe pape JeanLe pape JeanLe pape Jean----Paul Paul Paul Paul IIIIIIIIPapiePapiePapiePapieżJan PaweJan PaweJan PaweJan Pawełłłł IIIIIIIIPolonais le plus connu dont le vrai nom est Karol Józef Wojtyła, il est né à Wadowice. En 1978, il fut le premier chef de l'Eglise catholique non-italien élu pour la première fois depuis 400 ans. En 1964 il fut nomméarchevêque de Cracovie et en 1967 cardinal. Au tempsde son pontificat, il a effectué 104 pèlerinages à l’étranger.Des Polonais célèbresSławni PolacyPolak jest bardziej znany pod swoim prawdziwym nazwiskiem Karol Józef Wojtyła, urodzony w Wadowicach. W 1978 stałsięgłowąkościoła katolickiego, po raz pierwszy od 400 latpapieżem nie zostałWłoch. W 1964 roku zostałnominowany na arcybiskupa krakowskiego, a w 1967 na kardynała. Wczasie swojego pontyfikatu odbył104 pielgrzymki zagraniczne.

30Serge GainsbourgSerge GainsbourgSerge GainsbourgSerge GainsbourgSerge Gainsbourg est le musicien contemporain le plus célèbre en France. Auteur, compositeur, interprète, il débute sa carrière en tant que pianiste. Puis, il sort son premier album en 1958. Il a également composé pour de nombreux chanteurs et surtout chanteuses dont plusieurs ont partagé sa vie : Brigitte Bardot, Jane Birkin… Il décède le 2 mars 1991 à Paris à la suite d'une crise cardiaque. Des Français célèbresSławni FrancuziSerge Gainsbourg jest najpopularniejszym muzykiem współczesnym we Francji. Autor, kompozytor i tłumacz. Zaczął swojąkarieręjako pianista. Następnie wydał swój pierwszy album w roku 1958. Komponował równieżdla innych piosenkarzy, a w szczególności piosenkarek z większościąz nich wiązał swoje życie prywatne: Brigitte Bardot, Jane Birkin…Zmarł 2 marca 1991 roku w Paryżu w następstwie zawału serca.

31WisWisWisWisłłłławaawaawaawa SzymborskaSzymborskaSzymborskaSzymborskaLa poétesse et traductrice a obtenu le Prix Nobel de Littérature en 1996. Ses premières oeuvres sont marquées du réalisme socialiste. Elle est membrede L'association des Ecrivains Polonais.Des Polonais célèbresSławni PolacyPoetka i tłumaczka otrzymała nagrodęNobla w dziedzinie literatury w 1996 roku. Jej początkowe dzieła ukazująrealizm socjalizmu. Jest członkiniąStowarzyszenia Pisarzy Polskich.

32Louis XIVLouis XIVLouis XIVLouis XIV----Ludwik XIVLudwik XIVLudwik XIVLudwik XIVSurnommé le roi soleil, Louis XIV est considéré comme le plus grand monarque français qui régna de 1654 à 1715. Il a su s’entourer de grands ministres : Vauban, Mazarin, Colbert, Louvois… afin de doter la France d’une image rayonnante. Il est également l’investigateur de la construction la construction du Palais de Versailles.Des Français célèbresSławni FrancuziNazywany Królem Słońce, Ludwik XIV jest postrzegany jako największy monarcha francuski, który rządziłw latach 1654-1715. Otaczał sięwielkimi ministrami: Vauban, Mazarin, Colbert, Louvois... aby obdarzyćFrancje olśniewającym wizerunkiem. Jest równieżtwórcąpałacu wersalskiego.

33KrystynaKrystynaKrystynaKrystyna JandaJandaJandaJandaC'est une des actrices polonaises les plus connues. Elle joue dans les films d'Andrzej Wajda. Elle devint célèbre grâce à des rôles dans le cinéma politiquement engagé.Des Polonais célèbresSławni PolacyJedna z najbardziej znanych aktorek polskich. Gra w filmach Andrzeja Wajdy. Stała sięsławna dzięki rolom w kinie zaangażowanym politycznie.

34NapolNapolNapolNapolééééon Bonaparteon Bonaparteon Bonaparteon BonaparteNapoléon Bonaparte né en 1769 à Ajaccio, en Corse fut général, premier consul, puis Empereur des Français. ll fut un conquérant de l'Europe continentale. Il a acquis une notoriété aujourd'hui universelle pour son génie militaire. En 1807, il crée le Grand Duché de Varsovie. Napoléon est mort en 1821 en exil sur l’île de Ste Hélene.Des Français célèbresSławni FrancuziNapoléon Bonaparte urodził sięw 1769 w Ajaccio na Korsyce, był generałem, pierwszym konsulem, następnie Imperatorem Francuzów. Zdobył Europękontynentalną. Osiągnąłpowszechnąpopularnośćdzięki swojemu geniuszowi w dziedzinie strategii wojskowej. W 1807 roku utworzył Księstwo Warszawskie. Napoléon zmarł w 1821 roku na wygnaniu, na wyspie Świętej Heleny.

35Andrzej WajdaAndrzej WajdaAndrzej WajdaAndrzej WajdaIl est un réalisateur et scénariste polonais. En 2003, il obtint un Oscar d’honneur pour l'ensemble de son oeuvre. Il est considéré comme le père de la cinématographie polonaise moderne. Il doit sa renommée surtout à des adaptations de grandes oeuvres de la littérature polonaise.Des Polonais célèbresSławni PolacyReżyser i scenarzysta polski. W 2003 roku otrzymał Oskara za całokształt twórczości. Jest uważany za ojca współczesnej kinematografii polskiej. Zawdzięcza to miano w szczególności adaptacjom wielkich dzieł literatury polskiej.

36VoltaireVoltaireVoltaireVoltaire----WolterWolterWolterWolterFrançois Marie Arouet, dit Voltaire, né en 1694 à Paris où il meurt en 1778, est un écrivain et philosophe qui a marqué le XVIIIe siècle et qui occupe une place particulière dans la mémoire collective des Français. De son imposante œuvre littéraire, « Candide »est son ouvrage le plus célèbre.Des Français célèbresSławni FrancuziFrançois Marie Arouet, nazywany Wolterem, urodzony w 1694 roku w Paryżu, gdzie zmarł w 1778 roku, pisarz i filozof, który zostawił po sobie ślad w XVIII wieku, zajmując szczególne miejsce we wspólnej pamięci Francuzów. Spośród jego majestatycznych dziełliterackich, najbardziej cenionym jest «Kandyd».

37Lech WaLech WaLech WaLech WałłłłęsasasasaIl fonda la fédération de syndicats polonais „Solidarność” et fut le premier président élu de la Pologne non-communiste. Il a obtenu le Prix Nobel de la paix en 1983.Des Polonais célèbresSławni PolacyZałożyciel polskiego związku zawodowego „Solidarność”. Pierwszy prezydent niekomunistycznej Polski. Otrzymał PokojowąNagrodęNobla w 1983 roku.

38MoliMoliMoliMolièèèèrererereJean-Baptiste Poquelin, dit Molière, né en 1622 et mort à Paris en 1673, est un dramaturge et acteur de théâtre français. Considéré comme l'âme de la Comédie-Française, il en est toujours l'auteur le plus joué. Parmi ses œuvres, on peut citer : « le bourgeois gentilhomme », « l’école des femmes », « l’avare », « tartuffe »…Des Français célèbresSławni FrancuziJean-Baptiste Poquelin, nazywany Molierem, urodzony w 1622, zmarł w Paryżu w 1673, dramaturg i aktor teatru francuskiego. Uważany za duszęKomedii Francuskiej. Do dziś, jego dzieła zaliczająsiędo grona najczęściej odgrywanych sztuk teatralnych. Wśród nich można wymienićtakie dzieła jak: „Mieszczanin szlachcicem”,„Szkoła żon”, „Skąpiec”, „Świętoszek”…

39Irena Irena Irena Irena SzewiSzewiSzewiSzewińskaskaskaskaLa carrière sportive de cette athlète polyvalente dura de ses 18 ans à ses 35 ans. Szewińska a participé à 5 Jeux Olympiques, remportant 7 médailles dont 3 d'or. Elle a battu 6 fois le record du monde de pluseirs disciplines.Des Polonais célèbresSławni PolacyKariera sportowa tej atletki wszechstronnie uzdolnionej,trwała od 18-tego ażdo 35-tego roku życia. Szewińska brała udział 5 razy w Igrzyskach Olimpijskich, zdobyła 7 medali, w tym 3 złote. Pobiła sześciokrotnie rekord świata w rózych dyscyplinach.

40Coco ChanelCoco ChanelCoco ChanelCoco ChanelGabrielle Bonheur Chasnel, dite Coco Chanel née en 1883 et morte en 1971, à Paris, est une créatrice, modiste et styliste française célèbre pour ses créations de haute couture et de parfum. Elle est à l'origine de la maison de haute couture Chanel, «symbole de l'élégance française». Des Français célèbresSławni FrancuziGabrielle Bonheur Chasnel, nazywana Coco Chanel, urodzona w 1883, zmarła w 1971 w Paryżu. Projektantka, modystka i stylistka francuska, sławna dzięki krawiectwu wysokiej klasy i perfumom. Założycielka domu mody Chanel, „symbol elegancji francuskiej”.

41Adam MaAdam MaAdam MaAdam MałłłłyszyszyszyszUn sauteur à ski qui est aujourd’hui le sportif polonais le plus célèbre. Il gagna la Tournée des Quatres Tremplins en 2001 et remporta la médaille d'or en vol à ski à Harrahovo.Des Polonais célèbresSławni PolacySkoczek narciarski, który jest dziśnajpopularniejszym polskim sportowcem. Wygrał Turniej Czterech Skoczni w 2001 roku. Zdobył równieżzłoty medal w skokach narciarskich w Harrahowie.

42Victor HugoVictor HugoVictor HugoVictor HugoVictor-Marie Hugo, né en 1802 et mort en 1885,à Paris, est un écrivain, dramaturge, poète, homme politique et intellectuel engagé français, considéré commel'un des plus importants écrivains romantiques de langue française. Ses romans « les misérables », « Notre Dame de Paris », font partie des grands classiques français.Des Français célèbresSławni FrancuziVictor-Marie Hugo, urodzony w 1802 roku, zmarł w 1885 roku w Paryżu. Pisarz, dramaturg, poeta, polityk, intelektualista francuski. Uważany za jednego z najważniejszych pisarzy francuskojęzycznych doby romantyzmu. Jego powieści „Nędznicy”, „Katedra Marii Panny w Paryżu”, tworzączęśćwielkiej klasyki francuskiej.

43Robert Robert Robert Robert KubicaKubicaKubicaKubicaPilote automobile polonais. Le premier Polonais à prendre le départ d'un Grand Prix de Formule 1.Des Polonais célèbresSławni PolacyPolski kierowca wyścigowy. Pierwszy Polak biorący udział w Wyścigach Formuły 1.

44Edith PiafEdith PiafEdith PiafEdith PiafÉdith Piaf est une chanteuse française de music-hall et de variétés. Surnommée à ses débuts « la Môme Piaf », on lui doit de très nombreux succès du répertoire francophone.Personnalité hors norme, elle a inspiré de nombreux compositeurs, fut le mentor de nombreux jeunes artistes et a connu une renommée internationale.Des Français célèbresSławni FrancuziÉdith Piaf piosenkarka francuska, śpiewająca music-hall oraz rożnego rodzaju muzykę. Nazywana na początku swojej kariery: „ DziewczynkąPiaf”. Odniosła liczne sukcesy śpiewając repertuar francuskojęzyczny. Jej nadzwyczajna osobowość, inspirowała wielu komozytorów. Była mentorem licznych młodych artystów. Zdobyła popularnośćmiędzynarodową.

45La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

46JeuJeuxxRRetrouveretrouverla bonne la bonne ddééfinitionfinitiondesdesexpressionsexpressions1. Avoir des larmes de crocodile :a) Avoir une grosse douleurb) Faire semblant d’avoir de la peinec) Posséder un sac à main avec desperles2. Je n’ai aucune idée : a) Je n’ai pas d’idees chocolat b) Je n’ai pas d’idees vertes c) Je n’ai pas d’idees diabliques3. Un corbeau blanc: c’est : a) Quelque chose de très cher b) Quelque chose de très bizarre c) Quelque chose de très rare4. Il n’y a pas de lézard :a) Il fait froidb) Il y a une urgencec) Il n’y a pas de problème1b ; 2b; 3c; 4c

47GryGryZnajdZnajdźźprawidprawidłłowowąądefinicjdefinicjęę1. Mieć korokodyle łzy :a) Odczuwaćogromny bólb) Sprawiaćwrażenie posiadania ogromnego kłopotu c) Posiadaćtorebkępereł2. Nie mieć żadnego pojęcia : a) Nie mam czekoladowego pojęcia b) Nie mam zielonego pojęcia c) Nie mam diabelskiego pojęcia 3. Biały kruk symbolizuje :a) Cośbardzo drogiego b) Cośbardzo dziwnegoc) Cośbardzo rzadkiego4. Zwrot: „Nie ma jaszczurki”oznacza :a) Jest zimno b) Jest nagła koniecznośćc) Nie ma problemu 1b ; 2b; 3c; 4c

48La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

49BruitageOOOOdgdgdgdgłłłłosyosyosyosy

50BruitageOdgłosyEn En En En franfranfranfranççççaisaisaisaisPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiEn En En En polonaispolonaispolonaispolonaisPo polskuPo polskuPo polskuPo polskuEternuement – Kichnięcie atchoum! apsik! Le cri du cochon – Odgłosy świnigroin groin chrum chrum

51En En En En franfranfranfranççççais ais ais ais Po FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiEn En En En polonais polonais polonais polonais Po polskuPo polskuPo polskuPo polskuBoire - Picieglou glou gul gulTéléphone - Telefon gring gring dryn drynBruitageOdgłosy

52En En En En franfranfranfranççççaisaisaisaisPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiEn En En En polonaispolonaispolonaispolonaisPo polskuPo polskuPo polskuPo polskuLe dégoût – Niesmakbeurk bleeeDormir pour les enfants – Dźwięk usypiana dzieci dodo aaaaaBruitageOdgłosy

53En En En En franfranfranfranççççais ais ais ais Po FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiEn En En En polonais polonais polonais polonais Po polskuPo polskuPo polskuPo polskuLa douleur - Ból ouille ou aie ałaLe cri de la vache - Odgłosy krowymeuh muuuuuuuBruitageOdgłosy

54En En En En franfranfranfranççççais ais ais ais Po FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiEn En En En polonais polonais polonais polonais Po polskuPo polskuPo polskuPo polskuLe cri de la poule - Odgłosy kurycot cot codet ko koLe cri du coq - Odgłosy kogutacocorico kukurykuBruitageOdgłosy

55En En En En franfranfranfranççççais ais ais ais Po FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiEn En En En polonais polonais polonais polonais Po polskuPo polskuPo polskuPo polskuLe cri du chien – odgłosy psa waf waf chał chałLe cri du moineau – odgłosy wróbla cui cui ćwir ćwirBruitageOdgłosy

56En En En En franfranfranfranççççais ais ais ais Po FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiPo FrancuskiEn En En En polonais polonais polonais polonais Po polskuPo polskuPo polskuPo polskuFrapper à une porte-Pukanie do drzwitoc toc puk pukPleurer-Płaczsnif snif łe łe (yhy yhy)BruitageOdgłosy

57La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

58JeuJeuxxRRetrouveretrouverla bonne la bonne ddééfinitionfinitiondesdesexpressionsexpressions1. Etre fou :a) Etre zaza b) Etre zizic) Etre zinzin2. Etre fou :a) Avoir des papiers jaunesb) Planter du chou c) manger des pierres3. Si tu vois un ramoneur, qu’est-ce que tu faispour avoir de la chance ?a) Compter jusqu’a 10 b) Attraper son bouton c) Reculer d’un pas4. Si tu vois un militaire marin qu’est-ce que tu fais pour avoir de la chance?a) Compter jusqu’a 10 b) Attraper son bouton c) Attraper le pompon de son chapeau1c; 2a; 3b; 4c

59GryGryZnajdZnajdźźprawidprawidłłowowąądefinicjdefinicjęę1. Być szalonym :a) Być„zaza”b) Być„zizi”c) Być„zinzin”2. Być szalonym :a) Mieć żółte papiery b) Sadzićkapustęc) Jeśćkamienie3. Jeśli zobaczysz kominiarza, co trzeba zrobić by przyniosło to szczęście ?a) Policzyćdo 10 b) Złapaćsięza guzik c) Cofnąćsięo krok4. Jeśli zobaczysz marynarza, co trzeba zrobić by przyniosło to szczęście ?a) Policzyćdo 10 b) Złapaćsięza guzik c) Złapaćpompon na jego czapce1c; 2a; 3b; 4c

60La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

61SuperstitionsSuperstitionsSuperstitionsSuperstitionsPrzesPrzesPrzesPrzesądydydydy

62SuperstitionsSuperstitionsOffrir des mouchoir fait pleurerPodarowanie chusteczki powoduje pPodarowanie chusteczki powoduje płłaczaczJeJeśśli widelec albo nli widelec albo nóóżżspada ze stospada ze stołłu oznacza u oznacza to, to, żże przyjdzie ktoe przyjdzie ktośśggłłodnyodnyIl ne faut pas laisser son sac a main sur unplancher sinon on perd de l’argentNie powinno siNie powinno sięęzostawiazostawiaććtorebki na torebki na podpodłłodzeodze,,poniewaponieważżwtedy uciekajwtedy uciekająąnam nam pienipieniąądzedzeOffrir un couteau coupe l’amitiéPodarowanie komuPodarowanie komuśśnonożża ucina przyjaa ucina przyjaźńźńPrzesądySi une fourchette ou un couteau tombede la table alors on peut s’attendre à recevoir quelqu’un qui a faim

63Ne jamais ouvrir un parapluie dans unemaison parce cela porte malheurNigdy nie naleNigdy nie należży otwieray otwieraććparasola w domu, parasola w domu, poniewaponieważżto przynosi pechato przynosi pechaIl ne faut pas tuer des araignees, cela amène la pluieNie naleNie należży zabijay zabijaććpajpająąkkóów, poniewaw, ponieważżto przynosi deszczto przynosi deszczSur un bateau, il ne faut jamais siffler, écrire des lettres, avoir de fleurs coupéesNa statku nie moNa statku nie możżna nigdy gwizdana nigdy gwizdaćć, pisa, pisaććlistlistóów ani miew ani mieććcicięętych kwiattych kwiatóówwSur un bateau, il ne faut jamais dire « lapin », cela porte malheurNa statku nie moNa statku nie możżna nigdy wypowiadana nigdy wypowiadaććssłłowa owa „„krkróóliklik””to przynosi pecha to przynosi pecha SuperstitionsSuperstitionsPrzesądy

64Toucher du bois ou de la peau de singe, cela porte bonheurDotkniecie drewna lub skDotkniecie drewna lub skóóry mary małłpy przynosi py przynosi szczszczęśęściecieQui retrouve une fleur de fougère va mener une vie heureuse, longue et prospère mais il ne peut pas partager ni son bonheur ni sa richesse avec les autresTen kto znajdzie kwiatu paproci, bTen kto znajdzie kwiatu paproci, bęędzie miadzie miałłddłługie i szczugie i szczęśęśliwe liwe żżycie ale nie moycie ale nie możże swojego e swojego szczszczęśęścia i bogactwa dzielicia i bogactwa dzieliććz innymi z innymi Ne dites jamais merci quand une personne vous souhaite bonne chance cela porte malheurNigdy nie mNigdy nie móówimy dziwimy dzięękujkujęę, gdy kto, gdy ktośśżżyczy yczy nam szcznam szczęśęścia, to przynosi pecha cia, to przynosi pecha Au théâtre, les acteurs ne portent jamais de costume de couleur verte, cela porte malheurW teatrze aktorzy nie noszW teatrze aktorzy nie nosząąnigdy zielonych nigdy zielonych kostiumkostiumóów, to przynosi pecha.w, to przynosi pecha.SuperstitionsSuperstitionsPrzesądy

65On ne dit jamais bonne chance avant un examen scolaire, on préfère dire « merde »Nigdy nie Nigdy nie żżyczymy szczyczymy szczęśęścia komucia komuśśprzed przed jego egzaminem, wolimy powiedziejego egzaminem, wolimy powiedziećć: : „„ggóównowno””Un coup de pied aux fesses avant un examenscolaire, porte bonheurKopniak w poKopniak w pośśladek przed egzaminem, ladek przed egzaminem, przynosi szczprzynosi szczęśęście cie Un petit éléphant décoratif qui a sa trompevers le haut, porte bonheurFigurka sFigurka słłonika z tronika z trąąbbąąuniesionuniesionąądo gdo góóry, ry, przynosi szczprzynosi szczęśęściecieToucher du bois, permet de réaliser un souhaitDotkniecie drewna pozwala na realizacjDotkniecie drewna pozwala na realizacjęężżyczeniayczeniaSuperstitionsSuperstitionsPrzesądy

66La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

67C'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samoTo nie to samoTo nie to samoTo nie to samoTo nie to samoTo nie to samoTo nie to samo

68CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

69CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

70CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

71CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

72CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

73CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

74CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

75CC'est pas pareil'est pas pareilTo nie to samoTo nie to samo

76La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

77Les jeux scolairesSzkolne grySzkolne grySzkolne grySzkolne gry

78KKKKKKKKóóóóóóóółłłłłłłłko ko ko ko ko ko ko ko graniaste,graniaste,graniaste,graniaste,graniaste,graniaste,graniaste,graniaste,LeLeLeLeLeLeLeLerouetrouetrouetrouetrouetrouetrouetrouetauxauxauxauxauxauxauxauxararararararararêêêêêêêêtestestestestestestestessaillantessaillantessaillantessaillantessaillantessaillantessaillantessaillantes,,,,,,,,Aux quatre anglesNotre rouet s’est casséIl a coüté quatre sous,Et nous voila en larmes!Les jeux scolairesSzkolne gryRRRRèèèègle du jeugle du jeugle du jeugle du jeu::::Les enfants forment une ronde et sur le„bęc” final, tombent à la renverse.ReguReguReguRegułłłły gry:y gry:y gry:y gry:Dzieci formująkółko i na ostatnie słowo: „bęc”upadająrozrywając kółko.Czterokanciaste,Kółko nam się połamało Cztery grosze kosztowało,A my wszyscy bęc!

79Le facteur nLe facteur nLe facteur nLe facteur n’’’’est pas est pas est pas est pas passpasspasspassééééLe facteur n'est pas passéIl ne passera jamaisLundi, mardi, mercrediJeudi, vendredi, samediDimanche Fermez les petits poisRRRRèèèègle du jeugle du jeugle du jeugle du jeu::::Les enfants sont assis en cercle, le facteur a un mouchoir ou un morceau de tissu à la main. Pendant que les enfants chantent, le facteur fait le tour du cercle. Quand ils disent "Fermez les petits pois", ils ferment les yeux et le facteur laisse tomber le mouchoir derrière un enfant. Quand celui-ci s'en aperçoit, il doit ramasser le mouchoir et courir après le facteur qui lui, doit faire le tour et prendre la place laissée vide.Listonosz nie przyszedListonosz nie przyszedListonosz nie przyszedListonosz nie przyszedłłłłListonosz nie przyszedłnie przyjdzie nigdy Poniedziałek, wtorek, środa, czwartek, piątek, sobota, niedziela, Zamknijcie oczkaReguReguReguRegułłłły gry:y gry:y gry:y gry:Dzieci siedząw kółku, listonosz trzyma chusteczkęlub kawałek materiału w ręku. Podczas, gdy dzieci śpiewająlistonosz chodzi wokół kółka. Kiedy dzieci mówią„zamknijcie oczka” zamykająoczy i listonosz rzuca chusteczkęza jednym z dzieci. Kiedy dziecko zorientuje sięze dostało chusteczkę, bierze jąi biegnie za listonoszem. Biegnie razem z listonoszem wokół kółka i stara siępierwsze zając wolne miejsce. Les jeux scolairesSzkolne gry

80ChusteczkaChusteczkaChusteczkaChusteczka haftowanahaftowanahaftowanahaftowanaMam chusteczkę haftowaną,co ma cztery rogi, Kogo kocham, Kogo lubię, Rzucę mu pod nogi, Tej nie kocham, tej nie lubię, Tej nie pocałuję, A chusteczkę haftowanąTobie podaruję.J’ai un petit mouchoiraux quatre coins brodésA celle que j’aime, à celle qui me plaît, A ses pieds le jetteraiCelle-ci je ne l’aime pas, celle-ci ne me plaît pas Celle-la jamais je ne l’embrasseraiCe petit mouchoir brodé, à toi je l’offrirai. UnUnUnUn petit petit petit petit mouchoirmouchoirmouchoirmouchoirRRRRèèèègle du jeugle du jeugle du jeugle du jeu::::Les enfants forment une ronde, l’un d’entre euxrestant à l’extérieur. Il tourne, un mouchoir à la main, le lâche derrière le dos d’un camarade qui prendra alors sa place s’il ne découvre lemouchoir à temps. C’est le jeu pour les plus petits, il se chante sur un rythme de marche.ReguReguReguRegułłłły gry:y gry:y gry:y gry:Dzieci formująkółko, jedno z nich pozostaje na zewnątrz. Chodzi po okręgu trzymając w ręku chusteczkę, rzuca jąza plecami jednego z uczestników zabawy, zajmując jego miejsce,jeżeli ten nie znajdzie na czas chusteczki. Jest to gra dla najmłodszych dzieci, Śpiewana w rytm marszu Les jeux scolairesSzkolne gry

81Jeu de billeJeu de billeJeu de billeJeu de billeLe jeu de bille est depuis plusieurs générations très populaires chez les élèves des écoles primaires. Il existe plusieurs jeux. Celui du„„„„TTTTrourourourou”””” est le plus jouest le plus jouest le plus jouest le plus jouééééRRRRèèèègle du jeu :gle du jeu :gle du jeu :gle du jeu :A tour de rôle les joueurs essaient de rentrer une bille dans le trou à l'aide de son doigt. S'il réussit il rejoue, s'il ne réussit pas c'est à l'autre. Le joueur qui fait rentrer les deux billes gagne. Si chacun fait entrer une bille, cela fait égalité.Gra w kulkiGra w kulkiGra w kulkiGra w kulkiGra w kulki od kilku pokoleńjest bardzo popularna wśród uczniów szkół podstawowych. Istnieje kilka rodzajów tej gry. „„„„DziuraDziuraDziuraDziura”””” jest najbardziej jest najbardziej jest najbardziej jest najbardziej popularnapopularnapopularnapopularnaReguReguReguRegułłłły gry:y gry:y gry:y gry:Każdy gracz po kolei próbuje trafićkulkąw dziuręprzy pomocy swoich palców. Jeśli graczowi uda sięmoże rzucaćjeszcze raz, jeśli nie, kolejka przechodzi na następnego gracza. Gracz który trafi dwiema kulkami wygrywa. Jeśli każdy z graczy trafi tylko jednąkulkąjest remis. Les jeux scolairesSzkolne gry

82JeuJeuxxRRetrouveretrouverla bonne la bonne ddééfinitionfinitiondesdesexpressionsexpressions1. Poser un lapin :a) Ne pas se rendre à un rendez vousb) Faire un tour de magiec) Marquer une page dans un livre2. Une personne timide peut-etre rouge comme :a) Une betteraveb) Une tomate c) Un pavot rouge3. Penser à des amandes bleues :a) Vouloir toujours plus d’argent b) Etre tres rêveur c) Etre tres menteur4. Etre peau de vache :a) Etre mal raséb) Etre méchantc) Ne pas avoir d’humour1a; 2a; 3b; 4b

83GryGryZnajdZnajdźźprawidprawidłłowowąądefinicjdefinicjęę1. Dać królika :a) Nie przyjśćna spotkanie b) Robićturniej magii c) Zaznaczaćstronęw książce2. Osoba nieśmiała może zaczerwienić się jak :a) Burakb) Pomidor c) Czerwona papryka3. Myśleć o niebieskich migdałach :a) Chciećciągle więcej pieniędzy b) Byćmarzycielem c) Byćkłamcą4. Mieć krowią skórę :a) Być źle ogolonym b) Byćzłośliwym c) Nie miećdobrego humoru1a; 2a; 3b; 4b

84La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

85WyliczankiWyliczankiWyliczankiWyliczankiLes comptines

86AnioAnioAnioAniołłłłek, fioek, fioek, fioek, fiołłłłek, rek, rek, rek, róóóóża, bez,a, bez,a, bez,a, bez,konwalia, kalia, wściekły pies.EneEneEneEne due like fake,due like fake,due like fake,due like fake,korba borba esme smake,deus deus kosmateusi morele baks.Korona, Korona, Korona, Korona, koronakoronakoronakorona, z, z, z, złłłłoty krzyoty krzyoty krzyoty krzyż,,,,powiedz panno, gdzie ty śpisz,śpię na górze na figurze,raz, dwa, trzy liczysz ty ! Les comptinesWyliczankiLLLL’’’’angeangeangeange, la , la , la , la violetteviolettevioletteviolette, la , la , la , la roseroseroserose, , , , lelelele lilaslilaslilaslilas,,,,le muguet, la calla, le chien furieuxIntraduisibleUneUneUneUne couronnecouronnecouronnecouronne, , , , uneuneuneune couronnecouronnecouronnecouronne lelelele croixcroixcroixcroix dordordordor, , , , dit-moi mademoiselle ou dors-tu, je dors au dessus à coté de la sculpture, un, deux, trois, comptes-toi!

87Une souris verteUne souris verteUne souris verteUne souris verteUne souris verteUne souris verteUne souris verteUne souris vertequi courait dans l'herbeJe l'attrape par la queueJe la montre à ces messieursCes messieurs me disent :trempez la dans l'huile,trempez la dans l'eauCa fera un escargot tout chaudJe la mets dans mon chapeauElle me dit qu'il fait trop chaudJe la mets dans mon tiroir Elle me dit qu'il fait trop noirJe la mets dans ma culotteElle me fait trois petites crottesJe la mets là dans ma mainElle me dit qu'elle est très bienZielona myszZielona myszZielona myszZielona myszZielona myszZielona myszZielona myszZielona mysz,,która biegała w trawie Złapałem jąza ogon Pokazałem jątym panom Oni mi powiedzieli:Zamocz jąw olejuZamocz jąw wodzie Zrobi sięz niej ślimak na ciepło Wsadziłem ja do mojego kapelusza Powiedziała mi, że jest tam za gorąco Wsadziłem jądo mojej szufladyPowiedziała mi, że jest tam za ciemno Wsadziłam jąw majtki Zrobiłam mi 3 małe gówienkaPosadziłem jąna mojej dłoni Powiedziała mi, że teraz czuje siębardzo dobrzeLes comptinesWyliczanki

88Entliczek, pentliczek,Entliczek, pentliczek,Entliczek, pentliczek,Entliczek, pentliczek,czerwony stoliczek.Na kogo wypadnie,na tego bęc.EneEneEneEne duedueduedue raberaberaberabe,,,,połknął bocian żabę, a żaba chińczyka, co z tego wynika.Raz, dwa, trzy, wychodźty!SiaSiaSiaSiałłłła baba a baba a baba a baba makmakmakmaknie wiedziała jak,a dziad wiedziałnie powiedział,a to bylo TAK!!! „„„„Entliczek, pentliczekEntliczek, pentliczekEntliczek, pentliczekEntliczek, pentliczek””””Une petite table rougeA qui tombe A lui „bęc”„„„„EneEneEneEne duedueduedue raberaberaberabe””””Une cigogne a avalé une grenouille, Et la grenouille un chinois, Qu’est-ce que ca veut dire?Un, deux, trois, c’est toi!LeLeLeLe nananananananana semesemesemeseme dudududu pavotpavotpavotpavotElle n’savait pas comment Mais le grand-pere savait Ne lui a pas dit Et c’etait comme ça!!! Les comptinesWyliczanki

89Un kilomUn kilomUn kilomUn kilomUn kilomUn kilomUn kilomUn kilomèèèèèèèètre tre tre tre tre tre tre tre ààààààààpied,pied,pied,pied,pied,pied,pied,pied,Ca use, ça useUn kilomètre à pied,Ca use les souliersDeux kilomètres... (après deux kilomètres, trois kilomètres… ainsi de suite)Kilometr na piechotKilometr na piechotKilometr na piechotKilometr na piechotKilometr na piechotKilometr na piechotKilometr na piechotKilometr na piechotęęTo niszczy, to niszczy Kilometr na piechotęTo niszczy buty Dwa kilometry…( po dwóch kilometrach, trzy kilometry… i tak dalej)Un petit cochonUn petit cochonUn petit cochonUn petit cochonUn petit cochonUn petit cochonUn petit cochonUn petit cochonPendu au plafondTirez lui la queueIl donnera du laitTirez-lui la queueIl pondra des œufsTirez lui plus fortIl donnera de l'orCombien en voulez-vous?- 5 (ou un autre chiffre)- 1, 2, 3, 4, 5! MaMaMaMaMaMaMaMałłłłłłłła a a a a a a a śświnkawinkawinkawinkawinkawinkawinkawinkaZgubiona na suficie Pociągnijcie jąza ogon Da mlekoPociągnijcie jąza ogon Zniesie jajka Pociągnijcie jąmocniej Da Ci złoto Ile chcecie ?-5 (albo inna cyfra)-1, 2, 3, 4, 5! Les comptinesWyliczanki

90PaniPaniPaniPaniPaniPaniPaniPaniSiaSiaSiaSiaSiaSiaSiaSia--------siasiasiasiasiasiasiasia--------siasiasiasiasiasiasiasia,,,,,,,,Pani Zo, Pani Sia, Pani Zosia męża ma. A ten mąż, mąż, mąż, Bije wciąż, wciąż, wciąż,Bije mnie, bije cię,bije nas oby dwie.Sprzedał dom, dom, dom,Sprzedał wóz, wóz, wóz,Sprzedał dom, sprzedał wóz,na patelni żonę wiózł.Żona A, A, A,Żona B, B, B,Żona A, Żona B,Żona nie wie czego chceMadame Madame Madame Madame Madame Madame Madame Madame PhiaPhiaPhiaPhiaPhiaPhiaPhiaPhia--------phiaphiaphiaphiaphiaphiaphiaphia--------phiaphiaphiaphiaphiaphiaphiaphiaMadame So, Madame phia Madame Sophia, elle a un mari Et ce mari, mari, mari Il bat toujours, toujours, toujours Il me bat, il te bat Il nous batIl a vendu une maison, maison, maison Il a vendu un charriot, charriot, charriotIl a vendu une maison, il a vendu un charriot Il a porte sa femme dans la poeleLa femme A, A, ALa femme B, B, BLa femme A, la femme BLa femme ne sait pas qu’est-ce que elle veutLes comptinesWyliczanki

91Chou fleurChou fleurChou fleurChou fleurChou fleurChou fleurChou fleurChou fleurCette méthode permet de départager deux enfants. ils se positionnent debout, face à face, à une certaine distance. Ils avancent ensuite l'un vers l'autre en posant un pied devant l'autre, le talon touchant la pointe, et en énonçant les mots « chou » et « fleur » chacun son tour. Lorsque les deux joueurs sont assez proches, la pointe du pied de l'un d'eux écrase le pied de l'autre : il a alors gagné.ChouChouChouChouChouChouChouChoufleurfleurfleurfleurfleurfleurfleurfleurTa metoda pozwala na wyłonienie zwycięzcy z dwójki graczy. Dzieci ustawiająsięnaprzeciwko siebie w odstępie. Następnie przesuwająsięw swoim kierunku przestawiając stopy, w taki sposób by pięta dotykała palców wypowiadając słowa „chou”i „fleur” każdy po kolei. W Chwili, gdy gracze sąwystarczająco blisko, stopa tego gracza, który pierwszy dotknie stopy drugiego: wygrywa.Les comptinesWyliczanki

92KtoKtoKtoKtoKtoKtoKtoKtoTTTTTTTTy y y y y y y y jestejestejestejestejestejestejestejesteśś????????--------Polak maPolak maPolak maPolak maPolak maPolak maPolak maPolak małłłłłłłły /Polka may /Polka may /Polka may /Polka may /Polka may /Polka may /Polka may /Polka małła, a, a, a, a, a, a, a, Jaki Jaki Jaki Jaki Jaki Jaki Jaki Jaki znakznakznakznakznakznakznakznakTTTTTTTTwwwwwwwwóóóóóóóój?j?j?j?j?j?j?j?--------OrzeOrzeOrzeOrzeOrzeOrzeOrzeOrzełłłłłłłłbiabiabiabiabiabiabiabiałłłłłłłły y y y y y y y GdzieGdzieGdzieGdzieGdzieGdzieGdzieGdzieTTTTTTTTy y y y y y y y mieszkaszmieszkaszmieszkaszmieszkaszmieszkaszmieszkaszmieszkaszmieszkasz????????--------MiedzyMiedzyMiedzyMiedzyMiedzyMiedzyMiedzyMiedzyswemiswemiswemiswemiswemiswemiswemiswemiW W W W W W W W jakimjakimjakimjakimjakimjakimjakimjakimkrajukrajukrajukrajukrajukrajukrajukraju????????--------W W W W W W W W polskiejpolskiejpolskiejpolskiejpolskiejpolskiejpolskiejpolskiejziemiziemiziemiziemiziemiziemiziemiziemi........CzymCzymCzymCzymCzymCzymCzymCzymta ta ta ta ta ta ta ta ziemiaziemiaziemiaziemiaziemiaziemiaziemiaziemia????????--------MMMMMMMMąąojczyznojczyznojczyznojczyznojczyznojczyznojczyznojczyznąą........CzymCzymCzymCzymCzymCzymCzymCzymzdobytazdobytazdobytazdobytazdobytazdobytazdobytazdobyta????????--------KrwiKrwiKrwiKrwiKrwiKrwiKrwiKrwiąąi i i i i i i i bliznbliznbliznbliznbliznbliznbliznbliznąą........CzyCzyCzyCzyCzyCzyCzyCzyjjjjjjjjąąkochaszkochaszkochaszkochaszkochaszkochaszkochaszkochasz????????--------KochamKochamKochamKochamKochamKochamKochamKochamszczerzeszczerzeszczerzeszczerzeszczerzeszczerzeszczerzeszczerze........A w A w A w A w A w A w A w A w cocococococococowierzyszwierzyszwierzyszwierzyszwierzyszwierzyszwierzyszwierzysz????????--------W W W W W W W W PolskPolskPolskPolskPolskPolskPolskPolskęęwierzwierzwierzwierzwierzwierzwierzwierzęę!!!!!!!!CoCoCoCoCoCoCoCośśtytytytytytytytydladladladladladladladlaniejniejniejniejniejniejniejniej????????--------WdziWdziWdziWdziWdziWdziWdziWdzięęcznecznecznecznecznecznecznecznedzieciedzieciedzieciedzieciedzieciedzieciedzieciedziecie........CoCoCoCoCoCoCoCośśjejjejjejjejjejjejjejjejwinienwinienwinienwinienwinienwinienwinienwinien////////winnawinnawinnawinnawinnawinnawinnawinna????????--------OddaOddaOddaOddaOddaOddaOddaOddaććżżycieycieycieycieycieycieycieycie........Qui esQui esQui esQui esQui esQui esQui esQui es--------tu?tu?tu?tu?tu?tu?tu?tu?--------LeLeLeLeLeLeLeLepetit petit petit petit petit petit petit petit PolonaisPolonaisPolonaisPolonaisPolonaisPolonaisPolonaisPolonais/La petite Polonaise,/La petite Polonaise,/La petite Polonaise,/La petite Polonaise,/La petite Polonaise,/La petite Polonaise,/La petite Polonaise,/La petite Polonaise,QuelQuelQuelQuelQuelQuelQuelQuelestestestestestestestestton ton ton ton ton ton ton ton symbolesymbolesymbolesymbolesymbolesymbolesymbolesymbole????????--------LLLLLLLL’’’’’’’’aigle aigle aigle aigle aigle aigle aigle aigle blancblancblancblancblancblancblancblancOuOuOuOuOuOuOuOuhabiteshabiteshabiteshabiteshabiteshabiteshabiteshabites--------tutututututututu????????--------AvecAvecAvecAvecAvecAvecAvecAvecdes des des des des des des des autresautresautresautresautresautresautresautrespolonais polonais polonais polonais polonais polonais polonais polonais DansDansDansDansDansDansDansDansquelquelquelquelquelquelquelquelpayspayspayspayspayspayspayspays????????--------DansDansDansDansDansDansDansDanslelelelelelelelepayspayspayspayspayspayspayspayspolonaispolonaispolonaispolonaispolonaispolonaispolonaispolonais........QuQuQuQuQuQuQuQu’’’’’’’’estestestestestestestest--------cececececececececettecettecettecettecettecettecettecetteterreterreterreterreterreterreterreterre????????--------MMMMMMMMononononononononpays natal. pays natal. pays natal. pays natal. pays natal. pays natal. pays natal. pays natal. CommentCommentCommentCommentCommentCommentCommentCommentl l l l l l l l ‘‘‘‘‘‘‘‘aaaaaaaasssssssstu tu tu tu tu tu tu tu priseprisepriseprisepriseprisepriseprise? ? ? ? ? ? ? ? --------Avec leAvec leAvec leAvec leAvec leAvec leAvec leAvec lesangsangsangsangsangsangsangsanget la et la et la et la et la et la et la et la cicatricecicatricecicatricecicatricecicatricecicatricecicatricecicatriceEstEstEstEstEstEstEstEst--------ce ce ce ce ce ce ce ce quequequequequequequequetu tu tu tu tu tu tu tu llllllll’’’’’’’’’’’’’’’’aimesaimesaimesaimesaimesaimesaimesaimes????????--------Je Je Je Je Je Je Je Je llllllll’’’’’’’’’’’’’’’’aimeaimeaimeaimeaimeaimeaimeaimesincsincsincsincsincsincsincsincèèèèèèèèrement rement rement rement rement rement rement rement Et a Et a Et a Et a Et a Et a Et a Et a quoi croisquoi croisquoi croisquoi croisquoi croisquoi croisquoi croisquoi crois--------tutututututututu????????--------Je Je Je Je Je Je Je Je croiscroiscroiscroiscroiscroiscroiscroisààààààààla la la la la la la la PolognePolognePolognePolognePolognePolognePolognePologne!!!!!!!!Qu'estQu'estQu'estQu'estQu'estQu'estQu'estQu'est--------ce que vous avez pour elle?ce que vous avez pour elle?ce que vous avez pour elle?ce que vous avez pour elle?ce que vous avez pour elle?ce que vous avez pour elle?ce que vous avez pour elle?ce que vous avez pour elle?--------L'enfant gracieux.L'enfant gracieux.L'enfant gracieux.L'enfant gracieux.L'enfant gracieux.L'enfant gracieux.L'enfant gracieux.L'enfant gracieux.Qu'estQu'estQu'estQu'estQu'estQu'estQu'estQu'est--------ce qu'il /quce qu'il /quce qu'il /quce qu'il /quce qu'il /quce qu'il /quce qu'il /quce qu'il /qu’’’’’’’’elle doit?elle doit?elle doit?elle doit?elle doit?elle doit?elle doit?elle doit?--------La main sur la vie La main sur la vie La main sur la vie La main sur la vie La main sur la vie La main sur la vie La main sur la vie La main sur la vie ........Les comptinesWyliczanki

93Plouf Plouf Plouf Plouf Plouf Plouf Plouf Plouf PloufPloufPloufPloufPloufPloufPloufPlouf« Ce sera toi qui sera le roi mais comme la reine ne veut pas, cela ne sera pas toi »Le plouf-plouf permet de choisir un joueur en éliminant successivement tous les autres. Un des participants joue le rôle de meneur. Tous les enfants se mettent en cercle. Le meneur chante ensuite plouf plouf ce sera…, en pointant du doigt successivement tous les enfants L'enfant désigné en dernier est éliminé, et le processus recommence avec les participants restants.„To Ty będziesz królem ale jeśli królowa nie chce, to nie będziesz Ty”PlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufPlufGra Plouf, plouf pozwala na wybór jednego gracza eliminując sukcesyjnie wszystkich pozostałych. Jeden z uczestników gra rolęprzewodnika. Wszystkie dzieci ustawiająsięw kółku. Przewodnik śpiewa „pluf pluf to Ty będziesz królem…” wskazując palcem sukcesywnie wszystkie dzieci. Dziecko wskazane jako ostatnie zostaje wyeliminowane, a proces siępowtarza z dziećmi które pozostały.Les comptinesWyliczanki

94La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

95JeuJeuxxRRetrouveretrouverla bonne la bonne ddééfinitionfinitiondesdesexpressionsexpressions1. Pédaler dans la semoule :a) Mixer des alimentsb) Faire du vélo dans le brouillardc) Ne rien comprendre2. Eplucher les carottes :a) Heurter le talon d’une personneb) Etre un fin gourmetc) Etre un mauvais musicien3. Etre un chien de jardinier :a) Aimer les espaces verts b) Etre un bon gardienc) quelqu’un qui ne n’accepte pas qu’on utilise un objet qui lui appartient et qu’il n’utilise pas4. Je n’ai pas un radis :a) Je n’ai rien à mangerb) Je n’ai pas d’argentc) Je n’ai pas d’amis1c; 2a; 3c; 4b

96Gry Gry ZnajdZnajdźźprawidprawidłłowowąądefinicjdefinicjęę1. Pedałować w kaszy :a) Mieszaćjedzenie b) Jeździćna rowerze we mgle c) Nic nie rozumieć2. Skrobać marchewki :a) Deptaćpo piętach b) Byćsmakoszem c) Byćzłym muzykiem3. Być jak pies ogrodnika :a) Lubićzieleńb) Byćdobrym strażnikiem c) Ktośkto nie akceptuje, gdy używa sięrzeczy, która należy do niego ale sam z niej nie korzysta4. Nie mam rzodkiewki :a) Nie mam nic do jedzeniab) Nie mam pieniędzy c) Nie mam przyjaciół1c; 2a; 3c; 4b

97La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

98La cuisineKuchniaKuchniaKuchniaKuchnia

99La cuisine polonaiseKuchnia polskaŻŻŻŻŻŻŻŻurekurekurekurekurekurekurekurekSoupe aigreCette soupe particulière est connue depuis des dizaines de générations. L’ingrédient de base est toujours un bon levain de farine de seigle, appelé żur (joure), auquel on rajoute du pain. Mangée les jours de jeûne, le soupe aigre a toujours été une soupe très frugale. On y mettait un minimum d’ingrédients indispensables. Ce n’est que passée la période de jeûne, qu’on l’enrichissait: rondelles de saucisson, des carrés de lard, une moitié d’œuf dur. Ta szczególna zupa jest znana od dziesiątek pokoleń. Składnikiem bazowym jest dobry zaczyn z mąki żytniej, nazywany żurem do którego dodaje sięchleb. Jedzony w poście, żurek zawsze był zupąoszczędną. Dajemy do niego minimum niezbędnych składników. Tak jest tylko w czasie postu, później, wzbogacamy zupęw inne składniki: plasterki kiełbasy, kawałki boczku, połówkęjajka ugotowanego na twardo.

100La coquille La coquille La coquille La coquille La coquille La coquille La coquille La coquille SSSSSSSSaintaintaintaintaintaintaintaint--------JacquesJacquesJacquesJacquesJacquesJacquesJacquesJacquesMuszla świętego JakubaCoupez finement des échalotes et de l'ail. Faîtes fondre un gros morceau de beurre dans une poêle et faîtes jaunir les échalotes à feu vif. Ajoutez les coquilles Saint-Jacques, de l’ail, du thym et du laurier. Salez et poivrez. Cuire quelques minutes à feu moyen. Les coquilles Saint-Jacques doivent rendre leur eau. Ajoutez le vin blanc et laissez mijoter.La cuisine françaiseKuchnia francuskaKroimy drobno cebule i czosnek. Rozpuszczamy duży kawałek masła na patelni i rumienimy cebule na dużym ogniu. Dorzucamy muszle świętego Jakuba, czosnek, tymianeki liśćlaurowy. Doprawiamy soląi pieprzem. Smażymy kilka minut naśrednim ogniu. Z muszli świętego Jakuba powinien wytworzyćsięsos własny. Dodajemy białego wina i dusimy na wolnym ogniu.

101La cuisine polonaiseKuchnia polskaBarszczBarszczBarszczBarszczBarszczBarszczBarszczBarszczczerwonyczerwonyczerwonyczerwonyczerwonyczerwonyczerwonyczerwonySoupe de betteraveIl est communément admis que le bortsch vient à l'origine d'Ukraine, mais il fait partie de l'héritage culinaire local de plusieurs pays de l‘Est et du centre de l'Europe. Ce potage est appelébarszcz en Pologne. Il contient habituellement de la betterave qui lui donne une forte couleur rouge. La particularité de la soupe de betterave polonaise c’est qu’on ne sert que le bouillon de betterave où nagent de mini ravioli polonais (des oreilles). Il est un des 12 plats traditionnels de la table du réveillon de Noël polonais.Ogólnie przyjęte jest, że barszcz pochodzi z Ukrainy, ale jest częściątradycyjnej kuchni lokalnej większości krajów Europy środkowej i wschodniej. Zupa ta w Polsce nazywana jest barszczem.Zwykle zawiera buraczki, które dająmu intensywny czerwony kolor. Wyróżnia go to, że podajemy go w formie bulionu buraczanego, gdzie pływająuszka. Jest jednąz 12 tradycyjnych potraw podawanych w czasie Wigilii.

102Les gavottesLes gavottesLes gavottesLes gavottesLes gavottesLes gavottesLes gavottesLes gavottesRurkiLes gavottes sont la spécialité de Dinan. Parfaites pour accompagner une glace ou une mousse, elles se déclinent également en plusieurs parfums, au citron, au chocolat. Mais on peut aussi les apprécier nature. Les gavottes sont confectionnées à partir d'une pâte très semblable à celle des crêpes au froment. Mais attention à ne pas les laisser à l'air libre plus d'une journée, sinon elles perdent leur croustillant. Enveloppée dans leur joli papier doré, souvent par deux, ces petits biscuits sont de toutes les occasions. Mondialement connues.La cuisine françaiseKuchnia francuskaGavottes to specjalnośćDinan. Doskonałe jako dodatek do lodów i kremów. Występująw różnych smakach np.cytrynowym i czekoladowym. Doceniane sąrównieżte o smaku naturalnym. Gavottes produkowane sąz ciasta bardzo podobnego do tego przygotowywanego do naleśników z mąki pszennej. Niestety należy uważaćby nie zostawiaćich w otwartym pudełku dłużej niżjeden dzień, ponieważtracąswojąkruchość. Pakowane sąw ładne złote opakowania, często podwójnie. Nadająsięna każdąokazję. Znane na całym świecie.

103PierogiPierogiPierogiPierogiPierogiPierogiPierogiPierogiRavioli polonaisLes pierogi sont une sorte de ravioli traditionnel polonais, en forme de demi-lune, farcis avec des ingrédients au choix, et généralement bouillis dans l’eau, quelques fois poêlés.Pâtes farcies, un peu plus larges que les raviolis, farcis de choucroute, de fromage blanc et de pommes de terre, de viande ou de fruits. La consommation est très répandue en Pologne en toutes occasions. La cuisine polonaiseKuchnia polskaPierogi to rodzaj tradycyjnych polskich ravioli, w formie półksiężyców. Najczęściej gotowane w wodzie, czasami smażone na patelni. Ciasto, trochęgrubsze niżdo ravioli, nadziewane jestfarszem z kapusty, białego sera i ziemniaków, mięsa lub owoców. Pierogi to danie bardzo popularne w całej Polsce i spożywane przy różnych okazjach.

104Le blLe blLe blLe blLe blLe blLe blLe bléééééééénoirnoirnoirnoirnoirnoirnoirnoir--Les galettesLes galettesLes galettesLes galettesLes galettesLes galettesLes galettesLes galettesde sarrasinde sarrasinde sarrasinde sarrasinde sarrasinde sarrasinde sarrasinde sarrasinCzarne zbo$e -Naleśniki z grykiIl faut vraiment un tour de main pour en réussir de belles à la cuisson. Ensuite, vous les garnirez comme il vous chante. Ingrédients : 500g de farine de blé noir, 100g de beurre, 3 œufs, 3/4 de litre de lait, 1/4 de litre d'eau tiède. Recette : Mettre les farines dans une jatte, casser les œufs au centre, et mélanger. Verser progressivement le lait, puis l'eau tiède où aura été fondu le beurre. La pâte, un peu moins liquide qu'une pâte à crêpe de froment, doit reposer une bonne heure avant utilisation.La cuisine françaisKuchnia francuskaPotrzeba sporego wysiłku dłoni, przy pomocy, których wyrabia sięciasto, by uzyskaćjegoodpowiedniąkonsystencje. W naleśnik można zawinąc wszystko to, na co ma siętylko ochotę. Składniki: 500g mąki gryczanej, 100g masła, 3 jajka, 750ml mleka, 250ml chłodnej wody. Sposób przyrządzania: Wsypaćmąkędo miski, wbićjajka do środka i ugniatać. Dolewaćstopniowo mleka, później wodęi roztopione masło. Ciasto, powinno byćtrochębardziej płynne, niżto przygotowane do tradycyjnych naleśników z mąki pszennej. Naleśniki powinny byćgotowe godzinęprzed podaniem.

105Un plat délicieux préparé à base de choucroute, des champignons, des légumes,des morceaux de saucisse et de la viande fumée. La choucroute polonaise est l'un des plus anciens plats polonais. Il suivait la petite noblesse dans ses déplacements et certains bigos sont entrés dans la littérature. Resté très populaire, le bigos figure dans chaque livre de cuisine. On peut le savourer comme plat unique, ou comme entrée chaude.BigosBigosBigosBigosBigosBigosBigosBigosLa choucroute polonaiseLa cuisine polonaiseKuchnia polskaWyborne danie przygotowane na bazie kapusty kiszonej, grzybów, warzyw, kawałków kiełbasy,i wędzonego mięsa. Bigos jest jednym z najstarszych dańpolskich, podążał on za szlachtom w jej podróżach. Niektóre bigosy pojawiająsiętakże w literaturze. Ta potrawa jest bardzo popularna, równieżw obecnych czasach i figuruje w każdej książce kucharskiej. Bigosem można siędelektowaćjako daniem głównym lub jako przystawkąpodawanąna ciepło.

106La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

107La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

108Des fêtes moins officiellesŚwiwiwiwięta mniej ta mniej ta mniej ta mniej oficjalneoficjalneoficjalneoficjalne

109Des fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalneTTTTłłłłusty czwartekusty czwartekusty czwartekusty czwartekJeudi grasC'est le dernier jeudi avant le Carême, lors du carnaval. Surtout, on prépare ou on achètedes beignets. Le beignet est le symbole de ce jour. On les mange garnis de confiture, de chocolat,de crème à la vanille. Fête préférée des gourmands.LE DERNIER JEUDI AVANT LE DERNIER JEUDI AVANT LE CAREME LE CAREME Ostatni czwartek Ostatni czwartek przed Wielkim Postemprzed Wielkim PostemŚwięto to przypada na ostatni czwartek przed Wielkim Postem, w czasie karnawału. Przygotowuje sięlub kupuje pączki. Pączek jest symbolem tego dnia, jemy je nadziewane konfiturą, czekoladąlub kremem waniliowym. Jest to ulubione święto łakomczuchów.

110DDDDziezieziezień kobietkobietkobietkobietJournée de la femmeC'était une fête très populaire en Pologne à l'époque du communisme, les hommes offraient aux femmes des oeillets. Aujourd'hui aussi, beaucoup de femmes reçoivent des fleurs. Mais peu de personnes savent que cette journée commémore la mort de 129 femmes lors d’un incendie dans une usine à New York en 1908.Des fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne8 8 MARSMARS8 Marca8 MarcaŚwięto to było bardzo popularne w Polsce w epoce komunizmu, mężczyźni wręczali kobietom goździki. Dzisiaj,równieżdużo kobiet otrzymuje kwiaty. Jednak mało osób pamięta,że jest to dzieńpamięci poświęcony 129 kobietom, które zginęły w pożarze fabryki w Nowym Jorku w 1908 roku.

111PPPPierwszyierwszyierwszyierwszy dziedziedziedzień wiosnywiosnywiosnywiosnyPremier jour du printempsC'est le jour où l’on fait les adieux à l'hiver et on salue le printemps. Ce jour, on prépare avec des journaux, de la paille et des vieuxvêtements une marionnette prénommée MARZANNA, qui estle symbole de l'hiver. Le 21 mars, tous les enfants défilentjoyeusement avec MARZANNA dans la ville. S’il y a une rivière, on s’arrête au bord pour chanter et pour finir, on brûlela marionnette et on la jette dans la rivière. Elle laisse la placeau printemps. C’est aussi une journée très populaire pour les élèves qui font alors l'école buissonnière.Des fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne21 MARS21 MARS21 marca21 marcaJest to dzień, w którym żegna sięzimęi wita wiosnę. Tego dniaprzygotowuje sięz gazet, słomy i starych ubrańkukłęnazywanąMarzanną, jest ona symbolem zimy. 21 marca, wszystkie dzieci defilująradośnie z Marzannąprzez miasto. Jeśli w mieście znajdujęsięrzeka, zatrzymująsięna brzegu, śpiewając, podpalająkukłęi wrzucićjądo rzeki. Pozostawia ona miejsce wiośnie. Jest to równieżdzieńbardzopopularny wśród młodzieży, która ten dzieńprzeznacza na wagary.

112ŚMIGUSMIGUSMIGUSMIGUS ----DYNGUSDYNGUSDYNGUSDYNGUSDes fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalneLLEELUNDI DE LUNDI DE PPAQUESAQUESPoniedziaPoniedziałłek Wielkanocnyek WielkanocnyLe lundi de Pâques c'est SMIGUS-DYNGUS et il y coule beaucoup d'eau. Il y a une tradition: durant ce jour, les personnes arrosent les autres pour se porter chance.Poniedziałek Wielkanocny to Śmigus- Dyngus, tego dnia wszędzie płynie dużo wody. Tradycjąjest, że podczas tego dnia oblewanie sięnawzajem wodąprzynosi szczęście.

113ANDRZEJKI ANDRZEJKI ANDRZEJKI ANDRZEJKI La fête du Saint AndréDes fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne30 NOVEMBRE30 NOVEMBRE30 Listopada30 ListopadaANDRZEJ est un prénom très populaire chez les hommes. Le jour de leur fête est un jour spécial. A la veille du 30 novembre, on organise un soir de prédiction. On se rencontre pour prédirele futur, pour voir ce qui va se passer l’année suivante. La forme de voyance la plus populaire est de verser de la cire. On fait fondre la cire et puis on la verse dans l'eau (l’idéal est de la verser par le trou d’une clé). Puis on doit observer l’ombreprojetée au mur par la cire. L'ombre dit ce que sera le futur.Andrzej to imiębardzo popularne wśród mężczyzn. Dzieńich imienin jest dniem specjalnym. W wigilie 30-egolistopada organizuje sięwieczór wróżb. Spotykamy się, żebyprzepowiadaćsobie przyszłość, zobaczyćco nas spotka w przyszłym roku. Najbardziej popularna forma przepowiadania to lanie wosku. Roztapia sięwosk i leje na wodę( idealny do lania wosku jest klucz z dziurkąprzez którąprzelewa sięwosk). Później obserwuje sięcieńwosku wyświetlany na ścianie. Cieńwskazuje to co czeka nas w przyszłości.

114C’est un jour joyeux pendant lequel on peut faire des farces et des plaisanteries à d’autres personnes. Quand quelqu’un nous donne une réponseà une question, il faut faire attention.C’est également le cas à la télévision et à la radio: il y a beaucoup d’informations qui sont fausses.PRIMA APRILISPRIMA APRILISPRIMA APRILISPRIMA APRILIS1er AVRIL1er AVRIL1 Kwietnia1 KwietniaDes fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalneTo radosny dzieńpodczas którego można robićdowcipy i żartowaćsobie z innych osób. Jeśli, ktośodpowiada na nasze pytanie trzeba byćostrożnym,by nie daćsięnabrać. To zdarza sięrównieżw telewizji i radio: tego dnia podawanych jest dużo informacji, które nie sąprawdziwe.

115DzieDzieDzieDzień dzieckadzieckadzieckadzieckaJournée de l'enfant1er 1er JUINJUIN1 czerwca1 czerwcaDes fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalneLes parents offrent à leurs enfants des sucreries, des cadeaux ou les emmènent par exemple, au Zoo. Dans les écoles sont organisées des compétitions pour les enfants.W ten dzieńrodzice dająswoim dzieciom słodycze, prezenty albo zabierająje np.do Zoo. A w szkołach organizowane sąkonkursy dla dzieci.

116Noc Noc Noc Noc Świwiwiwiętojatojatojatojańskskskska a a a Nuit de la Saint-JeanDes fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne24 JUIN24 JUIN24 czerwca24 czerwcaCa se passe pendant la plus courte nuit del'année, que fleurit la fougère. Selon la tradition, celui qui retrouve une fleur de fougère va mener une vie heureuse, longue et prospère mais il ne peut pas partager ni son bonheur ni sa richesse avec les autres. Dziejęsięto podczas najkrótszej nocy w roku, gdy zakwita paproć. Według tradycji, ten kto znajdzie kwiat paproci będzie prowadziłszczęśliwe, długie i pomyślne życie ale nie może dzielićswojego szczęścia ani bogactw z innymi.

117STUDNISTUDNISTUDNISTUDNIÓÓÓÓWKAWKAWKAWKAC’est une soirée importante pour tous les lycéens avant le baccalauréat. 100 jours avant leurs examens, les élèves organisent un bal. Ils invitent leurs professeurs. Chaque personne vient avec un(e) cavalier(e). Le bal commence par une danse traditionnelle polonaise. Le directeur ou la directrice accompagnée par un élève constitue le premier couple. C’est une soirée magique.100 100 joursjoursavantavantlelebaccalaurbaccalaurééatat100 dni przed matur100 dni przed maturąąDes fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalneTo ważny wieczór dla wszystkich maturzystów. 100 dni przed egzaminem dojrzałości, maturzyści organizująbal. Zapraszająswoich profesorów. Każdy maturzysta przychodzi z osobątowarzyszącą. Bal zaczyna siętradycyjnym polskim tańcem-Polonezem.Dyrektor szkoły wraz z jednym z maturzystów tworzy pierwsząparę. Jest to magiczny wieczór.

118La fêteLa fêteLa fêteLa fête de la musiquede la musiquede la musiquede la musiqueŚwięto muzykiLa Fête de la Musique a lieu à travers le mondele 21 juin, principalement le soir et la nuit au lendemain matin. Elle est actuellement célébrée dans une centaine de pays. Sa première édition a été initiée le 21 juin 1982 en France. Tous musiciens, amateurs et professionnels se pressent sur scène mais également dans la rue pour faire partager un moment de convivialité en musique.21 JUIN21 JUIN21 czerwca21 czerwcaŚwięto muzyki odbywa sięna świecie 21 czerwca, wieczoremi następnego dnia rano. Obecnie świętujęsięten dzieńw kilku krajach. Pierwszy raz święto to obchodzono we Francji, 21 czerwca 1982 roku. Wszyscy muzycy, amatorzy i profesjonaliści spotykająsięna scenie ale równieżna ulicy, żeby dzielićsięw tym momencie wspólnie muzyką.Des fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne

119La kermesse est la fête de fin d’année scolaire dans les écoles primaires. C’est une fête en plein air, dans la cour de l'écoleet le préau, avec des jeux, des stands, une buvette. Les recettes de la kermesse vont ensuite permettre à l'école d'acheter l'annéed'après du matériel pour les enfants. Souvent chaque classe présente un spectacle de danses, de chants ou de théâtre, préparé pendant l’année. La kermesse est souvent organisée par les parents avec l'aide des enseignants. C’est un moment fort dans l’année qui permet de créer des liens entre les enfants, les parents et les instituteurs.FFin din d’’annannéée scolairee scolaireKoniec roku szkolnegoKoniec roku szkolnegoLa kermesse La kermesse La kermesse La kermesse KiermaszKiermasz jest świętem końca roku szkolnego w szkołach podstawowych. Jest to święto, które odbywa sięna świeżym powietrzu, na boisku szkolnym z grami, stoiskami i bufetem. Można tu równieżkupićpodręczniki na następny rok szkolny dla dzieci. Często każda klasa przygotowuje spektakl taneczny, śpiewa piosenkę, organizuje przedstawienie teatralne, przygotowane podczas roku szkolnego. Kiermasz przygotowywany jest przez rodziców z pomocąnauczycieli. Jest to ważny moment w roku szkolnym, ponieważpozwala stworzyćwięźmiędzy dziećmi, rodzicami i nauczycielami.Des fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne

120La fête du cinLa fête du cinLa fête du cinLa fête du cinéééémamamamaŚwięto kinaInitiée en 1985 par le ministère de la culture. La fête du cinéma est une opération spéciale pour attirer encore plus de spectateurs: un tarif réduit est proposée à toutes les séances. Aujourd’hui la fête du cinéma dure pendant 3 jours au début du printemps. La fête du cinéma participe à une volonté de promouvoir la culture et notamment la culture française. De même une loi française réglemente et favorise la diffusion de films français dans la programmation de l’ensemble des chaînes de télévision, la diffusion de musique française sur l’ensemble des stations radio.3 jours au d3 jours au déébut du printempsbut du printemps3 dni na pocz3 dni na począątku wiosnytku wiosnyZainicjowane w 1985 roku przez ministra kultury. Święto kina jest specjalnym zabiegiem, przyciągającym jeszcze więcej widzów do kin: zniżki proponowane na wszystkie spektakle.Dziś święto kina trwa 3 dni i odbywa sięw pierwszych dniach wiosny. Dzięki temu świętu promowana jest kultura, a w szczególności kultura francuska. Równieżprawo francuskie reguluje i faworyzuje emisjęfilmów francuskich w telewizji i muzyki francuskiej w stacjach radiowych. Des fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne

121La galette des roisLa galette des roisLa galette des roisLa galette des roisCisto króliLa galette des Rois est un gâteau célébrant l’Épiphanie et traditionnellement vendu et consommé quelques jours avant et après cette date. La tradition veut qu’elle soit l’occasion de « tirer les rois » à l’Épiphanie: une fève est cachée dans la galette et la personne qui obtient cette fève devient le roi de la journée et a le droit de porter une couronne de fantaisie. Aujourd’hui le succès de la galette des rois est en grande partie due à cette fève en plastique ou en porcelaine qui fait le bonheur des collectionneurs.ll’É’Épiphanie, piphanie, 6 6 JANVIERJANVIERŚŚwiwięęto Trzech Krto Trzech Króólili,,6 stycznia6 styczniaCisto Króli,jest to specjalne ciasto przygotowane z okazji święta Trzech Króli. Tradycyjne sprzedawane i jedzone kilka dni przed i po 6 lutego. Tradycja chce z tej okazji „wylosowaćkróla”: ukrywa sięziarno bobu w cieście, a osoba, która je znajdzie staje siękrólem tego dnia i ma prawo nosićfantazyjnąkoronę. Dziśsukces tego ciasta zawdzięcza sięfigurkom z plastiku lub porcelany, które zastąpiły tradycyjny bób, a które przynosząszczęście kolekcjonerom.Des fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne

12211er AVRILer AVRIL1 kwietnia1 kwietniaUn poisson d’avril est une plaisanterie, que l’on fait le 1er avril à ses connaissances ou à ses amis. Les enfants apprécient beaucoup cette journée qui leur permet, par tradition, d’accrocher un dessin de poisson dans le dos des parents, des instituteurs ou de différentes personnes rencontrées. Aujourd’hui, les médias écrits ou audiovisuels prennent part également àla plaisanterie et on trouve couramment le 1er avril, dans les journaux sérieux, des articles farfelus comme l’atterrissage d’extraterrestres, des découvertes scientifiques extraordinaires, des informations très bizarres.Ryba kwietniowa to żart, który robi się1 kwietnia swoimznajomym i przyjaciołom. To święto bardzo lubiądzieci. Dziękitradycji, można przyczepićrysunek ryby na plecach rodziców, nauczycieli i innych spotkanych osób. Dziś, media równieżbiorąudział w robieniu żartów. W poważnych gazetach można znaleźćdziwne artykuły, takie jak lądowanie obcych, zadziwiające odkrycia naukowców lub inne bardzo dziwne informacje.Un poisson dUn poisson dUn poisson dUn poisson d’’’’avril avril avril avril Rybka kwietniowaDes fêtes moins officiellesŚwięta mniej oficjalne

123JeuJeuxxRRetrouveretrouverla bonne la bonne ddééfinitionfinitiondesdesexpressionsexpressions1. Redonner la pêche :a) Redonner de l’argent b) Redonner un cadeau c) Redonner de l’energie2. Avoir jusqu’aux oreilles :a) j’en ai marre b) Je n’ai plus faimc) J’aime beaucoup 3. S'échapper où le poivre pousse :a) Eternuerb) Fuir très loinc) Assaisonner la soupe4. En avoir ras la casquette :a) Je n’ai plus faim b) J’aime beaucoup c) j’en ai marre1c ; 2a; 3b; 4c

124GryGryZnajdZnajdźźprawidprawidłłowowąądefinicjdefinicjęę1. Dodać brzoskwini :a) Dodaćpieniędzyb) Dodaćprezent c) Dodaćenergii 2. Mieć po dziurki w nosie :a) Mieć dosyćb) Być głodnym c) Bardzo lubić3. Wiać gdzie pieprzrośnie : a) Kichaćb) Uciekaćbardzo dalekoc) Doprawiaćzupę4. Mieć po brzeg kaszkietu :a) Nie byćgłodnym b) Bardzo lubićc) Miećdosyć1c ; 2a; 3b; 4c

125La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

126La photo a La photo a ééttééprise prise en Pologne ou en Franceen Pologne ou en France??Czy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?

127La photo a La photo a ééttééprise en Pologne prise en Pologne ououen France? en France? --Des Des rrééponseponsessCzy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?--Odpowiedzi Odpowiedzi

128La photo a La photo a ééttééprise en Pologne prise en Pologne ououen France? en France? --Des Des rrééponseponsessCzy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?--Odpowiedzi Odpowiedzi

129La photo a La photo a ééttééprise en Pologne prise en Pologne ououen France? en France? --Des Des rrééponseponsessCzy zdjCzy zdjęęcie zrobione bycie zrobione byłło w Polsce o w Polsce czy we Francji?czy we Francji?--Odpowiedzi Odpowiedzi

130Tekst, Redakcja, TTekst, Redakcja, TTekst, Redakcja, TTekst, Redakcja, TTekst, Redakcja, TTekst, Redakcja, TTekst, Redakcja, TTekst, Redakcja, Tłłumaczenie / umaczenie / umaczenie / umaczenie / umaczenie / umaczenie / umaczenie / umaczenie / TextTextTextTextTextTextTextText, R, R, R, R, R, R, R, Réééééééédactiondactiondactiondactiondactiondactiondactiondaction, , , , , , , , TraductionTraductionTraductionTraductionTraductionTraductionTraductionTraductionJoanna Joanna BednarzBednarzPhilippe Bouvet Philippe Bouvet ZdjeciaZdjeciaZdjeciaZdjeciaZdjeciaZdjeciaZdjeciaZdjecia////////PhotographiesPhotographiesPhotographiesPhotographiesPhotographiesPhotographiesPhotographiesPhotographies::::::::Joanna Joanna BednarzBednarzMalwina Marciniak Malwina Marciniak Ilustracje / Ilustracje / Ilustracje / Ilustracje / Ilustracje / Ilustracje / Ilustracje / Ilustracje / IllustrationsIllustrationsIllustrationsIllustrationsIllustrationsIllustrationsIllustrationsIllustrationsMalwina MarciniakMalwina Marciniak

131Édition du livre a été financée par: