Return to flip book view

Message ΕΙΣΑΙ ΤΑΞΙΔΙ...ΠΩΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙΣΗΜΕΡΑ ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ;CELEBRITIES ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟΔΙΕΚΔΙΚΩΝΤΑΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ&ΕΚΛΟΓEΣΜε έναυσμα την πρώτη καραντίνα το 2020, ητεχνολογία έχει εισχωρήσει για τα καλά σταπλαίσια του σχολείου και στην εκπαίδευσηγενικότερα. Μάλιστα, μπορεί πλέον να μηνχρησιμοποιούμε τόσο την εξ αποστάσεωςδιδασκαλία, αλλά αξιοποιούμε άλλα “δώρα” πουμας έχει δώσει αυτή η επιστήμη, με χαρακτηριστικόπαράδειγμα την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ: artificialintelligence)Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνηΣύμφωνα με το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη τεχνητήνοημοσύνη ορίζεται ο κλάδος της πληροφορικήςεπιστήμης, που στοχεύει στην κατασκευή μηχανών(ρομπότ ή υπολογιστών), οι οποίες μπορούν ναμιμηθούν τη συμπεριφορά του ανθρώπου, τοντρόπο σκέψης, τη διαδικασία αντίληψης καιαπόκτησης γνώσης και γενικά την ανθρώπινηευφυΐα. Η αλήθεια είναι όμως ότι ενώ όλοι έχουμευιοθετήσει τον όρο, πρόκειται όντως για κάποιοείδος νοημοσύνης; Στην πραγματικότητα το ΑΙαποτελεί μια μηχανή που συνδυάζει πληροφορίεςπου ήδη υπάρχουν. Χωρίς την ύπαρξη, τηννοημοσύνη και την εξυπνάδα του ανθρώπινουμυαλού μοιάζει μια άχρηστη μηχανή! (σελ. 7)Πόσο εύκολο είναι στα 22 σουνα έχεις πραγματοποιήσει ταόνειρά σου; Πόσο πιθανό είναινα έχεις καταφέρει πράγματαπου άλλοι δεν μπόρεσαν ναπετύχουν σε ολόκληρη της ζωήτους; Αν μας φαίνεται σχεδόναδύνατο, ας δούμε μια τέτοιαπερίπτωση! (σελ. 13)Η Σίφνος είναι ένα νησί που ανήκει στοσύμπλεγμα των Κυκλάδων. Έχει όλατα χαρακτηριστικά ενός κυκλαδίτικουνησιού, όπως άσπρα σπιτάκια,εκκλησάκια με μπλε τρούλο και γραφικάσοκάκια. Ας περιηγηθούμε στο νησί.(σελ. 15)Σίφνος: Το κόσμημα των ΚυκλάδωνΟ ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ:Ο θεσμός των Πανελληνίων εξετάσεωνπαραμένει κεντρικός στην ελληνικήεκπαιδευτική διαδικασία, αποτελώνταςτον κύριο μηχανισμό για την εισαγωγήτων μαθητών στην ανώτατη εκπαίδευση.Αν και δέχεται συχνά κριτική για τις πιέσειςπου ασκεί στους μαθητές και τις επιπτώσειςτου στο εκπαιδευτικό σύστημα, παραμένειαναλλοίωτος στο πέρασμα των χρόνων, με τοκύριο ζητούμενο να είναι η ισότητα και ηαντικειμενικότητα στην αξιολόγηση τωνμαθητών. Οι Πανελλήνιες εξετάσεις έχουναρκετά αρνητικά χαρακτηριστικά,κυρίως λόγω του αυστηρού καιπεριοριστικού τους χαρακτήρα. Ολόκληρηη μαθητική ζωή των νέων επικεντρώνεται σεέναν μόνο αγώνα για την επιτυχία σε αυτές τιςεξετάσεις, με αποτέλεσμα να τουςδημιουργούν σοβαρές ψυχολογικέςεπιπτώσεις, όπως άγχος, εξάντληση καικατάθλιψη. Το γεγονός ότι η επαγγελματικήσταδιοδρομία και η εισαγωγή σταπανεπιστήμια κρίνεται από τέσσερα τρίωραδιαγωνίσματα, περιορίζει την αξιολόγηση τωνμαθητών σε μια μόνο στιγμή, παραβλέπονταςτη συνολική πορεία τους και τις δεξιότητες πουέχουν αναπτύξει κατά τη διάρκεια τηςεκπαίδευσής τους. Αυτή η προσέγγιση δεναναδεικνύει την πραγματική τους αξία, καθώςη εξέταση επικεντρώνεται κυρίως στη μνήμηκαι σε συγκεκριμένα αντικείμενα, χωρίς ναδίνει χώρο στην κριτική σκέψη και τηδημιουργικότητα. (σελ. 3 )ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗή Ένας παράγοντας είναι οι νέοι οι οποίοι με την συμμετοχή τους μπορούν να μεταβάλουνσημαντικά το αποτέλεσμα. Έτσι οι υποψήφιοι προσπαθούν να προσελκύσουν τοενδιαφέρον τους ώστε να εξασφαλίσουν τη σημαντική τους ψήφο. Ο πιο συνήθης πλέονπαράγοντας για να το καταφέρουν αυτό είναι η προσέλκυση διασημοτήτων, προτύπωντων σημερινών νέων. Η επιρροή των διασημοτήτων στην πολιτική σκηνή είναιένα φαινόμενο που έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια και συνεχώς προκαλείσυζητήσεις για τα όρια της και τις συνέπειές της. Οι διάσημοι, χάρη στην ευρείααναγνωρισιμότητα και την επιρροή που ασκούν στους θαυμαστές τους, μπορούν ναπαίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και στις εκλογικέςδιαδικασίες. Μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις τους, τη συμμετοχή τους σεπροεκλογικές εκστρατείες ή τη στήριξη συγκεκριμένων πολιτικών υποψηφίων, οιδιάσημοι έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την κατεύθυνση των εκλογών και νακινητοποιήσουν ψηφοφόρους. (σελ. 2 )Όσοι ζείτε ή επισκέπτεσθε το Ηράκλειο Αττικής,σίγουρα έχετε λάβει μια γερή δόση απόΒαυαρία, ακόμη κι αν δεν το αντιλαμβάνεστε!Και αυτό δεν οφείλεται σε κάποια εξειδικευμέναεστιατόρια ή ατμοσφαιρικά καταστήματα. Όχι! ΤοΗράκλειο Αττικής είναι εντελώς συνυφασμένων μετους Βαυαρούς από την πρώτη αρχή της δημιουργίαςτου Ελληνικού κράτους. (σελ. 13)“ΜΙΚΡΗ ΒΑΥΑΡΙΑ” ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣμιαΨΗΦΟΣ ΓΙΑ ΤΗ EUROVISION ΜΗΠΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ;ήΤην φετινή χρονιά, ένας από τους πιοαγαπημένους, πολυαναμενόμενους γιαχιλιάδες θεατές παγκοσμίως, και ίσως ομοναδικός καλλιτεχνικός διαγωνισμός«που επιδιώκει να ενώσει τουςλαούς», συμπληρώνει 69 χρόνια από τηνέναρξη του: ο διαγωνισμός τραγουδιούτης Eurovision. Από το 1956 πουπρωτοεμφανίστηκε, επιδίωξε ναενώσει όλους τους ανθρώπους μέσααπό τη μουσική χωρίς διακρίσεις,αποτελώντας ένα διάλειμμα στιςπολιτικές διαφορές και συγκρούσεις.Σε ποιον βαθμό κατάφερε μέσα σε αυτάτα χρόνια να διατηρήσει τον ενωτικό καιουδέτερο χαρακτήρα που επιθυμούσε ναπροβάλει αρχικά; (σελ.3)1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5 Μαρίνα ΣπανούΚΟΙΝΩΝΙΑ ◦ ΠΟΛΙΤΙΚΗ◦ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ◦ΕΠΙΣΤΗΜΗ◦ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ◦ FUN FACT ΕΙΣΑΙ ΤΑΞΙΔΙ...ΠΩΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙΣΗΜΕΡΑ ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ;CELEBRITIES ΤΕΧΝΗΤΗ ΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟΔΙΕΚΔΙΚΩΝΤΑΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ&ΕΚΛΟΓEΣΜε έναυσμα την πρώτη καραντίνα το 2020, ητεχνολογία έχει εισχωρήσει για τα καλά σταπλαίσια του σχολείου και στην εκπαίδευσηγενικότερα. Μάλιστα, μπορεί πλέον να μηνχρησιμοποιούμε τόσο την εξ αποστάσεωςδιδασκαλία, αλλά αξιοποιούμε άλλα “δώρα” πουμας έχει δώσει αυτή η επιστήμη, με χαρακτηριστικόπαράδειγμα την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ: artificialintelligence)Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνηΣύμφωνα με το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη ωςτεχνητή νοημοσύνη ορίζεται ο κλάδος τηςπληροφορικής επιστήμης, που στοχεύει στηνκατασκευή μηχανών (ρομπότ ή υπολογιστών), οιοποίες μπορούν να μιμηθούν τη συμπεριφορά τουανθρώπου, τον τρόπο σκέψης, τη διαδικασίααντίληψης και απόκτησης γνώσης και γενικά τηνανθρώπινη ευφυΐα. Όλοι έχουμε υιοθετήσει τονόρο, πρόκειται όντως για κάποιο είδος νοημοσύνης;Στην πραγματικότητα το ΑΙ αποτελεί μια μηχανήπου συνδυάζει πληροφορίες που ήδη υπάρχουν.Χωρίς την ύπαρξη, την νοημοσύνη και τηνεξυπνάδα του ανθρώπινου μυαλού μοιάζει μιαάχρηστη μηχανή! (σελ. 7)Πόσο εύκολο είναι στα 22 σουνα έχεις πραγματοποιήσει ταόνειρά σου; Πόσο πιθανό είναινα έχεις καταφέρει πράγματαπου άλλοι δεν μπόρεσαν ναπετύχουν σε ολόκληρη της ζωήτους; Αν μας φαίνεται σχεδόναδύνατο, ας δούμε μια τέτοιαπερίπτωση! (σελ. 13)Η Σίφνος είναι ένα νησί που ανήκει στοσύμπλεγμα των Κυκλάδων. Έχει όλατα χαρακτηριστικά ενός κυκλαδίτικουνησιού, όπως άσπρα σπιτάκια,εκκλησάκια με μπλε τρούλο και γραφικάσοκάκια. Ας περιηγηθούμε στο νησί.(σελ. 15)Σίφνος: Το κόσμημα των ΚυκλάδωνΟ ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ:Ο θεσμός των Πανελληνίων εξετάσεωνπαραμένει κεντρικός στην ελληνικήεκπαιδευτική διαδικασία, αποτελώνταςτον κύριο μηχανισμό για την εισαγωγήτων μαθητών στην ανώτατη εκπαίδευση.Αν και δέχεται συχνά κριτική για τις πιέσειςπου ασκεί στους μαθητές και τις επιπτώσειςτου στο εκπαιδευτικό σύστημα, παραμένειαναλλοίωτος στο πέρασμα των χρόνων, με τοκύριο ζητούμενο να είναι η ισότητα και ηαντικειμενικότητα στην αξιολόγηση τωνμαθητών. Οι Πανελλήνιες εξετάσεις έχουναρκετά αρνητικά χαρακτηριστικά,κυρίως λόγω του αυστηρού καιπεριοριστικού τους χαρακτήρα. Ολόκληρηη μαθητική ζωή των νέων επικεντρώνεται σεέναν μόνο αγώνα για την επιτυχία σε αυτές τιςεξετάσεις, με αποτέλεσμα να τουςδημιουργούν σοβαρές ψυχολογικέςεπιπτώσεις, όπως άγχος, εξάντληση καικατάθλιψη. Το γεγονός ότι η επαγγελματικήσταδιοδρομία και η εισαγωγή σταπανεπιστήμια κρίνεται από τέσσερα τρίωραδιαγωνίσματα, περιορίζει την αξιολόγηση τωνμαθητών σε μια μόνο στιγμή, παραβλέπονταςτη συνολική πορεία τους και τις δεξιότητες πουέχουν αναπτύξει κατά τη διάρκεια τηςεκπαίδευσής τους. Αυτή η προσέγγιση δεναναδεικνύει την πραγματική τους αξία, καθώςη εξέταση επικεντρώνεται κυρίως στη μνήμηκαι σε συγκεκριμένα αντικείμενα, χωρίς ναδίνει χώρο στην κριτική σκέψη και τηδημιουργικότητα. (σελ. 3 )ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗή Ένας παράγοντας είναι οι νέοι οι οποίοι με την συμμετοχή τους μπορούν να μεταβάλουνσημαντικά το αποτέλεσμα. Έτσι οι υποψήφιοι προσπαθούν να προσελκύσουν τοενδιαφέρον τους ώστε να εξασφαλίσουν τη σημαντική τους ψήφο. Ο πιο συνήθης πλέονπαράγοντας για να το καταφέρουν αυτό είναι η προσέλκυση διασημοτήτων, προτύπωντων σημερινών νέων. Η επιρροή των διασημοτήτων στην πολιτική σκηνή είναιένα φαινόμενο που έχει αναδειχθεί τα τελευταία χρόνια και συνεχώς προκαλείσυζητήσεις για τα όρια της και τις συνέπειές της. Οι διάσημοι, χάρη στην ευρείααναγνωρισιμότητα και την επιρροή που ασκούν στους θαυμαστές τους, μπορούν ναπαίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και στις εκλογικέςδιαδικασίες. Μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις τους, τη συμμετοχή τους σεπροεκλογικές εκστρατείες ή τη στήριξη συγκεκριμένων πολιτικών υποψηφίων, οιδιάσημοι έχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την κατεύθυνση των εκλογών και νακινητοποιήσουν ψηφοφόρους. (σελ. 2 )Όσοι ζείτε ή επισκέπτεσθε το Ηράκλειο Αττικής,σίγουρα έχετε λάβει μια γερή δόση απόΒαυαρία, ακόμη κι αν δεν το αντιλαμβάνεστε!Και αυτό δεν οφείλεται σε κάποια εξειδικευμέναεστιατόρια ή ατμοσφαιρικά καταστήματα. Όχι! ΤοΗράκλειο Αττικής είναι εντελώς συνυφασμένο με τουςΒαυαρούς από την πρώτη αρχή της δημιουργίας τουΕλληνικού κράτους. (σελ. 13)“ΜΙΚΡΗ ΒΑΥΑΡΙΑ” ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣμιαΨΗΦΟΣ ΓΙΑ ΤΗ EUROVISION ΜΗΠΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ;ήΤην φετινή χρονιά, ένας από τους πιοαγαπημένους, πολυαναμενόμενους γιαχιλιάδες θεατές παγκοσμίως, και ίσως ομοναδικός καλλιτεχνικός διαγωνισμός«που επιδιώκει να ενώσει τουςλαούς», συμπληρώνει 69 χρόνια από τηνέναρξη του: ο διαγωνισμός τραγουδιούτης Eurovision. Από το 1956 πουπρωτοεμφανίστηκε, επιδίωξε ναενώσει όλους τους ανθρώπους μέσααπό τη μουσική χωρίς διακρίσεις,αποτελώντας ένα διάλειμμα στιςπολιτικές διαφορές και συγκρούσεις.Σε ποιον βαθμό κατάφερε μέσα σε αυτάτα χρόνια να διατηρήσει τον ενωτικό καιουδέτερο χαρακτήρα που επιθυμούσε ναπροβάλει αρχικά; (σελ.3)1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5 Μαρίνα ΣπανούΚΟΙΝΩΝΙΑ ◦ ΠΟΛΙΤΙΚΗ◦ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ◦ ΕΠΙΣΤΗΜΗ◦ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑ◦ FUN FACT

ΠΩΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ;CELEBRITIES &ΕΚΛΟΓEΣΦυσικά θα πείτε ο λαός! Ένας ισχυρός όμως παράγοντας του λαού είναι η οι νέοι, οι οποίοι μετην συμμετοχή, από τα 17 τους χρόνια, στις εκλογές μπορούν να καθορίσουν σημαντικά τοαποτέλεσμα. Έτσι οι υποψήφιοι προσπαθούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον τους ώστε ναεξασφαλίσουν τη σημαντική τους ψήφο. Ο πιο συνήθης πλέον παράγοντας για να τοκαταφέρουν αυτό είναι η προσέλκυση διασημοτήτων, προτύπων των σημερινών νέων.Η επιρροή των διασημοτήτων στην πολιτική σκηνή είναι ένα φαινόμενο που έχει αναδειχθεί τατελευταία χρόνια και συνεχώς προκαλεί συζητήσεις για τα όρια της και τις συνέπειές της. Οιδιάσημοι, χάρη στην ευρεία αναγνωρισιμότητα και την επιρροή που ασκούν στους θαυμαστέςτους, μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και στιςεκλογικές διαδικασίες. Μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις τους, τη συμμετοχή τους σεπροεκλογικές εκστρατείες ή τη στήριξη συγκεκριμένων πολιτικών υποψηφίων, οι διάσημοιέχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την κατεύθυνση των εκλογών και να κινητοποιήσουνψηφοφόρους.Ποιοι είναι οι τρόποι άσκησης επιρροής των Celebrities1. Η άμεση υποστήριξη πολιτικών υποψηφίων: Οι διάσημοι συχνά εκφράζουν ανοιχτά τηνυποστήριξή τους για συγκεκριμένα κόμματα ή υποψήφιους, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τηνκοινή γνώμη. Η επιρροή τους μπορεί να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους, ιδιαίτερα τουςνέους, ή να ενισχύσει τηνναναγνωρισιμότητα ενός υποψηφίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμαείναι η συμμετοχή της γνωστής αμερικανίδας τραγουδίστριας Taylor Swift στην προεκλογικήεκστρατεία του Joe Biden το 2020 μεσω των ΜΚΔ. Η διάσημη τραγουδίστρια μέσωανάρτησης στα ΜΚΔ υποστήριξε ένθερμα τους δημοκρατικούς αποσπώντας πάνω από2.000.000 likes σε 30΄ και καταφέρνοντας έτσι να προτρέψει σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων -και ειδικά νέων - να τον ψηφίσουν.2. Συμμετοχή σε εκστρατείες: Οι διάσημοι συχνά συμμετέχουν σε προεκλογικές εκστρατείες,είτε μέσω διαφημίσεων είτε μέσω δημόσιων εκδηλώσεων. Η παρουσία τους σε τέτοιεςδραστηριότητες μπορεί να προσελκύσει τα μέσα ενημέρωσης και να αυξήσει την προβολή τωνυποψηφίων. Η συμπεριφορά αυτή έγινε έντονα αισθητή στις πρόσφατες αμερικανικέςεκλογές, στις οποίες πολλοί διάσημοι δεν εξέφρασαν απλά τη γνώμη τους μέσω των ΜΚΔ αλλάεμφανίστηκαν ζωντανά στις προεκλογικές εκστρατείες, ξεσηκώνοντας το κοινό - και μάλισταμερικοί από αυτούς απέκτησαν και πολιτικά αξιώματα, όπως για παράδειγμα ο Elon Mask.3. Πρόκληση συζητήσεων: Μέσω των κοινωνικών δικτύων και των δημόσιων εμφανίσεώντους, οι διάσημοι μπορούν να προκαλέσουν συζητήσεις γύρω από κοινωνικά ή πολιτικάζητήματα, καθιστώντας τα θέματα αυτά πιο εμφανή στους πολίτες και ενίοτε προωθώνταςσυγκεκριμένες απόψεις ή αιτήματα.Νίκη Πάνου – Γεωργία Πούλιουμαθήτριες Β΄ΛυκείουΜια κριτική ματιά για την αρνητική επιρροή των CelebritiesΗ επιρροή των διασημοτήτων στην πολιτική ζωή δεν είναι χωρίς αρνητικές συνέπειες, καιπολλοί υποστηρίζουν ότι η εμπλοκή τους στις εκλογικές διαδικασίες μπορεί να έχειαποπροσανατολιστικές επιπτώσεις. Ένα από τα κύρια αρνητικά στοιχεία είναι ότι οι διάσημοισυχνά δεν διαθέτουν τηναπαιτούμενη πολιτική γνώση ή εμπειρία για να κατανοήσουν και να αναλύσουν σύνθετακοινωνικά και οικονομικά ζητήματα. Παρά την εκτενή αναγνωρισιμότητά τους, η πολιτική τουςεπιρροή μπορεί να είναι επιφανειακή και να στηρίζεται περισσότερο στην εικόνα παρά σεουσιαστικό πολιτικό λόγο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επιφανειακές ή εσφαλμένεςαντιλήψεις για σημαντικά θέματα. Επιπλέον, η συμμετοχή των διασημοτήτων στην πολιτικήσυχνά προκαλεί έναν επικίνδυνο συνδυασμό ψυχαγωγίας και πολιτικής, με αποτέλεσμα ησοβαρότητα των εκλογικών διαδικασιών να μειώνεται. Η υποστήριξη ενός υποψηφίου από μιαδιάσημη προσωπικότητα μπορεί να κρύβει ιδιοτελή κίνητρα και να οδηγεί σεαποπροσανατολισμό των ψηφοφόρων, οι οποίοι μπορεί να επικεντρωθούν σε παράγοντεςόπως η δημοσιότητα, αντί να εστιάζουν στα πραγματικά πολιτικά προγράμματα και τιςικανότητες των υποψηφίων.Τέλος, η ανάμειξη των διασημοτήτων στις εκλογές μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση ενόςτοξικού πολιτικού κλίματος και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στους πολιτικούςθεσμούς, μειώνοντας τη σημασία των εκλογών και της ενημέρωσης. Οι διάσημοι ενδέχεται ναασκούν πίεση στις πολιτικές αποφάσεις με βάση την προσωπική τους εικόνα και όχι το κοινόκαλό.Μια κριτική ματιά για την θετική επιρροή των CelebritiesΗ επιρροή των διασημοτήτων στις εκλογές, παρά τα αρνητικά της, έχει και αρκετά θετικάστοιχεία που αξίζει να εξετάσουμε. Καταρχάς, οι διάσημοι έχουν τη δυνατότητα νακινητοποιήσουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ιδιαίτερα τους νέους, οι οποίοι ενδέχεται ναμην ενδιαφέρονται για την πολιτική. Μέσω των δημόσιων τοποθετήσεών τους, μπορούν ναευαισθητοποιήσουν το κοινό γύρω από σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, όπως τα ανθρώπιναδικαιώματα, το περιβάλλον ή την ισότητα, και να παρακινήσουν τους πολίτες να συμμετέχουνενεργά στις εκλογικές διαδικασίες. Επίσης η συμμετοχή διασημοτήτων στις εκλογές μπορείεπίσης να συμβάλει στη διεύρυνση της πολιτικής συζήτησης και στη ένταξη νέων θεμάτων στηνατζέντα.Συνολικά, η συμμετοχή των celebrities στις εκλογές είναι σημαντική και θα λέγαμεκαι καθοριστική. Μέσω διαφόρων τρόπων, οι διάσημοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα ναεπηρεάσουν, να κινητοποιήσουν και ευαισθητοποιήσουν για κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα.Ωστόσο, η πολιτική τους παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς η επιρροή τουςδεν είναι πάντοτε αποδεκτή από όλους. Παρά τις αντιφάσεις που μπορεί να δημιουργούνται, ησυμμετοχή τους στις εκλογικές διαδικασίες υπογραμμίζει τη σημασία της πολιτικής συνείδησηςκαι της ενεργού συμμετοχής, είτε είναι θετική είτε προκαλεί προβληματισμούς.ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 52Υπεύθυνος έκδοσης: Ευαγγελία Κουσκουλή ΠΕ02Αρχισυντάκτες: Ελισ. Ξυραφίδου ΠΕ02, Κων/να Βασιλείου ΠΕ02, Γεώργιος Δεμενόπουλος, Κωνσταντίνα ΒαρσαμίδουΣυντακτική ομάδα: Νίκη Πάνου, Γεωργία Πούλιου, Ελεάννα Πάνου Νεκταρία Σταυριανού, Ξυραφάς Αντώνης,Αγριμάνη Αναστασία, Σαλονικίδου Αναστασία, Πούλιος Δημήτρης, Σοφρά Ελένη, Ποσονίδη Βασιλική, Βλαχάκη Κων/να,Κεφαλή Όλγα, Χρήστος Κουνδουράκης, Κωνσταντίνα Λιάπη, Ιωσήφ Αμοργιανός, Κωνσταντίνα Βαρσαμίδη, ΣπυρίδωνΣταμούληςΕπιμελητές κειμένων: Ευαγγελία Κουσκουλή ΠΕ02, Δημ. Πάνος ΠΕ02Σχεδιασμός Εντύπου: Θεοφ. Ζαφειριάδης ΠΕ01, Αγριμάνη Αναστασία, Βουτσιλάκου Ευαγγελία, ΚωνσταντίναΑργυροπούλου, Βέρρας Χρήστος ΠΩΣ ΕΚΛΕΓΕΤΑΙ ΣΗΜΕΡΑ ΜΙΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ;CELEBRITIES &ΕΚΛΟΓEΣΦυσικά θα πείτε ο λαός! Ένας ισχυρός όμως παράγοντας του λαού είναι η οι νέοι, οι οποίοι μετην συμμετοχή, από τα 17 τους χρόνια, στις εκλογές μπορούν να καθορίσουν σημαντικά τοαποτέλεσμα. Έτσι οι υποψήφιοι προσπαθούν να προσελκύσουν το ενδιαφέρον τους ώστε ναεξασφαλίσουν τη σημαντική τους ψήφο. Ο πιο συνήθης πλέον παράγοντας για να τοκαταφέρουν αυτό είναι η προσέλκυση διασημοτήτων, προτύπων των σημερινών νέων.Η επιρροή των διασημοτήτων στην πολιτική σκηνή είναι ένα φαινόμενο που έχει αναδειχθεί τατελευταία χρόνια και συνεχώς προκαλεί συζητήσεις για τα όρια της και τις συνέπειές της. Οιδιάσημοι, χάρη στην ευρεία αναγνωρισιμότητα και την επιρροή που ασκούν στους θαυμαστέςτους, μπορούν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της κοινής γνώμης και στιςεκλογικές διαδικασίες. Μέσα από τις δημόσιες τοποθετήσεις τους, τη συμμετοχή τους σεπροεκλογικές εκστρατείες ή τη στήριξη συγκεκριμένων πολιτικών υποψηφίων, οι διάσημοιέχουν τη δυνατότητα να επηρεάσουν την κατεύθυνση των εκλογών και να κινητοποιήσουνψηφοφόρους.Ποιοι είναι οι τρόποι άσκησης επιρροής των Celebrities1. Η άμεση υποστήριξη πολιτικών υποψηφίων: Οι διάσημοι συχνά εκφράζουν ανοιχτά τηνυποστήριξή τους για συγκεκριμένα κόμματα ή υποψήφιους, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τηνκοινή γνώμη. Η επιρροή τους μπορεί να κινητοποιήσει τους ψηφοφόρους, ιδιαίτερα τουςνέους, ή να ενισχύσει τηνναναγνωρισιμότητα ενός υποψηφίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμαείναι η συμμετοχή της γνωστής αμερικανίδας τραγουδίστριας Taylor Swift στην προεκλογικήεκστρατεία του Joe Biden το 2020 μεσω των ΜΚΔ. Η διάσημη τραγουδίστρια μέσωανάρτησης στα ΜΚΔ υποστήριξε ένθερμα τους δημοκρατικούς αποσπώντας πάνω από2.000.000 likes σε 30΄ και καταφέρνοντας έτσι να προτρέψει σημαντικό αριθμό ψηφοφόρων -και ειδικά νέων - να τον ψηφίσουν.2. Συμμετοχή σε εκστρατείες: Οι διάσημοι συχνά συμμετέχουν σε προεκλογικές εκστρατείες,είτε μέσω διαφημίσεων είτε μέσω δημόσιων εκδηλώσεων. Η παρουσία τους σε τέτοιεςδραστηριότητες μπορεί να προσελκύσει τα μέσα ενημέρωσης και να αυξήσει την προβολή τωνυποψηφίων. Η συμπεριφορά αυτή έγινε έντονα αισθητή στις πρόσφατες αμερικανικέςεκλογές, στις οποίες πολλοί διάσημοι δεν εξέφρασαν απλά τη γνώμη τους μέσω των ΜΚΔ αλλάεμφανίστηκαν ζωντανά στις προεκλογικές εκστρατείες, ξεσηκώνοντας το κοινό - και μάλισταμερικοί από αυτούς απέκτησαν και πολιτικά αξιώματα, όπως για παράδειγμα ο Elon Mask.3. Πρόκληση συζητήσεων: Μέσω των κοινωνικών δικτύων και των δημόσιων εμφανίσεώντους, οι διάσημοι μπορούν να προκαλέσουν συζητήσεις γύρω από κοινωνικά ή πολιτικάζητήματα, καθιστώντας τα θέματα αυτά πιο εμφανή στους πολίτες και ενίοτε προωθώνταςσυγκεκριμένες απόψεις ή αιτήματα.Νίκη Πάνου – Γεωργία Πούλιουμαθήτριες Β΄ΛυκείουΜια κριτική ματιά για την αρνητική επιρροή των CelebritiesΗ επιρροή των διασημοτήτων στην πολιτική ζωή δεν είναι χωρίς αρνητικές συνέπειες, καιπολλοί υποστηρίζουν ότι η εμπλοκή τους στις εκλογικές διαδικασίες μπορεί να έχειαποπροσανατολιστικές επιπτώσεις. Ένα από τα κύρια αρνητικά στοιχεία είναι ότι οι διάσημοισυχνά δεν διαθέτουν τηναπαιτούμενη πολιτική γνώση ή εμπειρία για να κατανοήσουν και να αναλύσουν σύνθετακοινωνικά και οικονομικά ζητήματα. Παρά την εκτενή αναγνωρισιμότητά τους, η πολιτική τουςεπιρροή μπορεί να είναι επιφανειακή και να στηρίζεται περισσότερο στην εικόνα παρά σεουσιαστικό πολιτικό λόγο, κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε επιφανειακές ή εσφαλμένεςαντιλήψεις για σημαντικά θέματα. Επιπλέον, η συμμετοχή των διασημοτήτων στην πολιτικήσυχνά προκαλεί έναν επικίνδυνο συνδυασμό ψυχαγωγίας και πολιτικής, με αποτέλεσμα ησοβαρότητα των εκλογικών διαδικασιών να μειώνεται. Η υποστήριξη ενός υποψηφίου από μιαδιάσημη προσωπικότητα μπορεί να κρύβει ιδιοτελή κίνητρα και να οδηγεί σεαποπροσανατολισμό των ψηφοφόρων, οι οποίοι μπορεί να επικεντρωθούν σε παράγοντεςόπως η δημοσιότητα, αντί να εστιάζουν στα πραγματικά πολιτικά προγράμματα και τιςικανότητες των υποψηφίων.Τέλος, η ανάμειξη των διασημοτήτων στις εκλογές μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση ενόςτοξικού πολιτικού κλίματος και να υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στους πολιτικούςθεσμούς, μειώνοντας τη σημασία των εκλογών και της ενημέρωσης. Οι διάσημοι ενδέχεται ναασκούν πίεση στις πολιτικές αποφάσεις με βάση την προσωπική τους εικόνα και όχι το κοινόκαλό.Μια κριτική ματιά για την θετική επιρροή των CelebritiesΗ επιρροή των διασημοτήτων στις εκλογές, παρά τα αρνητικά της, έχει και αρκετά θετικάστοιχεία που αξίζει να εξετάσουμε. Καταρχάς, οι διάσημοι έχουν τη δυνατότητα νακινητοποιήσουν μεγάλα τμήματα του πληθυσμού, ιδιαίτερα τους νέους, οι οποίοι ενδέχεται ναμην ενδιαφέρονται για την πολιτική. Μέσω των δημόσιων τοποθετήσεών τους, μπορούν ναευαισθητοποιήσουν το κοινό γύρω από σημαντικά κοινωνικά ζητήματα, όπως τα ανθρώπιναδικαιώματα, το περιβάλλον ή την ισότητα, και να παρακινήσουν τους πολίτες να συμμετέχουνενεργά στις εκλογικές διαδικασίες. Επίσης η συμμετοχή διασημοτήτων στις εκλογές μπορείεπίσης να συμβάλει στη διεύρυνση της πολιτικής συζήτησης και στη ένταξη νέων θεμάτων στηνατζέντα.Συνολικά, η συμμετοχή των celebrities στις εκλογές είναι σημαντική και θα λέγαμεκαι καθοριστική. Μέσω διαφόρων τρόπων, οι διάσημοι άνθρωποι έχουν τη δυνατότητα ναεπηρεάσουν, να κινητοποιήσουν και ευαισθητοποιήσουν για κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα.Ωστόσο, η πολιτική τους παρέμβαση μπορεί να προκαλέσει αντιδράσεις, καθώς η επιρροή τουςδεν είναι πάντοτε αποδεκτή από όλους. Παρά τις αντιφάσεις που μπορεί να δημιουργούνται, ησυμμετοχή τους στις εκλογικές διαδικασίες υπογραμμίζει τη σημασία της πολιτικής συνείδησηςκαι της ενεργού συμμετοχής, είτε είναι θετική είτε προκαλεί προβληματισμούς.ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 52Υπεύθυνος έκδοσης: Ευαγγελία Κουσκουλή ΠΕ02Αρχισυντάκτες: Γεώργιος Δεμενόπουλος, Κωνσταντίνα Βαρσαμίδη, Ελεάννα Πάνου, Σοφρά Ελένη, Ποσονίδη ΒασιλικήΣυντακτική ομάδα: Νίκη Πάνου, Γεωργία Πούλιου, Νεκταρία Σταυριανού, Ξυραφάς Αντώνης, Αγριμάνη Αναστασία, Σαλονικίδου Αναστασία,Πούλιος Δημήτρης, Βλαχάκη Κων/να, Κεφαλή Όλγα, Χρήστος Κουνδουράκης, Κωνσταντίνα Λιάπη, Ιωσήφ Αμοργιανός, Σπυρίδων Σταμούλης, Επιμελητές κειμένων: Ευαγγελία Κουσκουλή ΠΕ02, Ελισ. Ξυραφίδου ΠΕ02, Κων/να Βασιλείου ΠΕ02, Δημ. Πάνος ΠΕ02, Σχεδιασμός Εντύπου: Θεοφ. Ζαφειριάδης ΠΕ01, Αγριμάνη Αναστασία, Βουτσιλάκου Ευαγγελία, Κωνσταντίνα Αργυροπούλου, Βέρρας Χρήστος,Ιωάννης Σκυριανόγλου

Την φετινή χρονιά, ένας από τους πιο αγαπημένους, πολυαναμενόμενους γιαχιλιάδες θεατές παγκοσμίως, και ίσως ο μοναδικός καλλιτεχνικός διαγωνισμός«που επιδιώκει να ενώσει τους λαούς», συμπληρώνει 69 χρόνια από την έναρξητου: ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision. Από το 1956 πουπρωτοεμφανίστηκε, επιδίωξε να ενώσει όλους τους ανθρώπους μέσα από τημουσική χωρίς διακρίσεις, αποτελώντας ένα διάλειμμα στις πολιτικές διαφορέςκαι συγκρούσεις. Σε ποιον βαθμό κατάφερε μέσα σε αυτά τα χρόνια ναδιατηρήσει τον ενωτικό και ουδέτερο χαρακτήρα που επιθυμούσε να προβάλειαρχικά;Eurovision: πεδίο πολιτικών συγκρούσεων; Η Eurovision έχει υπάρξει πολλές φορές πεδίο σιωπηρών, πλην όμως υπαρκτών,πολιτικών συγκρούσεων, και οι οργανωτές βρέθηκαν συχνά στην ανάγκη ναπάρουν θέση: άλλωστε, οι πολιτικές και διεθνείς διαμάχες δεν περιμένουν,επηρεάζουν τους λαούς και την καθημερινότητά τους σε κάθε εποχή! Έτσι,μπορεί να υπάρξουν αιτίες διαμάχης συγκυριακές - όπως για παράδειγμα έναςπόλεμος - ή λόγοι διαρκούς σύγκλισης αντικειμενικοί - όπως η γεωγραφική θέσηκαι οι ιστορικές σχέσεις και οι δεσμοί που έχουν αναπτύξει οι χώρες στο βάθος τηςιστορικής τους πορείας. Ένα παράδειγμα γνωστό σε όλους μας είναι η σχέση τηςΕλλάδας με την Κύπρο, οι οποίες σχεδόν κάθε χρόνο αλληλοϋποστηρίζονται (ανκαι έχουν υπάρξει χρονιές στις οποίες κάτι τέτοιο δεν συνέβη λόγω ειδικώνσυνθηκών), ή η «συμπάθεια» που χαρακτηρίζει τις ψήφους μεταξύ τωνσκανδιναβικών χωρών.Στις συγκυριακές συνθήκες, θα μπορούσαμε να κατατάξουμε έναν πόλεμο ή έναπολιτικό γεγονός το οποίο θα επηρεάσει την κατάσταση στο πολιτικό καικοινωνικό πεδίο. Σαν παράδειγμα μπορούμε να θυμηθούμε την νίκη τηςΟυκρανίας στο διαγωνισμό του 2022 – ως αποτέλεσμα της γενικευμένηςσυμπάθειας προς τη χώρα, λίγο μετά την έναρξη της ρωσικής επίθεσης, καθώςκαι τη διαμάχη γύρω την συμμετοχή του Ισραήλ στο διαγωνισμό του 2024, τηνώρα που μαινόταν ο πόλεμος στη Γάζα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ως πολιτικήθέση μπορεί να θεωρηθεί η ψήφος των συμμετεχόντων, αλλά και η αποδοχή (ή ηάρνηση) των διοργανωτών για τη συμμετοχή μιας χώρας. ΨΗΦΟΣ ΓΙΑ ΤΗ EUROVISION ΜΗΠΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ;ήΕλεάννα Πάνου – Νεκταρία Σταυριανούμαθήτριες Γ΄ΛυκείουΤέλος, ένας ακόμα παράγοντας που δίνει πολιτική χροιά στον διαγωνισμό είναι οιοικονομικοί λόγοι και οι σχέσεις συμφέροντος ανάμεσα στα κράτη. Κάτι τέτοιο γιαπαράδειγμα ισχύει ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία, χώρες γνωστέςγια τα κοινά οικονομικά συμφέροντα και τη γενικότερη συμπόρευσή τους τιςτελευταίες δεκαετίες.Πώς όμως μπορεί πολιτικοποιηθεί ακόμη πιο άμεσα ένα πλαίσιο με τόσοαυστηρές προδιαγραφές; Ένας τρόπος μέσα από τον οποίο μπορεί ο διαγωνισμός να πάρει πολιτική χροιάείναι τα τραγούδια, καθώς έμμεσα δίνεται η δυνατότητα να προβληθούν πολιτικέςθέσεις και μηνύματα. Γνωστό παράδειγμα στους περισσότερους από εμάς, είναι ηεκπροσώπηση της Ελλάδας το 1976 από την Μαρίζα Κωχ, αναφερόμενη στηνεισβολή στην Κύπρο που είχε γίνει δυο χρόνια νωρίτερα. Επιπλέον, η ψηφοφορίαγίνεται τρόπος έκφρασης στα χέρια των χωρών, καθώς μπορούν να αναδείξουνκάποιο τραγούδι που προβάλλει πολιτική θέση / μήνυμα. Χαρακτηριστικόπαράδειγμα είναι το τραγούδι της Ουκρανίας το 2016, το οποίοπαρουσίαζε ιστορικά γεγονότα από την υποκειμενική οπτική τηςσυγκεκριμένης χώραςΕίναι εμφανές, ότι αρκετές φορές ακόμα και η χώρα μας έχει προβάλει πολιτικήθέση στον διαγωνισμό. Το γεγονός αυτό, δείχνει πόσο δύσκολο είναι ένας θεσμόςνα διατηρηθεί ακέραιος (πολιτικά κυρίως αλλά και κοινωνικά) μέσα στο πέρασματων χρόνων με τη συνεχή εναλλαγή πολιτικών τοπίων, κοινωνικών συνθηκών,αναγκών και τάσεων.Η Eurovision δεν είναι, επομένως, ένας απλός διαγωνισμός - ήτουλάχιστον τόσο απλός όσο νομίζουμε - καθώς αντικατοπτρίζει τηνκατάσταση της κοινωνίας στην οποία ζούμε, του κόσμου στον οποίομεγαλώνουμε. Επομένως, την επόμενη φορά που θα παρακολουθήσουμε τονδιαγωνισμό ή θα ψηφίσουμε, καλό θα ήταν να αφουγκραστούμε τα μηνύματαπου προβάλλονται, γιατί ίσως θα μας δώσουν απαντήσεις - όχι για την θέση στηνοποία θα καταταχτεί η χώρα μας - αλλά για το πού βαδίζουμε συνολικά!ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΟ θεσμός των Πανελληνίων εξετάσεων παραμένει κεντρικός στην ελληνική εκπαιδευτική διαδικασία,αποτελώντας τον κύριο μηχανισμό για την εισαγωγή των μαθητών στην ανώτατη εκπαίδευση. Αν και δέχεταισυχνά κριτική για τις πιέσεις που ασκεί στους μαθητές και τις επιπτώσεις του στο εκπαιδευτικό σύστημα,παραμένει αναλλοίωτος στο πέρασμα των χρόνων, με το κύριο ζητούμενο να είναι η ισότητα και ηαντικειμενικότητα στην αξιολόγηση των μαθητών.Οι Πανελλήνιες εξετάσεις έχουν αρκετά αρνητικά χαρακτηριστικά, κυρίως λόγω του αυστηρού καιπεριοριστικού τους χαρακτήρα. Ολόκληρη η μαθητική ζωή των νέων επικεντρώνεται σε έναν μόνοαγώνα για την επιτυχία σε αυτές τις εξετάσεις, με αποτέλεσμα να τους δημιουργούν σοβαρέςψυχολογικές επιπτώσεις, όπως άγχος, εξάντληση και κατάθλιψη. Το γεγονός ότι η επαγγελματικήσταδιοδρομία και η εισαγωγή στα πανεπιστήμια κρίνεται από τέσσερα τρίωρα διαγωνίσματα, περιορίζει τηναξιολόγηση των μαθητών σε μια μόνο στιγμή, παραβλέποντας τη συνολική πορεία τους και τις δεξιότητες πουέχουν αναπτύξει κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους. Αυτή η προσέγγιση δεν αναδεικνύει την πραγματικήτους αξία, καθώς η εξέταση επικεντρώνεται κυρίως στη μνήμη και σε συγκεκριμένα αντικείμενα, χωρίς να δίνειχώρο στην κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα.Η αντικειμενικότητα και η ισοτιμία στην αξιολόγησηΟι Πανελλήνιες, ωστόσο, προσφέρουν ένα ενιαίο και αντικειμενικό σύστημα αξιολόγησης, το οποίοδιασφαλίζει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως του σχολείου ή της περιοχής από την οποίαπροέρχονται. Ο στόχος του θεσμού είναι η δίκαιη είσοδος στα πανεπιστήμια, στηριγμένη στις ακαδημαϊκέςεπιδόσεις και τις γνώσεις των μαθητών, χωρίς εξωτερικούς παράγοντες να επηρεάζουν την αξιολόγηση. Ανάπτυξη στρατηγικών μάθησης και οργάνωση σκέψης.Η προετοιμασία για τις Πανελλήνιες απαιτεί από τους μαθητές να οργανώσουν τη σκέψη τους, να αναπτύξουνστρατηγικές μάθησης και να διαχειριστούν έναν σημαντικό όγκο πληροφοριών. Αυτή η διαδικασίαενδυναμώνει τις δεξιότητές τους στη διαχείριση του χρόνου και την αποδοτικότητα στην απομνημόνευση, ενώταυτόχρονα τους προετοιμάζει για τις προκλήσεις της ενήλικης ζωής και της επαγγελματικής τουςσταδιοδρομίας. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ:ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗήΠρόσφατες εξελίξειςΣε μία προσπάθεια να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και τις τεχνολογικές εξελίξεις, το ΥπουργείοΠαιδείας έχει προχωρήσει στην παροχή διαδικτυακού φροντιστηρίου για τους μαθητές, δίνοντάς τους τηδυνατότητα να παρακολουθούν καθημερινά διαδικτυακά μαθήματα και να εξασκούνται μέσω αναρτημένωνασκήσεων. Αυτή η πρωτοβουλία παρέχει στους μαθητές περισσότερους πόρους και υποστήριξη στηνπροετοιμασία τους, εξασφαλίζοντας ότι όλοι οι μαθητές, ανεξαρτήτως οικονομικών συνθηκών, έχουν ίσηπρόσβαση στην απαραίτητη υποστήριξη.Παράλληλα, το Υπουργείο προγραμματίζει την εισαγωγή του «πολλαπλού βιβλίου» ως μέρος των εξετάσεων,μια σημαντική μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης των μαθητών. Αντί ναβασίζονται αποκλειστικά σε ένα μόνο βιβλίο ή σημείο αναφοράς, οι μαθητές θα καλούνται να αντιμετωπίσουνδιαφορετικές πηγές και απόψεις, προωθώντας την ανάπτυξη της κριτικής τους ικανότητας.Αυτές οι αλλαγές, αν και σημαντικές, αποτελούν μικρές τροποποιήσεις που δεν αμφισβητούν τη βασική ιδέα τωνΠανελληνίων, αλλά στοχεύουν στη βελτίωση του συστήματος ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις σύγχρονεςανάγκες των μαθητών και της κοινωνίας. Ο θεσμός παραμένει αδιάβλητος, με τις εξετάσεις ναδιατηρούν τον αντικειμενικό χαρακτήρα τους, ενώ οι μεταρρυθμίσεις επιδιώκουν να ενισχύσουν τηνπαιδεία και να κάνουν το σύστημα πιο ευέλικτο και σύγχρονο. Επομένως, παρά τις εξελίξεις, δεν τίθεται ζήτημακατάργησης των Πανελληνίων, αλλά ενσωμάτωσης αλλαγών που επιφέρουν μια διαρκή προσαρμογή στιςανάγκες της εποχής.ΣυμπερασματικάΗ διαχρονικότητα του θεσμού των Πανελληνίων εξετάσεων είναι αναμφισβήτητη. Παρά τις προκλήσεις και τιςπιέσεις που δημιουργεί στους μαθητές, οι Πανελλήνιες συνεχίζουν να είναι το πιο αντικειμενικό εργαλείοαξιολόγησης της ακαδημαϊκής τους επίδοσης. Οι πρόσφατες εξελίξεις στοχεύουν να κάνουν το σύστημα πιοσύγχρονο και να προσφέρουν μεγαλύτερη υποστήριξη στους μαθητές, χωρίς να αλλοιώνεται η βασική του δομή.Ο θεσμός των Πανελληνίων, συνεπώς, παραμένει αναγκαίος και συνεχίζει να εξελίσσεται με σκοπό τηνκαλύτερη προετοιμασία των νέων για τις προκλήσεις του μέλλοντος.Ο θεσμός των Πανελληνίων: Διαχρονικότητα και αναγκαία εξέλιξη.1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Αναστασία Σαλονικίδουμαθήτρια Β΄ Λυκείου3 Την φετινή χρονιά, ένας από τους πιο αγαπημένους, πολυαναμενόμενους γιαχιλιάδες θεατές παγκοσμίως, και ίσως ο μοναδικός καλλιτεχνικός διαγωνισμός«που επιδιώκει να ενώσει τους λαούς», συμπληρώνει 69 χρόνια από την έναρξητου: ο διαγωνισμός τραγουδιού της Eurovision. Από το 1956 πουπρωτοεμφανίστηκε, επιδίωξε να ενώσει όλους τους ανθρώπους μέσα από τημουσική χωρίς διακρίσεις, αποτελώντας ένα διάλειμμα στις πολιτικές διαφορέςκαι συγκρούσεις. Σε ποιον βαθμό κατάφερε μέσα σε αυτά τα χρόνια ναδιατηρήσει τον ενωτικό και ουδέτερο χαρακτήρα που επιθυμούσε να προβάλειαρχικά;Eurovision: πεδίο πολιτικών συγκρούσεων; Η Eurovision έχει υπάρξει πολλές φορές πεδίο σιωπηρών, πλην όμως υπαρκτών,πολιτικών συγκρούσεων, και οι οργανωτές βρέθηκαν συχνά στην ανάγκη ναπάρουν θέση: άλλωστε, οι πολιτικές και διεθνείς διαμάχες δεν περιμένουν,επηρεάζουν τους λαούς και την καθημερινότητά τους σε κάθε εποχή! Έτσι,μπορεί να υπάρξουν αιτίες διαμάχης συγκυριακές - όπως για παράδειγμα έναςπόλεμος - ή λόγοι διαρκούς σύγκλισης αντικειμενικοί - όπως η γεωγραφική θέσηκαι οι ιστορικές σχέσεις και οι δεσμοί που έχουν αναπτύξει οι χώρες στο βάθος τηςιστορικής τους πορείας. Ένα παράδειγμα γνωστό σε όλους μας είναι η σχέση τηςΕλλάδας με την Κύπρο, οι οποίες σχεδόν κάθε χρόνο αλληλοϋποστηρίζονται (ανκαι έχουν υπάρξει χρονιές στις οποίες κάτι τέτοιο δεν συνέβη λόγω ειδικώνσυνθηκών), ή η «συμπάθεια» που χαρακτηρίζει τις ψήφους μεταξύ τωνσκανδιναβικών χωρών.Στις συγκυριακές συνθήκες, θα μπορούσαμε να κατατάξουμε έναν πόλεμο ή έναπολιτικό γεγονός το οποίο θα επηρεάσει την κατάσταση στο πολιτικό καικοινωνικό πεδίο. Σαν παράδειγμα μπορούμε να θυμηθούμε την νίκη τηςΟυκρανίας στο διαγωνισμό του 2022 – ως αποτέλεσμα της γενικευμένηςσυμπάθειας προς τη χώρα, λίγο μετά την έναρξη της ρωσικής επίθεσης, καθώςκαι τη διαμάχη γύρω την συμμετοχή του Ισραήλ στο διαγωνισμό του 2024, τηνώρα που μαινόταν ο πόλεμος στη Γάζα. Σε αυτές τις περιπτώσεις ως πολιτικήθέση μπορεί να θεωρηθεί η ψήφος των συμμετεχόντων, αλλά και η αποδοχή (ή ηάρνηση) των διοργανωτών για τη συμμετοχή μιας χώρας. ΨΗΦΟΣ ΓΙΑ ΤΗ EUROVISION ΜΗΠΩΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ;ήΕλεάννα Πάνου – Νεκταρία Σταυριανούμαθήτριες Γ΄ΛυκείουΤέλος, ένας ακόμα παράγοντας που δίνει πολιτική χροιά στον διαγωνισμό είναι οιοικονομικοί λόγοι και οι σχέσεις συμφέροντος ανάμεσα στα κράτη. Κάτι τέτοιο γιαπαράδειγμα ισχύει ανάμεσα στο Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία, χώρες γνωστέςγια τα κοινά οικονομικά συμφέροντα και τη γενικότερη συμπόρευσή τους τιςτελευταίες δεκαετίες.Πώς όμως μπορεί πολιτικοποιηθεί ακόμη πιο άμεσα ένα πλαίσιο με τόσοαυστηρές προδιαγραφές; Ένας τρόπος μέσα από τον οποίο μπορεί ο διαγωνισμός να πάρει πολιτική χροιάείναι τα τραγούδια, καθώς έμμεσα δίνεται η δυνατότητα να προβληθούν πολιτικέςθέσεις και μηνύματα. Γνωστό παράδειγμα στους περισσότερους από εμάς, είναι ηεκπροσώπηση της Ελλάδας το 1976 από την Μαρίζα Κωχ, αναφερόμενη στηνεισβολή στην Κύπρο που είχε γίνει δυο χρόνια νωρίτερα. Επιπλέον, η ψηφοφορίαγίνεται τρόπος έκφρασης στα χέρια των χωρών, καθώς μπορούν να αναδείξουνκάποιο τραγούδι που προβάλλει πολιτική θέση / μήνυμα. Χαρακτηριστικόπαράδειγμα είναι το τραγούδι της Ουκρανίας το 2016, το οποίοπαρουσίαζε ιστορικά γεγονότα από την υποκειμενική οπτική τηςσυγκεκριμένης χώραςΕίναι εμφανές, ότι αρκετές φορές ακόμα και η χώρα μας έχει προβάλει πολιτικήθέση στον διαγωνισμό. Το γεγονός αυτό, δείχνει πόσο δύσκολο είναι ένας θεσμόςνα διατηρηθεί ακέραιος (πολιτικά κυρίως αλλά και κοινωνικά) μέσα στο πέρασματων χρόνων με τη συνεχή εναλλαγή πολιτικών τοπίων, κοινωνικών συνθηκών,αναγκών και τάσεων.Η Eurovision δεν είναι, επομένως, ένας απλός διαγωνισμός - ήτουλάχιστον τόσο απλός όσο νομίζουμε - καθώς αντικατοπτρίζει τηνκατάσταση της κοινωνίας στην οποία ζούμε, του κόσμου στον οποίομεγαλώνουμε. Επομένως, την επόμενη φορά που θα παρακολουθήσουμε τονδιαγωνισμό ή θα ψηφίσουμε, καλό θα ήταν να αφουγκραστούμε τα μηνύματαπου προβάλλονται, γιατί ίσως θα μας δώσουν απαντήσεις - όχι για την θέση στηνοποία θα καταταχτεί η χώρα μας - αλλά για το πού βαδίζουμε συνολικά!ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗΟ θεσμός των Πανελληνίων εξετάσεων παραμένει κεντρικός στην ελληνική εκπαιδευτική διαδικασία,αποτελώντας τον κύριο μηχανισμό για την εισαγωγή των μαθητών στην ανώτατη εκπαίδευση. Αν και δέχεταισυχνά κριτική για τις πιέσεις που ασκεί στους μαθητές και τις επιπτώσεις του στο εκπαιδευτικό σύστημα,παραμένει αναλλοίωτος στο πέρασμα των χρόνων, με το κύριο ζητούμενο να είναι η ισότητα και ηαντικειμενικότητα στην αξιολόγηση των μαθητών.Οι Πανελλήνιες εξετάσεις έχουν αρκετά αρνητικά χαρακτηριστικά, κυρίως λόγω του αυστηρού καιπεριοριστικού τους χαρακτήρα. Ολόκληρη η μαθητική ζωή των νέων επικεντρώνεται σε έναν μόνοαγώνα για την επιτυχία σε αυτές τις εξετάσεις, με αποτέλεσμα να τους δημιουργούν σοβαρέςψυχολογικές επιπτώσεις, όπως άγχος, εξάντληση και κατάθλιψη. Το γεγονός ότι η επαγγελματικήσταδιοδρομία και η εισαγωγή στα πανεπιστήμια κρίνεται από τέσσερα τρίωρα διαγωνίσματα, περιορίζει τηναξιολόγηση των μαθητών σε μια μόνο στιγμή, παραβλέποντας τη συνολική πορεία τους και τις δεξιότητες πουέχουν αναπτύξει κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσής τους. Αυτή η προσέγγιση δεν αναδεικνύει την πραγματικήτους αξία, καθώς η εξέταση επικεντρώνεται κυρίως στη μνήμη και σε συγκεκριμένα αντικείμενα, χωρίς να δίνειχώρο στην κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα.Η αντικειμενικότητα και η ισοτιμία στην αξιολόγησηΟι Πανελλήνιες, ωστόσο, προσφέρουν ένα ενιαίο και αντικειμενικό σύστημα αξιολόγησης, το οποίοδιασφαλίζει ίσες ευκαιρίες σε όλους τους μαθητές, ανεξαρτήτως του σχολείου ή της περιοχής από την οποίαπροέρχονται. Ο στόχος του θεσμού είναι η δίκαιη είσοδος στα πανεπιστήμια, στηριγμένη στις ακαδημαϊκέςεπιδόσεις και τις γνώσεις των μαθητών, χωρίς εξωτερικούς παράγοντες να επηρεάζουν την αξιολόγηση. Ανάπτυξη στρατηγικών μάθησης και οργάνωση σκέψης.Η προετοιμασία για τις Πανελλήνιες απαιτεί από τους μαθητές να οργανώσουν τη σκέψη τους, να αναπτύξουνστρατηγικές μάθησης και να διαχειριστούν έναν σημαντικό όγκο πληροφοριών. Αυτή η διαδικασίαενδυναμώνει τις δεξιότητές τους στη διαχείριση του χρόνου και την αποδοτικότητα στην απομνημόνευση, ενώταυτόχρονα τους προετοιμάζει για τις προκλήσεις της ενήλικης ζωής και της επαγγελματικής τουςσταδιοδρομίας. Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ:ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗήΠρόσφατες εξελίξειςΣε μία προσπάθεια να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες και τις τεχνολογικές εξελίξεις, το ΥπουργείοΠαιδείας έχει προχωρήσει στην παροχή διαδικτυακού φροντιστηρίου για τους μαθητές, δίνοντάς τους τηδυνατότητα να παρακολουθούν καθημερινά διαδικτυακά μαθήματα και να εξασκούνται μέσω αναρτημένωνασκήσεων. Αυτή η πρωτοβουλία παρέχει στους μαθητές περισσότερους πόρους και υποστήριξη στηνπροετοιμασία τους, εξασφαλίζοντας ότι όλοι οι μαθητές, ανεξαρτήτως οικονομικών συνθηκών, έχουν ίσηπρόσβαση στην απαραίτητη υποστήριξη.Παράλληλα, το Υπουργείο προγραμματίζει την εισαγωγή του «πολλαπλού βιβλίου» ως μέρος των εξετάσεων,μια σημαντική μεταρρύθμιση που αποσκοπεί στην ενίσχυση της κριτικής σκέψης των μαθητών. Αντί ναβασίζονται αποκλειστικά σε ένα μόνο βιβλίο ή σημείο αναφοράς, οι μαθητές θα καλούνται να αντιμετωπίσουνδιαφορετικές πηγές και απόψεις, προωθώντας την ανάπτυξη της κριτικής τους ικανότητας.Αυτές οι αλλαγές, αν και σημαντικές, αποτελούν μικρές τροποποιήσεις που δεν αμφισβητούν τη βασική ιδέα τωνΠανελληνίων, αλλά στοχεύουν στη βελτίωση του συστήματος ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις σύγχρονεςανάγκες των μαθητών και της κοινωνίας. Ο θεσμός παραμένει αδιάβλητος, με τις εξετάσεις ναδιατηρούν τον αντικειμενικό χαρακτήρα τους, ενώ οι μεταρρυθμίσεις επιδιώκουν να ενισχύσουν τηνπαιδεία και να κάνουν το σύστημα πιο ευέλικτο και σύγχρονο. Επομένως, παρά τις εξελίξεις, δεν τίθεται ζήτημακατάργησης των Πανελληνίων, αλλά ενσωμάτωσης αλλαγών που επιφέρουν μια διαρκή προσαρμογή στιςανάγκες της εποχής.ΣυμπερασματικάΗ διαχρονικότητα του θεσμού των Πανελληνίων εξετάσεων είναι αναμφισβήτητη. Παρά τις προκλήσεις και τιςπιέσεις που δημιουργεί στους μαθητές, οι Πανελλήνιες συνεχίζουν να είναι το πιο αντικειμενικό εργαλείοαξιολόγησης της ακαδημαϊκής τους επίδοσης. Οι πρόσφατες εξελίξεις στοχεύουν να κάνουν το σύστημα πιοσύγχρονο και να προσφέρουν μεγαλύτερη υποστήριξη στους μαθητές, χωρίς να αλλοιώνεται η βασική του δομή.Ο θεσμός των Πανελληνίων, συνεπώς, παραμένει αναγκαίος και συνεχίζει να εξελίσσεται με σκοπό τηνκαλύτερη προετοιμασία των νέων για τις προκλήσεις του μέλλοντος.Ο θεσμός των Πανελληνίων: Διαχρονικότητα και αναγκαία εξέλιξη.1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Αναστασία Σαλονικίδουμαθήτρια Β΄ Λυκείου3

ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ4 o Π Α Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Ο Μ Α Θ Η Τ Ι Κ Ο Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Ο : « Τ Α Δ Ι Κ Α Ι Ω Μ Α Τ Α Τ Ο Υ Π Α Ι Δ Ι Ο Υ »2 0 - 2 1 Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ 2 0 2 5ΈΡΕΥΝΑΣΥΜΜΕΤΟΧΗ&1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Οι άνθρωποι χωρίζονται σε δυο κατηγορίες:- σε αυτούς που διεκδικούν δικαιώματα ακατάπαυστα, «παλεύουν» γιααυτό που θεωρούν ότι τους ανήκει. Έχουν όμως όριο στη διεκδίκησή τους;Ή μήπως τα δικαιώματά τους απειλούν τα δικαιώματα άλλων ή ακόμακαι την ομαλή λειτουργία του συνόλου;- και σε αυτούς που πριν κάνουν οτιδήποτε, βλέπουν άπειρα «πρέπει»μπροστά τους, άπειρες αναστολές και φόβους τους οποίους επιβάλλει ηκοινωνία, η ηθική, οι κανόνες. Αυτοί δεν τολμούν να προχωρήσουν, αφούνιώθουν ότι πάντα κάτι κάνουν λάθος κι ότι ποτέ δεν θα ανταποκριθούνστις υποχρεώσεις και τις ανάγκες τους.Όλη μας η ζωή είναι ένα «πρέπει»…Όλη μας η ζωή είναι μια σειρά από ανεκπλήρωτα «θέλω»…Υπάρχει κάποια… οριοθετική γραμμή που να φέρνει την αναγκαία ισορροπία;ΘΕΛΩήΠΡΕΠΕΙ;Υπάρχει τρόπος να βρούμε μιαισορροπία μπροστά σε όλα αυτά;Το ζήτημα απασχόλησε την ομάδατων παιδιών που συμμετέχουμεστην προετοιμασία για τη φετινήΒουλή των Εφήβων, η οποία έχεισαν θεματικό άξονα την έννοια του«ορίου» σε διάφορους τομείς τηςζωής μας.Εστιάσαμε στο ζήτημα της οριοθέτησης των παιδιών και των εφήβων στοπλαίσιο του σχολείου και της οικογένειας. Προσπαθήσαμε να μην δούμεμόνο τις «έτοιμες» απαντήσεις από άλλες μελέτες – αλλά να αναζητήσουμεαπαντήσεις από εμάς τους ίδιους. Έτσι, χορηγήσαμε ερωτηματολόγιοσε 600 μαθητές των Γυμνασίων και Λυκείων της «ΕλληνικήςΠαιδείας», προκειμένου να διαπιστώσουμε: τι θεωρούν αυτονόητοδικαίωμα και υποχρέωσή τους, την προσωπική τους εκτίμηση για το αν ταδικαιώματά τους παραβιάζονται ή δεν γίνονται σεβαστά στο σχολείο και τηνοικογένεια, για το αν υπερβαίνουν τα όρια στη συμπεριφορά τους στο σπίτικαι στο σχολείο, ποιο θεωρούν ως πολύ σημαντικό δικαίωμα για τους ίδιουςκαθώς και ποιο δικαίωμα θεωρούν ότι τους λείπει ή παραβιάζεται συχνά.ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑΑ. Μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου ταυτίζονται θεωρώντας αυτονόητα τα δικαιώματα τηςφιλίας και της ψυχαγωγίας. (1) Αντίθετα, φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη εστίαση τωνμαθητών Λυκείου στα δικαιώματα: ελεύθερη έκφραση γνώμης, διαφύλαξη ιδιωτικότητας,αυτονομία στη λήψη αποφάσεων. Στην αυθόρμητη αναφορά δικαιωμάτων που θεωρούνπολύ σημαντικά για τους ίδιους, οι μαθητές Λυκείου εστιάζουν στις διάφορες μορφέςελευθερίας (λόγου, αποφάσεων) καθώς και στις διασφάλιση αξιών όπως ο σεβασμός και ηιδιωτικότητα. (2) Για τους μαθητές Γυμνασίου είναι σημαντικότερα δικαιώματα που έχουννα κάνουν με την ψυχαγωγία και τον ελεύθερο χρόνο (π.χ. βόλτες, χρήση κινητού).Εντύπωση προκαλεί ότι περίπου το 20% των μαθητών και στις δύο ηλικιακές ομάδεςθεωρούν ότι κανένα δικαίωμά τους δεν παραβιάζεται. (3)Β. Μαθητές Γυμνασίου και Λυκείουταυτίζονται θεωρώντας αυτονόητη τηναπόδοση σεβασμού προς γονείς καισυμμαθητές, καθώς και την τήρηση τωνμαθητικών τους υποχρεώσεων. (4) Ωστόσο, οιμαθητές Λυκείου δυσκολεύονται να δεχτούνάκριτα τις εντολές των καθηγητών, αλλάταυτόχρονα κατανοούν την ανάγκη ανάληψηςευθυνών για τις πράξεις τους. (5)Γ. Εντύπωση προκαλεί η σχεδόν πλήρηςταύτιση των μαθητών Γυμνασίου και Λυκείουως προς το ότι δεν θεωρούν πως οι ίδιοιπαραβιάζουν συχνά τα όρια αποδεκτήςσυμπεριφοράς στο σπίτι και στο σχολείο.Αντίθετα, οι μαθητές Γυμνασίου θεωρούν σεμεγαλύτερο βαθμό από τους μαθητές Λυκείουότι παραβιάζονται τα δικαιώματά τους στοσχολείο, και ακόμη περισσότερο στο σπίτι. (6)Δ. Αξιοσημείωτη είναι η σαφώς μεγαλύτερηδιάθεση των μαθητών Λυκείου να δεχτούνπεριορισμούς και συμμόρφωση με κανόνες, σεσχέση με τα παιδιά του Γυμνασίου. Ειδικότεραοι μαθητές Λυκείου δικαιολογούν καιαποδέχονται ευκολότερα αυστηρούς σχολικούςκανονισμούς. Ταυτόχρονα κατανοούν τηνανάγκη περιορισμού των ελευθεριών ενόςμαθητή για το καλό του συνόλου και είναι πολύπιο δεκτικοί – σε σχέση με τους μαθητέςΓυμνασίου – στην επιβολή οριοθετήσεων σταδικαιώματά τους τόσο στο σχολείο όσο και στηνοικογένεια. (7)(2) (3) ΓυμνάσιοΛύκειο(1) 4 ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ4 o Π Α Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Ο Μ Α Θ Η Τ Ι Κ Ο Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Ο : « Τ Α Δ Ι Κ Α Ι Ω Μ Α Τ Α Τ Ο Υ Π Α Ι Δ Ι Ο Υ »2 0 - 2 1 Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ 2 0 2 5ΈΡΕΥΝΑΣΥΜΜΕΤΟΧΗ&1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Οι άνθρωποι χωρίζονται σε δυο κατηγορίες:- σε αυτούς που διεκδικούν δικαιώματα ακατάπαυστα, «παλεύουν» γιααυτό που θεωρούν ότι τους ανήκει. Έχουν όμως όριο στη διεκδίκησή τους;Ή μήπως τα δικαιώματά τους απειλούν τα δικαιώματα άλλων ή ακόμακαι την ομαλή λειτουργία του συνόλου;- και σε αυτούς που πριν κάνουν οτιδήποτε, βλέπουν άπειρα «πρέπει»μπροστά τους, άπειρες αναστολές και φόβους τους οποίους επιβάλλει ηκοινωνία, η ηθική, οι κανόνες. Αυτοί δεν τολμούν να προχωρήσουν, αφούνιώθουν ότι πάντα κάτι κάνουν λάθος κι ότι ποτέ δεν θα ανταποκριθούνστις υποχρεώσεις και τις ανάγκες τους.Όλη μας η ζωή είναι ένα «πρέπει»…Όλη μας η ζωή είναι μια σειρά από ανεκπλήρωτα «θέλω»…Υπάρχει κάποια… οριοθετική γραμμή που να φέρνει την αναγκαία ισορροπία;ΘΕΛΩήΠΡΕΠΕΙ;Υπάρχει τρόπος να βρούμε μιαισορροπία μπροστά σε όλα αυτά;Το ζήτημα απασχόλησε την ομάδατων παιδιών που συμμετέχουμεστην προετοιμασία για τη φετινήΒουλή των Εφήβων, η οποία έχεισαν θεματικό άξονα την έννοια του«ορίου» σε διάφορους τομείς τηςζωής μας.Εστιάσαμε στο ζήτημα της οριοθέτησης των παιδιών και των εφήβων στοπλαίσιο του σχολείου και της οικογένειας. Προσπαθήσαμε να μην δούμεμόνο τις «έτοιμες» απαντήσεις από άλλες μελέτες – αλλά να αναζητήσουμεαπαντήσεις από εμάς τους ίδιους. Έτσι, χορηγήσαμε ερωτηματολόγιοσε 600 μαθητές των Γυμνασίων και Λυκείων της «ΕλληνικήςΠαιδείας», προκειμένου να διαπιστώσουμε: τι θεωρούν αυτονόητοδικαίωμα και υποχρέωσή τους, την προσωπική τους εκτίμηση για το αν ταδικαιώματά τους παραβιάζονται ή δεν γίνονται σεβαστά στο σχολείο και τηνοικογένεια, για το αν υπερβαίνουν τα όρια στη συμπεριφορά τους στο σπίτικαι στο σχολείο, ποιο θεωρούν ως πολύ σημαντικό δικαίωμα για τους ίδιουςκαθώς και ποιο δικαίωμα θεωρούν ότι τους λείπει ή παραβιάζεται συχνά.ΓυμνάσιοΑ. Μαθητές Γυμνασίου και Λυκείου ταυτίζονται θεωρώντας αυτονόητα τα δικαιώματα τηςφιλίας και της ψυχαγωγίας. (1) Αντίθετα, φαίνεται να υπάρχει μεγαλύτερη εστίαση τωνμαθητών Λυκείου στα δικαιώματα: ελεύθερη έκφραση γνώμης, διαφύλαξη ιδιωτικότητας,αυτονομία στη λήψη αποφάσεων. Στην αυθόρμητη αναφορά δικαιωμάτων που θεωρούνπολύ σημαντικά για τους ίδιους, οι μαθητές Λυκείου εστιάζουν στις διάφορες μορφέςελευθερίας (λόγου, αποφάσεων) καθώς και στις διασφάλιση αξιών όπως ο σεβασμός και ηιδιωτικότητα. (2) Για τους μαθητές Γυμνασίου είναι σημαντικότερα δικαιώματα που έχουννα κάνουν με την ψυχαγωγία και τον ελεύθερο χρόνο (π.χ. βόλτες, χρήση κινητού).Εντύπωση προκαλεί ότι περίπου το 20% των μαθητών και στις δύο ηλικιακές ομάδεςθεωρούν ότι κανένα δικαίωμά τους δεν παραβιάζεται. (3)Β. Μαθητές Γυμνασίου και Λυκείουταυτίζονται θεωρώντας αυτονόητη τηναπόδοση σεβασμού προς γονείς καισυμμαθητές, καθώς και την τήρηση τωνμαθητικών τους υποχρεώσεων. (4) Ωστόσο, οιμαθητές Λυκείου δυσκολεύονται να δεχτούνάκριτα τις εντολές των καθηγητών, αλλάταυτόχρονα κατανοούν την ανάγκη ανάληψηςευθυνών για τις πράξεις τους. (5)Γ. Εντύπωση προκαλεί η σχεδόν πλήρηςταύτιση των μαθητών Γυμνασίου και Λυκείουως προς το ότι δεν θεωρούν πως οι ίδιοιπαραβιάζουν συχνά τα όρια αποδεκτήςσυμπεριφοράς στο σπίτι και στο σχολείο.Αντίθετα, οι μαθητές Γυμνασίου θεωρούν σεμεγαλύτερο βαθμό από τους μαθητές Λυκείουότι παραβιάζονται τα δικαιώματά τους στοσχολείο, και ακόμη περισσότερο στο σπίτι. (6)Δ. Αξιοσημείωτη είναι η σαφώς μεγαλύτερηδιάθεση των μαθητών Λυκείου να δεχτούνπεριορισμούς και συμμόρφωση με κανόνες, σεσχέση με τα παιδιά του Γυμνασίου. Ειδικότεραοι μαθητές Λυκείου δικαιολογούν καιαποδέχονται ευκολότερα αυστηρούς σχολικούςκανονισμούς. Ταυτόχρονα κατανοούν τηνανάγκη περιορισμού των ελευθεριών ενόςμαθητή για το καλό του συνόλου και είναι πολύπιο δεκτικοί – σε σχέση με τους μαθητέςΓυμνασίου – στην επιβολή οριοθετήσεων σταδικαιώματά τους τόσο στο σχολείο όσο και στηνοικογένεια. (7)(2) (3) Γυμνάσιο Λύκειο(1) 4ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑΛύκειο

ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ(5) (6) (7) Συμφωνία με δηλώσεις (μέση τιμή, 1= καθόλου, 5= απόλυτα)Τάσεις και συμπεράσματα- Η σταδιακή ωρίμανση των μαθητών Λυκείου τούς επιτρέπει να κατανοούν καλύτερα τηνανάγκη για οριοθέτηση των δικαιωμάτων τους, σε σχέση με τους μαθητές Γυμνασίου πουεμφανίζουν μια πιο ισχυρή «επαναστατικότητα».- Η όποια θεσμική αναφορά στους περιορισμούς, όπως η διαμόρφωση σταθερών σχολικώνκανονισμών, θα πρέπει να λάβει υπόψη την μεγαλύτερη ευαισθησία που σταδιακάαναπτύσσουν οι μαθητές σε θέματα ελευθερίας λόγου, λήψης αποφάσεων και σεβασμούβασικών αξιών όπως η ιδιωτικότητα και ο αλληλοσεβασμός.(4) Τελικά, η αίσθηση που αποκομίσαμε είναι ξεκάθαρη: Ο σεβασμός των δικαιωμάτων μας δεν είναι αποκομμένος από την κάλυψη τωνυποχρεώσεών μας. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε διατεθειμένοι να αναζητήσουμεκαι να αποδεχτούμε τις υγιείς εκείνες οριοθετήσεις, που θα μας επιτρέψουν νασυνδυάσουμε την ελευθερία του δικαιώματος με την υπευθυνότητα της υποχρέωσης.1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Βίντεο συμμετοχής του Λυκείου Ηρακλείου,στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό«HACKATHON SELMA 2025», ο οποίος είχε ωςθέμα την προστασία των δικαιωμάτων παιδιώνκαι εφήβων και την καταπολέμηση τηςκακοποίησης και της βίας. 5“ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΗΧΟΥΝ ΒΟΥΒΑ”4 o Π Α Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Ο Μ Α Θ Η Τ Ι Κ Ο Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Ο : « Τ Α Δ Ι Κ Α Ι Ω Μ Α Τ Α Τ Ο Υ Π Α Ι Δ Ι Ο Υ »2 0 - 2 1 Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ 2 0 2 5ΈΡΕΥΝΑΣΥΜΜΕΤΟΧΗ&Ξυραφάς Αντώνης, Αγριμάνη Αναστασία, Σαλονικίδου Αναστασία,Πούλιου Γεωργία, Πάνου Νίκη, Πούλιος Δημήτρης, Μαργέτη Έλλη,Τσίνου Μαργέττα, Κυριαφίνη Σοφία, Σοφρά Ελένη, Ποσονίδη Βασιλική,Βλαχάκη Κων/να, Ηλιόπουλος Χρήστος, Γογγολίδης Γιώργος,Σπανόπουλος Μάριος, Δραβόπουλος Θεολόγος, Οικονόμου Παναγιώτης,Στακιά Γεωργία, Λάγιου Θεανώ, Αθουσάκης ΔημήτρηςΜαθητές Α΄& Β΄Λυκείου ΚΟΙΝΩΝΙΑ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ(5) (6) (7) Συμφωνία με δηλώσεις (Μ. Τ. 1= καθόλου, 5= απόλυτα)Τάσεις και συμπεράσματα- Η σταδιακή ωρίμανση των μαθητών Λυκείου τούς επιτρέπει να κατανοούν καλύτερα τηνανάγκη για οριοθέτηση των δικαιωμάτων τους, σε σχέση με τους μαθητές Γυμνασίου πουεμφανίζουν μια πιο ισχυρή «επαναστατικότητα».- Η όποια θεσμική αναφορά στους περιορισμούς, όπως η διαμόρφωση σταθερών σχολικώνκανονισμών, θα πρέπει να λάβει υπόψη την μεγαλύτερη ευαισθησία που σταδιακάαναπτύσσουν οι μαθητές σε θέματα ελευθερίας λόγου, λήψης αποφάσεων και σεβασμούβασικών αξιών όπως η ιδιωτικότητα και ο αλληλοσεβασμός.(4) Τελικά, η αίσθηση που αποκομίσαμε είναι ξεκάθαρη: Ο σεβασμός των δικαιωμάτων μας δεν είναι αποκομμένος από την κάλυψη τωνυποχρεώσεών μας. Οι περισσότεροι από εμάς είμαστε διατεθειμένοι να αναζητήσουμεκαι να αποδεχτούμε τις υγιείς εκείνες οριοθετήσεις, που θα μας επιτρέψουν νασυνδυάσουμε την ελευθερία του δικαιώματος με την υπευθυνότητα της υποχρέωσης.1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Βίντεο συμμετοχής του Λυκείου Ηρακλείου,στον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό«HACKATHON SELMA 2025», ο οποίος είχε ωςθέμα την προστασία των δικαιωμάτων παιδιώνκαι εφήβων και την καταπολέμηση τηςκακοποίησης και της βίας. 5“ΤΑ ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΗΧΟΥΝ ΒΟΥΒΑ”4 o Π Α Ν Ε Λ Λ Η Ν Ι Ο Μ Α Θ Η Τ Ι Κ Ο Σ Υ Ν Ε Δ Ρ Ι Ο : « Τ Α Δ Ι Κ Α Ι Ω Μ Α Τ Α Τ Ο Υ Π Α Ι Δ Ι Ο Υ »2 0 - 2 1 Φ Ε Β Ρ Ο Υ Α Ρ Ι Ο Υ 2 0 2 5ΈΡΕΥΝΑΣΥΜΜΕΤΟΧΗ&Ξυραφάς Αντώνης, Αγριμάνη Αναστασία, Σαλονικίδου Αναστασία,Πούλιου Γεωργία, Πάνου Νίκη, Πούλιος Δημήτρης, Μαργέτη Έλλη,Τσίνου Μαργέττα, Κυριαφίνη Σοφία, Σοφρά Ελένη, Ποσονίδη Βασιλική,Βλαχάκη Κων/να, Ηλιόπουλος Χρήστος, Γογγολίδης Γιώργος,Σπανόπουλος Μάριος, Δραβόπουλος Θεολόγος, Οικονόμου Παναγιώτης,Στακιά Γεωργία, Λάγιου Θεανώ, Αθουσάκης ΔημήτρηςΜαθητές Α΄& Β΄Λυκείου

ΕΠΙΣΤΗΜΗΗ ντοπαμίνηπαράγεται όταντο άτομοσυμμετέχει σεδραστηριότητεςπου προκαλούνευχαρίστηση.Η ντοπαμίνηενισχύει τησυμπεριφορά,κάνοντάς τηνπιο ελκυστική καιοδηγώντας τοάτομο να τηνεπαναλάβει.Ο εθισμός στην εποχή των οθονών και των ουσιών Ο εθισμός αποτελεί ένα σοβαρό και σύγχρονο πρόβλημα, που επηρεάζει εκατομμύριαανθρώπους παγκοσμίως. Είτε πρόκειται για εθισμό σε ουσίες (ναρκωτικά, αλκοόλ,τσιγάρο), είτε για συμπεριφορικούς εθισμούς (όπως η υπερβολική χρήση κινητούτηλεφώνου ή διαδικτύου), το φαινόμενο είναι πιο διαδεδομένο από ποτέ. Ο εθισμός δενείναι μόνο μια ψυχολογική ή κοινωνική κατάσταση, αλλά έχει επίσης έντονες βιολογικέςρίζες. Κεντρικό ρόλο σε αυτές τις διαδικασίες παίζει η ντοπαμίνη, ένας νευροδιαβιβαστήςπου είναι υπεύθυνος για την αίσθηση της ευχαρίστησης και της ανταμοιβής. Εθισμός και ντοπαμίνη: Ο βιολογικός μηχανισμός Ο εθισμός είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζει το κύκλωμα ανταμοιβής του εγκεφάλου.Αυτό το σύστημα είναι υπεύθυνο για την παραγωγή ντοπαμίνης, η οποία παράγεταιόταν το άτομο συμμετέχει σε δραστηριότητες που προκαλούν ευχαρίστηση,όπως η κοινωνική αλληλεπίδραση, η κατανάλωση φαγητού ή η χρήσηναρκωτικών. Όταν συμβαίνει αυτό, η ντοπαμίνη ενισχύει τη συμπεριφορά,κάνοντάς την πιο ελκυστική και οδηγώντας το άτομο να την επαναλάβει. Η συνεχιζόμενη χρήση ουσιών ή η επαναλαμβανόμενη εκτέλεση εθιστικώνδραστηριοτήτων προκαλεί αλλαγές στην δομή και την λειτουργία του εγκεφάλου. Με τονχρόνο, ο εγκέφαλος χρειάζεται όλο και περισσότερη «διέγερση» για να παράγει την ίδιαποσότητα ντοπαμίνης. Αυτό οδηγεί σε φαινόμενα ανοχής, όπου το άτομο απαιτείμεγαλύτερες ποσότητες ή πιο έντονες εμπειρίες για να αισθανθεί την ίδια ικανοποίηση,δημιουργώντας ένα κυκλικό μοτίβο που αυξάνει τη δυσκολία για την ανάκαμψη.Εθιστικές ουσίες Οι εθιστικές ουσίες, όπως το αλκοόλ, το τσιγάρο και τα ναρκωτικά, αποτελούν σοβαράκοινωνικά και υγειονομικά προβλήματα παγκοσμίως. Η χρήση αυτών των ουσιώνοδηγεί σε βιολογικές και ψυχολογικές εξαρτήσεις, με αρνητικές συνέπειες για την υγεία,όπως βλάβες στα όργανα, νευρολογικές διαταραχές και ψυχικές ασθένειες. Ειδικά με το αλκοόλ και το τσιγάρο, η εξάρτηση αναπτύσσεται συχνά σταδιακά, μεαποτέλεσμα ο χρήστης να χρειάζεται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες για να βιώσει τηνίδια αίσθηση ευχαρίστησης. Τα ναρκωτικά, από την άλλη, προκαλούν έντονη σωματική αλλά και ψυχολογικήεξάρτηση, με άμεσες και μακροχρόνιες συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία.Σύμφωνα με έρευνα του Ομίλου Βιολογίας, που διενεργήθηκε στο Λύκειό μας, το 85,5%των μαθητών αναγνωρίζει το τσιγάρο ως την πιο εθιστική ουσία, ενώ ακολουθούν ταναρκωτικά και το αλκοόλ με ποσοστά 80% και 64% αντίστοιχα. Αν και οι περισσότεροιμαθητές γνωρίζουν τις βλαβερές συνέπειες αυτών των ουσιών, περίπου το 80% πιστεύειότι η απεξάρτηση από αυτές είναι εξαιρετικά δύσκολη, κάτι που δείχνει την ισχυρήεξάρτηση που δημιουργούν. Αν και σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν εφαρμόσει αυστηρές πολιτικές για τηνκαταπολέμηση των εξαρτήσεων, όπως η απαγόρευση της πώλησης καπνικώνπροϊόντων σε ανήλικους, περιορισμοί στην πώληση αλκοόλ και η εντατικοποίηση τωνπρογραμμάτων θεραπείας και πρόληψης η εξάρτηση παραμένει ένα από τα πιο δύσκολαζητήματα υγείας, απαιτώντας συστηματική εκπαίδευση, πρόληψη και θεραπεία. Εθισμός και νέες τεχνολογίες Η σύνδεση της ντοπαμίνης με τον εθισμό δεν περιορίζεται μόνο σε ουσίες. Η υπερβολικήχρήση κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών και κοινωνικών δικτύων μπορεί να έχει τονίδιο βιολογικό αντίκτυπο στον εγκέφαλο. Οι πλατφόρμες αυτές είναι σχεδιασμένες μετέτοιο τρόπο ώστε να ενισχύουν τη δραστηριότητα του κυκλώματος ανταμοιβής,προσφέροντας συνεχείς επιβραβεύσεις και ερεθίσματα που προκαλούν τηναπελευθέρωση ντοπαμίνης. Σύμφωνα και πάλι με την έρευνα του Ομίλου Βιολογίας του σχολείου μας, η χρήσηκινητών τηλεφώνων μεταξύ των μαθητών έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα. Σχεδόντο 45% των μαθητών χρησιμοποιούν κινητό για 2 – 6 ώρες καθημερινά, με τααποτελέσματα να δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση κινητών μπορεί να οδηγήσει σεαπομόνωση και ψυχικές επιπτώσεις, όπως άγχος και άμεση αναζήτηση για"ανακούφιση" μέσω των ψηφιακών πλατφορμών. Η δημοτικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι χαρακτηριστικήενός φαινομένου που ενισχύει τον εθισμό στις οθόνες. Με τις σύντομες,γρήγορες ανταμοιβές που προσφέρει η εφαρμογή, όπως τα likes, τα σχόλιακαι οι νέες ειδοποιήσεις, ο χρήστης γίνεται σταδιακά εξαρτημένος από τηναίσθηση ευχαρίστησης που του προσφέρει η αλληλεπίδραση. Η συνεχήςαναζήτηση για αυτές τις μικρές επιβραβεύσεις προκαλεί τηναπελευθέρωση ντοπαμίνης, ενισχύοντας την ανάγκη για περαιτέρω χρήσηκαι δημιουργώντας έναν εθιστικό κύκλο. Αυτή η αίσθηση "ευχαρίστησης" από τις πλατφόρμες έχει οδηγήσει σεανησυχία σε πολλές χώρες, οι οποίες προχωρούν σε περιορισμούς καιαπαγορεύσεις. Ο εθισμός στις οθόνες, σε συνδυασμό με την υπερβολικήχρήση πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργεί ψυχικές καισωματικές συνέπειες, ενώ προκαλεί διαταραχές στην καθημερινή ζωή τωνχρηστών καθώς και μειωμένη κοινωνικότητα. Συμπεράσματα Η έρευνα του Ομίλου Βιολογίας του σχολείου μας ανέδειξε τη σύνδεσημεταξύ της ντοπαμίνης και του εθισμού, τόσο σε ουσίες όσο και σεψηφιακές πλατφόρμες. Ο εθισμός δεν είναι απλώς ένα κοινωνικόφαινόμενο, αλλά μια βιολογική πραγματικότητα που επηρεάζει την υγείατου εγκεφάλου και τις σχέσεις του ατόμου με το περιβάλλον του. Για ναμειώσουμε τα αρνητικά αποτελέσματα του εθισμού, απαιτείται ησυνεργασία όλων των φορέων, σχολείων, οικογένειας και κυβερνήσεων,προκειμένου να εξασφαλιστεί η σωστή εκπαίδευση, ενημέρωση καιυποστήριξη για τους ανθρώπους. ΝΤΟΠΑΜΙΝΗΠΩΣ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ Αναστασία Σαλονικίδουμαθήτρια Β΄ ΛυκείουΈ ν τ ο ν α ε π η ρ ε α σ μ έ ν ο ι α π ό τ η χ ρ ή σ η κ ι ν η τ ο ύ ο ι μ α θ η τ έ ς Γ υ μ ν α σ ί ο υ , σ εα ν τ ί θ ε σ η μ ε τ ο υ ς μ α θ η τ έ ς Λ υ κ ε ί ο υ π ο υ ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι π ι ο σ τ α θ ε ρ ο ί σ τ ι ςε π ι δ ό σ ε ι ς τ ο υ ς .Πηγή: Όμιλος Βιολογίας, Λύκειο «Ελληνική Παιδεία», Ηράκλειο Αττικής1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 56 ΕΠΙΣΤΗΜΗΗ ντοπαμίνηπαράγεται όταντο άτομοσυμμετέχει σεδραστηριότητεςπου προκαλούνευχαρίστηση.Η ντοπαμίνηενισχύει τησυμπεριφορά,κάνοντάς τηνπιο ελκυστική καιοδηγώντας τοάτομο να τηνεπαναλάβει.Ο εθισμός στην εποχή της οθόνης και των ουσιών Ο εθισμός αποτελεί ένα σοβαρό και σύγχρονο πρόβλημα, που επηρεάζειεκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως. Είτε πρόκειται για εθισμό σε ουσίες(ναρκωτικά, αλκοόλ, τσιγάρο), είτε για συμπεριφορικούς εθισμούς (όπως ηυπερβολική χρήση κινητού τηλεφώνου ή διαδικτύου), το φαινόμενο είναι πιοδιαδεδομένο από ποτέ. Ο εθισμός δεν είναι μόνο μια ψυχολογική ή κοινωνικήκατάσταση, αλλά έχει επίσης έντονες βιολογικές ρίζες. Κεντρικό ρόλο σε αυτές τιςδιαδικασίες παίζει η ντοπαμίνη, ένας νευροδιαβιβαστής που είναι υπεύθυνος για τηναίσθηση της ευχαρίστησης και της ανταμοιβής. Εθισμός και ντοπαμίνη: Ο βιολογικός μηχανισμός Ο εθισμός είναι ένα φαινόμενο που επηρεάζει το κύκλωμα ανταμοιβής τουεγκεφάλου. Αυτό το σύστημα είναι υπεύθυνο για την παραγωγή ντοπαμίνης, η οποίαπαράγεται όταν το άτομο συμμετέχει σε δραστηριότητες που προκαλούνευχαρίστηση, όπως η κοινωνική αλληλεπίδραση, η κατανάλωση φαγητού ήη χρήση ναρκωτικών. Όταν συμβαίνει αυτό, η ντοπαμίνη ενισχύει τησυμπεριφορά, κάνοντάς την πιο ελκυστική και οδηγώντας το άτομο να τηνεπαναλάβει. Η συνεχιζόμενη χρήση ουσιών ή η επαναλαμβανόμενη εκτέλεση εθιστικώνδραστηριοτήτων προκαλεί αλλαγές στην δομή και την λειτουργία του εγκεφάλου.Με τον χρόνο, ο εγκέφαλος χρειάζεται όλο και περισσότερη «διέγερση» για ναπαράγει την ίδια ποσότητα ντοπαμίνης. Αυτό οδηγεί σε φαινόμενα ανοχής, όπου τοάτομο απαιτεί μεγαλύτερες ποσότητες ή πιο έντονες εμπειρίες για να αισθανθεί τηνίδια ικανοποίηση, δημιουργώντας ένα κυκλικό μοτίβο που αυξάνει τη δυσκολία γιατην ανάκαμψη.Εθιστικές ουσίες Οι εθιστικές ουσίες, όπως το αλκοόλ, το τσιγάρο και τα ναρκωτικά, αποτελούνσοβαρά κοινωνικά και υγειονομικά προβλήματα παγκοσμίως. Η χρήση αυτών τωνουσιών οδηγεί σε βιολογικές και ψυχολογικές εξαρτήσεις, με αρνητικές συνέπειεςγια την υγεία, όπως βλάβες στα όργανα, νευρολογικές διαταραχές και ψυχικέςασθένειες. Ειδικά με το αλκοόλ και το τσιγάρο, η εξάρτηση αναπτύσσεται συχνά σταδιακά, μεαποτέλεσμα ο χρήστης να χρειάζεται όλο και μεγαλύτερες ποσότητες για να βιώσειτην ίδια αίσθηση ευχαρίστησης. Τα ναρκωτικά, από την άλλη, προκαλούν έντονη σωματική αλλά και ψυχολογικήεξάρτηση, με άμεσες και μακροχρόνιες συνέπειες για τη σωματική και ψυχική υγεία.Σύμφωνα με έρευνα του Ομίλου Βιολογίας, που διενεργήθηκε στο Λύκειό μας, το85,5% των μαθητών αναγνωρίζει το τσιγάρο ως την πιο εθιστική ουσία, ενώακολουθούν τα ναρκωτικά και το αλκοόλ με ποσοστά 80% και 64% αντίστοιχα. Ανκαι οι περισσότεροι μαθητές γνωρίζουν τις βλαβερές συνέπειες αυτών των ουσιών,περίπου το 80% πιστεύει ότι η απεξάρτηση από αυτές είναι εξαιρετικά δύσκολη, κάτιπου δείχνει την ισχυρή εξάρτηση που δημιουργούν. Αν και σε πολλές χώρες σε όλο τον κόσμο έχουν εφαρμοστεί αυστηρές πολιτικές γιατην καταπολέμηση των εξαρτήσεων, όπως η απαγόρευση της πώλησης καπνικώνπροϊόντων σε ανήλικους, περιορισμοί στην πώληση αλκοόλ και η εντατικοποίησητων προγραμμάτων θεραπείας και πρόληψης, η εξάρτηση παραμένει ένα από τα πιοδύσκολα ζητήματα υγείας, απαιτώντας συστηματική εκπαίδευση, πρόληψη καιθεραπεία. Εθισμός και νέες τεχνολογίες Η σύνδεση της ντοπαμίνης με τον εθισμό δεν περιορίζεται μόνο σε ουσίες. Ηυπερβολική χρήση κινητών τηλεφώνων, υπολογιστών και κοινωνικών δικτύωνμπορεί να έχει τον ίδιο βιολογικό αντίκτυπο στον εγκέφαλο. Οι πλατφόρμες αυτέςείναι σχεδιασμένες με τέτοιο τρόπο ώστε να ενισχύουν τη δραστηριότητα τουκυκλώματος ανταμοιβής, προσφέροντας συνεχείς επιβραβεύσεις και ερεθίσματαπου προκαλούν την απελευθέρωση ντοπαμίνης. Σύμφωνα και πάλι με την έρευνα του Ομίλου Βιολογίας του σχολείου μας, η χρήσηκινητών τηλεφώνων μεταξύ των μαθητών έχει φτάσει σε ανησυχητικά επίπεδα.Σχεδόν το 45% των μαθητών χρησιμοποιούν κινητό για 2 – 6 ώρες καθημερινά, μετα αποτελέσματα να δείχνουν ότι η υπερβολική χρήση κινητών μπορεί να οδηγήσεισε απομόνωση και ψυχικές επιπτώσεις, όπως άγχος και άμεση αναζήτηση για"ανακούφιση" μέσω των ψηφιακών πλατφορμών. Η δημοτικότητα των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι χαρακτηριστικήενός φαινομένου που ενισχύει τον εθισμό στις οθόνες. Με τις σύντομες,γρήγορες ανταμοιβές που προσφέρει η εφαρμογή, όπως τα likes, τα σχόλιακαι οι νέες ειδοποιήσεις, ο χρήστης γίνεται σταδιακά εξαρτημένος από τηναίσθηση ευχαρίστησης που του προσφέρει η αλληλεπίδραση. Η συνεχήςαναζήτηση για αυτές τις μικρές επιβραβεύσεις προκαλεί τηναπελευθέρωση ντοπαμίνης, ενισχύοντας την ανάγκη για περαιτέρω χρήσηκαι δημιουργώντας έναν εθιστικό κύκλο. Αυτή η αίσθηση "ευχαρίστησης" από τις πλατφόρμες έχει οδηγήσει σεανησυχία σε πολλές χώρες, οι οποίες προχωρούν σε περιορισμούς καιαπαγορεύσεις. Ο εθισμός στις οθόνες, σε συνδυασμό με την υπερβολικήχρήση πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης, δημιουργεί ψυχικές καισωματικές συνέπειες, ενώ προκαλεί διαταραχές στην καθημερινή ζωή τωνχρηστών καθώς και μειωμένη κοινωνικότητα. Συμπεράσματα Η έρευνα του Ομίλου Βιολογίας του σχολείου μας ανέδειξε τη σύνδεσημεταξύ της ντοπαμίνης και του εθισμού, τόσο σε ουσίες όσο και σεψηφιακές πλατφόρμες. Ο εθισμός δεν είναι απλώς ένα κοινωνικόφαινόμενο, αλλά μια βιολογική πραγματικότητα που επηρεάζει την υγείατου εγκεφάλου και τις σχέσεις του ατόμου με το περιβάλλον του. Για ναμειώσουμε τα αρνητικά αποτελέσματα του εθισμού, απαιτείται ησυνεργασία όλων των φορέων, σχολείων, οικογένειας και κυβερνήσεων,προκειμένου να εξασφαλιστεί η σωστή εκπαίδευση, ενημέρωση καιυποστήριξη για τους ανθρώπους. ΝΤΟΠΑΜΙΝΗΠΩΣ ΚΑΘΟΡΙΖΕΙ ΤΗ ΖΩΗ ΜΑΣ Αναστασία Σαλονικίδουμαθήτρια Β΄ ΛυκείουΈ ν τ ο ν α ε π η ρ ε α σ μ έ ν ο ι α π ό τ η χ ρ ή σ η κ ι ν η τ ο ύ ο ι μ α θ η τ έ ς Γ υ μ ν α σ ί ο υ , σ εα ν τ ί θ ε σ η μ ε τ ο υ ς μ α θ η τ έ ς Λ υ κ ε ί ο υ π ο υ ε μ φ α ν ί ζ ο ν τ α ι π ι ο σ τ α θ ε ρ ο ί σ τ ι ςε π ι δ ό σ ε ι ς τ ο υ ς .Πηγή: Όμιλος Βιολογίας, Λύκειο «Ελληνική Παιδεία», Ηράκλειο Αττικής1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 56

ΕΠΙΣΤΗΜΗΤΕΧΝΗΤΗΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟΜε έναυσμα την πρώτη καραντίνα το 2020, η τεχνολογία έχει εισχωρήσει για τακαλά στα πλαίσια του σχολείου και στην εκπαίδευση γενικότερα. Μάλιστα,μπορεί πλέον να μην χρησιμοποιούμε τόσο την εξ αποστάσεως διδασκαλία,αλλά αξιοποιούμε άλλα “δώρα” που μας έχει δώσει αυτή η επιστήμη, μεχαρακτηριστικό παράδειγμα την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ: artificial intelligence)Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνηΣύμφωνα με το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη τεχνητή νοημοσύνη ορίζεται οκλάδος της πληροφορικής επιστήμης, που στοχεύει στην κατασκευή μηχανών(ρομπότ ή υπολογιστών), οι οποίες μπορούν να μιμηθούν τη συμπεριφορά τουανθρώπου, τον τρόπο σκέψης, τη διαδικασία αντίληψης και απόκτησης γνώσηςκαι γενικά την ανθρώπινη ευφυΐα. Η αλήθεια είναι όμως ότι ενώ όλοι έχουμευιοθετήσει τον όρο, πρόκειται όντως για κάποιο είδος νοημοσύνης; Στηνπραγματικότητα το ΑΙ αποτελεί μια μηχανή που συνδυάζει πληροφορίες πουήδη υπάρχουν. Χωρίς την ύπαρξη, την νοημοσύνη και την εξυπνάδα τουανθρώπινου μυαλού μοιάζει μια άχρηστη μηχανή!Τα οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευση:Σίγουρα για να υπάρχει τόσο μεγάλη επίδραση του AI στον χώρο τηςεκπαίδευσης η προσφορά του θα είναι σημαντική. Αρχικά, ο κύριος ρόλος τουείναι να διευκολύνει την αναζήτηση και συγκέντρωση πληροφοριών. Ιδιαίτεραόσον αφορά τις περιπτώσεις ανάθεσης εργασίας στους μαθητές, η τεχνητήνοημοσύνη τους απαλλάσσει από αυτή την χρονοβόρα διαδικασία. Φυσικά δενπρέπει να παραμελούν οι μαθητές την επεξεργασία των δεδομένων πουσυγκεντρώνονται, αλλά σίγουρα ο φόρτος εργασίας μειώνεται. Επίσης, υπάρχειη δυνατότητα παραγωγής υλικού όπως φωτογραφίες και βίντεο ανάλογα με τιςανάγκες των χρηστών. Για παράδειγμα, πολλές φορές είναι δύσκολο ναβρεθούν τα συμπληρωματικά στοιχεία για την ολοκλήρωση μιαςπαρουσίασης, οπότε η τεχνητή νοημοσύνη είναι αυτή που θα συνδυάσειφωτογραφίες και θα σχεδιάσει τις κατάλληλες για κάθε περίσταση.Επιπλέον, για την διαδικτυακή διδασκαλία, πολλές εφαρμογές (π.χ. duolingo)χρησιμοποιούν εικονικούς δασκάλους (chatbot). Έτσι, όχι μόνο το μάθημαμπορεί να γίνει δωρεάν και σε οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, αλλάπροσαρμόζεται και στις ανάγκες του μαθητή. Συνήθως, ακόμα και στα ιδιαίτεραμαθήματα μπορεί κάποιος να ακολουθήσει ένα πιο ευέλικτο πρόγραμμα, όμωςστην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης προσδίδεται μια επιπλέον αίσθησηελευθερίας. Ειδικά για τους πολυάσχολους μαθητές, σίγουρα είναι πιοβολική η εκμάθηση, όταν ο «καθηγητής» είναι διαθέσιμος 24/7!!Οφελεί όμως πραγματικά η τεχνητή νοημοσύνη ή βλάπτει τον μαθητή;Πέραν από τα οφέλη που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη δενπαύουν να υπάρχουν αρνητικές συνέπειες που θα πρέπει να μαςπροβληματίσουν για την ένταξή της στα πλαίσια της εκπαίδευσης.Πρώτα απ’ όλα με τη συνεχή καταφυγή στο AI, ο μαθητής αμβλύνειτην κριτική του ικανότητα καθώς δεν αξιολογεί ποιες πληροφορίεςτου είναι απαραίτητες και δεν χρησιμοποιεί το μυαλό του για να τιςσυνδυάσει και να δημιουργήσει ένα πρωτότυπο και αυθεντικό έργο.Αντίθετα, παραμένει αδρανής και έχει την ψευδαίσθηση ότι ηδουλειά του είναι ολοκληρωμένη, χωρίς να κοπιάσει. Σίγουραχρειάζεται, ακόμη, να αναφέρουμε το γεγονός ότι η τεχνητήνοημοσύνη δενεπιτρέπει στα παιδιά να διαμορφώσουνολοκληρωμένη άποψη και να διατυπώσουν τη σκέψητους.Όπως και παραπάνω, ο πραγματικός δημιουργός του κάθε έργουείναι το ΑΙ και όχι ο μαθητής, ο οποίος νομίζει ότι παραπλανεί τουςκαθηγητές και τους συμμαθητές του, άλλα στην πραγματικότηταξεγελάει τον ίδιο του τον εαυτό. Επιπρόσθετα, είναι απαραίτητο νασημειώσουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι αλάνθαστη.Ιδιαίτερα τα παιδιά που δεν έχουν τόσο ανεπτυγμένη κριτική σκέψη,είναι πιο εύκολο να αγνοήσουν τυχόν λάθη, με αποτέλεσμα να τηνχρησιμοποιούν σαν αυθεντία. Όμως είναι πραγματικότητα ότι οιπληροφορίες του διαδικτύου δεν είναι πάντα ούτε αξιόπιστες ούτεκατάλληλες, αλλά απαιτούν αξιολόγηση. Τέλος, βασική επίπτωσηαποτελεί η αποξένωση των μαθητών, οι οποίοι αντί να συνεργάζονταιμεταξύ τους, επιλέγουν την τεχνητή νοημοσύνη σαν βοηθό. Ηομαδική δουλειά και το συνεργατικό πνευμα αποτελούναναπόσπαστο κομμάτι όχι μόνο οποιουδήποτε επαγγέλματος, αλλάακόμα και ολόκληρης της ζωής του ανθρώπου. Δεν πρέπει, λοιπόν, ναεξαρτώνται από μια μηχανή, αλλά να υπάρχει και η ευκαιρίααλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους.Καταλήγουμε, λοιπόν, πως η τεχνητή νοημοσύνη σίγουρααποτελεί ένα βοηθητικό εργαλείο, που όμως έχει αποτελέσειαντικείμενο προβληματισμού. Δεδομένων των επιπτώσεων,καλύτερο θα ήταν να χρησιμοποιείται από τους μαθητές μεωριμότητα και επιφύλαξη και να αποφεύγεται η πλήρης εξάρτηση.Όπως είπαμε και προηγουμένως, η τεχνητή “νοημοσύνη” δενπρόκειται για ένα θαύμα άλλα ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα καιπρέπει να αντιμετωπίζεται αναλόγως.Βασιλική Ποσονίδημαθήτρια Α΄Λυκείου Κωνσταντίνα Λιάπημαθήτρια Γ΄ ΛυκείουΠόσο σίγουροι είστε ότι απέχετε από τον εθισμό; Πολύ! θα σπεύσουν να απαντήσουν οιπερισσότεροι έφηβοι. Κι όμως ο εθισμός είναι παρών κι ας μην τον αντιλαμβανόμαστε εξ αρχής «διάγυμνού οφθαλμού». Οι περισσότεροι τον συνδέουν αποκλειστικά με την χρήση ουσιών, αλκοόλ,ναρκωτικά, τσιγάρο. Τελευταία έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις όσον αφορά την υπερβολικήεξάρτηση από την τεχνολογία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχουν επίσης εθισμοίσυναισθηματικοί, μία διαπροσωπικών σχέσεων, επιβλαβών συνηθειών. Δυστυχώς οι μηχανισμοίεξάρτησης διαμορφώνουν την συμπεριφορά και την ψυχολογία των εφήβων, επηρεάζοντας βαθιάόλο το φάσμα της ζωής τους και των οικογενειών τους. Σύμφωνα με την έρευνα του ΟμίλουΒιολογίας του Λυκείου μας οι σοβαρές επιπτώσεις του εθισμού διαταράσσουν συνολικά τησυνοχή και την ομαλή λειτουργία του κοινωνικού συνόλου:- η απομόνωση των εφήβων από το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον δυσχεραίνει τηνκοινωνικοποίησή τους, οδηγώντας σε δυσκολίες στην ανάπτυξη υγιών διαπροσωπικών σχέσεων.- εξάρτηση από ουσίες, τεχνολογία ή συναισθηματικές καταστάσεις μειώνει σταδιακά τηνσχολική, ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους εξέλιξη, αυξάνοντας τον κίνδυνο κοινωνικούαποκλεισμού.- η ενίσχυση αντικοινωνικών συμπεριφορών, όπως η επιθετικότητα και η αδιαφορία για τιςκοινωνικές ευθύνες, υπονομεύει τη συνοχή της κοινότητας και καταστρατηγεί κάθεδημοκρατικότητα στις σχέσεις- η οικονομική επιβάρυνση που συνεπάγεται η θεραπεία εξαρτήσεων, δημιουργεί πρόσθετεςπιέσεις στο σύστημα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας.ΕΘΙΣΜΟΣ ΕΦΗΒΩΝ ΕΝΑ ΣΚΛΗΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 57 ΕΠΙΣΤΗΜΗΤΕΧΝΗΤΗΝΟΗΜΟΣΥΝΗΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟΜε έναυσμα την πρώτη καραντίνα το 2020, η τεχνολογία έχει εισχωρήσει για τακαλά στα πλαίσια του σχολείου και στην εκπαίδευση γενικότερα. Μάλιστα,μπορεί πλέον να μην χρησιμοποιούμε τόσο την εξ αποστάσεως διδασκαλία,αλλά αξιοποιούμε άλλα “δώρα” που μας έχει δώσει αυτή η επιστήμη, μεχαρακτηριστικό παράδειγμα την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ: artificial intelligence)Τι είναι η τεχνητή νοημοσύνηΣύμφωνα με το λεξικό του Γ. Μπαμπινιώτη τεχνητή νοημοσύνη ορίζεται οκλάδος της πληροφορικής επιστήμης, που στοχεύει στην κατασκευή μηχανών(ρομπότ ή υπολογιστών), οι οποίες μπορούν να μιμηθούν τη συμπεριφορά τουανθρώπου, τον τρόπο σκέψης, τη διαδικασία αντίληψης και απόκτησης γνώσηςκαι γενικά την ανθρώπινη ευφυΐα. Η αλήθεια είναι όμως ότι ενώ όλοι έχουμευιοθετήσει τον όρο, πρόκειται όντως για κάποιο είδος νοημοσύνης; Στηνπραγματικότητα το ΑΙ αποτελεί μια μηχανή που συνδυάζει πληροφορίες πουήδη υπάρχουν. Χωρίς την ύπαρξη, την νοημοσύνη και την εξυπνάδα τουανθρώπινου μυαλού μοιάζει μια άχρηστη μηχανή!Τα ωφέλη της τεχνητής νοημοσύνης στην εκπαίδευσηΣίγουρα για να υπάρχει τόσο μεγάλη επίδραση της AI στον χώρο τηςεκπαίδευσης η προσφορά της θα είναι σημαντική. Αρχικά, ο κύριος ρόλος τηςείναι να διευκολύνει την αναζήτηση και συγκέντρωση πληροφοριών. Ιδιαίτεραόσον αφορά τις περιπτώσεις ανάθεσης εργασίας στους μαθητές, η τεχνητήνοημοσύνη τους απαλλάσσει από αυτή την χρονοβόρα διαδικασία. Φυσικά δενπρέπει να παραμελούν οι μαθητές την επεξεργασία των δεδομένων πουσυγκεντρώνονται, αλλά σίγουρα ο φόρτος εργασίας μειώνεται. Επίσης, υπάρχειη δυνατότητα παραγωγής υλικού όπως φωτογραφίες και βίντεο ανάλογα με τιςανάγκες των χρηστών. Για παράδειγμα, πολλές φορές είναι δύσκολο ναβρεθούν τα συμπληρωματικά στοιχεία για την ολοκλήρωση μιαςπαρουσίασης, οπότε η τεχνητή νοημοσύνη είναι αυτή που θα συνδυάσειφωτογραφίες και θα σχεδιάσει τις κατάλληλες για κάθε περίσταση.Επιπλέον, για την διαδικτυακή διδασκαλία, πολλές εφαρμογές (π.χ. duolingo)χρησιμοποιούν εικονικούς δασκάλους (chatbot). Έτσι, όχι μόνο το μάθημαμπορεί να γίνει δωρεάν και σε οποιαδήποτε ώρα της ημέρας, αλλάπροσαρμόζεται και στις ανάγκες του μαθητή. Συνήθως, ακόμα και στα ιδιαίτεραμαθήματα μπορεί κάποιος να ακολουθήσει ένα πιο ευέλικτο πρόγραμμα, όμωςστην περίπτωση της τεχνητής νοημοσύνης προσδίδεται μια επιπλέον αίσθησηελευθερίας. Ειδικά για τους πολυάσχολους μαθητές, σίγουρα είναι πιοβολική η εκμάθηση, όταν ο «καθηγητής» είναι διαθέσιμος 24/7!!Ωφελεί όμως πραγματικά η τεχνητή νοημοσύνη ή βλάπτει τον μαθητή;Πέραν από τα οφέλη που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη δενπαύουν να υπάρχουν αρνητικές συνέπειες που θα πρέπει να μαςπροβληματίσουν για την ένταξή της στα πλαίσια της εκπαίδευσης.Πρώτα απ’ όλα με τη συνεχή καταφυγή AI, ο μαθητής αμβλύνει στηνκριτική του ικανότητα καθώς δεν αξιολογεί ποιες πληροφορίες τουείναι απαραίτητες και δεν χρησιμοποιεί το μυαλό του για να τιςσυνδυάσει και να δημιουργήσει ένα πρωτότυπο και αυθεντικό έργο.Αντίθετα, παραμένει αδρανής και έχει την ψευδαίσθηση ότι ηδουλειά του είναι ολοκληρωμένη, χωρίς να κοπιάσει. Σίγουραχρειάζεται, ακόμη, να αναφέρουμε το γεγονός ότι η τεχνητήνοημοσύνη δεν επιτρέπει στα παιδιά να διαμορφώσουνολοκληρωμένη άποψη και να διατυπώσουν τη σκέψη τους.Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, ο πραγματικός δημιουργός τουκάθε έργου είναι η ΑΙ και όχι ο μαθητής, ο οποίος νομίζει ότιπαραπλανεί τους καθηγητές και τους συμμαθητές του, άλλα στηνπραγματικότητα ξεγελάει τον ίδιο του τον εαυτό. Επιπρόσθετα, είναιαπαραίτητο να σημειώσουμε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναιαλάνθαστη. Ιδιαίτερα τα παιδιά που δεν έχουν τόσο ανεπτυγμένηκριτική σκέψη, είναι πιο εύκολο να αγνοήσουν τυχόν λάθη, μεαποτέλεσμα να την χρησιμοποιούν σαν αυθεντία. Όμως είναιπραγματικότητα ότι οι πληροφορίες του διαδικτύου δεν είναι πάνταούτε αξιόπιστες ούτε κατάλληλες, αλλά απαιτούν αξιολόγηση. Τέλος,βασική επίπτωση αποτελεί η αποξένωση των μαθητών, οι οποίοι αντίνα συνεργάζονται μεταξύ τους, επιλέγουν την τεχνητή νοημοσύνη σανβοηθό. Η ομαδική δουλειά και το συνεργατικό πνευμα αποτελούναναπόσπαστο κομμάτι όχι μόνο οποιουδήποτε επαγγέλματος, αλλάακόμα και ολόκληρης της ζωής του ανθρώπου. Δεν πρέπει, λοιπόν, ναεξαρτώνται από μια μηχανή, αλλά να υπάρχει και η ευκαιρίααλληλεπίδρασης με άλλους ανθρώπους.Καταλήγουμε, λοιπόν, πως η τεχνητή νοημοσύνη σίγουρααποτελεί ένα βοηθητικό εργαλείο, που όμως έχει αποτελέσειαντικείμενο προβληματισμού. Δεδομένων των επιπτώσεων,καλύτερο θα ήταν να χρησιμοποιείται από τους μαθητές μεωριμότητα και επιφύλαξη και να αποφεύγεται η πλήρης εξάρτηση.Όπως είπαμε και προηγουμένως, η τεχνητή “νοημοσύνη” δεναποτελεί ένα θαύμα άλλα ένα ανθρώπινο κατασκεύασμα και πρέπεινα αντιμετωπίζεται αναλόγως.Βασιλική Ποσονίδημαθήτρια Α΄Λυκείου Κωνσταντίνα Λιάπημαθήτρια Γ΄ ΛυκείουΠόσο σίγουροι είστε ότι απέχετε από τον εθισμό; Πολύ! θα σπεύσουν να απαντήσουν οιπερισσότεροι έφηβοι. Κι όμως ο εθισμός είναι παρών κι ας μην τον αντιλαμβανόμαστε εξ αρχής «διάγυμνού οφθαλμού». Οι περισσότεροι τον συνδέουν αποκλειστικά με την χρήση ουσιών, αλκοόλ,ναρκωτικά, τσιγάρο. Τελευταία έχει λάβει επικίνδυνες διαστάσεις όσον αφορά την υπερβολικήεξάρτηση από την τεχνολογία, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Υπάρχουν επίσης εθισμοίσυναισθηματικοί, διαπροσωπικών σχέσεων, επιβλαβών συνηθειών. Δυστυχώς οι μηχανισμοίεξάρτησης διαμορφώνουν τη συμπεριφορά και την ψυχολογία των εφήβων, επηρεάζοντας βαθιάόλο το φάσμα της ζωής τους και των οικογενειών τους. Σύμφωνα με την έρευνα του ΟμίλουΒιολογίας του Λυκείου μας οι σοβαρές επιπτώσεις του εθισμού διαταράσσουν συνολικά τησυνοχή και την ομαλή λειτουργία του κοινωνικού συνόλου:- η απομόνωση των εφήβων από το οικογενειακό και φιλικό τους περιβάλλον δυσχεραίνει τηνκοινωνικοποίησή τους, οδηγώντας σε δυσκολίες στην ανάπτυξη υγιών διαπροσωπικών σχέσεων.- εξάρτηση από ουσίες, τεχνολογικές εφαρμογές ή συναισθηματικές καταστάσεις μειώνει σταδιακάτηνσχολική, ακαδημαϊκή και επαγγελματική τους εξέλιξη, αυξάνοντας τον κίνδυνο κοινωνικούαποκλεισμού.- η ενίσχυση αντικοινωνικών συμπεριφορών, όπως η επιθετικότητα και η αδιαφορία για τιςκοινωνικές ευθύνες, υπονομεύει τη συνοχή της κοινότητας και καταστρατηγεί κάθεδημοκρατικότητα στις σχέσεις- η οικονομική επιβάρυνση που συνεπάγεται η θεραπεία εξαρτήσεων, δημιουργεί πρόσθετεςπιέσεις στο σύστημα υγείας και κοινωνικής πρόνοιας.ΕΘΙΣΜΟΣ ΕΦΗΒΩΝ ΕΝΑ ΣΚΛΗΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 57

ΕΠΙΣΤΗΜΗ Από τον 19ο αιώνα έχει αποδειχθεί ότι οι δύο λοβοί του εγκεφάλουδιαφέρουν σημαντικά. Εκτός από την εξειδίκευση σε διαφορετικέςλειτουργίες, ο καθένας τους δέχεται ερεθίσματα από διαφορετική πλευράτου σώματος, αλλά και στέλνει εντολές σε αυτή. Συγκεκριμένα, αυτόσυμβαίνει αντιπλευρικά. Για παράδειγμα, ο αριστερός λοβός τουεγκεφάλου ελέγχει το δεξί χέρι και επεξεργάζεται εικόνες από το δεξίοπτικό πεδίο, και αντίστροφα. Οι δύο λοβοί επικοινωνούν μέσω του τυλώδους σώματος (corpus callosum),το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στη λειτουργική συνένωση των δύοημισφαιρίων και στη συνοχή των ενεργειών του ατόμου. Τι θα συνέβαινεόμως αν αυτός ο “αγγελιαφόρος” έπαυε να λειτουργεί; Η δυνατότητα απάντησης σε αυτή την ερώτηση προέκυψε το 1939, ότανεπινοήθηκε η τομή του μεσολοβίου του τυλώδους σώματος, ως έσχατηαντιμετώπιση για τις έντονες επιληπτικές κρίσεις. Με αυτόν τον τρόπο, οινευρικές ώσεις, από τις οποίες αποτελούνται αυτές οι κρίσεις,απομονώνονται στο ημισφαίριο απ’ όπου αρχίζουν, και γι' αυτό είναι πιοήπιες. Αργότερα, πειράματα στους χειρουργημένους κατέγραψανενδιαφέροντα φαινόμενα. Αρχικά, οι ερευνητές προκαλούσαν οπτικά ερεθίσματα που αντιστοιχούσανμεμονωμένα σε κάθε λοβό. Ο ασθενής μπορούσε να διατυπώσει λεκτικάτι έβλεπε στο δεξί οπτικό πεδίο, ενώ ισχυριζόταν ότι δεν έβλεπε κάτιόταν του προβάλλονταν εικόνες στο αριστερό. Ωστόσο, το αριστερό χέριμπορούσε να επιλέξει μεταξύ διαφορετικών εικόνων αυτή που προβαλλότανστο αριστερό οπτικό πεδίο. Να σημειωθεί πως το κέντρο Broca, το μέρος τουεγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή λόγου, βρίσκεται στοαριστερό ημισφαίριο. Έτσι αυτό μπορεί να επικοινωνήσει λεκτικά με τοπεριβάλλον, ενώ το δεξί επικοινωνεί μη λεκτικά, π.χ. με χειρονομίες τουαριστερού χεριού. Αυτό το πείραμα φανερώνει πως συμβαίνουν αυτόνομεςνοητικές διεργασίες στα δύο ημισφαίρια, οι οποίες όμως συμφωνούν χάρηστο μεσολόβιο. Ενδιαφέρουσες είναι και οι παρατηρήσεις σε πειράματα πουσυμπεριλαμβάνουν εξωτερικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των δύο λοβών.Όταν το αριστερό χέρι έκανε κάτι επειδή το ζητούσαν οι ερευνητές και μετάζητούνταν από τον ασθενή να εξηγήσει γιατί το έκανε, αυτός έδινε μίαλογική, αλλά λανθασμένη απάντηση, γιατί δεν αντιστοιχούσε στηνπραγματικότητα. Προσπαθούσε, δηλαδή, να εκλογικεύσει τις πράξεις τουάλλου ημισφαιρίου! Αξιοσημείωτο είναι πως δεν αντιλαμβανόταν ότιέλεγε ψέματα, ενώ πίστευε πραγματικά ότι η εξήγηση που έδινε ήταναληθινή. 1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Αξιοσημείωτοείναι πως δεναντιλαμβανότανότι έλεγε ψέματα,ενώ πίστευεπραγματικά ότι η εξήγηση πουέδινε ήταναληθινή. Χρήστος Κουνδουράκηςμαθητής Γ΄ΛυκείουΑυτές και άλλες παρατηρήσεις καταγράφηκαν σε αυτές τις μελέτες.Παρόλο, όμως, που αυτές βασίστηκαν σε ανθρώπους μεχωρισμένους λοβούς, μας δίνουν στοιχεία για τη λειτουργία και τωνδικών μας εγκεφάλων, στοιχεία που μας προσφέρουν επίγνωση καισυνειδητότητα για κάποια ενδεχόμενα. Το γεγονός ότι σε κάθε λοβό των χειρουργημένωνσυνέβαιναν νοητικές διεργασίες κρυφές από τον άλλο, μαςδείχνει ότι μπορεί να λαμβάνουν χώρα και στον δικό μαςεγκέφαλο νοητικές διεργασίες για τις οποίες δεν έχουμεεπίγνωση και τις οποίες δεν μπορούμε να ελέγξουμε άμεσα.Αυτές μπορεί να επηρεάζουν τις σκέψεις, τις διαθέσεις, μέχρι και τιςπράξεις μας. Όπως μπορούμε λοιπόν στις περιπτώσεις τωνχειρουργημένων να μη θεωρήσουμε υπεύθυνο το ένα ημισφαίριο γιατα προϊόντα του άλλου, έτσι έχουμε και το δικαίωμα να«αποστασιοποιήσουμε» τον εαυτό μας από τις τάσεις μας,αμφισβητώντας την προέλευσή τους και εξετάζοντας αν είναιπραγματικά δικές μας ή προϊόν αυτών των νοητικών διεργασιών. Επίσης, από την παρατήρηση πως το ένα ημισφαίριο εκλογικεύειαυτόματα τις πράξεις του άλλου προκύπτει το ενδεχόμενο να τοκάνει αυτό και ένας άρτιος εγκέφαλος: δηλαδή η αιτιολόγησηκάποιων πράξεων να είναι αντανακλαστική επινόηση και να μηβασίζεται στο πραγματικό κίνητρο αυτών. Η επίγνωση αυτού τουενδεχομένου μας επιτρέπει να παρακάμψουμε το αντανακλαστικόαυτό και, αντί να εκλογικεύουμε τις πράξεις μας, να αναζητούμε τοβαθύτερο αίτιό τους. Για παράδειγμα, αν ένα άτομο μας προκαλεί υποσυνείδηταάγχος και φόβο και είμαστε προσκεκλημένοι σε μιαεκδήλωση στην οποία θα παρευρεθεί και αυτό, ξαφνικά δενέχουμε μέσο μετακίνησης και δεν θέλουμε να κουράσουμεόποιον προσφέρεται να μας μεταφέρει. Τέτοιες δικαιολογίεςμπορεί να τις παρουσιάζουμε για να πείσουμε και τον εαυτό μας γιαποιο λόγο δεν μπορούμε να πάμε στην εκδήλωση. Ωστόσο αν δεναρκεστούμε σε αυτές, μπορούμε να εξακριβώσουμε το αληθινό αίτιο,γεγονός που θα μας επιτρέψει να το συνειδητοποιήσουμε. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ο πιο περίπλοκος μηχανισμός στογνωστό σύμπαν, με λειτουργίες που δεν μπορούμε και δεν θακαταφέρουμε να κατανοήσουμε πλήρως ούτε στο άμεσο μέλλον.Ωστόσο γίνεται να παρατηρήσουμε μοτίβα σε αυτές, τα οποία μαςβοηθούν να καταλάβουμε τη συμπεριφορά μας. Τα πειράματααυτά μάς έδειξαν πως η διαδικασία που ακολουθούμε κατά τηλήψη αποφάσεων ενδέχεται να είναι “νοθευμένη”.Γνωρίζοντας αυτό, μπορούμε να κάνουμε πιο συνειδητοποιημένεςκαι προσεκτικές επιλογές, ενώ παράλληλα μπορούμε να είμαστε πιοεπιεικείς προς στον εαυτό μας και τους άλλους, όταν λάβουμε υπόψηαυτούς τους παράγοντες στη συμπεριφορά των ανθρώπων.διάλεξεςνα διαβάσεις αυτότο άρθρο… σωστά;ΕΣΥΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ8 ΕΠΙΣΤΗΜΗ Από τον 19ο αιώνα έχει αποδειχθεί ότι οι δύο λοβοί του εγκεφάλουδιαφέρουν σημαντικά. Εκτός από την εξειδίκευση σε διαφορετικέςλειτουργίες, ο καθένας τους δέχεται ερεθίσματα από διαφορετική πλευράτου σώματος, αλλά και στέλνει εντολές σε αυτή. Συγκεκριμένα, αυτόσυμβαίνει αντιπλευρικά. Για παράδειγμα, ο αριστερός λοβός τουεγκεφάλου ελέγχει το δεξί χέρι και επεξεργάζεται εικόνες από το δεξίοπτικό πεδίο, και αντίστροφα. Οι δύο λοβοί επικοινωνούν μέσω του τυλώδους σώματος (corpus callosum),το οποίο παίζει κρίσιμο ρόλο στη λειτουργική συνένωση των δύοημισφαιρίων και στη συνοχή των ενεργειών του ατόμου. Τι θα συνέβαινεόμως αν αυτός ο “αγγελιαφόρος” έπαυε να λειτουργεί; Η δυνατότητα απάντησης σε αυτή την ερώτηση προέκυψε το 1939, ότανεπινοήθηκε η τομή του μεσολοβίου του τυλώδους σώματος, ως έσχατηαντιμετώπιση για τις έντονες επιληπτικές κρίσεις. Με αυτόν τον τρόπο, οινευρικές ώσεις, από τις οποίες αποτελούνται αυτές οι κρίσεις,απομονώνονται στο ημισφαίριο απ’ όπου αρχίζουν, και γι' αυτό είναι πιοήπιες. Αργότερα, πειράματα στους χειρουργημένους κατέγραψανενδιαφέροντα φαινόμενα. Αρχικά, οι ερευνητές προκαλούσαν οπτικά ερεθίσματα που αντιστοιχούσανμεμονωμένα σε κάθε λοβό. Ο ασθενής μπορούσε να διατυπώσει λεκτικάτι έβλεπε στο δεξί οπτικό πεδίο, ενώ ισχυριζόταν ότι δεν έβλεπε κάτιόταν του προβάλλονταν εικόνες στο αριστερό. Ωστόσο, το αριστερό χέριμπορούσε να επιλέξει μεταξύ διαφορετικών εικόνων αυτή που προβαλλότανστο αριστερό οπτικό πεδίο. Να σημειωθεί πως το κέντρο Broca, το μέρος τουεγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την παραγωγή λόγου, βρίσκεται στοαριστερό ημισφαίριο. Έτσι αυτό μπορεί να επικοινωνήσει λεκτικά με τοπεριβάλλον, ενώ το δεξί επικοινωνεί μη λεκτικά, π.χ. με χειρονομίες τουαριστερού χεριού. Αυτό το πείραμα φανερώνει πως συμβαίνουν αυτόνομεςνοητικές διεργασίες στα δύο ημισφαίρια, οι οποίες όμως συμφωνούν χάρηστο μεσολόβιο. Ενδιαφέρουσες είναι και οι παρατηρήσεις σε πειράματα πουσυμπεριλαμβάνουν εξωτερικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ των δύο λοβών.Όταν το αριστερό χέρι έκανε κάτι επειδή το ζητούσαν οι ερευνητές και μετάζητούνταν από τον ασθενή να εξηγήσει γιατί το έκανε, αυτός έδινε μίαλογική, αλλά λανθασμένη απάντηση, γιατί δεν αντιστοιχούσε στηνπραγματικότητα. Προσπαθούσε, δηλαδή, να εκλογικεύσει τις πράξεις τουάλλου ημισφαιρίου! Αξιοσημείωτο είναι πως δεν αντιλαμβανόταν ότιέλεγε ψέματα, ενώ πίστευε πραγματικά ότι η εξήγηση που έδινε ήταναληθινή. 1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Αξιοσημείωτοείναι πως δεναντιλαμβανότανότι έλεγε ψέματα,ενώ πίστευεπραγματικά ότι η εξήγηση πουέδινε ήταναληθινή. Χρήστος Κουνδουράκηςμαθητής Γ΄ΛυκείουΑυτές και άλλες παρατηρήσεις καταγράφηκαν σε αυτές τις μελέτες.Παρόλο, όμως, που αυτές βασίστηκαν σε ανθρώπους μεχωρισμένους λοβούς, μας δίνουν στοιχεία για τη λειτουργία και τωνδικών μας εγκεφάλων, στοιχεία που μας προσφέρουν επίγνωση καισυνειδητότητα για κάποια ενδεχόμενα. Το γεγονός ότι σε κάθε λοβό των χειρουργημένωνσυνέβαιναν νοητικές διεργασίες κρυφές από τον άλλο, μαςδείχνει ότι μπορεί να λαμβάνουν χώρα και στον δικό μαςεγκέφαλο νοητικές διεργασίες για τις οποίες δεν έχουμεεπίγνωση και τις οποίες δεν μπορούμε να ελέγξουμε άμεσα.Αυτές μπορεί να επηρεάζουν τις σκέψεις, τις διαθέσεις, μέχρι και τιςπράξεις μας. Όπως μπορούμε λοιπόν στις περιπτώσεις τωνχειρουργημένων να μη θεωρήσουμε υπεύθυνο το ένα ημισφαίριο γιατα προϊόντα του άλλου, έτσι έχουμε και το δικαίωμα να«αποστασιοποιήσουμε» τον εαυτό μας από τις τάσεις μας,αμφισβητώντας την προέλευσή τους και εξετάζοντας αν είναιπραγματικά δικές μας ή προϊόν αυτών των νοητικών διεργασιών. Επίσης, από την παρατήρηση πως το ένα ημισφαίριο εκλογικεύειαυτόματα τις πράξεις του άλλου προκύπτει το ενδεχόμενο να τοκάνει αυτό και ένας άρτιος εγκέφαλος: δηλαδή η αιτιολόγησηκάποιων πράξεων να είναι αντανακλαστική επινόηση και να μηβασίζεται στο πραγματικό κίνητρο αυτών. Η επίγνωση αυτού τουενδεχομένου μας επιτρέπει να παρακάμψουμε το αντανακλαστικόαυτό και, αντί να εκλογικεύουμε τις πράξεις μας, να αναζητούμε τοβαθύτερο αίτιό τους. Για παράδειγμα, αν ένα άτομο μας προκαλεί υποσυνείδηταάγχος και φόβο και είμαστε προσκεκλημένοι σε μιαεκδήλωση στην οποία θα παρευρεθεί και αυτό, ξαφνικά δενέχουμε μέσο μετακίνησης και δεν θέλουμε να κουράσουμεόποιον προσφέρεται να μας μεταφέρει. Τέτοιες δικαιολογίεςμπορεί να τις παρουσιάζουμε για να πείσουμε και τον εαυτό μας γιαποιο λόγο δεν μπορούμε να πάμε στην εκδήλωση. Ωστόσο αν δεναρκεστούμε σε αυτές, μπορούμε να εξακριβώσουμε το αληθινό αίτιο,γεγονός που θα μας επιτρέψει να το συνειδητοποιήσουμε. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι ο πιο περίπλοκος μηχανισμός στογνωστό σύμπαν, με λειτουργίες που δεν μπορούμε και δεν θακαταφέρουμε να κατανοήσουμε πλήρως ούτε στο άμεσο μέλλον.Ωστόσο γίνεται να παρατηρήσουμε μοτίβα σε αυτές, τα οποία μαςβοηθούν να καταλάβουμε τη συμπεριφορά μας. Τα πειράματααυτά μάς έδειξαν πως η διαδικασία που ακολουθούμε κατά τηλήψη αποφάσεων ενδέχεται να είναι “νοθευμένη”.Γνωρίζοντας αυτό, μπορούμε να κάνουμε πιο συνειδητοποιημένεςκαι προσεκτικές επιλογές, ενώ παράλληλα μπορούμε να είμαστε πιοεπιεικείς προς στον εαυτό μας και τους άλλους, όταν λάβουμε υπόψηαυτούς τους παράγοντες στη συμπεριφορά των ανθρώπων.διάλεξεςνα διαβάσεις αυτότο άρθρο… σωστά;ΕΣΥΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ8

ΕΠΙΣΤΗΜΗΟ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥΗ Ιστορία του CERN Το CERN (ΕυρωπαϊκόΣυμβούλιογια τηνΠυρηνική Έρευνα) είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος οργανισμός αφιερωμένος στησωματιδιακή φυσική.Η ιστορία του μας δείχνει τα πρώτα βήματα της οργάνωσης και τις ανακαλύψεις των φυσικών πουσυνέβαλαν στην πορεία της μέχρι σήμερα. 2000s - σήμερα: Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) Ο LHC (Large Hadron Collider), ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος επιταχυντής στον κόσμο, τέθηκε σε λειτουργίατο 2008. Το 2012, ανακαλύφθηκε το μποζόνιο του Higgs, ένα σωματίδιο που προβλέφθηκε από τη ΘεωρίαΚαθιερωμένου Μοντέλου και του οποίου η ύπαρξη εξηγεί τη μάζα των στοιχειωδών σωματιδίων. Σήμερα το CERN παραμένει πρωτοπόρο στην παγκόσμια επιστημονική συνεργασία, με 23 κράτη-μέλη καισυνεργασίες με επιστήμονες από όλο τον κόσμο.Επιταχυντής αδρονίωνΟ τεράστιος κυκλικός επιταχυντής LHC με μήκος 27 χιλιομέτρων βρίσκεται 100 μέτρα κάτω από το έδαφος. Τόνοιηλίου κρατούν τη θερμοκρασία των υπεραγώγιμων μαγνητών σταθερή (-271 C). Στον LHC οι ροές των σωματιδίωνεπιταχύνονται σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός, ενώ η πίεση που επικρατεί είναι 760 φορές μικρότερη από τηνατμοσφαιρική. Οι συγκρούσεις των σωματιδίων παράγουν στιγμιαία τεράστια ποσά ενέργειας και ηθερμοκρασία που δημιουργείται στιγμιαία φτάνειτ α περίπου 162.000 τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου.Οι ανιχνευτές μπορούν να εντοπίσουν τα είδη των σωματιδίων που δημιουργούνται κατά τη σύγκρουση, όπως το μποζόνιο Higgs. Από τηνεπεξεργασία των στοιχείων αυτών οι ερευνητές μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα για τη δομή της ύλης και να αποτυπώσουν τις συνθήκες πουεπικρατούσαν κατά τη γέννησης του σύμπαντοςSHiP: Τονέο πείραμα του CERNΣτο CERN σχεδιάζεται το νέο πείραμα Search for Hidden Particles (SHiP) πουθα αναζητήσει νέα στοιχειώδησωματίδια που δεν αλληλεπιδρούν άμεσα με την γνωστή ύλη. Η κατασκευήτ ου αναμένεται να ξεκινήσει το2027 και θα αρχίσει να λειτουργε ί το 2030. Kι αυτό διότι εδώ και χρόνια οι αστρονόμοι έχουν κάνειπαρατηρήσεις, οι οποίες μαςοδηγούν στο συμπέρασμα ό,τι όλα όσα παρατηρούμε στο σύμπαν, αποτελούνμόλιςτο 5% τηςοράτης ύλης. Το υπόλοιπο ‘αόρατο’ σύμπαν, θα μπορού σενα αποτελείται από «κρυμμένα»σωματίδια. Στονέο πείραμα ηδέσμη πρωτονίων έχει σταθερό στόχο και θα παράγει μια ποικιλία σωματιδίων. Όταν αυτά τα σωματίδια διασπώνται ήαλληλεπιδρούν, θα μπορούσαν να παράξουν τα κρυμμένα σωματίδια που αναζητάτο SHiP. Αναστασία Αγριμάνη, μαθήτρια Β΄Λυκείου Κωνσταντίνα Βλαχάκη, μαθήτρια Α΄Λυκείου Μαρία Γεωργοπούλου, μαθήτρια Α΄ΛυκείουΧρυσηίδα Μπλάνα, μαθήτρια Α΄ΛυκείουΒασιλική Ποσονίδη, μαθήτρια Α΄Λυκείου1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 59 Η κύρια αποστολή του CERN είναι η κατανόηση της φύσης της ύλης και των δυνάμεων που τη διαμορφώνουν. Αυτό επιτυγχάνεται μέσωτης έρευνας στα στοιχειώδη σωματίδια και τις αλληλεπιδράσεις τους. Τα βασικά σημεία αυτού του σκοπού είναι: 1. Μελέτη της Στοιχειώδους Φυσικής (Φυσικής Σωματιδίων)●Σύγκρουση σωματιδίων σε υψηλές ενέργειες●Ανακάλυψη νέων σωματιδίων● Μελέτη των θεμελιωδών δυνάμεων: Το CERN μελετά τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις του σύμπαντος: τη βαρυτική, τηνηλεκτρομαγνητική, την ισχυρή και την ασθενή. 2. Κατανόηση της Ιστορίας και της Δημιουργίας του Σύμπαντος: Αναπαραγωγή της Μεγάλης Έκρηξης: Η σύγκρουσητων σωματιδίων σε τόσο υψηλές ενέργειες αναπαράγει τις πρώτες συνθήκες του σύμπαντος 3. Εξερεύνηση Άγνωστων Περιοχών (Αναζητώντας Νέα Σωματίδια και Δυνάμεις) ●Σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια● Επιβεβαίωση της θεωρίας των χορδών, η οποία προτείνει ότι τα θεμελιώδη σωματίδια δεν είναι ακριβώς σημεία, αλλάμικροσκοπικές "χορδές". Το CERN αποτελεί ένα από τα βασικά κέντρα για την εξερεύνηση αυτής της θεωρίας. 4. Δημιουργία και Ανάπτυξη Νέων Τεχνολογιών ●Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web)●Τεχνολογίες ανιχνευτών-επιταχυντώνΠροώθηση της Διεθνούς Συνεργασίας και Εκπαίδευσης ΕΠΙΣΤΗΜΗΟ ΚΟΡΥΦΑΙΟΣΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥΗ Ιστορία του CERN Το CERN (ΕυρωπαϊκόΣυμβούλιογια τηνΠυρηνική Έρευνα) είναι ο μεγαλύτερος παγκόσμιος οργανισμός αφιερωμένος στησωματιδιακή φυσική.Η ιστορία του μας δείχνει τα πρώτα βήματα της οργάνωσης και τις ανακαλύψεις των φυσικών πουσυνέβαλαν στην πορεία της μέχρι σήμερα. 2000s - σήμερα: Ο Μεγάλος Επιταχυντής Αδρονίων (LHC) Ο LHC (Large Hadron Collider), ο μεγαλύτερος και ισχυρότερος επιταχυντής στον κόσμο, τέθηκε σε λειτουργίατο 2008. Το 2012, ανακαλύφθηκε το μποζόνιο του Higgs, ένα σωματίδιο που προβλέφθηκε από τη ΘεωρίαΚαθιερωμένου Μοντέλου και του οποίου η ύπαρξη εξηγεί τη μάζα των στοιχειωδών σωματιδίων. Σήμερα το CERN παραμένει πρωτοπόρο στην παγκόσμια επιστημονική συνεργασία, με 23 κράτη-μέλη καισυνεργασίες με επιστήμονες από όλο τον κόσμο.Επιταχυντής αδρονίωνΟ τεράστιος κυκλικός επιταχυντής LHC με μήκος 27 χιλιομέτρων βρίσκεται 100 μέτρα κάτω από το έδαφος. Τόνοιηλίου κρατούν τη θερμοκρασία των υπεραγώγιμων μαγνητών σταθερή (-271 C). Στον LHC οι ροές των σωματιδίωνεπιταχύνονται σχεδόν στην ταχύτητα του φωτός, ενώ η πίεση που επικρατεί είναι 760 φορές μικρότερη από τηνατμοσφαιρική. Οι συγκρούσεις των σωματιδίων παράγουν στιγμιαία τεράστια ποσά ενέργειας και ηθερμοκρασία που δημιουργείται στιγμιαία φτάνειτ α περίπου 162.000 τρισεκατομμύρια βαθμούς Κελσίου.Οι ανιχνευτές μπορούν να εντοπίσουν τα είδη των σωματιδίων που δημιουργούνται κατά τη σύγκρουση, όπως το μποζόνιο Higgs. Από τηνεπεξεργασία των στοιχείων αυτών οι ερευνητές μπορούν να βγάλουν συμπεράσματα για τη δομή της ύλης και να αποτυπώσουν τις συνθήκες πουεπικρατούσαν κατά τη γέννησης του σύμπαντοςSHiP: Το νέο πείραμα του CERNΣτο CERN σχεδιάζεται το νέο πείραμα Search for Hidden Particles (SHiP) πουθα αναζητήσει νέα στοιχειώδησωματίδια που δεν αλληλεπιδρούν άμεσα με την γνωστή ύλη. Η κατασκευήτ ου αναμένεται να ξεκινήσει το2027 και θα αρχίσει να λειτουργε ί το 2030. Kι αυτό διότι εδώ και χρόνια οι αστρονόμοι έχουν κάνειπαρατηρήσεις, οι οποίες μαςοδηγούν στο συμπέρασμα ό,τι όλα όσα παρατηρούμε στο σύμπαν, αποτελούνμόλιςτο 5% τηςοράτης ύλης. Το υπόλοιπο ‘αόρατο’ σύμπαν, θα μπορού σενα αποτελείται από «κρυμμένα»σωματίδια. Στονέο πείραμα ηδέσμη πρωτονίων έχει σταθερό στόχο και θα παράγει μια ποικιλία σωματιδίων. Όταν αυτά τα σωματίδια διασπώνται ήαλληλεπιδρούν, θα μπορούσαν να παράξουν τα κρυμμένα σωματίδια που αναζητάτο SHiP. Αναστασία Αγριμάνη, μαθήτρια Β΄Λυκείου Κωνσταντίνα Βλαχάκη, μαθήτρια Α΄Λυκείου Μαρία Γεωργοπούλου, μαθήτρια Α΄ΛυκείουΧρυσηίδα Μπλάνα, μαθήτρια Α΄ΛυκείουΒασιλική Ποσονίδη, μαθήτρια Α΄Λυκείου1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 59 Η κύρια αποστολή του CERN είναι η κατανόηση της φύσης της ύλης και των δυνάμεων που τη διαμορφώνουν. Αυτό επιτυγχάνεται μέσωτης έρευνας στα στοιχειώδη σωματίδια και τις αλληλεπιδράσεις τους. Τα βασικά σημεία αυτού του σκοπού είναι: 1. Μελέτη της Στοιχειώδους Φυσικής (Φυσικής Σωματιδίων)●Σύγκρουση σωματιδίων σε υψηλές ενέργειες●Ανακάλυψη νέων σωματιδίων● Μελέτη των θεμελιωδών δυνάμεων: Το CERN μελετά τις τέσσερις θεμελιώδεις δυνάμεις του σύμπαντος: τη βαρυτική, τηνηλεκτρομαγνητική, την ισχυρή και την ασθενή. 2. Κατανόηση της Ιστορίας και της Δημιουργίας του Σύμπαντος: Αναπαραγωγή της Μεγάλης Έκρηξης: Η σύγκρουσητων σωματιδίων σε τόσο υψηλές ενέργειες αναπαράγει τις πρώτες συνθήκες του σύμπαντος 3. Εξερεύνηση Άγνωστων Περιοχών (Αναζητώντας Νέα Σωματίδια και Δυνάμεις) ●Σκοτεινή ύλη και σκοτεινή ενέργεια● Επιβεβαίωση της θεωρίας των χορδών, η οποία προτείνει ότι τα θεμελιώδη σωματίδια δεν είναι ακριβώς σημεία, αλλάμικροσκοπικές "χορδές". Το CERN αποτελεί ένα από τα βασικά κέντρα για την εξερεύνηση αυτής της θεωρίας. 4. Δημιουργία και Ανάπτυξη Νέων Τεχνολογιών ●Παγκόσμιος Ιστός (World Wide Web)●Τεχνολογίες ανιχνευτών-επιταχυντώνΠροώθηση της Διεθνούς Συνεργασίας και Εκπαίδευσης

ANIMAL TESTINGπέρα από το εργαστήριοΟι δοκιμές σε ζώα (animal testing) αποτελούν ένακοινωνικό ζήτημα που συχνά ξεχνιέται επειδή δενεπηρεάζει άμεσα το άτομο σε καθημερινή βάση. Όσοναφορά στον ορισμό τους οι δοκιμές σε ζώα, σημαίνει τη χρήση ζωντανών ζώων για πειραματικούς σκοπούς.Κάθε χρόνο εκατομμύρια ζώα παγκοσμίως γίνονταιμοντέλα έρευνας και ανάλυσης ουσιών κάθε είδους.Μαϊμούδες, γουρούνια, οικόσιτα ζώα όπως, γάτες και σκύλοικαι όχι μόνο τρωκτικά και κουνέλια, όπως λανθασμέναπιστεύουν πολλοί, χρησιμοποιούνται σε επιστημονικά κέντραως πειραματόζωα. Συμμετέχουν δηλαδή χωρίς τηνσυγκατάβαση τους σε πειράματα προκειμένου να ελεγχθούνη τοξικότητα νέων φαρμάκων, η επίδραση χημικών στουςοργανισμούς, η πρόκληση αλλεργικών αντιδράσεων καιάλλων παρενεργειών. Κάθε φάρμακο, κάθε καλλυντικό ή χημική δοκιμή θαέχει τη σφραγίδα του πόνου αυτών τωνανυπεράσπιστων πλασμάτων που θυσιάζονται στο βωμόόχι μόνο της ιατρικής επιστήμης, αλλά του καταναλωτισμούκαι του κέρδους.Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από το animal testing. Αρχικάδεν υφίστανται ανώδυνες έρευνες. Τα πειραματόζωα πέραντων άλλων υποφέρουν, από τον εγκλεισμό την απομόνωση,τη στέρηση και το άγχος στα κέντρα.Πολλοί υποστηρίζουν πως η ιατρική γνώση βασίζεταιστα πειράματα σε ζώα, πως η έρευνα δεν θα ήτανδυνατή χωρίς αυτά και πως μόνο τα πειράματαέδωσαν απαντήσεις για την αντιμετώπισηασθενειών και αύξησαν τον μέσο όρο ζωής. Η αλήθεια είναι πως η υψηλή παιδική θνησιμότηταοφείλεται σε κοινωνικούς παράγοντες και τη φτώχειακαι οι περισσότερες από τις πιο σημαντικέςανακαλύψεις θεραπειών οφείλονται στην έρευνα σεανθρώπους που συναίνεσαν με τη διαδικασία και όχι σεζώα που αιχμαλωτίστηκαν παρά τη θέληση τους. Εξάλλου τέτοιες έρευνες έχουν απορριφθεί απόεθνικούς και διεθνείς ιατρικούς οργανισμούς ως μηαναγκαίες και αναξιόπιστες. Το μεγαλύτεροποσοστό των φαρμάκων και κυρίως τωνκαλλυντικών που δοκιμάζονται σε ζώααπορρίπτονται κατά την κλινική έρευνα σεανθρώπους.Παγκόσμιοι οργανισμοί και ομάδες όπως η PETA ή ηCruelty Free International υπερασπίζονται ταδικαιώματα των ζώων και κάνουν εκστρατείες μεσκοπό την κατάργηση του animal testing.Φιλοδοξούμε πως η μέρα που τα κλουβιά τωνεργαστηρίων θα αδειάσουν οριστικά δεν αργεί.Όλγα Κεφαλήμαθήτρια Α΄ΛυκείουΕΠΙΣΤΗΜΗ PRINTINGΟΡΓΑΝΩΝ SCIENCE FICTION ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;ήΠριν τρία χρόνια, τον Ιούνιο του 2022, στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, ένας χειρουργόςμικρωτίας (γιατρός που ειδικεύεται στις γενετικές ανωμαλίες του αυτιού) εμφύτευσεεπιτυχώς το δεξί αυτί μιας 20χρονης κοπέλας που γεννήθηκε χωρίς το δεξί αυτί της.Αλλά αυτό το γεγονός είχε μια… φουτουριστική ανατροπή. Το αυτί ήταν προϊόν τρισδιάστατου εκτυπωτή, ο οποί χρησιμοποίησε τα κύτταρα της ίδιας της γυναίκας!Πώς γίνεται η τρισδιάστατη βιοεκτύπωσηΤο γεγονός αυτό, αν και θυμίζει ταινία επιστημονικής φαντασίας, ωστόσο αποτέλεσετην αρχή μιας σειράς ερευνών για την ανάπτυξη της επιστήμης της τρισδιάστατηςβιοεκτύπωσης ζωτικών οργάνων. Κι αν αναρωτιέστε πώς μπορεί να συμβεί κάτιτέτοιο, η απάντηση είναι η ακόλουθη: Το υλικό που χρησιμοποιείται είναιβιοσυμβατό πλαστικό, το οποιό σχηματίζει έναν «σκελετό» γύρω από το όργανο πουεκτυπώνεται. Στη συνέχεια προστίθενται στο βιοπλαστικό κύτταρα από το όργανοτου ασθενούς, το οποίο θα αντικατασταθεί από το εκτυπωμένο. Μετά την εκτύπωση,το νέο όργανο μεταφέρεται σε ειδικό θάλαμο, για να δοθεί χρόνος στα κύτταρα νααναπτυχθούν. Μετά από αρκετό χρόνο αυτό εμφυτεύεται στον ασθενή.Τα πλεονεκτήματα των 3d printed οργάνωνΠαρά το γεγονός ότι όλη αυτή η διαδικασία δεν εμπνέει μεγάλη εμπιστοσύνη στονασθενή και τους γύρω του, ωστόσο η τρισδιάστατη βιοκετύπωση αποδεικνύει ταπολλά πλεονεκτήματά της. Το πρώτο και βασικότερο είναι ότι παρέχει στουςγιατρούς ακριβέστερη εικόνα του μολυσματικού παράγοντα και έναν «χάρτη» γιατην περιοχή στην οποία αυτός βρίσκεται. Αυτό φυσικά προσφέρει αρκετάμεγαλύτερη ασφάλεια στον ασθενή, καθώς αποτρέπεται η μεγάλη απώλεια αίματοςκαι εφασφαλίζεται η προστασία των γύρω ζωτικών δομών. Άλλο σημαντικόπλεονέκτημα είναι η γρηγορότερη και φθηνότερη κατασκευή οργάνων, πράγμα πουαποτελεί μείζον οικονομικό ζήτημα και όχι μόνο. Έτσι, με τα νέα 3d printed όργανααναμένεται να μειωθεί κατά πολύ η αναμονή των ασθενών στις λίστες γιαμεταμόσχευση, καθώς κι ότι θα αποφευχθεί ο χρόνος εύρεσης συμβατού δότη. Κατάσυνέπεια, χιλιάδες ασθενείς, καρκινοπαθείς και μη, θα αυξήσουν τις πιθανότητεςεπιβίωσής τους, αλλά και θεραπείας τους. (για να μην κάνουμε λόγο για την πάταξηκάθε είδους παράνομου εμπορίου ανθρώπινων οργάνων). Πολύ βασικό κρίνεταιεπίσης και πρέπει να σημειωθεί ότι λιγοστεύουν οι πιθανότητες απόρριψης τουμοσχεύματος από τον ασθενή, καθώς το όργανο έχει κατασκευαστεί με κύτταρα τουίδιου του ασθενή, πράγμα που παρατείνει όχι μόνο τη βιωσιμότητα του οργάνουαλλά την ίδια την ανθρώπινη ζωή. Τέλος, από καθαρά πρακτικής πλευράς, έναεπιπλέον θετικό αυτής της πρωτόγνωρης επιστήμης, είναι ότι θα διευκολύνει τηνεκπαίδευση φοιτητών και άλλων ειδικευόμενων, καθώς έχει αποδειχτεί απόδιάφορες μελέτες πως οι νέοι ειδικευόμενοι αντιλαμβάνονται καλύτερα και πιοαμέσα ένα τρισδιάστατο μοντέλο παρά μια εικόνα αξονικού τομογράφου.Και τα αναπάντητα ερωτήματαΑν και η επιστημή που εξελίσσεται στην εποχή μαςφαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενη, υπάρχουνορισμένα εμπόδια που καθυστερούν την ολοκλήρωσήτης. Ένα από αυτά είναι, αρχικά, το υλικό πουχρησιμοποιείται. Ποιο θα είναι αυτό; Το υλικό θαπρέπει να είναι βιοσυμβατό, ώστε να αποτραπούν ηαπόρριψη από τον οργανισμό, οι μολύνσεις και οιπιθανοί τραυματισμοί, καθώς και να λάβει τοσυγκεκριμένο υλικό τις απαραίτητες εγκρίσεις.Επιπλέον, ποια όργανα μπορούν να…«εκτυπωθούν»; Δεν έχουν ακόμα παραχθείπολυπλοκότερα όργανα, όπως η καρδιά, ο νεφρός ήτο συκώτι και από ό,τι φαίνεται, οι επιστήμονεςαπέχουν πολύ από το να πετύχουν κάτι τέτοιο σεοργανική κλίμακα. Βεβαία είναι γεγονός πως έχουνκατασκευαστεί καρδιακά κύτταρα, όμως λιγότεροισχυρά από τα φυσικά κύτταρα.Τελικά είμαστε πολύ κοντά στην εποχή που θατοποθετούμε όργανα μέσα μας, όπως βάζουμεκαι βγάζουμε ένα στικάκι USB από τονυπολογιστή μας; Τα πράγματα μοιάζουν ναοδηγούν σε καταφατική απάντηση! Όμως αυτό στηνπράξη είναι επιστήμη κι όχι επιστημονική φαντασία.Και η επιστήμη χρειάζεται, μεταξύ άλλων, χρόνο καιπείραμα! Υπομονή λοιπόν!Ελένη Σοφράμαθήτρια Α΄Λυκείου1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 510 ANIMAL TESTINGπέρα από το εργαστήριοΟι δοκιμές σε ζώα (animal testing) αποτελούν ένακοινωνικό ζήτημα που συχνά ξεχνιέται επειδή δενεπηρεάζει άμεσα το άτομο σε καθημερινή βάση. Όσοναφορά στον ορισμό τους οι δοκιμές σε ζώα, σημαίνει τη χρήση ζωντανών ζώων για πειραματικούς σκοπούς.Κάθε χρόνο εκατομμύρια ζώα παγκοσμίως γίνονταιμοντέλα έρευνας και ανάλυσης ουσιών κάθε είδους.Μαϊμούδες, γουρούνια, οικόσιτα ζώα όπως, γάτες και σκύλοικαι όχι μόνο τρωκτικά και κουνέλια, όπως λανθασμέναπιστεύουν πολλοί, χρησιμοποιούνται σε επιστημονικά κέντραως πειραματόζωα. Συμμετέχουν δηλαδή χωρίς τηνσυγκατάβαση τους σε πειράματα προκειμένου να ελεγχθούνη τοξικότητα νέων φαρμάκων, η επίδραση χημικών στουςοργανισμούς, η πρόκληση αλλεργικών αντιδράσεων καιάλλων παρενεργειών. Κάθε φάρμακο, κάθε καλλυντικό ή χημική δοκιμή θαέχει τη σφραγίδα του πόνου αυτών τωνανυπεράσπιστων πλασμάτων που θυσιάζονται στο βωμόόχι μόνο της ιατρικής επιστήμης, αλλά του καταναλωτισμούκαι του κέρδους.Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από το animal testing. Αρχικάδεν υφίστανται ανώδυνες έρευνες. Τα πειραματόζωα πέραντων άλλων υποφέρουν, από τον εγκλεισμό την απομόνωση,τη στέρηση και το άγχος στα κέντρα.Πολλοί υποστηρίζουν πως η ιατρική γνώση βασίζεταιστα πειράματα σε ζώα, πως η έρευνα δεν θα ήτανδυνατή χωρίς αυτά και πως μόνο τα πειράματαέδωσαν απαντήσεις για την αντιμετώπισηασθενειών και αύξησαν τον μέσο όρο ζωής. Η αλήθεια είναι πως η υψηλή παιδική θνησιμότηταοφείλεται σε κοινωνικούς παράγοντες και τη φτώχειακαι οι περισσότερες από τις πιο σημαντικέςανακαλύψεις θεραπειών οφείλονται στην έρευνα σεανθρώπους που συναίνεσαν με τη διαδικασία και όχι σεζώα που αιχμαλωτίστηκαν παρά τη θέληση τους. Εξάλλου τέτοιες έρευνες έχουν απορριφθεί απόεθνικούς και διεθνείς ιατρικούς οργανισμούς ως μηαναγκαίες και αναξιόπιστες. Το μεγαλύτεροποσοστό των φαρμάκων και κυρίως τωνκαλλυντικών που δοκιμάζονται σε ζώααπορρίπτονται κατά την κλινική έρευνα σεανθρώπους.Παγκόσμιοι οργανισμοί και ομάδες όπως η PETA ή ηCruelty Free International υπερασπίζονται ταδικαιώματα των ζώων και κάνουν εκστρατείες μεσκοπό την κατάργηση του animal testing.Φιλοδοξούμε πως η μέρα που τα κλουβιά τωνεργαστηρίων θα αδειάσουν οριστικά δεν αργεί.Όλγα Κεφαλήμαθήτρια Α΄ΛυκείουΕΠΙΣΤΗΜΗ PRINTINGΟΡΓΑΝΩΝ SCIENCE FICTION ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ;ήΠριν τρία χρόνια, τον Ιούνιο του 2022, στο Σαν Αντόνιο του Τέξας, έναςχειρουργός μικρωτίας (γιατρός που ειδικεύεται στις γενετικές ανωμαλίες τουαυτιού) εμφύτευσε επιτυχώς το δεξί αυτί μιας 20χρονης κοπέλας που γεννήθηκεχωρίς το δεξί αυτί της. Αλλά αυτό το γεγονός είχε μια… φουτουριστική ανατροπή.Το αυτί ήταν προϊόν τρισδιάστατου εκτυπωτή, ο οποί χρησιμοποίησε τα κύτταρατης ίδιας της γυναίκας!Πώς γίνεται η τρισδιάστατη βιοεκτύπωσηΤο γεγονός αυτό, αν και θυμίζει ταινία επιστημονικής φαντασίας, ωστόσοαποτέλεσε την αρχή μιας σειράς ερευνών για την ανάπτυξη της επιστήμης τηςτρισδιάστατης βιοεκτύπωσης ζωτικών οργάνων. Κι αν αναρωτιέστε πώς μπορείνα συμβεί κάτι τέτοιο, η απάντηση είναι η ακόλουθη: Το υλικό πουχρησιμοποιείται είναι βιοσυμβατό πλαστικό, το οποιό σχηματίζει έναν «σκελετό»γύρω από το όργανο που εκτυπώνεται. Στη συνέχεια προστίθενται στοβιοπλαστικό κύτταρα από το όργανο του ασθενούς, το οποίο θα αντικατασταθείαπό το εκτυπωμένο. Μετά την εκτύπωση, το νέο όργανο μεταφέρεται σε ειδικόθάλαμο, για να δοθεί χρόνος στα κύτταρα να αναπτυχθούν. Μετά από αρκετόχρόνο αυτό εμφυτεύεται στον ασθενή.Τα πλεονεκτήματα των 3d printed οργάνωνΠαρά το γεγονός ότι όλη αυτή η διαδικασία δεν εμπνέει μεγάλη εμπιστοσύνη στονασθενή και τους γύρω του, ωστόσο η τρισδιάστατη βιοκετύπωση αποδεικνύει ταπολλά πλεονεκτήματά της. Το πρώτο και βασικότερο είναι ότι παρέχει στουςγιατρούς ακριβέστερη εικόνα του μολυσματικού παράγοντα και έναν «χάρτη» γιατην περιοχή στην οποία αυτός βρίσκεται. Αυτό φυσικά προσφέρει αρκετάμεγαλύτερη ασφάλεια στον ασθενή, καθώς αποτρέπεται η μεγάλη απώλειααίματος και εφασφαλίζεται η προστασία των γύρω ζωτικών δομών. Άλλοσημαντικό πλεονέκτημα είναι η γρηγορότερη και φθηνότερη κατασκευή οργάνων,πράγμα που αποτελεί μείζον οικονομικό ζήτημα και όχι μόνο. Έτσι, με τα νέα 3dprinted όργανα αναμένεται να μειωθεί κατά πολύ η αναμονή των ασθενών στιςλίστες για μεταμόσχευση, καθώς κι ότι θα αποφευχθεί ο χρόνος εύρεσηςσυμβατού δότη. Κατά συνέπεια, χιλιάδες ασθενείς, καρκινοπαθείς και μη, θααυξήσουν τις πιθανότητες επιβίωσής τους, αλλά και θεραπείας τους. (για να μηνκάνουμε λόγο για την πάταξη κάθε είδους παράνομου εμπορίου ανθρώπινωνοργάνων). Πολύ βασικό κρίνεται επίσης και πρέπει να σημειωθεί ότι λιγοστεύουνοι πιθανότητες απόρριψης του μοσχεύματος από τον ασθενή, καθώς το όργανοέχει κατασκευαστεί με κύτταρα του ίδιου του ασθενή, πράγμα που παρατείνει όχιμόνο τη βιωσιμότητα του οργάνου αλλά την ίδια την ανθρώπινη ζωή. Τέλος, απόκαθαρά πρακτικής πλευράς, ένα επιπλέον θετικό αυτής της πρωτόγνωρηςεπιστήμης, είναι ότι θα διευκολύνει την εκπαίδευση φοιτητών και άλλωνειδικευόμενων, καθώς έχει αποδειχτεί από διάφορες μελέτες πως οι νέοιειδικευόμενοι αντιλαμβάνονται καλύτερα και πιο αμέσα ένα τρισδιάστατο μοντέλοπαρά μια εικόνα αξονικού τομογράφου.Και τα αναπάντητα ερωτήματαΑν και η επιστημή που εξελίσσεται στην εποχή μαςφαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενη, υπάρχουνορισμένα εμπόδια που καθυστερούν τηνολοκλήρωσή της. Ένα από αυτά είναι, αρχικά, τουλικό που χρησιμοποιείται. Ποιο θα είναι αυτό; Τουλικό θα πρέπει να είναι βιοσυμβατό, ώστε νααποτραπούν η απόρριψη από τον οργανισμό, οιμολύνσεις και οι πιθανοί τραυματισμοί, καθώς καινα λάβει το συγκεκριμένο υλικό τις απαραίτητεςεγκρίσεις. Επιπλέον, ποια όργανα μπορούννα… «εκτυπωθούν»; Δεν έχουν ακόμα παραχθείπολυπλοκότερα όργανα, όπως η καρδιά, ο νεφρόςή το συκώτι και από ό,τι φαίνεται, οι επιστήμονεςαπέχουν πολύ από το να πετύχουν κάτι τέτοιο σεοργανική κλίμακα. Βεβαία είναι γεγονός πως έχουνκατασκευαστεί καρδιακά κύτταρα, όμως λιγότεροισχυρά από τα φυσικά κύτταρα.Τελικά είμαστε πολύ κοντά στην εποχή που θατοποθετούμε όργανα μέσα μας, όπως βάζουμεκαι βγάζουμε ένα στικάκι USB από τονυπολογιστή μας; Τα πράγματα μοιάζουν ναοδηγούν σε καταφατική απάντηση! Όμως αυτόστην πράξη είναι επιστήμη κι όχι επιστημονικήφαντασία. Και η επιστήμη χρειάζεται, μεταξύάλλων, χρόνο και πείραμα! Υπομονή λοιπόν!Ελένη Σοφράμαθήτρια Α΄Λυκείου1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 510

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Άγιος Δημήτριος - ΜητρόποληΟ ναός του αγίου Δημητρίου, η μητρόπολη του Μυστρά είναι τοαρχαιότερο σωζόμενο μνημείο της πόλης (1260).Αρχικά ανήκε στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής. Ύστερα απόπροσθέσεις ορόφου και τρούλων πήρε τη μορφή τρίκλιτηςβασιλικής στο ισόγειο και ναού σταυροειδούς εγγεγραμμένου μετρούλο στον όροφο.Η εσωτερική ζωγραφική διακόσμηση δεν διατηρείται σε πολύκαλή κατάσταση αλλά σώζεται όμως σχετικά μεγάληζωγραφισμένη επιφάνεια. Οι μορφές έχουν εκφραστικότητα καιόγκο.Οι συνθέσεις είναι πολυπληθείς. Αντιπροσωπευτικά αναφέρουμετη Δευτέρα Παρουσία που σκεπάζει τις καμάρες. Μια σύνθεσηπου χαρακτηρίζεται για την ζωηρότητά της και την ρεαλιστικήδυσμορφία στο πλάσιμο των προσώπωνΟ ναός της Οδηγήτριας ή Αφεντικό χτίστηκε περί το 1310 από τονηγούμενο Παχώμιο.Πρόκειται για ένα μεγάλο και επιβλητικό κτήριο δύο ορόφων πουεισάγει μια αρχιτεκτονική πρωτοτυπία:ενώ στο ανώτερο τμήμα έχειτη μορφή σταυροειδούς εγγεγραμμένου πεντάτρουλου ναού μενάρθηκα και υπερώο, στο ισόγειο έχει τη μορφή βασιλικής πουχωρίζεται με δύο τοξωτές κιονοστοιχίες με τρία κλίτη. Αυτός είναι ογνωστός “Μεικτός τύπου Μυστρά” (τον είδαμε στον άγιοΔημήτριο και θα τον συναντήσουμε και στην Παντάνασσα).ΟδηγήτριαΌμως την προσοχή του επισκέπτη τράβα η μονή τηςΠαντάνασσας με τον εξαιρετικό εσωτερικό ζωγραφικό διάκοσμο.Χτίστηκε από τον Ιωάννη Φραγκόπουλο, εξέχουσαπροσωπικότητα του δεσποτάτου γύρω στα 1430. Οι τοιχογραφίεςσώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Ανήκουν σε τέσσεριςδιαφορετικές χρονικές περιόδους. Το ύφος των τοιχογραφιώνείναι ενιαίο και δύσκολα διακρίνει κανείς τις τεχνοτροπίες τωνζωγράφων.Βλέπουμε επιρροές από τον ζωγράφο της Ανάληψης τηςΠεριβλέπτου αλλά μας θυμίζει και την τεχνοτροπία εκείνη τηςμονής της χώρας στην Κωνσταντινούπολη. Βλέπουμε όμως καιεπιρροές από τους ζωγράφους του αφεντικού.ΠαντάνασσαΕικονογραφία και Ναοδομία ΜΥΣΤΡΑΣΟι τοιχογραφίες του Μυστρά (μονήΠαντάνασσας, Περιβλέπτου, άγιοςΔημήτριος, άγιοι Θεόδωροι καιΟδηγήτρια) μαρτυρούν τηπαλαιολόγεια αναγέννηση σε αυτήτη μικρή γωνιά της βυζαντινήςαυτοκρατορίας Αντικρίζοντας τουςναούς αυτούς αλλά και τα ερείπιατης βυζαντινής πολιτείας είναιφυσικό ο επισκέπτης να θεωρήσειότι δημιουργήθηκαν σε περίοδοειρήνης, κοινωνικής άνθισης καιοικονομικής ευημερίας. Η μελέτη όμως της ιστορίας μαςοδηγεί σε ενα διαφορετικόσυμπέρασμα. Έτσι ο Μυστράς,που έγινε κοιτίδα της τελευταίαςπνευματικής και κοινωνικήςαναγέννησης χαρακτηρίστηκε απόσυνεχείς πολέμους, εισβολές καιλεηλασίες αλλά καικοινωνικοπολιτικές αναταραχές.Η ίδρυση του δεσποτάτου τουΜυστρά είναι απόρροια τωνιστορικών εξελίξεων των τελευταίωναιώνων της βυζαντινήςαυτοκρατορίας. Η σύστασή τουκρίθηκε απαραίτητη τον 14ο αιώνααπό τον αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ΄Καντακουζηνό για νααντιμετωπιστούν οι συνέπειες της Δ΄σταυροφορίας αλλά και άλλωνπροβλημάτων.Θα θέλαμε να παρατηρήσουμε πως αυτός ουπέροχος διάκοσμος των ναών με της υψηλήςποιότητας τοιχογραφίες, με την ποικιλίαχρωμάτων, την χάρη και την κίνηση αλλά και ηιδιαίτερη αρχιτεκτονική της καστροπολιτείας τουΜυστρά δεν μαρτυρά την επικείμενη κατάρρευσητου βυζαντινού κόσμου. Ίσως οι δημιουργοί του θαήθελαν να ξεφύγουν από την “αναστάτωση” τουκαιρού που ζούσαν….Οι μορφές είναι μνημειακές και έχουν έντονο δυναμισμό που εκφράζεταιμέσα από τις στάσεις και τις κινήσεις. Το πλάσιμο στα πρόσωπα και τιςενδυμασίες βασίζεται σε τολμηρές αντιπαραθέσεις ψυχρών και ζεστών τόνωνπου συμβάλλουν στην εντονότερη προβολή των μορφών. Παρατηρώνταςκανείς τις τοιχογραφίες έχει την αίσθηση ότι το φυσικό φως εισχωρεί παντού,ακόμα και το σπήλαιο του Άδη με το σκούρο χρώμα του μας δίνει τηναίσθηση ότι αποτελεί πηγή φωτός. Στη βαϊοφόρο δίνεται η εντύπωση ενόςκόσμου πλούσιου σε χρώμα, που εκτίνεται στο χώρο και ζωντανεύει στοφως και τη σκιά.Ίσως ζητούσαν να αντλήσουν δυνάμεις…Ίσως αυτό να ήταν το κύκνειο άσμα του Βυζαντίου!Αντώνιος Ξυραφάςμαθητής Β΄Λυκείου11 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Άγιος Δημήτριος - ΜητρόποληΟ ναός του αγίου Δημητρίου, η μητρόπολη του Μυστρά είναι τοαρχαιότερο σωζόμενο μνημείο της πόλης (1260).Αρχικά ανήκε στον τύπο της τρίκλιτης βασιλικής. Ύστερα απόπροσθέσεις ορόφου και τρούλων πήρε τη μορφή τρίκλιτηςβασιλικής στο ισόγειο και ναού σταυροειδούς εγγεγραμμένου μετρούλο στον όροφο.Η εσωτερική ζωγραφική διακόσμηση δεν διατηρείται σε πολύκαλή κατάσταση αλλά σώζεται όμως σχετικά μεγάληζωγραφισμένη επιφάνεια. Οι μορφές έχουν εκφραστικότητα καιόγκο.Οι συνθέσεις είναι πολυπληθείς. Αντιπροσωπευτικά αναφέρουμετη Δευτέρα Παρουσία που σκεπάζει τις καμάρες. Μια σύνθεσηπου χαρακτηρίζεται για την ζωηρότητά της και την ρεαλιστικήδυσμορφία στο πλάσιμο των προσώπων.Ο ναός της Οδηγήτριας ή Αφεντικό χτίστηκε περί το 1310 από τονηγούμενο Παχώμιο.Πρόκειται για ένα μεγάλο και επιβλητικό κτήριο δύο ορόφων πουεισάγει μια αρχιτεκτονική πρωτοτυπία:ενώ στο ανώτερο τμήμα έχειτη μορφή σταυροειδούς εγγεγραμμένου πεντάτρουλου ναού μενάρθηκα και υπερώο, στο ισόγειο έχει τη μορφή βασιλικής πουχωρίζεται με δύο τοξωτές κιονοστοιχίες με τρία κλίτη. Αυτός είναι ογνωστός “Μεικτός τύπου Μυστρά” (τον είδαμε στον άγιοΔημήτριο και θα τον συναντήσουμε και στην Παντάνασσα).ΟδηγήτριαΌμως την προσοχή του επισκέπτη τράβα η μονή τηςΠαντάνασσας με τον εξαιρετικό εσωτερικό ζωγραφικό διάκοσμο.Χτίστηκε από τον Ιωάννη Φραγκόπουλο, εξέχουσαπροσωπικότητα του δεσποτάτου γύρω στα 1430. Οι τοιχογραφίεςσώζονται σε πολύ καλή κατάσταση. Ανήκουν σε τέσσεριςδιαφορετικές χρονικές περιόδους. Το ύφος των τοιχογραφιώνείναι ενιαίο και δύσκολα διακρίνει κανείς τις τεχνοτροπίες τωνζωγράφων.Βλέπουμε επιρροές από τον ζωγράφο της Ανάληψης τηςΠεριβλέπτου, αλλά μας θυμίζει και την τεχνοτροπία εκείνη τηςΜονής της Χώρας στην Κωνσταντινούπολη. Βλέπουμε όμως καιεπιρροές από τους ζωγράφους του Αφεντικού.ΠαντάνασσαΕικονογραφία και Ναοδομία ΜΥΣΤΡΑΣΟι τοιχογραφίες του Μυστρά (μονήΠαντάνασσας, Περιβλέπτου, άγιοςΔημήτριος, άγιοι Θεόδωροι καιΟδηγήτρια) μαρτυρούν τηπαλαιολόγεια αναγέννηση σε αυτήτη μικρή γωνιά της βυζαντινήςαυτοκρατορίας, Αντικρίζονταςτους ναούς αυτούς αλλά και ταερείπια της βυζαντινής πολιτείαςείναι φυσικό ο επισκέπτης ναθεωρήσει ότι δημιουργήθηκαν σεπερίοδο ειρήνης, κοινωνικήςάνθισης και οικονομικής ευημερίας. Η μελέτη όμως της ιστορίας μαςοδηγεί σε ενα διαφορετικόσυμπέρασμα. Έτσι ο Μυστράς,που έγινε κοιτίδα της τελευταίαςβυζαντινής πνευματικής καικοινωνικής αναγέννησης,χαρακτηρίστηκε από συνεχείςπολέμους, εισβολές και λεηλασίεςαλλά και κοινωνικοπολιτικέςαναταραχές.Η ίδρυση του δεσποτάτου τουΜυστρά είναι απόρροια τωνιστορικών εξελίξεων των τελευταίωναιώνων της βυζαντινήςαυτοκρατορίας. Η σύστασή τουκρίθηκε απαραίτητη τον 14ο αιώνααπό τον αυτοκράτορα Ιωάννη ΣΤ΄Καντακουζηνό για νααντιμετωπιστούν οι συνέπειες της Δ΄σταυροφορίας αλλά και άλλωνπροβλημάτων.Θα θέλαμε να παρατηρήσουμε πως αυτός ουπέροχος διάκοσμος των ναών με της υψηλήςποιότητας τοιχογραφίες, με την ποικιλίαχρωμάτων, την χάρη και την κίνηση αλλά και ηιδιαίτερη αρχιτεκτονική της καστροπολιτείας τουΜυστρά δεν μαρτυρά την επικείμενη κατάρρευσητου βυζαντινού κόσμου. Ίσως οι δημιουργοί του θαήθελαν να ξεφύγουν από την “αναστάτωση” τουκαιρού που ζούσαν….Οι μορφές είναι μνημειακές και έχουν έντονο δυναμισμό που εκφράζεταιμέσα από τις στάσεις και τις κινήσεις. Το πλάσιμο στα πρόσωπα και τιςενδυμασίες βασίζεται σε τολμηρές αντιπαραθέσεις ψυχρών και ζεστών τόνωνπου συμβάλλουν στην εντονότερη προβολή των μορφών. Παρατηρώνταςκανείς τις τοιχογραφίες έχει την αίσθηση ότι το φυσικό φως εισχωρεί παντού,ακόμα και το σπήλαιο του Άδη με το σκούρο χρώμα του μας δίνει τηναίσθηση ότι αποτελεί πηγή φωτός. Στη βαϊοφόρο δίνεται η εντύπωση ενόςκόσμου πλούσιου σε χρώμα, που εκτείνεται στο χώρο και ζωντανεύει στοφως και τη σκιά.Ίσως ζητούσαν να αντλήσουν δυνάμεις…Ίσως αυτό να ήταν το κύκνειο άσμα του Βυζαντίου!Αντώνιος Ξυραφάςμαθητής Β΄Λυκείου11

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5ΤΣΑΚΩΝΙΚΑ Η τσακωνική διάλεκτος ομιλήθηκε και ομιλείται μέχρι σήμερα στηνπεριοχή της Τσακωνιάς, η οποία γεωγραφικά καταλαμβάνει το μεγαλύτερομέρος της Κυνουρίας, στα ΝΑ του νομού Αρκαδίας. Είναι αξιοθαύμαστοπού ο Τσακώνικος πολιτισμός διατηρείται ακέραιος και ζωντανός για 3.000χρόνια. Αυτό δεν είναι τυχαίο αλλά οφείλεται στο μεράκι και την αφοσίωσητων προγόνων μας, να διατηρήσουν και να μεταφέρουν την φλόγα τηςΤσακωνιάς μέσα στους αιώνες. Ήδη από τις πρώτες αναφορές για την τσακώνικη διάλεκτο γίνεται λόγοςγια την αρχαιοελληνική καταγωγή της. Χαρακτηρίζεται επίσης ωςαρχαιοπρεπής, αφού σε αντίθεση με τις άλλες διαλέκτους δεν προέρχεταιαπό την ελληνιστική κοινή, αλλά θεωρείται απόγονος της αρχαίας δωρικήςδιαλέκτου. Η Δωρική διάλεκτος ήταν η πιο εκτεταμένη από τις αρχαιοελληνικέςδιαλέκτους, καθώς ομιλούνταν στην Ήπειρο, τη δυτική Στερεά Ελλάδα, τηνΠελοπόννησο, την Κρήτη και σε ορισμένα νησιά του νοτίου Αιγαίου.Αρκετοί επιστήμονες θεωρούν πως δωρική ήταν και η αρχαία μακεδονικήγλώσσα. Μετά τον 4ο αι. π.Χ. εξαιτίας του ολοένα αυξανόμενου γοήτρουτόσο της αττικής διαλέκτου όσο και της συγγενικής της ιωνικής, οιυπόλοιπες αρχαιοελληνικές διάλεκτοι αρχικά συρρικνώνονται και στησυνέχεια εξαφανίζονται. Περίπου τον 3ο αι. π.Χ. έως 3ο αι. π.Χ., δηλαδήκατά την ελληνιστική περίοδο, δημιουργείται η ελληνιστική κοινή γλώσσα,από την οποία έχουν προέλθει οι σημερινές ελληνικές διάλεκτοι, όπως είναιη κρητική, η κυπριακή κ.ά. Ιωσήφ Αμοργιανόςμαθητής Β΄ΛυκείουΤο ερώτημα πολλών μελετητών ήδη από τον 19ο αι. ήτανπώς τα τσακώνικα κατάφεραν να διατηρήσουν τον αρχαϊκότους χαρακτήρα με πολλά στοιχεία από τη δωρική διάλεκτο.Σύμφωνα με την άποψη του καθ. Άμαντου (1921) τοδύσβατο και άγονο του εδάφους και οι μεγάλοι ορεινοί όγκοιαπομόνωσαν τους τσάκωνες καθιστώντας την περιοχή τουςαπροσπέλαστη. Κατά την άποψη του Κωστάκη (1951)επειδή ο εκχριστιανισμός των Τσακώνων έγινε μόλις τον 9οαι. μ.Χ., μέχρι τότε απέφευγαν τις επιμειξίες με άλλουςπληθυσμούς μένοντας αυστηρά απομονωμένοι. Ένας άλλοςπαράγοντας που συντέλεσε στην απομόνωση των Τσακώνωνήταν ότι η διάνοιξη των δρόμων που ενώνουν την Τσακωνιάμε τις γύρω περιοχές, έγινε μόλις τον 20ό αιώνα. Και οι ίδιοι οιΤσάκωνες, ωστόσο, διαφύλαξαν με επιμονή τη διάλεκτό τους,κληροδοτώντας την από γενιά σε γενιά, μέσα από τον λαϊκόπολιτισμό (παραμύθια, νανουρίσματα, μοιρολόγια κλπ.). Οι γλωσσικές διαφοροποιήσεις που παρουσιάζονται στιςεπιμέρους περιοχές της χώρας αποτελούν δείκτες της, ως έναβαθμό, αυτόνομης πνευματικής και ιστορικής εξέλιξής τους,αποκαλύπτοντας τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης και αντίληψηςτων κατοίκων τους. Μέσα από το κάθε ιδίωμα και την κάθεδιάλεκτο ξεπροβάλλει ένας χωριστός κόσμος, πουδιαμορφώθηκε υπό την επίδραση άλλων παραγόντων.12 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5ΤΣΑΚΩΝΙΚΑ Η τσακωνική διάλεκτος ομιλήθηκε και ομιλείται μέχρι σήμερα στηνπεριοχή της Τσακωνιάς, η οποία γεωγραφικά καταλαμβάνει το μεγαλύτερομέρος της Κυνουρίας, στα ΝΑ του νομού Αρκαδίας. Είναι αξιοθαύμαστοπού ο Τσακώνικος πολιτισμός διατηρείται ακέραιος και ζωντανός για 3.000χρόνια. Αυτό δεν είναι τυχαίο αλλά οφείλεται στο μεράκι και την αφοσίωσητων προγόνων μας, να διατηρήσουν και να μεταφέρουν την φλόγα τηςΤσακωνιάς μέσα στους αιώνες. Ήδη από τις πρώτες αναφορές για την τσακώνικη διάλεκτο γίνεται λόγοςγια την αρχαιοελληνική καταγωγή της. Χαρακτηρίζεται επίσης ωςαρχαιοπρεπής, αφού σε αντίθεση με τις άλλες διαλέκτους δεν προέρχεταιαπό την ελληνιστική κοινή, αλλά θεωρείται απόγονος της αρχαίας δωρικήςδιαλέκτου. Η Δωρική διάλεκτος ήταν η πιο εκτεταμένη από τις αρχαιοελληνικέςδιαλέκτους, καθώς ομιλούνταν στην Ήπειρο, τη δυτική Στερεά Ελλάδα, τηνΠελοπόννησο, την Κρήτη και σε ορισμένα νησιά του νοτίου Αιγαίου.Αρκετοί επιστήμονες θεωρούν πως δωρική ήταν και η αρχαία μακεδονικήγλώσσα. Μετά τον 4ο αι. π.Χ. εξαιτίας του ολοένα αυξανόμενου γοήτρουτόσο της αττικής διαλέκτου όσο και της συγγενικής της ιωνικής, οιυπόλοιπες αρχαιοελληνικές διάλεκτοι αρχικά συρρικνώνονται και στησυνέχεια εξαφανίζονται. Περίπου τον 3ο αι. π.Χ. έως 3ο αι. π.Χ., δηλαδήκατά την ελληνιστική περίοδο, δημιουργείται η ελληνιστική κοινή γλώσσα,από την οποία έχουν προέλθει οι σημερινές ελληνικές διάλεκτοι, όπως είναιη κρητική, η κυπριακή κ.ά. Ιωσήφ Αμοργιανόςμαθητής Β΄ΛυκείουΤο ερώτημα πολλών μελετητών ήδη από τον 19ο αι. ήτανπώς τα τσακώνικα κατάφεραν να διατηρήσουν τον αρχαϊκότους χαρακτήρα με πολλά στοιχεία από τη δωρική διάλεκτο.Σύμφωνα με την άποψη του καθ. Άμαντου (1921) τοδύσβατο και άγονο του εδάφους και οι μεγάλοι ορεινοί όγκοιαπομόνωσαν τους τσάκωνες καθιστώντας την περιοχή τουςαπροσπέλαστη. Κατά την άποψη του Κωστάκη (1951)επειδή ο εκχριστιανισμός των Τσακώνων έγινε μόλις τον 9οαι. μ.Χ., μέχρι τότε απέφευγαν τις επιμειξίες με άλλουςπληθυσμούς μένοντας αυστηρά απομονωμένοι. Ένας άλλοςπαράγοντας που συντέλεσε στην απομόνωση των Τσακώνωνήταν ότι η διάνοιξη των δρόμων που ενώνουν την Τσακωνιάμε τις γύρω περιοχές, έγινε μόλις τον 20ό αιώνα. Και οι ίδιοι οιΤσάκωνες, ωστόσο, διαφύλαξαν με επιμονή τη διάλεκτό τους,κληροδοτώντας την από γενιά σε γενιά, μέσα από τον λαϊκόπολιτισμό (παραμύθια, νανουρίσματα, μοιρολόγια κλπ.). Οι γλωσσικές διαφοροποιήσεις που παρουσιάζονται στιςεπιμέρους περιοχές της χώρας αποτελούν δείκτες της, ως έναβαθμό, αυτόνομης πνευματικής και ιστορικής εξέλιξής τους,αποκαλύπτοντας τον ιδιαίτερο τρόπο σκέψης και αντίληψηςτων κατοίκων τους. Μέσα από το κάθε ιδίωμα και την κάθεδιάλεκτο ξεπροβάλλει ένας χωριστός κόσμος, πουδιαμορφώθηκε υπό την επίδραση άλλων παραγόντων.12

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Πόσο εύκολο είναι στα 22 σου να έχεις πραγματοποιήσει τα όνειρά σου; Πόσο πιθανό είναι να έχεις καταφέρει πράγματα που άλλοι δεν μπόρεσαν να πετύχουν σεολόκληρη της ζωή τους; Αν μας φαίνεται σχεδόν αδύνατο, ας δούμε μια τέτοια περίπτωση! Ένα ανερχόμενο αστέρι, μια κοπέλα μόλις 22 χρονών έχει καταφέρει να προσελκύσει και να συγκινήσει πολύ μεγάλο ποσοστό εφήβων καιγενικότερα των νέων. Ίσως πολλοί να μην την γνωρίζουν∙ σίγουρα όμως η μελωδία από το τραγούδι της «Το ταξίδι», που ξεπέρασε κάθε ρεκόρ τοπερασμένο καλοκαίρι, έχει χαραχτεί στην μνήμη πολλών. Η Μαρίνα ξεκίνησε από τον χώρο της υποκριτικής , με σπουδές σε δραματική σχολή που ακόμασυνεχίζει. Πιθανότατα δέχτηκε επιρροές από τους ηθοποιούς γονείς της, αλλά την κέρδισε η μουσική. Ξεκίνησε ως «καλλιτέχνης του δρόμου» στα σοκάκια και στουςδρόμους του κέντρου της Αθήνας - και πρόσφατα (2024) έφτασε να κάνει περιοδεία σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ξεκινώντας από την Διονυσίου Αεροπαγίτουέφτασε να τραγουδά στον πολυχώρο της Τεχνόπολης! Η πρώτη καραντίνα μπορεί για πολλούς να λειτούργησε ανασταλτικά∙ αλλά για την Μαρίνα εκείνη η περίοδοςαποτέλεσε κίνητρο για να εκφράσει τις μουσικές της ανησυχίες – και μάλιστα, όντας κατά κύριο λόγο αυτοδημιούργητη. Και πλέον, η μεγαλύτερη, προς το παρόν,επιτυχία – «Το ταξίδι» - ξεπέρασε στην πλατφόρμα του spotify τις 14 εκατ. προβολές! Πόσο εύκολοείναι στα 22 σουνα έχειςπραγματοποιήσει τα όνειρά σου; Τα τραγούδια της αποτελούν ένασυνδυασμού έντεχνου και ποπ. Θαμπορούσε κανείς να πει ότι η παρουσία τηςαποτελεί μια καινούργια νότα στην έντεχνημουσική. Οι στίχοι της εκφράζουν μεευαισθησία βιώματα προσωπικά ήανθρώπων του περιβάλλοντός της, καιπολλές φορές «ρομαντικοποιούν» μιακατάσταση, οδηγώντας μας στο να«βλέπουμε» τα πράγματα μέσα από μιαδιαφορετική οπτική γωνία. Αυτή ηευαίσθητη ματιά που εκφράζει έντονασυναισθήματα αγάπης, απογοήτευσης,θλίψης, χαράς, κάνει τους νέους ναταυτίζονται μαζί της και να αναζητούν τηνμουσική της. Κι είναι μόνο 22! Αν κάτι αξίζει να κρατήσουμε από αυτήτη μικρή «ιστορία επιτυχίας» είναι –είτε μας αρέσει αυτό το είδος μουσικήςείτε όχι – πως δεν πρέπει ναεγκαταλείπουμε την προσπάθεια ναυλοποιήσουμε τα όνειρά μας! Η επιτυχίαμπορεί να έρθει νωρίς ή αργά – μπορεί καικαθόλου. Αλλά, στο τέλος του δρόμου,σημασία έχει να ξέρεις πως περπάτησες τηδιαδρομή, πως προσπάθησες για τοκαλύτερο. Όπως η Μαρίνα Σπανού!ΔΙΕΚΔΙΚΩΝΤΑΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ Μαρίνα Σπανού1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Όσοι ζείτε ή επισκέπτεσθε το Ηράκλειο Αττικής, σίγουρα έχετε λάβει μια γερή δόση απόΒαυαρία, ακόμη κι αν δεν το αντιλαμβάνεστε! Και αυτό δεν οφείλεται σε κάποια εξειδικευμέναεστιατόρια ή ατμοσφαιρικά καταστήματα. Όχι! Το Ηράκλειο Αττικής είναι εντελώςσυνυφασμένων με τους Βαυαρούς από την πρώτη αρχή της δημιουργίας του Ελληνικούκράτους.Η σφαγή των αμνών και το ΑράκλιΌταν στα 1832, ο βασιλιάς Όθωνας, έφτασε στην Ελλάδα, αποφάσισε να εγκατασταθείστο σημερινό Ηράκλειο Αττικής, πιστεύοντας ότι εκεί υπάρχει το καλύτερο κλίμα. Μάλιστα,λέγεται ότι η απόφαση πάρθηκε κατόπιν «ειδικής μελέτης». Και εξηγούμαστε: ο βασιλιάς ζήτησενα σφάξουν αρνιά (αμνούς) και να τα αφήσουν έκθετα σε διάφορες περιοχές, ώστε στηνπεριοχή όπου θα σάπιζε το τελευταίο αρνί, εκείνη θα αποδεικνυόταν η κλιματολογικάκατάλληλη. Αν και η μέθοδος που εφαρμόστηκε μόνο δημοφιλής δεν είναι, ωστόσο οι Γερμανοίμισθοφόροι κατάφεραν να διαπιστώσουν την καταλληλότητα του χώρου και ίδρυσαν πέντεχρόνια αργότερα το «Αράκλι».Το λένε «γερμανοχώρι»Κέντρο της συνοικίας αποτελούσε το Παλαιό Ηράκλειο, το οποίο ονομάστηκε αργότερα“Γερμανοχώρι”, από τους Έλληνες της περιοχής. Υπολογίζεται ότι εγκαταστάθηκαν 40οικογένειες Βαυαρών, στις οποίες παραχωρήθηκαν σπίτια που ανήκαν προηγουμένως σεΟθωμανούς αγάδες. Σταδιακά, οι Βαυαροί που κατοικούσαν στην περιοχή εξελληνίστηκαν,νυμφεύθηκαν κοπέλες, κυρίως από τη Σύρο, και ενσωματώθηκαν στα ελληνικά δεδομένα,δίνοντας αρχαία ελληνικά ονόματα στα παιδιά και αλλάζοντας τα επίθετα τους. Ένας απόαυτούς τους Βαυαρούς ήταν και ο Ιωάννης Κάρολος Φιξ (Κάρολος Φουκς), ο οποίος εκείέφτιαξε το πρώτο ζυθοποιείο το 1858.“ΜΙΚΡΗ ΒΑΥΑΡΙΑ” ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣμιαΣήμερα, από την «μικρή Βαυραρία»έχουν απομείνει ο ναός του Αγίου Λουκάμαζί με ένα καθολικό νεκροταφείο. Οκαθολικός αυτός ναός του Αγίου Λουκάεπί της Λεωφόρου Ηρακλείου, ο οποίος χτίστηκε από τον Λουδοβίκο Α’(πατέρα του βασιλιά Όθωνα) καιλειτουργεί μέχρι σήμερα. Άλλαβαυαρικά κατάλοιπα είναι η κατοικίατου Φιξ και οι πρώτες εγκαταστάσεις τουεργοστασίου, που δυστυχώς προς μέχριστιγμής έχουν εγκαταλειφθεί.Το 1842 χτίστηκε ο καθολικός ναόςΜάλιστα, η οικοδόμηση του ναούολοκληρώθηκε στις 18 Οκτωβρίου του1845, ανήμερα της εορτής του Αγίου.Βασιλική Ποσονίδημαθήτρια Α΄Λυκείου Κωνσταντίνα Βαρσαμίδημαθήτρια Γ΄Λυκείου13 ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ Πόσο εύκολο είναι στα 22 σου να έχεις πραγματοποιήσει τα όνειρά σου; Πόσο πιθανό είναι να έχεις καταφέρει πράγματα που άλλοι δεν μπόρεσαν να πετύχουν σεολόκληρη της ζωή τους; Αν μας φαίνεται σχεδόν αδύνατο, ας δούμε μια τέτοια περίπτωση! Ένα ανερχόμενο αστέρι, μια κοπέλα μόλις 22 χρονών έχει καταφέρει να προσελκύσει και να συγκινήσει πολύ μεγάλο ποσοστό εφήβων καιγενικότερα των νέων. Ίσως πολλοί να μην την γνωρίζουν∙ σίγουρα όμως η μελωδία από το τραγούδι της «Το ταξίδι», που ξεπέρασε κάθε ρεκόρ τοπερασμένο καλοκαίρι, έχει χαραχτεί στην μνήμη πολλών. Η Μαρίνα ξεκίνησε από τον χώρο της υποκριτικής , με σπουδές σε δραματική σχολή που ακόμασυνεχίζει. Πιθανότατα δέχτηκε επιρροές από τους ηθοποιούς γονείς της, αλλά την κέρδισε η μουσική. Ξεκίνησε ως «καλλιτέχνης του δρόμου» στα σοκάκια και στουςδρόμους του κέντρου της Αθήνας - και πρόσφατα (2024) έφτασε να κάνει περιοδεία σε διάφορα μέρη της Ελλάδας. Ξεκινώντας από την Διονυσίου Αεροπαγίτουέφτασε να τραγουδά στον πολυχώρο της Τεχνόπολης! Η πρώτη καραντίνα μπορεί για πολλούς να λειτούργησε ανασταλτικά∙ αλλά για την Μαρίνα εκείνη η περίοδοςαποτέλεσε κίνητρο για να εκφράσει τις μουσικές της ανησυχίες – και μάλιστα, όντας κατά κύριο λόγο αυτοδημιούργητη. Και πλέον, η μεγαλύτερη, προς το παρόν,επιτυχία – «Το ταξίδι» - ξεπέρασε στην πλατφόρμα του spotify τις 14 εκατ. προβολές! Πόσο εύκολοείναι στα 22 σουνα έχειςπραγματοποιήσει τα όνειρά σου; Τα τραγούδια της αποτελούν ένασυνδυασμού έντεχνου και ποπ. Θαμπορούσε κανείς να πει ότι η παρουσία τηςαποτελεί μια καινούργια νότα στην έντεχνημουσική. Οι στίχοι της εκφράζουν μεευαισθησία βιώματα προσωπικά ήανθρώπων του περιβάλλοντός της, καιπολλές φορές «ρομαντικοποιούν» μιακατάσταση, οδηγώντας μας στο να«βλέπουμε» τα πράγματα μέσα από μιαδιαφορετική οπτική γωνία. Αυτή ηευαίσθητη ματιά που εκφράζει έντονασυναισθήματα αγάπης, απογοήτευσης,θλίψης, χαράς, κάνει τους νέους ναταυτίζονται μαζί της και να αναζητούν τηνμουσική της. Κι είναι μόνο 22! Αν κάτι αξίζει να κρατήσουμε από αυτήτη μικρή «ιστορία επιτυχίας» είναι –είτε μας αρέσει αυτό το είδος μουσικήςείτε όχι – πως δεν πρέπει ναεγκαταλείπουμε την προσπάθεια ναυλοποιήσουμε τα όνειρά μας! Η επιτυχίαμπορεί να έρθει νωρίς ή αργά – μπορεί καικαθόλου. Αλλά, στο τέλος του δρόμου,σημασία έχει να ξέρεις πως περπάτησες τηδιαδρομή, πως προσπάθησες για τοκαλύτερο. Όπως η Μαρίνα Σπανού!ΔΙΕΚΔΙΚΩΝΤΑΣΤΟ ΟΝΕΙΡΟ Μαρίνα Σπανού1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5Όσοι ζείτε ή επισκέπτεσθε το Ηράκλειο Αττικής, σίγουρα έχετε λάβει μια γερήδόση από Βαυαρία, ακόμη κι αν δεν το αντιλαμβάνεστε! Και αυτό δεν οφείλεται σεκάποια εξειδικευμένα εστιατόρια ή ατμοσφαιρικά καταστήματα. Όχι! Το ΗράκλειοΑττικής είναι εντελώς συνυφασμένο με τους Βαυαρούς από την πρώτη αρχή τηςδημιουργίας του Ελληνικού κράτους.Η σφαγή των αμνών και το ΑράκλιΌταν στα 1832 ο βασιλιάς Όθωνας έφτασε στην Ελλάδα, αποφάσισε ναεγκατασταθεί στο σημερινό Ηράκλειο Αττικής, πιστεύοντας ότι εκεί υπάρχει τοκαλύτερο κλίμα. Μάλιστα, λέγεται ότι η απόφαση πάρθηκε κατόπιν «ειδικήςμελέτης». Και εξηγούμαστε: ο βασιλιάς ζήτησε να σφάξουν αρνιά (αμνούς) και να τααφήσουν έκθετα σε διάφορες περιοχές, ώστε η περιοχή όπου θα σάπιζε το τελευταίοαρνί, εκείνη θα αποδεικνυόταν η κλιματολογικά κατάλληλη. Αν και η μέθοδος πουεφαρμόστηκε μόνο δημοφιλής δεν είναι, ωστόσο οι Γερμανοί μισθοφόροι κατάφεραννα διαπιστώσουν την καταλληλότητα του χώρου και ίδρυσαν πέντε χρόνια αργότερατο «Αράκλι».Το λένε «γερμανοχώρι»Κέντρο της συνοικίας αποτελούσε το Παλαιό Ηράκλειο, το οποίο ονομάστηκεαργότερα “Γερμανοχώρι”, από τους Έλληνες της περιοχής. Υπολογίζεται ότιεγκαταστάθηκαν 40 οικογένειες Βαυαρών, στις οποίες παραχωρήθηκαν σπίτια πουανήκαν προηγουμένως σε Οθωμανούς αγάδες. Σταδιακά, οι Βαυαροί πουκατοικούσαν στην περιοχή εξελληνίστηκαν, νυμφεύθηκαν κοπέλες, κυρίως από τηΣύρο, και ενσωματώθηκαν στα ελληνικά δεδομένα, δίνοντας αρχαία ελληνικάονόματα στα παιδιά και αλλάζοντας τα επίθετα τους. Ένας από αυτούς τουςΒαυαρούς ήταν και ο Ιωάννης Κάρολος Φιξ (Κάρολος Φουκς), ο οποίος εκείέφτιαξε το πρώτο ζυθοποιείο το 1858.“ΜΙΚΡΗ ΒΑΥΑΡΙΑ” ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΑΤΤΙΚΗΣμιαΣήμερα, από την «μικρή Βαυραρία»έχουν απομείνει ο ναός του Αγίου Λουκάμαζί με ένα καθολικό νεκροταφείο. Οκαθολικός αυτός ναός του Αγίου Λουκάεπί της Λεωφόρου Ηρακλείου, χτίστηκε το 1842 από τον Λουδοβίκο Α’(πατέρα του βασιλιά Όθωνα) καιλειτουργεί μέχρι σήμερα. Μάλιστα, ηοικοδόμηση του ναού ολοκληρώθηκεστις 18 Οκτωβρίου του 1845, ανήμερατης εορτής του Αγίου. Άλλα βαυαρικάκατάλοιπα είναι η κατοικία του Φιξ καιοι πρώτες εγκαταστάσεις τουεργοστασίου, που δυστυχώς προς μέχριστιγμής έχουν εγκαταλειφθεί.Βασιλική Ποσονίδημαθήτρια Α΄Λυκείου Κωνσταντίνα Βαρσαμίδημαθήτρια Γ΄Λυκείου13

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Πόλη και λιμάνι της Βραζιλίας – 312 – Γιος του Νώε 2. Κατάλυμα – Τέρας…αρχαίων – Γερμανός ποιητής 3. Δύο (ξ.λ.) – Συμφορά, Πάθημα – Ευρωπαϊκή χώρα – Θανάσης Βέγγος, ρόλος 4. Σωματείο Μουσουργών (αρκτ) – Διπλό είναι όνομα – Τουρκική πόλη - … Κέιν: θεατρική συγγραφέας 5. Αγαθός … συγκριτικά – Εθνική Τράπεζα (αρκτ) – Αδιάκοπο 6. Ποδοσφαιρικός Σύλλογος της Ιταλίας – Άγχος (ξ.λ.) – Επιφώνημα – Αιχμηρό Σακελλαρίου : λαϊκή τραγουδίστρια – Εργαλείο κοπής κλαδιών – Μουσική νότα 7. 8. Υπάρχουν στο … καπό – Νοίκι, αλλιώς – Τεχνητή νοημοσύνη – Τάρτα – Λιμενικό Σώμα (αρκτ) 9. Κατάληξη μετοχών - … Ρωσίας – Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης(αρκτ) 10. Εξάρτημα ποδηλάτου – Αλλαντικό Κρήτης – Ζυμωτό ψωμί (πλ.) 11. Καρυκεύματα αλλιώς – Τετραγωνικό μέτρο – Πλανέ 12. Αναλγητικό – Όνειρο … χωρίς τέλος – Πρωτεύουσα τηςΝορβηγίας 13. Τα έχει ο … Ιβάν – Ήταν ο Αλέξανδρος – Μερίδιο – Το νησί τουΙπποκράτη 14. Δεν το βλέπεις – Κινέζικη λαϊκή θρησκεία – Λε Ντουκ … :Νομπελίστας 15. Αγριογούρουνο αρχαίων – Κατάληξη επιθέτων – Η νότα του διαπασών – Μπαχαρικό – Επιδερμίδα αρχαίων ΚΑΘΕΤΑ 1. Αναβαθμισμένο … ΙΕΚ – Πόλη της Γαλλίας Ξεφτέρι, ευφυής - … Πασάς : Οθωμανός στρατάρχης – Βυζαντινή νότα Είδος σπιτιού – Ελληνικά Ταχυδρομεία – Άηχη … ρήση 3. 4. Βουβό … Βαλς – Κομμένη Ιτιά – Αφορμή, αιτία Αθλητικός όμιλος (αρκτ) – Τελευταίο … λαϊκά - … Αρβανίτη : ηθοποιός 5. 6. Θετός πατέρας – Ποταμοί 7. Τρύπα – Γρήγορο γιατί – Φαρίντ Ελ … : τραγουδιστής 8. Στάδιο του ύπνου – Ντόναλντ – Αρχαίο … παιδί 9. Σπρέι μαλλιών – … Και όμοια – Άρθρο 10. Ανολοκλήρωτο … τώρα – Κωνοφόρο δέντρο – Ιδιοκτησία 11. Μία από τις Άρπυιες – Και άλλα – Ντόμινικ … : τενίστας – Είδοςκίνησης 12. Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων – Κομμένο χάσμα – Σύνορα 13. Ηλεκτρικός συσσωρευτής – Άηχη Μοντεσόρι 14. Παραλία της Βραζιλίας – Θεός της Αιγύπτου - Είμαι … αρχαίων 15. Χωριό της Άνδρου – Ένα οξύ 16.Τα έχει ο Φειδίας – Υπόθεση – Τον πλέκουν οι αράχνες –Αναφορική αντωνυμία αρχαίων 17. Ηττήθηκε – Σημείωση Συντάκτη – Συνεχώς 18. Άηχο … Θήτα – Πρωτεύουσα του Βιετνάμ – Τέλος εβδομάδας 19. Γιος του θεού Άρη– … Βαν Κλιφ : ηθοποιός – Μοίρα 20. Κουπόνι (ξ.λ.) – Αναφορική αντωνυμία 2.1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 514Κωνσταντίνα Βλαχάκημαθήτρια Α΄Λυκείουοι ΛΥΣΕΙΣβρίσκονται στη σελίδα 16 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣΤΑΥΡΟΛΕΞΟΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. Πόλη και λιμάνι της Βραζιλίας – 312 – Γιος του Νώε 2. Κατάλυμα – Τέρας…αρχαίων – Γερμανός ποιητής 3. Δύο (ξ.λ.) – Συμφορά, Πάθημα – Ευρωπαϊκή χώρα – Θανάσης Βέγγος, ρόλος 4. Σωματείο Μουσουργών (αρκτ) – Διπλό είναι όνομα – Τουρκική πόλη - … Κέιν: θεατρική συγγραφέας 5. Αγαθός … συγκριτικά – Εθνική Τράπεζα (αρκτ) – Αδιάκοπο 6. Ποδοσφαιρικός Σύλλογος της Ιταλίας – Άγχος (ξ.λ.) – Επιφώνημα – Αιχμηρό Σακελλαρίου : λαϊκή τραγουδίστρια – Εργαλείο κοπής κλαδιών – Μουσική νότα 7. 8. Υπάρχουν στο … καπό – Νοίκι, αλλιώς – Τεχνητή νοημοσύνη – Τάρτα – Λιμενικό Σώμα (αρκτ) 9. Κατάληξη μετοχών - … Ρωσίας – Κρατικά Ινστιτούτα Επιμόρφωσης(αρκτ) 10. Εξάρτημα ποδηλάτου – Αλλαντικό Κρήτης – Ζυμωτό ψωμί (πλ.) 11. Καρυκεύματα αλλιώς – Τετραγωνικό μέτρο – Πλανέ 12. Αναλγητικό – Όνειρο … χωρίς τέλος – Πρωτεύουσα τηςΝορβηγίας 13. Τα έχει ο … Ιβάν – Ήταν ο Αλέξανδρος – Μερίδιο – Το νησί τουΙπποκράτη 14. Δεν το βλέπεις – Κινέζικη λαϊκή θρησκεία – Λε Ντουκ … :Νομπελίστας 15. Αγριογούρουνο αρχαίων – Κατάληξη επιθέτων – Η νότα του διαπασών – Μπαχαρικό – Επιδερμίδα αρχαίων ΚΑΘΕΤΑ 1. Αναβαθμισμένο … ΙΕΚ – Πόλη της Γαλλίας Ξεφτέρι, ευφυής - … Πασάς : Οθωμανός στρατάρχης – Βυζαντινή νότα Είδος σπιτιού – Ελληνικά Ταχυδρομεία – Άηχη … ρήση 3. 4. Βουβό … Βαλς – Κομμένη Ιτιά – Αφορμή, αιτία Αθλητικός όμιλος (αρκτ) – Τελευταίο … λαϊκά - … Αρβανίτη : ηθοποιός 5. 6. Θετός πατέρας – Ποταμοί 7. Τρύπα – Γρήγορο γιατί – Φαρίντ Ελ … : τραγουδιστής 8. Στάδιο του ύπνου – Ντόναλντ – Αρχαίο … παιδί 9. Σπρέι μαλλιών – … Και όμοια – Άρθρο 10. Ανολοκλήρωτο … τώρα – Κωνοφόρο δέντρο – Ιδιοκτησία 11. Μία από τις Άρπυιες – Και άλλα – Ντόμινικ … : τενίστας – Είδοςκίνησης 12. Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων – Κομμένο χάσμα – Σύνορα 13. Ηλεκτρικός συσσωρευτής – Άηχη Μοντεσόρι 14. Παραλία της Βραζιλίας – Θεός της Αιγύπτου - Είμαι … αρχαίων 15. Χωριό της Άνδρου – Ένα οξύ 16.Τα έχει ο Φειδίας – Υπόθεση – Τον πλέκουν οι αράχνες –Αναφορική αντωνυμία αρχαίων 17. Ηττήθηκε – Σημείωση Συντάκτη – Συνεχώς 18. Άηχο … Θήτα – Πρωτεύουσα του Βιετνάμ – Τέλος εβδομάδας 19. Γιος του θεού Άρη– … Βαν Κλιφ : ηθοποιός – Μοίρα 20. Κουπόνι (ξ.λ.) – Αναφορική αντωνυμία 2.1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 514Κωνσταντίνα Βλαχάκημαθήτρια Α΄Λυκείουοι ΛΥΣΕΙΣβρίσκονται στη σελίδα 16

ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΗ ονομασία τιραμισού, είναι σύνθετη λέξη (tirare mi su)και σημαίνει σήκωσέ με ψηλά ή ανέβασέ με. Αυτή η ονομασία επιλέχθηκε λόγω της υψηλήςπεριεκτικότητας του γλυκού αυτού σε καφεΐνη (espresso), ηοποία σε συνδυασμό με τη σοκολάτα δίνει ενέργεια σε όποιοντο τρώει!Υλικά375 γρ. μασκαρπόνε, σε θερμοκρασία δωματίου 120 γρ. άχνη ζάχαρη 1 κ.σ. εκχύλισμα βανίλιας110 γρ. μαυροδάφνη 300 γρ. καφέ, εσπρέσο ρόφημα 450 γρ. κρέμα γάλακτος 35%, παγωμένη 50 γρ. κουβερτούρα, σε κομματάκια36 σαβαγιάρ ( είδος μπισκότου )1-2 κ.σ. κακάο, για το πασπάλισμα 30 γρ. κουβερτούρα, σε ξύσμαΕκτέλεσηΒάζουμε στον κάδο του μίξερ το μασκαρπόνε, την άχνη ζάχαρη, τοεκχύλισμα βανίλιας, τη μαυροδάφνη, τα 75 γρ. καφέ και χτυπάμεκαλά με το σύρμα μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα.Με μια μαρίζ παίρνουμε ότι έχει κολλήσει στα τοιχώματα τουκάδου μας και χτυπάμε ξανά μέχρι να σφίξει το μείγμα.Με το που σφίξει το τυρί μας, ρίχνουμε την παγωμένη κρέμαγάλακτος και χτυπάμε μέχρι να πάρει τη μορφή γιαουρτιού.Μόλις είναι έτοιμη αφαιρούμε από τον κάδο και αφήνουμε στηνάκρη. Σε ένα μπολ βάζουμε 225 γρ. ζεστό καφέ, προσθέτουμε τακομμάτια κουβερτούρας και ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει.Παίρνουμε ένα σαβαγιάρ, από τη μεριά της ζάχαρης, το βουτάμεστιγμιαία στο μπολ με τον καφέ και τοποθετούμε σε ένα ταψάκι25x32 εκ. Επαναλαμβάνουμε και για τα υπόλοιπα μέχρι νακαλυφθεί όλη η επιφάνεια της βάσης. (18 σαβαγιάρ)Από πάνω στρώνουμε τη μισή κρέμα. Παίρνουμε πάλι ένασαβαγιάρ, από τη μεριά της ζάχαρης, το βουτάμεστιγμιαία στον καφέ και στρώνουμε από πάνω κάθετα σταπροηγούμενα. Επαναλαμβάνουμε για τα υπόλοιπα 18 σαβαγιάρκαι σκεπάζουμε με την υπόλοιπη κρέμα. Βάζουμε στο ψυγείο γιατουλάχιστον 6 ώρες να δέσει το γλυκό μας. Αφαιρούμε από τοψυγείο και με ένα πιρούνι δίνουμε σχήμα στο γλυκό μας.Πασπαλίζουμε με κακάο, ξύσμα κουβερτούρας και κόβουμε σε κομμάτια.ΣΥΝΤΑΓΗΤιραμισούΑν αναζητάτε ένα νησί γεμάτο παραδοσιακή κυκλαδίτικη ομορφιά, τότεη Σίφνος είναι το ιδανικό μέρος για εσάς. Με τα άσπρα σπιτάκια, ταεκκλησάκια με τον χαρακτηριστικό μπλε τρούλο και τα γραφικάσοκάκια, το νησί αυτή η πανέμορφη γωνιά των Κυκλάδων προσφέρειαυθεντική νησιώτικη ατμόσφαιρα που αξίζει να ανακαλύψετε.Σημαντικά Αξιοθέατα και ΤοποθεσίεςΜοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοπηγής Η Σίφνος φημίζεται για το μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοπηγής,ένα από τα πιο εμβληματικά αξιοθέατα του νησιού. Βρίσκεται πάνω σεέναν ξεχωριστό βράχο, μακριά από τα υπόλοιπα κτίσματα της μονής. Ηπαράδοση θέλει να λέει ότι, όταν πειρατές επιτέθηκαν, οι γυναίκες πουπεριποιούνταν το ναό προσευχήθηκαν στην Παναγία, και ο βράχοςάνοιξε, σώζοντας τις γυναίκες ενώ οι πειρατές έπεσαν στη θάλασσα. Τομοναστήρι προσφέρει μοναδική θέα και είναι ένας τόπος ηρεμίας καικατάνυξης.Κάστρο και Εκκλησάκι των Επτά Μαρτύρων Η περιοχή του Κάστρου είναι γεμάτη γραφικά σοκάκια και αποτελεί ένααπό τα πιο παραδοσιακά σημεία του νησιού. Από εκεί, μπορείτε ναακολουθήσετε ένα μονοπάτι με αρκετά σκαλοπάτια που σας οδηγεί στοεκκλησάκι των Επτά Μαρτύρων, χτισμένο πάνω σε έναν απότομοβράχο. Η θέα που προσφέρει είναι απλώς εκπληκτική και το τοπίο σαςαποζημιώνει για την μικρή περιπέτεια.Απολλωνία και Χρυσό Σοκάκι Η πρωτεύουσα της Σίφνου, η Απολλωνία, είναι γεμάτη παραδοσιακήκυκλαδίτικη ομορφιά και σίγουρα αξίζει να την επισκεφτείτε. Εδώ θαβρείτε το «Χρυσό Σοκάκι», ένα από τα πιο όμορφα και γραφικάδρομάκια του νησιού, που περνάει και από τον μεγαλοπρεπή ναό τουΑγίου Σπυρίδωνα. Η Απολλωνία συνδυάζει την παραδοσιακήαρχιτεκτονική με την σύγχρονη ατμόσφαιρα, προσφέροντας μοναδικέςεμπειρίες στους επισκέπτες της.Όμορφες Παραλίες για ΜπάνιοΗ Σίφνος, πέρα από την ιστορία και τα αξιοθέατα, προσφέρει καιυπέροχες παραλίες για χαλάρωση και κολύμπι. Παραλία κοντά στηνΠαναγία Χρυσοπηγή Μια από τις πιο όμορφες παραλίες του νησιού βρίσκεται αριστερά απότο μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοπηγής. Η παραλία αυτή είναιιδανική για ήρεμο μπάνιο και η ατμόσφαιρα είναι τόσο γαλήνια που θασας μαγέψει.Παραλία Βαθύ Η περιοχή Βαθύ είναι επίσης μια εξαιρετική επιλογή για τους λάτρεις τηςθάλασσας. Πρόκειται για έναν κλειστό κόλπο, που προσφέρει ήρεμανερά και προστασία από τους ανέμους, ιδανική για χαλαρές στιγμέςδίπλα στο νερό.Τοπική ΚουζίναΗ Σίφνος φημίζεται όχι μόνο για τα μαγευτικά της τοπία, αλλά και για τηνεξαιρετική της κουζίνα. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τοπαραδοσιακό αρνί μαστέλο, που ψήνεται σε πήλινο δοχείο και είναιαπολαυστικό. Η γεύση του θα σας μείνει αξέχαστη και αποτελεί έναν απότους πιο γνωστούς γαστρονομικούς θησαυρούς του νησιού.ΣυμπερασματικάΗ Σίφνος είναι το ιδανικό νησί για όσους αναζητούν συνδυασμό φυσικήςομορφιάς, παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και γευστικών απολαύσεων.Από το μοναστήρι της Χρυσοπηγής και το εκκλησάκι των ΕπτάΜαρτύρων, μέχρι τις ήρεμες παραλίες και την πεντανόστιμη τοπικήκουζίνα, το νησί σίγουρα θα σας κλέψει την καρδιά. Επισκεφθείτε τηΣίφνο και ζήστε την αυθεντική κυκλαδίτικη εμπειρία!ΣΙΦΝΟΣ ΤΟ ΚΡΥΜΜΕΝΟΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΩΝΚΥΚΛΑΔΩΝΣπυρίδων Σταμούληςμαθητής Γ΄ΛυκείουΕλένη Σοφρά1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 515 ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΗ ονομασία τιραμισού, είναι σύνθετη λέξη (tirare mi su)και σημαίνει σήκωσέ με ψηλά ή ανέβασέ με. Αυτή η ονομασία επιλέχθηκε λόγω της υψηλήςπεριεκτικότητας του γλυκού αυτού σε καφεΐνη (espresso), ηοποία σε συνδυασμό με τη σοκολάτα δίνει ενέργεια σε όποιοντο τρώει!Υλικά375 γρ. μασκαρπόνε, σε θερμοκρασία δωματίου 120 γρ. άχνη ζάχαρη 1 κ.σ. εκχύλισμα βανίλιας110 γρ. μαυροδάφνη 300 γρ. καφέ, εσπρέσο ρόφημα 450 γρ. κρέμα γάλακτος 35%, παγωμένη 50 γρ. κουβερτούρα, σε κομματάκια36 σαβαγιάρ ( είδος μπισκότου )1-2 κ.σ. κακάο, για το πασπάλισμα 30 γρ. κουβερτούρα, σε ξύσμαΕκτέλεσηΒάζουμε στον κάδο του μίξερ το μασκαρπόνε, την άχνη ζάχαρη, τοεκχύλισμα βανίλιας, τη μαυροδάφνη, τα 75 γρ. καφέ και χτυπάμεκαλά με το σύρμα μέχρι να ομογενοποιηθεί το μείγμα.Με μια μαρίζ παίρνουμε ότι έχει κολλήσει στα τοιχώματα τουκάδου μας και χτυπάμε ξανά μέχρι να σφίξει το μείγμα.Με το που σφίξει το τυρί μας, ρίχνουμε την παγωμένη κρέμαγάλακτος και χτυπάμε μέχρι να πάρει τη μορφή γιαουρτιού.Μόλις είναι έτοιμη αφαιρούμε από τον κάδο και αφήνουμε στηνάκρη. Σε ένα μπολ βάζουμε 225 γρ. ζεστό καφέ, προσθέτουμε τακομμάτια κουβερτούρας και ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει.Παίρνουμε ένα σαβαγιάρ, από τη μεριά της ζάχαρης, το βουτάμεστιγμιαία στο μπολ με τον καφέ και τοποθετούμε σε ένα ταψάκι25x32 εκ. Επαναλαμβάνουμε και για τα υπόλοιπα μέχρι νακαλυφθεί όλη η επιφάνεια της βάσης. (18 σαβαγιάρ)Από πάνω στρώνουμε τη μισή κρέμα. Παίρνουμε πάλι ένασαβαγιάρ, από τη μεριά της ζάχαρης, το βουτάμεστιγμιαία στον καφέ και στρώνουμε από πάνω κάθετα σταπροηγούμενα. Επαναλαμβάνουμε για τα υπόλοιπα 18 σαβαγιάρκαι σκεπάζουμε με την υπόλοιπη κρέμα. Βάζουμε στο ψυγείο γιατουλάχιστον 6 ώρες να δέσει το γλυκό μας. Αφαιρούμε από τοψυγείο και με ένα πιρούνι δίνουμε σχήμα στο γλυκό μας.Πασπαλίζουμε με κακάο, ξύσμα κουβερτούρας και κόβουμε σε κομμάτια.ΣΥΝΤΑΓΗΤιραμισούΑν αναζητάτε ένα νησί γεμάτο παραδοσιακή κυκλαδίτικη ομορφιά, τότεη Σίφνος είναι το ιδανικό μέρος για εσάς. Με τα άσπρα σπιτάκια, ταεκκλησάκια με τον χαρακτηριστικό μπλε τρούλο και τα γραφικάσοκάκια, το νησί αυτή η πανέμορφη γωνιά των Κυκλάδων προσφέρειαυθεντική νησιώτικη ατμόσφαιρα που αξίζει να ανακαλύψετε.Σημαντικά Αξιοθέατα και ΤοποθεσίεςΜοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοπηγής Η Σίφνος φημίζεται για το μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοπηγής,ένα από τα πιο εμβληματικά αξιοθέατα του νησιού. Βρίσκεται πάνω σεέναν ξεχωριστό βράχο, μακριά από τα υπόλοιπα κτίσματα της μονής. Ηπαράδοση θέλει να λέει ότι, όταν πειρατές επιτέθηκαν, οι γυναίκες πουπεριποιούνταν το ναό προσευχήθηκαν στην Παναγία, και ο βράχοςάνοιξε, σώζοντας τις γυναίκες ενώ οι πειρατές έπεσαν στη θάλασσα. Τομοναστήρι προσφέρει μοναδική θέα και είναι ένας τόπος ηρεμίας καικατάνυξης.Κάστρο και Εκκλησάκι των Επτά Μαρτύρων Η περιοχή του Κάστρου είναι γεμάτη γραφικά σοκάκια και αποτελεί ένααπό τα πιο παραδοσιακά σημεία του νησιού. Από εκεί, μπορείτε ναακολουθήσετε ένα μονοπάτι με αρκετά σκαλοπάτια που σας οδηγεί στοεκκλησάκι των Επτά Μαρτύρων, χτισμένο πάνω σε έναν απότομοβράχο. Η θέα που προσφέρει είναι απλώς εκπληκτική και το τοπίο σαςαποζημιώνει για την μικρή περιπέτεια.Απολλωνία και Χρυσό Σοκάκι Η πρωτεύουσα της Σίφνου, η Απολλωνία, είναι γεμάτη παραδοσιακήκυκλαδίτικη ομορφιά και σίγουρα αξίζει να την επισκεφτείτε. Εδώ θαβρείτε το «Χρυσό Σοκάκι», ένα από τα πιο όμορφα και γραφικάδρομάκια του νησιού, που περνάει και από τον μεγαλοπρεπή ναό τουΑγίου Σπυρίδωνα. Η Απολλωνία συνδυάζει την παραδοσιακήαρχιτεκτονική με την σύγχρονη ατμόσφαιρα, προσφέροντας μοναδικέςεμπειρίες στους επισκέπτες της.Όμορφες Παραλίες για ΜπάνιοΗ Σίφνος, πέρα από την ιστορία και τα αξιοθέατα, προσφέρει καιυπέροχες παραλίες για χαλάρωση και κολύμπι. Παραλία κοντά στηνΠαναγία Χρυσοπηγή Μια από τις πιο όμορφες παραλίες του νησιού βρίσκεται αριστερά απότο μοναστήρι της Παναγίας της Χρυσοπηγής. Η παραλία αυτή είναιιδανική για ήρεμο μπάνιο και η ατμόσφαιρα είναι τόσο γαλήνια που θασας μαγέψει.Παραλία Βαθύ Η περιοχή Βαθύ είναι επίσης μια εξαιρετική επιλογή για τους λάτρεις τηςθάλασσας. Πρόκειται για έναν κλειστό κόλπο, που προσφέρει ήρεμανερά και προστασία από τους ανέμους, ιδανική για χαλαρές στιγμέςδίπλα στο νερό.Τοπική ΚουζίναΗ Σίφνος φημίζεται όχι μόνο για τα μαγευτικά της τοπία, αλλά και για τηνεξαιρετική της κουζίνα. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τοπαραδοσιακό αρνί μαστέλο, που ψήνεται σε πήλινο δοχείο και είναιαπολαυστικό. Η γεύση του θα σας μείνει αξέχαστη και αποτελεί έναν απότους πιο γνωστούς γαστρονομικούς θησαυρούς του νησιού.ΣυμπερασματικάΗ Σίφνος είναι το ιδανικό νησί για όσους αναζητούν συνδυασμό φυσικήςομορφιάς, παραδοσιακής αρχιτεκτονικής και γευστικών απολαύσεων.Από το μοναστήρι της Χρυσοπηγής και το εκκλησάκι των ΕπτάΜαρτύρων, μέχρι τις ήρεμες παραλίες και την πεντανόστιμη τοπικήκουζίνα, το νησί σίγουρα θα σας κλέψει την καρδιά. Επισκεφθείτε τηΣίφνο και ζήστε την αυθεντική κυκλαδίτικη εμπειρία!ΣΙΦΝΟΣ ΤΟ ΚΡΥΜΜΕΝΟΔΙΑΜΑΝΤΙ ΤΩΝΚΥΚΛΑΔΩΝΣπυρίδων Σταμούληςμαθητής Γ΄ΛυκείουΕλένη Σοφράμαθήτρια Α΄Λυκείου1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 515

1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5ELP NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5ΛΥΣΕΙΣ ΣΤΡΑΥΡΟΛΕΞΟΥ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. ΣΑΛΒΑΔΟΡ – ΤΙΒ – ΙΑΦΕΘ 2. ΑΣΥΛΟ – ΠΕΛΩΡ – ΜΠΡΕΧΤ 3. ΝΤΟΣ – ΠΗΜΑ – ΙΣΠΑΝΙΑ – ΘΒ 4. ΕΣΜ – ΣΑ – ΚΕΣΣΑΝΗ – ΣΑΡΑ 5. ΚΡΕΙΤΤΩΝ – ΕΤΕ – ΑΕΝΑΟ 6. ΙΝΤΕΡ – ΤΡΑΚ – ΑΜΑΝ – ΟΞΥ 7. ΡΙΤΑ – ΤΑΧΡΑΣ – ΣΙ 8. ΑΟ – ΕΝΟΙΚΙΟ – ΑΙ – ΚΙΣ – ΛΣ 9. ΣΜΕΝΟΣ – ΤΣΑΡΟΣ – ΚΙΕ 10. ΣΕΛΑ – ΑΠΑΚΙ – ΑΡΤΟΙ 11. ΑΡΤΥΜΑΤΑ – ΤΜ – ΒΟΛ 12. ΑΣΠΙΡΙΝΗ – ΟΝΕΙ – ΟΣΛΟ 13. ΙΒ – ΜΕΓΑΣ – ΜΕΡΤΙΚΟ - ΚΩΣ 14. ΑΟΡΑΤΟ – ΤΑΟΙΣΜΟΣ – ΘΟ 15. ΥΣ – ΥΣ – ΛΑ – ΚΑΡΙ – ΧΡΩΣ ΚΑΘΕΤΑ 1. ΣΑΝΕΚ – ΜΑΣΣΑΛΙΑ 2. ΑΣΤΕΡΙ – ΟΜΕΡ – ΒΟΥ 3. ΛΥΟΜΕΝΟ – ΕΛΤΑ – ΡΣ 4. ΒΛΣ – ΙΤ – ΕΝΑΥΣΜΑ 5. ΑΟ – ΣΤΕΡΝΟ – ΜΠΕΤΥ 6. ΠΑΤΡΙΟΣ – ΑΙΓΟΣ 7. ΟΠΗ – ΤΙ – ΑΤΡΑΣ 8. ΡΕΜ – ΝΤΑΚ – ΠΑΙΣ 9. ΛΑΚ – ΙΣΑ – ΤΑ 10. ΤΑ – ΕΛΑΤΟ – ΚΤΗΜΑ 11. ΙΡΙΣ – ΚΑ – ΤΙΜ – ΕΟΚ 12. ΣΣΕ – ΧΑΣ – ΟΡΙΑ 13. ΜΠΑΤΑΡΙΑ – ΜΝΤΣΡ 14. ΙΠΑΝΕΜΑ – ΕΙΜΙ – ΡΑ 15. ΑΡΝΗ – ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ 16. ΦΕΙ – ΑΝ – ΙΣΤΟ – ΟΣ 17. ΕΧΑΣΕ – ΣΣ – ΟΛΟ 18. ΘΤ – ΑΝΟΙ – ΣΚ 19. ΘΡΑΞ – ΚΛΩΘΩ – ΛΙ 20. ΒΑΟΥΤΣΕΡ – ΟΣΟΣ Τα Εκπαιδευτήρια «Η Ελληνική Παιδεία» ιδρύθηκαν το 1957, ως αποτέλεσμα γόνιμουπροβληματισμού για τη φυσιογνωμία καιτις ανάγκες της σύγχρονης αγωγής.Σημαντικές πνευματικές προσωπικότητεςστήριξαν έκτοτε την προσπάθεια αυτή, ηοποία αποσκοπεί στην προσφοράποιοτικής μόρφωσης που ναενσωματώνει τις αξίες τηςελληνοχριστιανικής αγωγής στιςαπαιτήσεις των σύγχρονωνεκπαιδευτικών δεδομένων.Σήμερα λειτουργούν οκτώ σχολικέςμονάδες στα τρία συγκροτήματα τωνΕκπαιδευτηρίων «Η Ελληνική Παιδεία»,Αμαρουσίου, Ηρακλείου και Μελισσίων:δύο Λύκεια (Ηρακλείου και Μελισσίων),δύο Γυμνάσια (Αμαρουσίου καιΗρακλείου), δύο Δημοτικά (Αμαρουσίουκαι Ηρακλείου), Νηπιαγωγείο καιΠαιδικός Σταθμός (Ηρακλείου).16Όσο πλουσιότερη είναι μια χώρα τόσο μεγαλύτερος είναι οδείκτης ευτυχίας της, επομένως οι άνθρωποι «υπολογίζουν»την ευτυχία τους σύμφωνα με το βιοτικό επίπεδο αλλά καιτις οικονομικές τους απολαβές. Ο πλούτος θεωρείταιδείκτης ευτυχίας. Η Φιλανδία έχει κατακτήσει την πρώτηθέση για άλλη μια φορά στον παγκόσμιο δείκτη ευτυχίας,όπως και τα προηγούμενα έξι χρόνια. Η σταθερότητα αυτήθεωρείται ότι οφείλεται τόσο στα συστήματα πρόνοιας πουδιαθέτει η χώρα για τους απόρους και τους άνεργους, όσοκαι στην σχεδόν δωρεάν ιατρική περίθαλψη που παρέχεταιστους πολίτες. Σύμφωνα με έρευνες του euronewsπαρατηρείται μείωση της οικονομίας της Γερμανίας,γεγονός που αποτυπώνεται και στον παγκόσμιο δείκτηευτυχίας, όπου συνεχώς βρίσκεται σε χαμηλότερες θέσεις. ELP 1 0 Μ Α Ρ Τ Ι Ο Υ 2 0 2 5NEWSHΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΑ Η Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Π Α Ι Δ Ε Ι ΑΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΡΙΩΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑΙδ. Λύκειο ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ ΑΤΤΙΚΗΣΑ ρ . φ ύ λ λ ο υ 0 0 1Π ε ρ ί ο δ ο ς 2 0 2 4 - 2 5ΛΥΣΕΙΣ ΣΤΡΑΥΡΟΛΕΞΟΥ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑ 1. ΣΑΛΒΑΔΟΡ – ΤΙΒ – ΙΑΦΕΘ 2. ΑΣΥΛΟ – ΠΕΛΩΡ – ΜΠΡΕΧΤ 3. ΝΤΟΣ – ΠΗΜΑ – ΙΣΠΑΝΙΑ – ΘΒ 4. ΕΣΜ – ΣΑ – ΚΕΣΣΑΝΗ – ΣΑΡΑ 5. ΚΡΕΙΤΤΩΝ – ΕΤΕ – ΑΕΝΑΟ 6. ΙΝΤΕΡ – ΤΡΑΚ – ΑΜΑΝ – ΟΞΥ 7. ΡΙΤΑ – ΤΑΧΡΑΣ – ΣΙ 8. ΑΟ – ΕΝΟΙΚΙΟ – ΑΙ – ΚΙΣ – ΛΣ 9. ΣΜΕΝΟΣ – ΤΣΑΡΟΣ – ΚΙΕ 10. ΣΕΛΑ – ΑΠΑΚΙ – ΑΡΤΟΙ 11. ΑΡΤΥΜΑΤΑ – ΤΜ – ΒΟΛ 12. ΑΣΠΙΡΙΝΗ – ΟΝΕΙ – ΟΣΛΟ 13. ΙΒ – ΜΕΓΑΣ – ΜΕΡΤΙΚΟ - ΚΩΣ 14. ΑΟΡΑΤΟ – ΤΑΟΙΣΜΟΣ – ΘΟ 15. ΥΣ – ΥΣ – ΛΑ – ΚΑΡΙ – ΧΡΩΣ ΚΑΘΕΤΑ 1. ΣΑΝΕΚ – ΜΑΣΣΑΛΙΑ 2. ΑΣΤΕΡΙ – ΟΜΕΡ – ΒΟΥ 3. ΛΥΟΜΕΝΟ – ΕΛΤΑ – ΡΣ 4. ΒΛΣ – ΙΤ – ΕΝΑΥΣΜΑ 5. ΑΟ – ΣΤΕΡΝΟ – ΜΠΕΤΥ 6. ΠΑΤΡΙΟΣ – ΑΙΓΟΣ 7. ΟΠΗ – ΤΙ – ΑΤΡΑΣ 8. ΡΕΜ – ΝΤΑΚ – ΠΑΙΣ 9. ΛΑΚ – ΙΣΑ – ΤΑ 10. ΤΑ – ΕΛΑΤΟ – ΚΤΗΜΑ 11. ΙΡΙΣ – ΚΑ – ΤΙΜ – ΕΟΚ 12. ΣΣΕ – ΧΑΣ – ΟΡΙΑ 13. ΜΠΑΤΑΡΙΑ – ΜΝΤΣΡ 14. ΙΠΑΝΕΜΑ – ΕΙΜΙ – ΡΑ 15. ΑΡΝΗ – ΑΣΚΟΡΒΙΚΟ 16. ΦΕΙ – ΑΝ – ΙΣΤΟ – ΟΣ 17. ΕΧΑΣΕ – ΣΣ – ΟΛΟ 18. ΘΤ – ΑΝΟΙ – ΣΚ 19. ΘΡΑΞ – ΚΛΩΘΩ – ΛΙ 20. ΒΑΟΥΤΣΕΡ – ΟΣΟΣ Τα Εκπαιδευτήρια «Η Ελληνική Παιδεία» ιδρύθηκαν το 1957, ως αποτέλεσμα γόνιμουπροβληματισμού για τη φυσιογνωμίακαι τις ανάγκες της σύγχρονης αγωγής.Σημαντικές πνευματικέςπροσωπικότητες στήριξαν έκτοτε τηνπροσπάθεια αυτή, η οποία αποσκοπείστην προσφορά ποιοτικής μόρφωσηςπου να ενσωματώνει τις αξίες τηςελληνοχριστιανικής αγωγής στιςαπαιτήσεις των σύγχρονωνεκπαιδευτικών δεδομένων.Σήμερα λειτουργούν οκτώ σχολικέςμονάδες στα τρία συγκροτήματα τωνΕκπαιδευτηρίων «Η ΕλληνικήΠαιδεία», Αμαρουσίου, Ηρακλείου καιΜελισσίων: δύο Λύκεια (Ηρακλείου καιΜελισσίων), δύο Γυμνάσια (Αμαρουσίουκαι Ηρακλείου), δύο Δημοτικά(Αμαρουσίου και Ηρακλείου),Νηπιαγωγείο και Παιδικός Σταθμός(Ηρακλείου).16Στον πίνακα κατάταξης των χωρών βάσει τωνδηλώσεων των κατοίκων τους για το πόσοευτυχισμένοι είναι, η Φινλανδία κατακτά την πρώτηθέση το 2024 όπως και τα προηγούμενα έξι χρόνια – ακολουθούμενη στις πρώτες θέσεις κυρίως απόάλλες σκανδιναβικές χώρες. Η σταθερή αυτή θέσηθεωρείται ότι οφείλεται τόσο στο αποτελεσματικόσύστημα κοινωνικής πρόνοιας που διαθέτει η χώρα γιατους απόρους και τους ανέργους, όσο και στην ποιοτικήκαι σχεδόν δωρεάν ιατρική περίθαλψη που παρέχεταιστους πολίτες. Σε μια πρώτη ανάγνωση, όσοπλουσιότερη είναι μια χώρα, τόσο υψηλότεροςείναι ο δείκτης ευτυχίας της. Νίκη Πάνου – Γεωργία Πούλιουμαθήτριες Β΄ΛυκείουΔΕΙΚΤΗΣ ΕΥΤΥΧΙΑΣτι… μας δείχνει;(πηγή: World Happiness Report, University of Oxford: Wellbeing Research Centre)Υπάρχει επομένως συσχέτιση ανάμεσα στο βιοτικόεπίπεδο και τις οικονομικές απολαβές με τηνυποκειμενική αίσθηση ευτυχίας. Προσεκτικότερημελέτη, ωστόσο, δείχνει ότι αυτό δεν ισχύει πάντοτε: τικάνει άραγε χώρες όπως το Μεξικό, η Γουατεμάλα ή ηΝικαράγουα να έχουν κατοίκους που δηλώνουνευτυχείς; Και… πού είναι άραγε η Ελλάδα, αφού δενεμφανίζεται στις 48 πρώτες χώρες; (Η Ελλάδακατατάσσεται 64 η, μεταξύ 143 χωρών πουβαθμολογήθηκαν… Καμιά όμως γειτονική μας χώρα δενβρίσκεται σε υψηλότερη θέση, αν αυτό μας παρηγορεί)!