Message Editor in Chief: Dr. Fatmir Terziu - Telephone: 07984497444 - contact@fjalaelire.com - www.fjalaelire.comREVISTA E KOMUNITETIT SHQIPTAR NE BRITANINE E MADHE - MAGAZINE FOR THE ALBANIAN COMMUNITY IN THE UK AND REPUBLIC OF IRELAND20Deputetja...20Lavdie...06Ligje...19Demokracia...BUKURIA SHQIPTAREVeshjet popullore, janë pa dyshim një nga manifestimet më të fuqishme të kulturës tradicionale. Ato janë trashëguese e transmetuese të shumë elementëve, që vijnë nga lashtësia dhe nga koha e mesme, por janë njëkohësisht edhe shprehje e marrëdhënieve kulturore me popuj të tjerë gjatë shekujve. Në maj 2025, kostumet tradicionale shqiptare ka të ngjarë të shfaqen në ngjarje kulturore, festivale dhe ndoshta edhe në konkursin Miss World. Muzeumet, si Muzeu i Ksamilit, do t’i shfaqin gjithashtu këto kostume. Kostumet tradicionale shqiptare shpesh vishen gjatë festimeve kulturore, festivaleve dhe ngjarjeve që shfaqin trashëgiminë shqiptare, si festivali Miss World. Muzetë si Muzeu i Ksamilit shfaqin një gamë të gjerë kostumesh tradicionale, duke ofruar njohuri të vlefshme mbi historinë dhe artizanatin e veshjeve shqiptare.Konkursi i 72-të i Miss World, i mbajtur në maj 2025, paraqet Miss Albania, e cila ka të ngjarë të marrë pjesë në pjesën e kostumeve tradicionale të konkursit. Llogaritë në Instagram si ‘museumksamil’ mund të postojnë rreth kostumeve të tyre tradicionale dhe se si ato po ruhen Veshja me këmishë të gjatë dhe përparje tipet kryesore të veshjeve popullore shqiptare për burra janë: kostumi me fustanellë, kostumi me këmishë të gjatë e dollamë (cibun), sipër kostumi me tirq dhe ai me poture (pantallona të shkurtra deri te gjuri). Pra, në Shqipëri, (në trojet shqiptare) burrat kanë mbajtur si veshjet në formën e një fundi të gjerë, ashtu edhe ato në formë pantallonash, por të parat kanë dalë nga përdorimi më herët se të tjerat. Pjesët më të zbukuruara ishin jelekët dhe xhamadanët e kostumit festiv. Burrat shqiptarë mbanin edhe stoli të ndryshme argjendi, si jastëkë gjoksi, sumbulla dekorative tek jelekët, unaza, pipa e kuti cigaresh, por mbi të gjitha, armët e brezit e të krahut, që ishin gjithnjë të stolisura pasurisht. Për gra, tipet kryesore të...LBANIANPOSTMAJ /MAY2025Nr.81(vijon në faqen 02)
Nr. 81 MAJ / MAY 202502P(vijon nga faqja 01) ...veshjeve, ishin: kostumi me xhubletë (një fund në formë këmbane), kostumi më këmishë të gjatë e xhokë shajaku sipër, kostumi me dy futa të vendosura mbi këmishën e gjatë, njëra përpara e tjetra prapa dhe kostumi me mbështjellëse (një fund i hapur, i mbledhur tek beli me rrudha ose pala). Në veshje, ngjyrat e zbukurimet ndryshonin sipas moshës.Për të vegjlit e të rinjtë, kostumi krahinor mund të ishte më i thjeshtë. Ndryshe nga popuj të tjerë të Ballkanit, në Shqipëri, vajza që kishte arritur moshën e martesës, duhet të vishej thjeshtë e pa stoli, okët t’i mbulonin mirë me një shami dhe të mos vishte rrobë të kuqe.Kostumi i martesës ishte varianti më i pasur i veshjes së krahinës, si për nuset ashtu edhe për dhëndrin. Për nuset, stolitë metalike ishin të pamungueshme, madje, përdoreshin edhe me tepri, sepse këtu, me sa duket, kishte rendësi jo vetëm funksioni i tyre estetik, por edhe funksioni magjik që u atribuohej. Për nuset, rëndësi të veçantë kishte zbukurimi i kokës.Disa vjet pas martese, veshja llonte të lehtësohej nga zbukurimet. Në veshjet popullore, shenjat e zisë ishin të pakta, gratë mund të vishnin prapë ndonjë nga pjesët më të zbukuruara të kostumit, për shembull xhokën apo përparjen. Studimet e deritanishme, kanë treguar se pjesët përbërëse e veshjeve tradicionale, nuk kanë të gjitha të njëjtën moshë. Ka pjesë, që të kujtojnë veshjet mesjetare, me ndikime bizantine e orientale, të tjera që vijnë si një jehonë e kohës antike, por ka edhe elementë, që mund të lidhen me kulturën ilire. Mund të përmendim kështu analogjitë e vërejtura midis linjës popullore dhe “dalmatikës” ilire, apo midis kapuçave, strukave (shalleve), opingave, dhe elementeve respektivë, të përdorur nga ilirët. Kryeministri i Britanisë së Madhe, Keir Starmer arriti të enjten e 15 majit 2025 në Shqipëri. Kjo është hera e parë që një kryeministër britanik vjen në Shqipëri në një vizitë zyrtare. Pas 104 vitesh marrëdhënie diplomatike, vjen për herë të parë kryeministri britanik Keir Starmer. Kjo tregon nivel të ri marrëdhënieve mes dy vendeve. Keir Starmer është edhe “krushku” i parë që ka mbërritur në Tiranë për takimin e madh europian në kryeqytetin e Shqipërisë.Kryeministri britanik uroi Ramën për toren më 11 maj dhe tha: “Gjë e madhe që ndodhem këtu për të hapur një kapitull të fortë në marrëdhëniet mes dy vendet tona. Është një mundësi gjithashtu për të parë si po bashkëveprojnë dy vendet tona, siç ishte takimi i sotëm në Portin e Durrësit. Kujtë e sigurt të vendit tona janë kryesore për planin e ndryshimit. Është ulur numri i gomoneve dhe ky është një shembull i qartë e asaj që mund të bëjmë nëse dy vendet tona punojnë bashkë”- deklaroi she i qeverisë britanike.Kryeministri Edi Rama dhe kryeministri britanik Keir Starmer kanë mbajtur një konferencë të përbashkët për shtyp, pas takimit që zhvilluan “kokë më kokë” në Kryeministri. Rama në fjalën e tij ka folur mbi masat e ndërmarra të qeverisë shqiptare dhe britanike për parandaluar trafikun e paligjshëm.“Jemi shumë krenar për punën që kemi bërë, shifrat janë mbresëlënëse, përfitoj nga rasti i pranisë tuaj dhe të dërguarve të medias britanike për të theksuar se referimi në shifrat e këtij bashkëpunimi të suksessshëm është gjëja e duhur për publikun britanik, jo kultivimi dhe miti se shqiptarët janë problem për Britaninë, pasi të gjitha shifrat asin në vitin 2024, numri i shqiptarëve që kanë hyrë apo tentuar të hyjnë në mënyrë të paligjshme në Britani është disa qindra. Pra, ky miti se shqiptarët janë problem për Britaninë nuk është i vërtetë, edhe pse kjo gënjeshtër ka marrë statusin e së vërtetës. Nga ana tjetër dua të theksoj një shifër, se kur thuhet 1 në 50 shqiptarë janë në burg, ndërkohë është 10 sh më e ulët”, tha Rama.NJË GËNJESHTËR E MADHE QË SHQIPTARËT JANË PROBLEM PËR BRITANINË
Nr. 81 MAJ / MAY 202503P
Nr. 81 MAJ / MAY 202504P
Nr. 81 MAJ / MAY 202505P
Nr. 81 MAJ / MAY 202506PDokumenti i bardhë për imigracionin është publikuar dhe përmban propozime për legjislacionin e ardhshëm. Propozimet e përmbledhura nga dokumenti janë paraqitur të plota më poshtë, por disa nga ndryshimet kryesore janë se periudha standarde për vendosjen në rrugët e sistemit të pikëve do të dyfishohet në dhjetë vjet, vizat për të diplomuarit do të reduktohen në 18 muaj, tarifa e aftësive për imigracionin do të rritet me 32%. Janë publikuar gjithashtu pesë raporte mbi: përvojat dhe aktivitetet e punëtorëve ndërkombëtarë dhe punëdhënësve sponsorizues që hyjnë në rrugën e vizës për Punëtor të Kualifikuar; përvojat dhe aktivitetet e studentëve ndërkombëtarë dhe sponsorizuesve të universiteteve që hyjnë në rrugën e vizës për Studimin e Sponsorizuar; detyrimet mbi të ardhurat, punësimin dhe Tatimin mbi të Ardhurat e mbajtësve të vizave në rrugët e Punës dhe Familjes së Sponsorizuar në vitin nanciar 2023 deri në 2024; përvojat dhe aktivitetet e atyre që hyjnë në rrugën e vizës për Diplomim; rezultatet nga një vlerësim i porositur nga Ministria e Brendshme që eksploron përvojat dhe planet e ardhshme të mbajtësve të vizave HPI dhe personave në varësi të tyre.Propozimet: Zbatimi, pajtueshmëria dhe deportimiNe do të shtrëngojmë rregullat që zbatojmë si në ku, ashtu edhe brenda sistemit tonë të imigracionit, për ta bërë më të lehtë refuzimin e hyrjes ose azilit për ata individë që shkelin rregullat ose shkelin ligjet tona. Ne po prezantojmë masa në mënyrë që aty ku njerëzit shkelin rregullat ose shkelin ligjet tona, të ketë kompetenca më të forta dhe zbatim të duhur për t’i gjurmuar, arrestuar dhe larguar nga vendi ynë. Ne do të thjeshtojmë rregullat dhe proceset për largimin e shkelësve të shtetasve të huaj dhe do të ndërmarrim veprime të mëtejshme të synuara kundër çdo të ardhuri të kohëve të fundit që kryen krime në Mbretërinë e Bashkuar përpara se vepra e tyre penale të përshkallëzohet.Ne do të forcojmë sigurinë kufitare duke zbatuar identitetin dixhital për të gjithë qytetarët e huaj përmes zbatimit të vizave elektronike dhe sistemeve të reja për kontrollin e pajtueshmërisë me vizat, duke zëvendësuar kartat e mëparshme të Lejes së Qëndrimit Biometrik. Ne do të prezantojmë kontrolle, kuzime dhe shqyrtim më të rreptë të atyre që përpiqen të abuzojnë dhe keqpërdorin sistemin e imigracionit dhe që mbërrijnë me një qëllim paraprak për të kërkuar azil në ose pas mbërritjes, kur nuk ka pasur ndonjë ndryshim material në vendin e tyre të origjinës për të justikuar një kërkesë të tillë.Ne do të vazhdojmë të ndërmarrim hapa për të luftuar punën e paligjshme, duke vazhduar të rrisim burimet në sektorët kryesorë ku po zhvillohet puna e paligjshme - duke përfshirë ekonominë e përkohshme - dhe duke përdorur vizat elektronike dhe teknologjinë moderne biometrike për të mbështetur bastisjet tona të Zbatimit të Imigracionit - të lehtësuara nga 1,000 sta i ri-sistemuar në zbatimin e ligjit dhe kthimet që nga zgjedhjet.Ne do të mbështetemi në masat ekzistuese bankare për të siguruar që këto të pasqyrojnë përparimet në teknologji dhe do të punojmë në të gjithë Qeverinë për të ndërmarrë veprime kundër atyre që nuk i kanë respektuar rregullat duke mos paguar taksat e detyruara.Më vonë këtë vit, ne do të përcaktojmë reforma më të detajuara dhe masa më të forta për të siguruar që ligjet tona të zbatohen, duke përfshirë thjeshtimin dhe përshpejtimin e procesit të largimit.Është e drejtë që ne të ndërmarrim veprime kundër shkelësve të shtetasve të huaj në Mbretërinë e Bashkuar përpara se ata të kenë mundësinë të krijojnë rrënjë në Mbretërinë e Bashkuar, dhe që ne të bëjmë atë që është e nevojshme për të mbrojtur komunitetet lokale dhe për të parandaluar krimin.Integrimi dhe kohezioni i komunitetitNe do të rrisim kërkesat gjuhësore për Punëtorët e Kualikuar dhe punëtorët ku një kërkesë gjuhësore tashmë zbatohet nga nivelet B1 në B2 (Përdorues i Pavarur), në përputhje me Kornizën e Përbashkët Evropiane për Referencë për Gjuhët (CEFR).Ne do të prezantojmë një kërkesë të re për gjuhën angleze për të gjithë personat e rritur në varësi të punëtorëve dhe studentëve në nivelin A1 (Përdorues Bazë) për t’u përshtatur me rrugët bashkëshortore dhe partnere dhe do të punojmë drejt rritjes së kësaj kërkese me kalimin e kohës.Ne do të prezantojmë kërkesa për të demonstruar përparimin në nivelin A2 (Përdorues Bazë) për çdo zgjatje vize, dhe B2 (Përdorues i Pavarur) për vendosje.Ne do të rrisim kërkesat tona ekzistuese për vendosje në shumicën e rrugëve të imigracionit nga B1 në B2 (Përdorues i Pavarur).Ne do të reformojmë rregullat tona të vendosjes dhe shtetësisë duke zgjeruar Sistemin e Bazuar në Pikë dhe duke rritur periudhën standarde kualifikuese për vendosje në dhjetë vjet.Individët do të kenë mundësinë të zvogëlojnë periudhën kualikuese për vendosje dhe shtetësi bazuar në kontributet në ekonominë dhe shoqërinë e Mbretërisë së Bashkuar. Ne do të vazhdojmë të ofrojmë një rrugë më të shkurtër për vendosje për personat në varësi të qytetarëve britanikë që nuk janë në Mbretërinë e Bashkuar, deri në pesë vjet, dhe do të ruajmë masat mbrojtëse ekzistuese për të mbrojtur të cenueshmit, duke përfshirë të drejtat e vendosjes për viktimat e dhunës në familje dhe abuzimit.Ne do të krijojmë një rrugë të re për prindërit e pikëlluar, duke... (vijon në faqen 07)DOKUMENTI I RI I QEVERISË PËR IMIGRACIONIN
Nr. 81 MAJ / MAY 202507P(vijon nga faqja 06) ...u lejuar atyre në Mbretërinë e Bashkuar që ndjekin rrugën e një prindi të një fëmije britanik ose të vendosur, por që kanë humbur tragjikisht fëmijën e tyre, të vendosen menjëherë.Ne gjithashtu do të kryejmë një rifreskim të testit “Jeta në Mbretërinë e Bashkuar” dhe mënyrën se si funksionon ai, dhe do të shqyrtojmë masat për të zvogëluar pengesat nanciare për të rriturit e rinj, të cilët kanë jetuar këtu gjatë fëmijërisë së tyre, nga qasja në shtetësinë britanike.Ne do të sigurohemi që fëmijët që kanë qenë në Mbretërinë e Bashkuar për njëfarë kohe, mbushin 18 vjeç dhe zbulojnë se nuk kanë status, të mbështeten plotësisht dhe të jenë në gjendje të rregullojnë statusin e tyre dhe të vendosen. Kjo do të përfshijë gjithashtu një rrugë të qartë për ata fëmijë në kujdes dhe ata që janë larguar nga kujdesi.Reformat në punëDo ta rrisim nivelin për punëtorët e kualikuar përsëri në RQF 6 e më lart. Pragjet e pagave do të rriten. Do ta rrisim Tarifën e Aftësive për Imigracionin për herë të parë që nga futja e saj në vitin 2017, me 32% në përputhje me inacionin. Do t’i mbyllim vizat e kujdesit social për aplikimet e reja nga jashtë. Për një periudhë tranzicioni deri në vitin 2028, do të lejojmë zgjatjen e vizave dhe ndërrimin brenda vendit për ata që janë tashmë në vend me të drejta pune, por kjo do të mbahet nën shqyrtim. Do të krijojmë Grupin e Dëshmive të Tregut të Punës për të mbështetur të dhënat më të mira të disponueshme në mënyrë që të marrim vendime të informuara në lidhje me gjendjen e tregut të punës dhe rolin që duhet të luajnë politikat e ndryshme, në vend që të mbështetemi gjithmonë në migrim. Do të lançojmë kërkesa të reja për strategjitë e fuqisë punëtore për sektorët kryesorë ku ka nivele të larta rekrutimi nga jashtë. Do të krijojmë një Listë të re të Mungesës së Përkohshme për të ofruar akses të kuzuar në kohë në sistemin e imigracionit të Bazuar në Pikë. Profesionet nën RQF 6 duhet të renditen në Listën e Mungesës së Përkohshme për të tuar akses në sistemin e imigracionit. Qasja në sistemin e imigracionit të bazuar në pikë do të kuzohet në profesione ku ka pasur mungesa afatgjata, në një bazë të kuzuar kohore, ku MAC ka këshilluar se është e justikuar, ku ekziston një strategji e fuqisë punëtore në vend dhe ku punëdhënësit që kërkojnë të rekrutojnë nga jashtë vendit janë të përkushtuar të luajnë rolin e tyre në rritjen e rekrutimit nga fuqia punëtore vendase.ri-sistemuar në zbatimin e ligjit dhe kthimet që nga zgjedhjet.Ne do të mbështetemi në masat ekzistuese bankare për të siguruar që këto të pasqyrojnë përparimet në teknologji dhe do të punojmë në të gjithë Qeverinë për të ndërmarrë veprime kundër atyre që nuk i kanë respektuar rregullat duke mos paguar taksat e detyruara.Më vonë këtë vit, ne do të përcaktojmë reforma më të detajuara dhe masa më të forta për të siguruar që ligjet tona të zbatohen, duke përfshirë thjeshtimin dhe përshpejtimin e procesit të largimit.Është e drejtë që ne të ndërmarrim veprime kundër shkelësve të shtetasve të huaj në Mbretërinë e Bashkuar përpara se ata të kenë mundësinë të krijojnë rrënjë në Mbretërinë e Bashkuar, dhe që ne të bëjmë atë që është e nevojshme për të mbrojtur komunitetet lokale dhe për të parandaluar krimin.Integrimi dhe kohezioni i komunitetitNe do të rrisim kërkesat gjuhësore për Punëtorët e Kualikuar dhe punëtorët ku një kërkesë gjuhësore tashmë zbatohet nga nivelet B1 në B2 (Përdorues i Pavarur), në përputhje me Kornizën e Përbashkët Evropiane për Referencë për Gjuhët (CEFR).Ne do të prezantojmë një kërkesë të re për gjuhën angleze për të gjithë personat e rritur në varësi të punëtorëve dhe studentëve në nivelin A1 (Përdorues Bazë) për t’u përshtatur me rrugët bashkëshortore dhe partnere dhe do të punojmë drejt rritjes së kësaj kërkese me kalimin e kohës.Ne do të prezantojmë kërkesa për të demonstruar përparimin në nivelin A2 (Përdorues Bazë) për çdo zgjatje vize, dhe B2 (Përdorues i Pavarur) për vendosje.Ne do të rrisim kërkesat tona ekzistuese për vendosje në shumicën e rrugëve të imigracionit nga B1 në B2 (Përdorues i Pavarur).Ne do të reformojmë rregullat tona të vendosjes dhe shtetësisë duke zgjeruar Sistemin e Bazuar në Pikë dhe duke rritur periudhën standarde kualifikuese për vendosje në dhjetë vjet.Individët do të kenë mundësinë të zvogëlojnë periudhën kualikuese për vendosje dhe shtetësi bazuar në kontributet në ekonominë dhe shoqërinë e Mbretërisë së Bashkuar. Ne do të vazhdojmë të ofrojmë një rrugë më të shkurtër për vendosje për personat në varësi të qytetarëve britanikë që nuk janë në Mbretërinë e Bashkuar, deri në pesë vjet, dhe do të ruajmë masat mbrojtëse ekzistuese për të mbrojtur të cenueshmit, duke përfshirë të drejtat e vendosjes për viktimat e dhunës në familje dhe abuzimit.Ne do të krijojmë një rrugë të re për prindërit e pikëlluar, duke u lejuar atyre në Mbretërinë e Bashkuar që ndjekin rrugën e një prindi të një fëmije britanik ose të vendosur, por që kanë humbur tragjikisht fëmijën e tyre, të vendosen menjëherë.Ne gjithashtu do të kryejmë një rifreskim të testit “Jeta në Mbretërinë e Bashkuar” dhe mënyrën se si funksionon ai, dhe do të shqyrtojmë masat për të zvogëluar pengesat nanciare për të rriturit e rinj, të cilët kanë jetuar këtu gjatë fëmijërisë së tyre, nga qasja në shtetësinë britanike.Ne do të sigurohemi që fëmijët që kanë qenë në Mbretërinë e Bashkuar për njëfarë kohe, mbushin 18 vjeç dhe zbulojnë se nuk kanë status, të mbështeten plotësisht dhe të jenë në gjendje të rregullojnë statusin e tyre dhe të vendosen. Kjo do të përfshijë gjithashtu një rrugë të qartë për ata fëmijë në kujdes dhe ata që janë larguar nga kujdesi.Reformat në punëDo ta rrisim nivelin për punëtorët e kualikuar përsëri në RQF 6 e më lart. Pragjet e pagave do të rriten. Do ta rrisim Tarifën e Aftësive për Imigracionin për herë të parë që nga futja e saj në vitin 2017, me 32% në përputhje me inacionin. Do t’i mbyllim vizat e kujdesit social për aplikimet e reja nga jashtë. Për një periudhë tranzicioni deri në vitin 2028, do të lejojmë zgjatjen e vizave dhe ndërrimin brenda vendit për ata që janë tashmë në vend me të drejta pune, por kjo do të mbahet nën shqyrtim. Do të krijojmë Grupin e Dëshmive të Tregut të Punës për të mbështetur të dhënat më të mira të disponueshme në mënyrë që të marrim vendime të informuara në lidhje me gjendjen e tregut të punës dhe rolin që duhet të luajnë politikat e ndryshme, në vend që të mbështetemi gjithmonë në migrim. Do të lançojmë kërkesa të reja për strategjitë e fuqisë punëtore për sektorët kryesorë ku ka nivele të larta rekrutimi nga jashtë. Do të krijojmë një Listë të re të Mungesës së Përkohshme për të ofruar akses të kuzuar në kohë në sistemin e imigracionit të Bazuar në Pikë. Profesionet nën RQF 6 duhet të renditen në Listën e Mungesës së Përkohshme për të tuar akses në sistemin e imigracionit. Qasja në sistemin e imigracionit të bazuar në pikë do të kuzohet në profesione ku ka pasur mungesa afatgjata, në një bazë të kuzuar kohore, ku MAC ka këshilluar se është e justikuar, ku ekziston një strategji e fuqisë punëtore në vend dhe ku punëdhënësit që kërkojnë të rekrutojnë nga jashtë vendit janë të përkushtuar të luajnë rolin e tyre në rritjen e rekrutimit nga fuqia punëtore vendase.
Nr. 81 MAJ / MAY 202508PPër herë të parë e ndjeva stilin, talentin, mjeshtërinë e tij nga afër, kur poeti me emër, Faslli Haliti, më rekomandoi që ilustrimet e librit tim “Rrëfenjat e Xha Avramit” kishte shprehur dëshirë që ti realizonte Skënder Kamberi “Piktor i Popullit” (Vlorë, 02/02/1939). E dyta më shpinte në një kënd tjetër, që në fakt ishte zanalli me këtë emër të madh të artit shqiptar, që më ishte ksuar me tablonë e tij të pazëvendësueshme “Skënderbeu mbi kalë.” Kjo e fundit pas një leximi të shkrimtarit Gëzim Zilja disi më kishte mbetur si një xixëllimë në memorje, dhe që nuk shkulej pa e ksuar mirë pse autori i saj, Mjeshtri Kamberi e quante atë “…nuk është Skënderbeu. Ky është Shën Gjergji. Kam studiuar shumë për Skënderbeun para se të lloja ta pikturoja. Madje edhe në gjermanisht dhe ky është ai i vërteti që unë përfytyroj. Do ta vesh të gjithin në ar, në ori, që ndriçon kur kalon dhe i jep shpresë njerëzimit.” (Zilja, “Fjala e lirë”, 17 mars 2022). E në një shkrim tjetër i mirënjohuri Qerim Vrioni më 12 shkurt 2019 natyrisht, me atë stilin e tij profesional sqaronte se “Piktura të tij, kryesisht kompozime, përveçse në organizime të ndryshme kombëtare, ku janë vlerësuar me çmime, janë ekspozuar edhe në disa shtete, si Egjipt, Francë, Angli, ShBA, Itali, Greqi, Gjermani, Turqi etj. Me penelat dhe telajot ai vazhdon edhe sot të takohet thuajse çdo ditë.” (Vrioni, “Fjala e Lirë, 12 Shkurt 2019). E kështu sikurse dihet tashmë Skënder Kamberi “Piktor i Popullit” (1939) nuk është thjesht piktori i lindur në Vlorë, që shkëlqeu në bangat e Shkollës së Mesme Artistike “Jordan Misja” në Tiranë dhe më pas studenti i talentuar në Institutin e Arteve në Tiranë, në degën e pikturës, por një emër global, që natyrshëm hyn ndër piktorët më në zë të viteve të tij plotë vrull, pasion, studime, hulumtime dhe realizime nga më të paaritshmet. Skënder Kamberi punon në fushën e kompozimit gurativ, portreteve dhe peizazhit. Puna e tij përfshin tërësinë e gjithëgjendshme të vlerave krijuese artistike. Në veprat e tij “Ndihma e shokut”(1966), “Rrethimi i Krujës (Vrana Konti)” (1968), ”Buka e duarve tona”(1976) ndihen teknika të ndryshme stilistike dhe artistike që u ndërthurën në vepra të tilla e që më vonë u pasuan nga mjaft të tjera. Në disa kanavacë ai e ndërton formën në mënyrë të ngushtë dhe të përgjithësuar, ndërsa në të tjera përdor disa teknika mjaft të avancuara e tejet konkurruese. Në pikturat e përditshme të kësaj periudhe, artisti sintetizon me mjeshtëri formën, duke nxjerrë në pah qartë detajet individuale të nevojshme për një zbulim më të plotë të planit konceptual: “Nëndetëset kthehen në bazë” (1968, GKA, Tiranë), “Betimi i Kontit Vrana” (1968, GKA, Tiranë), “Nata me hënë në Kallarat” (1970), “Dimri në Llogara” (1974), “Buka e duarve tona” (1976, GKA, Tiranë), “Vjeshta në bregdet’ (1976, GKA, Tiranë) dhe të tjerë. Portretet e realizuara nga Kamberi dallohen nga vizatimi i saktë dhe konciz, modelimi i dendur i formave dhe depërtimi i thellë në karakterin e modelit: “Portret gruaje” (1974), “Kapiten Sali Vranishti” (1972), ”Portreti i Poetes Maro Pasho” (1973) e të tjera.Gjatë periudhës së plotë të tij në vazhdim me punën e ndërlidhur të mëparshme, Skënder Kamberi shprehu aspekte të tjera të ndjeshmërisë së tij dhe kërkoi zgjidhje të reja plastike. Interesi i tij për jetën rurale mbeti, por artisti si një mjeshtër i vëmendshëm gjithmonë ka pasqyruar edhe transformimet dhe vizionin e tij diksursiv. Një romancë didaktike, fine dhe tejet profesionale përshkon pikturat e tij, në të cilën realja ndërthuret me të çuditshmen dhe përralloren. Skënder Kamberi krijoi qindra kompozime, portrete dhe peizazhe, të cilat dallohen për shprehjen dhe dramaticitetin e tyre të theksuar. Disa nga veprat e tij sikurse cituam tërheqin me interesin e tyre të komplotit, të tjerat janë të mbushura me imazhe të çuditshme, shpesh duke fshehur një kuptim simbolik. Portretet e tij në vazhdim karakterizohen edhe më shumë, ndonjëherë me mjetet e groteskut. Teknika e tij e pikturës ndryshon sipas tematikave, kohës dhe vetë këndvështrimit të tij profesional. Ai e ndërton formën duke aplikuar ngjyruesit në maska të vogla me ngjyra. Njohja e mënyrës së jetesës dhe shpirtit popullor vlonjat e shqiptar, fuqia e imagjinatës, pasuria dhe larmia e zgjidhjeve artistike janë tipare dalluese të artit të tij.Veprat e tij janë në pronësi të Galerisë Kombëtare të Arteve, asaj të Vlorës dhe të shumë koleksionistëve privatë. Vetë piktura e tij, arti i veçantë dhe i vlerësuar i Kamberit, është një galeri e pavdekshme, e pazëvendësueshme dhe që përjetëisht mbetet e hapur në vendlindjen e tij, për brezat e shumtë, e kështu ai me atë dritare të madhe i ka hapur talentëve të Vlorës, e gjithë Shqipërisë një Portë të Madhe ku nis e fuqizohet dëshira për artin e tillë. Artisti organizoi ekspozita personale në Vlorë, Tiranë në vitet e hershme të punës së tij dhe i fuqizoi ato sikurse e cituam më lart në vitet në vazhdim, edhe pas ndërrimit të sistemit. Skënder Kamberi është vlerësuar, por ende instancat shtëtërore i janë borxhlinj këtij emri të madh të artit shqiptar në vite. Lirik nga natyra, në vazhdim të rrugës së tij krijuese, Skënder kamberi – mbeti në stilin e tij, sikurse e nisi penelin ta përshtasë me një zhanër më të përshtatshëm për të shprehur ndjenjat dhe përvojat e tij, ai mprehu dhe perfeksionoi edhe kompozimim figurativ, edhe portretizimin. Ai punoi edhe në fushën e natyrës së qetë, por preferencat e tij ishin drejt skenave natyrore nga Vlora dhe brigjet e detit, kodrat, fushat dhe vreshtat nga kënde të ndryshme të vendlindjes. Ylli Farka thotë se “Piktori Skënder Kamberi mbetet një mjeshtër i tablove kompozicionale në artin shqiptar të shekullit XX. Në fondin e Galerisë Kombëtare të Arteve Tiranë ruhen tridhjetë e katër punime të piktorit. Në Galerinë e Arteve, Vlorë ndodhen 53 punime të artistit. Vepra të tjera të piktorit Skënder Kamberi ndodhen në Galerinë e Arteve, Gjirokastër, në Muzeun e Tepelenës, në Muzeun Historik Kombëtar Tiranë etj.” (Farka, 2021). Po ti vëzhgosh me kujdes veprat e tij, shohim se Mjeshtri Kamberi, i zgjedh subjektet e tij direkt nga vende të qeta dhe ndonjëherë të paarritshme - ndonjë kodër e harruar midis shkurreve, e cila përmban gjithë freskinë e natyrës sonë, frymën e barërave, të luleve të egra, të tokës së ngrohur nga rrezet e forta të diellit. Në këto peizazhe të bukura e poetike, gjithmonë ka bollëk qielli, drite dhe hapësirash të gjera. Në to, impresionizmi dhe abstraksioni takohen (brezi i tij u ushqye nga këto dy rryma!), të cilat tërheqin me kuptueshmërinë e tyre dhe na çojnë përtej të dukshmes. Dhe kjo është tashmë një cilësi e pikturës së vërtetë.POETI I PEISAZHIT DHE KOMPOZICIONIT, SKËNDER KAMBERI “PIKTOR I POPULLIT”
Nr. 81 MAJ / MAY 202509PSUPERMARKETI I SHQIPTARËVENatyrisht miqtë e shqiptarëve janë të shumtë. Sikurse ndodh me turqit ndjeshmëritë mes dy komuniteteve janë të shtrenjta, ata gjthnjë quhen vëllëzër. Kështu ndodh kur viziton supermarketin Dicle në Finchley Road. E aty gjithnjë ke miq të vetvetes, miq të shqiptarëve të sotëm e të djeshëm. Një nga ta është dhe z. Ibrahim Ağcagül, babai i pronarit të Dicle në Finchley Road, zotit Ali, dhe një biznesmen me emër në kohë të ndryshme, që natyrisht na jep shumë gjëra të mirëllta dhe në kohë reale. Një bisedë me z Ibrahim Ağcagül udhëton në dimensione të shumta. Dhe natyrisht pikëtakimi është respekti dhe trëgtia e sinqertë. Ai gjithnjë i do shqiptarët dhe i ka ndihmuar mjaft familje shqiptare në mënyrë humane të disa raste, sikurse ka qenë një rast i vërtetuar nga ne. Kështu ai jo vetëm me këtë por dhe me edukatën që i ka dhënë të birit, atë familjare dhe tregtare të përkushtimit ndaj vlerës dhe respektit është bërë gati një qendër për shqiptarët e asaj ane londineze. Dhe shqiptarët më shumë se kurë frekuentojnë, bëjnë blerje dhe pëlqejnë si gjithnjë ushqimet e përbashkëta në këtë supermarket, ku nuk mungojnë dhe ato nga Shqipëria, që tashmë janë të shumtë. Duke ditur se marrëdhëniet tregtare midis Turqisë dhe Britanisë së Madhe kohët e fundit kanë marrë një dimension të ri, edhe vlerat e tregëtisë kanë marë konsideratë të jashtëzakonshme mes komuniteteve. Veçanërisht në teknologji dhe inovacion, partneritetet po zhvillohen ndërkohë që sipërmarrësit turq gjejnë mundësi të rëndësishme në MB. Sipas Kenan Poleo, Konsullit të Përgjithshëm Britanik në Stamboll, këto mundësi shërbejnë si një urë për sipërmarrësit turq për të rritur bizneset e tyre dhe për të hyrë në tregjet globale. Ja një pamje gjithëpërfshirëse nga Konsullata e Përgjithshme mbi atë që i pret sipërmarrësit turq në MB. Me këtë rast edhe biseda e lirë me z. Ibrahim Ağcagül dhe me vetë z Ali Ağcagül na përforcon atë që lexojmë tek mesazhi i Kenan Poleos, që përkthehet në këtë mënyrë: “Sipërmarrësit kanë potencial të madh në MB. Ju mund të përdorni mundësi të bollshme nancimi dhe një ekosistem mbështetës duke marrë pjesë në ngjarje si Java e Teknologjisë në Londër.Marrëveshja e Tregtisë së LirëPër të forcuar më tej marrëdhëniet tregtare të vazhdueshme midis Turqisë dhe Mbretërisë së Bashkuar, një Marrëveshje e re e Tregtisë së Lirë (MTL) po negociohet midis dy vendeve. Duke dhënë informacione për këtë marrëveshje, Poleo thotë, “Prioriteti ynë është të nënshkruajmë një marrëveshje që do të sigurojë qarkullim më të lirë të tregtisë dhe shërbimeve. Ne do të fokusohemi në sektorin e shërbimeve dhe teknologjisë.”Diversiteti Kulturor dhe SipërmarrjaNjë nga avantazhet e të bërit biznes në MB është diversiteti kulturor. Poleo thotë: “Mbretëria e Bashkuar është me të vërtetë një vend global. Është një vend ku mund të gjesh kultura të ndryshme dhe të ndihesh i sigurt dhe i mirëpritur.” Këtu, sipërmarrësit jo vetëm që rrisin bizneset e tyre, por gjithashtu marrin pjesë në ngjarje të pasura kulturore dhe zgjerojnë rrjetin e tyre duke takuar themelues të tjerë. Kështu bisedat tek miqtë e shqiptarëve në supermarketin Dicle kanë gjithnjë një domethënie të madhe, që mbetet tek realiteti, reciprocitetit dhe respekti reciprok.
Nr. 81 MAJ / MAY 202510P
Nr. 81 MAJ / MAY 202511PJu njoftojmë se kompania që drejtohet nga Mondi, që është dhe mbetet kompania më e sigurtë dhe më profesionale e transportit të mallrave nga Anglia drejt Shqipërisë dhe anasjelltas, do të kryejë destinacionin e saj përkatës të radhës duke grumbulluar mallrat në datën 26 tetor 2023 në këto qytete britanike: Birmingam, Luton, Banbury, Oxford, Coventry, Northhampton, Mancester, Leeds, Sheffild. Po ashtu ju njoftojmë se nisja e destinacionit përkatës nga Shqipëria drejt Anglisë bëhet në datën 5 Nëntor 2023. Për më shumë informacion kontaktoni drejtuesit e kësaj kompanie në celularin që jepet në fund të këtij shkrimi. Mjaft kompani transporti e nisin me një slogan sikur janë qindra vjeçarë në këtë profesion të ri të tyre. Dhe më së shumti duan të theksojnë se kanë kryer dhe transporte të mëdha, kur dihet se si njëra dhe tjetra janë vetëm tentativa dhe lojëra fjalësh. Kompania që drejtohet nga Eduard Bala (Mondi) mbetet më e saktë dhe me një eksperiencë të gjatë, natyrisht jo vetëm në Shqipëri dhe Angli dhe në destinacione të tjera ndërkombëtare në fushën e transportit ndërkombëtar të mallrave dhe mjeteve të ndryshme, ofron për të gjithë klientët e saj një shërbim të kompletuar dhe sigurt transporti i destinuar mbetet prioriteti dhe profesionalizmi, besimi dhe konsiderata ekase.Siguria, shpejtësia dhe garancia e punës së zhvilluar ndër vite ka bërë që sot shumë bashkëathetarë dhe miq, të tjerë të lidhur me Atdheun tonë të dashur dhe mjaft anglezë madje që kanë shkuar të investorë në Shqipëri, po aq dhe imigrantët që jetojnë, punojnë dhe studiojnë, prej shumë vitesh ne Britani të Madhe dhe në Europë kanë ardhur në pikën më të mirë të mirëkuptimit të besojnë transportin e mallrave të tyre drejt Shqipërisë.Duam të themi se kjo kompani e njohur tashmë nga eksperienca e saj dhe nga aktiviteti serioz, po aq dhe nga respekti, nga përkushtimi dhe përgjegjësia e plotë gjatë gjithë procesit të grumbullimit të mallit deri në dorëzimin e tij në destinacionin nal, mbetet konkurruese dhe në çmime. Ajo mund të kontaktohet në numrat e telefonit ose në WhatsApp, Viber, Facebook, Instagram dhe e-Mail për tu informuar mbi datat dhe lokacionet e grumbullimit dhe shpërndarjes së mallit. Misioni i kësaj kompanie është të vazhdoj rrugën e suksesit në vijimin dhe përmbushjen e standarteve të një shërbimi transporti modern dhe ekas, me një garanci, mosprishje të mallrave, dhe me dërgimin pa probleme të tyre. Vizioni natyrisht mbeteti qartë, të vazhdoj të mbetet një kompani lider i padiskutueshëm në transportin e Mallrave nga Britania e Madhe dhe vende të tjera të Europës drejt Shqipërisë dhe anasjelltas.Kjo kompani funksionon me furgonë të posaçëm për këtë punë dhe me dy drejtues makinash të sprovuar në mjaft vende të huaja. Nëse jeni duke kërkuar për një kompani cilësore, efektive, transparente, kompetente, të besueshme dhe profesionistësh, atëherë kjo është zgjedhja e duhur dhe e domosdoshme në çdo kohë.Me këtë transport, e gjitha që ju dërgoni dhe prisni të merrni në destinacionin tuaj është në dorë të sigurtë dhe me garanci të plotë.Duhet theksuar se mbi 50kg i marrin dhe i dërgojnë në destinacion. Respekt-Shpejtësi-Saktësi-Garanci-KualitetTRANSPORT MALLRASH: ANGLI-SHQIPËRI & SHQIPËRI-ANGLIANGLI: +447395287400SHQIPËRI: +355 68 3676859EDUART BALA: PROFESIONALIZMI PËR DËRGESAT TUAJA
Nr. 81 MAJ / MAY 202512PMeqenëse kanë kaluar muaj që kur unë mbajta një leksion me nxënësit e shkollës emërmadhe “Ali Agjah” në Elbasan, që drejtohet me një profesionalizëm të përkushtuar nga dashamirësja e librit, Tatjana Misiri Mani, dhe me një respekt për mësuesen e talentuar të Gjuhës Shqipe dhe të Letërsisë, Gëzime Turku, që u përkujdes mrekullisht për mbarëvajtjen, mendova të ndaj disa mendime të tjera të domosdoshme, në këtë periudhë që shkolla për këtë vit akademik po shkon në muajt e fundit të saj. Kjo dhe për shumë arsye të tjera, dhe natyrisht zërat e ndryshëm depërtojnë tek fëmijët, nxënësit, të cilët nesër do të jenë e ardhmja e vendit, librit, leximit, edukimit… Me këtë hyrje sapo kam lluar të takoj në largësi përsëri një audiencë 11-12-13-14 vjeçare, dhe sot ndërsa po udhëtoja me tren nga puna ime, mendova të lloja në një mënyrë tjetër. Zakonisht filloj duke thënë diçka rreth “Rrëfenjat e Xha Avramit” një libër i botuar nga “Filara” në Tiranë, nga zonja artdashëse, historiane dhe intelektuale e talentuar, autore, Fatmiroshe Xhemali, (një prozë për fëmijë, 2012), duke ua kujtuar librin para syve dikur, dhe duke u dhënë shembuj nga jeta e tyre e përditshme që do t’i gjejnë brenda, sot mendimi im nga larg, dhe projekti ndryshe më shpie në një arsye tjetër në fakt. Dhe mendoj ende sikur të jemi atje, mes tyre, në mes të takimit. Kështu kalon një e treta e takimit. Pastaj nxitoj t’u jap një sqarim-leksion – përsëri me pjesëmarrjen e tyre dhe me ndihmën e një dërrase, ose ete ipcharti – mbi temën: si të shkruash një rrëfenjë. Më në fund, nëse mbetet kohë, u lexoj një rrëfenjë nga cikli im me të njëjtin emër).Megjithatë, takimi i radhës (ai që mendoj ta bëj së shpejti me ta, ndoshta dhe me disa të tjerë) do të llojë ndryshe - me një pyetje komplekse. “Për çfarë po shkruan shkrimtari, nxënës të dashur?” Mendoj se do të heshtin, në rastin më të mirë ndonjë shkrimtar i ardhshëm midis tyre do të bërtasë: “Të botojmë!” Pyetja është komplekse, por edhe e shtruar gabimisht, aq më tepër për një audiencë të tillë. “Tani do t’ju tregoj sa e rëndësishme është mënyra se si bëhet një pyetje... - dhe do t’i kthej gjërat kështu: - Kush prej jush ka shkruar poezi... një histori... një rrëfenjë, një tregim, një përrallë...”, etj. Ata që e kanë bërë dhe e mbajnë mend (dhe shumica e kanë provuar, por nuk e mbajnë mend më) do të ngrenë menjëherë duart dhe do të kërcejnë përpjetë. Dhe pastaj do t’u bëj atyre pyetjen:– Dhe çfarë shkruat në këtë poezi... një histori... një përrallë... një rrëfenjë…?Dhe ata do të kujtojnë përmbajtjen dhe do të tregojnë histori, ndoshta nëpërmjet njëri-tjetrit. Pastaj do të tund dorën si shenjë ndalimi dhe do të përpiqem t’u shpjegoj shumë shkurt sa vijon:– Të dashur miqtë e mi më të rrinj, e dashur dhe e shtrenjtë, audiencë e re.Shkrimtari shkruan për katër gjëra.A. Para së gjithash, shkrimtari shkruan për veten e tij. E dini, një person ton përvojë dhe njohuri me kalimin e viteve. Është pikërisht ai që mëson i pari nga vetja, nga shqisat e tij, nga sytë, veshët, goja dhe hunda e tij gjëra të ndryshme, të këqija dhe të mira, takon dhe kujton njerëz, kafshë dhe peizazhe të ndryshme për një jetë të tërë. Ky jam unë. Kjo është arsyeja pse unë mund të tregoj për veten time sa herë që më duhet të jap një shembull të ndonjë incidenti, historie, diçkaje që kam parë, ose dëgjuar. Nëse një fëmijë ka të njëjtën lodër si shoku i tij, ai menjëherë do të asë për lodrën e tij. Gjëja e parë që na vjen ndërmend kur dëgjojmë diçka është të kujtojmë nëse kjo na ka ndodhur edhe neve dhe të tregojmë versionin tonë të incidentit. Dhe ky person, siç mësojnë të gjithë nxënësit e moshës tuaj aktuale, quhet gramatikisht në vetën e parë njëjës. Mësuesit u mësojnë nxënësve të kësaj moshe: kur ritregoni një histori në emër të njërit prej personazheve, përdorni rrëmin në vetën e parë në kohën e shkuar dhe jeni shumë të kujdesshëm sepse po e ritregoni historinë vetëm nga një këndvështrim, i personazhit tuaj, dhe ky këndvështrim është i kuzuar. Në letërsi, poezia është fusha që përdoret kryesisht për të shprehur Vetveten tonë, është vendi ku ne më shpesh i derdhim shpirtrat tanë; dhe poezia është po aq e vjetër sa toka, të dashur miq të rrinj, dhe për këtë arsye thamë se njeriu i parë përshkruan dhe shprehet vetë.B. Së dyti, shkrimtari shkruan dhe përshkruan njerëz të tjerë. Ai tashmë e ka njohur mirë veten, është i interesuar për atë që bëjnë të tjerët përreth tij dhe si janë ata. Një fëmijë nuk është më i interesuar për lodrat e tij, por për lodrat e shokut të tij. Dhe njeriu llon t’i vëzhgojë njerëzit, dhe pastaj t’i përshkruajë ata. Kështu lindin proza dhe drama - këto portrete të shumë njerëzve kanë nevojë për më shumë hapësirë, dhe shkrimtari shkruan një tregim, një novelë, shkruan romane. Për të dëgjuar kaq shumë zëra, nevojiten shfaqje dhe skenarë. Dhe kudo ai përzien... (vijon në faqen 13) NGA LARG, ME NXËNËSIT E SHKOLLËS EMËRMADHE “ALI AGJAH”
Nr. 81 MAJ / MAY 202513P(vijon nga faqja 12) ...me vendosmëri interesin për veten, por edhe interesin e tij për njerëzit e tjerë. Bisedat midis njerëzve janë më të vjetra se poezia. Ne jetojmë në një shoqëri, dhe shkrimtari është gjithashtu një qenie shoqërore. Sa prej jush fëmijë, kur kaloni pranë sheshit të lojërave, ndaloni dhe i shikoni fëmijët e tjerë që luajnë? Të gjithë! Kjo është pikërisht ajo që bën shkrimtari - ai shikon me vëmendje dhe krijon intrigat e tij (domethënë situata dhe histori imagjinare) në kokën e tij. Ja, po udhëtoja me tren dje, sigurisht larg jush me trup, por me mendjen tek ju, se ju jeni e ardhmja e vendit tim të dashur, e erdhmja e Elbasanit snik, e ardhmja e Shqipërisë. Një burrë dhe një grua të rinj hipën në të dhe isnin në gjuhën shqipe, pak të vrarë nga vitet larg saj, pak të cunguar nga mungesa e përditshme dhe nejse, isnin bukurinë e shqipes. Por vetëm pak minuta. Pastaj? Ajo ishte rreth 20 vjeç, shtatzënë në muajt e fundit të jetës së saj. I dashuri i saj ishte 4-5 vite më i madh. Ata hynë në ndarje dhe secili prej tyre u mbulua me telefonin e tij. U ula, duke i parë, ata nuk folën më për rreth dhjetë minuta dhe secili ishte i humbur në botën e telefonit të vet. Dhe kjo është një familje e re, thashë me vete, dhe menjëherë fillova të shpikja histori, se pse nuk kishin folur me njëri-tjetrin për një orë. A u grindën para trenit? Apo është thjesht për shkak të zakonit tonë modern për t’u larguar nga e folura dhe të kyçemi hermetikisht me telefonat tanë? Kështu do të jetojnë njerëzit e së ardhmes?,- thashë me vete. Për ta përmbyllur të gjitha, tre të rinj, studentë të vitit të parë, hipën në autobus nga një vend tjetër, të cilët, përveçse kishin hundët e ngulura në telefona, kishin edhe nga një kufje që dilte nga secili vesh. Ishte sikur të isha në një anije kozmike, jo në një ndarje të një treni të vendit ku jetoj dhe punoj. Përndryshe, gjithçka shkoi mirë me familjen e re - kur ata folën, ajo e shikoi me shumë dashuri, dhe megjithëse ishte i ri, ai tashmë shkëlqente nga autoriteti familjar. Përveçse kisha shpikur lloj-lloj budallallëqesh rreth tyre më kot.C. Së treti, shkrimtari shkruan për natyrën e gjallë. Dhe kjo është gjithashtu shumë e vjetër. Ne e ndajmë botën me kaq shumë kafshë dhe bimë, të egra, ose të zbutura, saqë interesi ynë për to është i pashmangshëm. Një pjesë e rrëfenjave tona gjithmonë përfshin kafshë dhe bimë për personazhet. Romanet tona për fëmijë shpesh preferojnë që muzikanti të jetë Uinnie the Pooh dhe që Lisana e vogël të joshet nga ndonjë Dhelpër që, le të themi, këndon ç’mendon. Kur e dërgojmë Kësulkuqen diku, ajo përfundon duke u ngrënë jo nga drejtori i ndonjë shkolle, por thjesht nga një ujk. Ne na pëlqen të flasim për veten tonë përmes cilësive të kafshëve dhe bimëve. Ne jemi të denjë si një trung ulliri të moçëm, besnikë si një nga frymorët që e duam shumë, kumuritë na i zgjojnë të dashurit tanë dhe askush nuk i pëlqen gjërat e shëmtuara, të cilat një ditë bota dhe tjetërsimi mund t’i shndërrojnë në mjellma të zeza. Në letërsi, shkrimtarët që shkruajnë libra për kafshët, duke treguar për mënyrën e tyre të jetesës dhe luftën për mbijetesë, quhen animalistë. Shumica e tyre ndoshta e bëjnë këtë nga mizantropia e pastër (nëse nuk e dini fjalën, fëmijë, pyetini prindërit tuaj sonte; shpresoj ta dinë).D. Në pikën e mësipërme, shkruam, dhe po citoj, se e ndajmë botën me kafshët. Në fakt, të dashur nxënës, miq të rrinj, studentë të ardhshëm dhe kuadrot e duhur, ne nuk e ndajmë botën, por planetin me gjithçka të gjallë, por edhe jo të gjallë. Sepse bota është diçka pamatshëm më e madhe se planeti. Pra, së katërti, shkrimtari shkruan edhe për natyrën e pajetë. Nuk ka fuqi më të madhe se imagjinata njerëzore. Ndoshta shpiku të gjithë kozmosin tonë, të gjitha këto yjësi, galaktika, planetë dhe diej. Dhe njeriut vërtet, vërtet i pëlqen të uturojë drejt tyre, të rrethojë rreth tyre, të provojë të ardhmen e vet, duke e imagjinuar atë diku jo këtu, por në një planet tjetër. Në letërsi artistike, shkrimtarët që e duan këtë temë quhen shkrimtarë të tematikës fantastiko-shkencorë, dhe njëri nga shkrimtarët e dashur tuaj, që shkruante gjatë gjithë jetës për këtë temë, Astrit Bishqemi, u nda para ca kohësh nga jeta, dhe ai vërtetë iku në amshim, por ai me librat e tij hyri në botën e madhe të librit dhe në këtë aspektualitet, si mjaft të tjerë, që u pëlqen të shpjegojnë shkencërisht gjëra joekzistente. Sipas mendimit tim, shkrimtarët e fantazisë janë të rritur, por edhe pak të futur në një botë tjetër, ata janë të aftë të imitojnë e të mendojnë lozokisht edhe si fëmijë. Filmat vizatimorë për fëmijë, për shembull, i duan shumë komplotet hapësinore, ju e dini këtë më mirë se unë. Shkrimtarët e fantazisë nuk janë një grup i madh mes turmës së madhe të shkrimtarëve, por janë shumë të lidhur ngushtë, u pëlqen të komunikojnë me njëri-tjetrin dhe të njihen me njëri-tjetrin.Sepse, audiencë e dashur në rritje, ky është më tepër një përjashtim – shkrimtarët janë të interesuar për çdo gjë përveç njëri-tjetrit. Megjithatë, dua ta mbyll këtu me një sqarim tjetër. “Në rregull, do të thotë dikush, por cilët janë shkrimtarët?” Dhe kjo është një pyetje e shkëlqyer, së cilës nuk do t’i përgjigjem drejtpërdrejt, por në mënyrën vijuese. Në shkollë, mësuesit shpesh japin shembullin e mëposhtëm.– Hej, Ilir, çohu dhe merr karrigen tënde!Iliri ngrihet dhe merr karrigen e tij – një karrige e zakonshme shkolle me strukturë tubulare dhe një ndenjëse e mbështetëse prej druri, të bëra prej kompensate.– Më thuaj, Ilir, a mendon se kjo karrige është art?Iliri hesht. Dhe mësuesi nxiton të shpjegojë se punëtorët e punishtes, apo dhe të fabrikës prodhojnë këto karrige, gjithçka bëhet e mekanizuar dhe njësoj, njësoj. “Shiko, imagjino një zdrukthëtar të vërtetë në punishten e tij”, thotë mësuesi i frymëzuar. Ai e rrotullon karrigen këmbë më këmbë, e monton, karriget e tij nuk janë kurrë tamam njësoj, ai i bën ato me aftësitë e tij të akumuluara, jo falë teknologjive të shpikura tashmë nga dikush tjetër dhe të zbatuara në fabrikë...Dhe gjatë kësaj kohe, i njëjti Ilir po bisedon fshehurazi nën tavolinën e tij në telefon dhe kur shoku i tij nga klasa ngjitur e pyet “cila dhomë”, ai përgjigjet se mësuesi po et budallallëqe këtu, dhe në fund të bisedës ka shumë të ngjarë të nënshkruajë si ai lmi i ish-Kinostudios shqiptare, kur studentja është e mërzitur, e hutuar për një pritje dashurie, dhe sytë i ka jashtë nga dritarja e leksionit, dhe kur e pyet Profesori “Çfarë bie jashtë?” ajo përgjigjet gabuar “Shi, profesor” Dhe të tjerët qeshin, se shoqja e tyre nuk e kishte mendjen aty, pra nuk e dinte eksperimentin.
Nr. 81 MAJ / MAY 202514PPo nisemi bashkë me vëllimin poetik të parë “Përjetësi” në rrugën poetike të re të Mira Hankut, por po shkelim në fakt në rrugën e saj të vjetër që nisi të shkruaj e të bëj letërsi që në rini. Dikur në poezitë e saj, të mbajtura për veten dhe për të sinqertën e saj letrare,e bënin atë një poete të guximit rinor. Është e bukur sot me vëllimin poetik përpara teje, të botuar nga “Muzgu” i Mark Simonit të flasësh për një poete të tillë bashkëkohore dhe të ndjesh tërë atë udhë që në fakt ajo e bën publike disi në një kohë tjetër, më të largët nga llimet e saj poetike. Kjo është krejt e pritshme për një krijuese që bëri emër me romanin e saj të parë “Meri” dhe që është fituese e disa çmimeve të bëj emër dhe me këtë përmbledhje poetike.Është pak të thuash se ajo mbajti shpresa të mëdha krijuese që krijimtaria e saj të mos mbetej e papërfunduar, e pabotuar në libra, sepse tashmë e dimë që ajo ka rrugë të madhe për të bërë. Mira Hanku në fakt shkruan poezi që menjëherë marrin njohjen më të lartë. Nuk është ekzagjerim të thuhet se ajo është një nga poetët e tilla, që mund ti quajmë modeste, të strukura në sinqëritet dhe thjeshtësi, por që në fakt sjellin gjithnjë risi dhe në krijimtari. Patosi i guximshëm i poezisë së saj tashmë po gjen rrugën drejt zemrave të lexuesve të saj. Në korin e përgjithshëm të poeteve që botojnë me vonesë, zëri i saj tingëllon mjaft origjinal dhe i veçantë. Leximi “Vjeshtë”-s është një udhëtim i veçantë diskursiv, që nis me “e lagësht me shi e me re” por që përfundon e konkludon me “mbas shiut vjen dielli, thonë qëmoti/si Feniksi nga hiri jeta ringjallet/nga plisat e dheut lindin liza/nga trungi i kalbur të tjerë lisa” (Poezi tuese ne Konkursin “Aquila D’oro; Itali, 2022) Dhe kështu poetja e vëllimit “Përjetësi” sapo ka nisur të na tregoj ne, bashkërisht me ne dhe lexuesit të saj, se ajo brenda një rrugëtimi të gjatë të jetës ka parë dhe ka përjetuar shumë, ka udhëtuar në shumë rrugë, është ndeshur me fate të ndryshme. Poezitë që ka përmbledhur në këtë vëllim na përshkruajnë imazhin e një artisteje të talentuar që e lidh ngushtë jetën dhe poezinë e saj me shtysën premtuese dhe shpesëdhënëse të brezit të ri. Çfarëdo vlerësimi që u japim, çfarëdo dobësish që gjejmë në to, poezitë e saj mbartin patosin e ndërtimit jetik dhe shpallin me zë të lartë vlerën jetike të poetes. Kjo i bën të gjitha poezitë, rrugët jetike të vetë poetikës së saj, mjaft të afërt me ne dhe u jep atyre një vlerë të veçantë duke e futur enkas në një udhë të ndjeshme me poezinë bashkëkohore. Me fjalë frymëzuese, Mira Hanku kap emocionin e njerëzve, ndjen pulsin e zemrave të tyre të trazuara, u hap udhët nga vetë ëndrrat e tyre, jeton me emocionet e tyre. Prandaj, tek poezitë e saj, mendimi dhe ndjenja e tyre depërtuese, janë sda dhe diskurse jetike, që na shoqërojnë në punën tonë të përditshme dhe na thërrasin për guxim të ri. Mira Hanku tregon me këtë “përjetësi” se mbetet një poete në kuptimin më të mirë të fjalës, dhe të gjitha poezitë e saj për jetën tingëllojnë të guximshme, mobilizuese dhe tërheqëse, sikurse është poezia e saj “Nënës”: “Nënë, kam ardhur të shoh.../Para meje, pak bar dhe një fotogra./Nga fotograa më buzëqesh ëmbël/Duket sikur në krahë do të më shtrëngosh/ Si atëherë kur isha e vogël,/Kur më përkëdhelje/Dhe me zërin tënd të ëmbël “T‘keqen mami”, më pëshpëritje.” Mira Hanku flet shumë shpesh për të ardhmen, por shumë pak për të kaluarën e saj. Në poezinë e sotme, Mira Hanku i përket atyre që kanë krijuar herët, por që botojnë vonë. Ka një biogra të shkurtër, por intensive në krahasim me kohën kur ajo ka qenë në heshtjen e saj të sinqertë. Në të vërtetë, Mira Hanku hyn në një gjeneratë që u rrit në një kohë jashtëzakonisht të rëndësishme dhe dinamike. Ajo përjetoi mbi supet e saj të brishta ankthet dhe dhimbjet e emigracionit, të cilat kanë lënë gjurmë të pashlyeshme në shpirtin e saj, që tashmë i konverton në vargje, risi, tematika, poezi. Poezia “Shtegtarit” na e bën të qartë këtë: “Flas me ty/Që në shpirt ke stuhi/ Dhimbja dhe dëshpërimi/ Ta bënë zemrën hi/Jeta me lot buzëqeshjen ta fshiu/ Të shporri nga vatra/ Në errësirë të shtiu”.Në këto poezi të Hankut, shohim se udha merr një vibrim të vërtetë jetësor kur ajo lidhet personalisht dhe drejtpërdrejt me udhën krjuese, kur njeh dhe zbulon romancën e të resë, të besimit në dedikim, dritësi, fjalë, dashuri, lozo, e të tjera e të tjera, që kalojnë herë nga Fshati i Gjyshes, e herë nga Një copëz jete. Duke përfunduar mund të themi se poezitë e vëllimit “Përjetësi”, ose më saktë të pesëdhjetë e një poezitë e këtij vëllimi janë një kronikë prekëse e një udhe pa emërtesë zike, por që njihet nga lexuesi, e një udhëjete që lexohet nga të gjithë, e një diskursi tipologjik që merr pjesë lehtëisht gjithkush. Në çdo varg të këtyre poezive, digjet përkatësia e poetit në jetën e përditshme, besimi i saj në vetë udhën që një ditë do të ketë vërtetë një stacion të dëshiruar. Është e nevojshme të theksohet se, pavarësisht të gjitha kthesave dhe përmbysjeve të jetës dhe rrugës krijuese, Mira Hanku mbetet vetvetja, kjo shihet dhe sedërton tërësinë e diksursit krijues të saj që prek pastërtinë e mendimit, që nuk shkel mbi më të shenjtat dhe më të dashurat parime, të cilat i prek dhe mbetet gati duke i kënduar me një entuziazëm dhe forcë shpirtërore. Në poezinë përmbyllëse të “Përjetësi” poezia “Ç’mu kujtua” duket mjaft qartë dhe thelbi i kësaj që cituam më lart: “Ç’mu kujtua për një çast/Fytyra jote e përmalluar;/ Tek dera qëndroje pa fjalë/ Çfarë mendoje në atë çast, këtë kurrë nuk ma the//por sytë të tradhtuan/buzëqeshja jote, dy fjalë përcolli.../ Të dy mbetem pa folur/Në shpirt të përakur, të lumturuar...”. “PËRJETËSI” ÇEL RRUGËN POETIKE TË RE TË MIRA HANKUT
Nr. 81 MAJ / MAY 202515P
Nr. 81 MAJ / MAY 202516PBiblioteka Publike “Qemal Baholli” e Elbasanit, që vetëm pak kohë më parë festoi 90 vjetorin e themelimit të saj, një ngjarje kjo që rrit interesin e publikut në Elbasan e më gjerë për historinë e Bibliotekës, në Ditën Ndërkombëtare të Librit dhe të Drejtës së Autorit ka zhvilluar një takim letrar me në fokus Klubin e Krijuesve Elbasan. Sipas njoftimit të kësaj Biblioteke në rrjetet sociale mësohet se “Në takim u kujtuan autorë të cilët nuk janë më mes nesh, por që kanë lënë gjurmë në letrat shqipe, si dhe ju dha zë krijuesve të rinj.” Në këtë eveniment të rëndësishëm kanë përshëndetur me fjalën e tyre miqtë e përhershëm të bibliotekës, Ingrid Zaimi, Marcela Neni, Elena Xhina, Greta Kadare, Bardhyl Toda, Ildije Xhemali etj.Por ajo që është shumë e rëndësishme është se “Biblioteka nderoi Klubin e Krijuesve me certifikatë mirënjohjeje, si falënderim për bashkëpunim të vyer ndër vite dhe në fund, për të respektuar traditën mbarëbotërore të datës 23 prill, të pranishmit dhuruan lule dhe morën libër në këmbim”. Duke marë shkas nga ky eveniment, sigurisht nga Certifikata shumë domethënëse dhe kuptimplote, dhe dhurimi i luleve në këmbim të një libri për 23 prillin, mund të themi se vlerat origjinale të shpirtit elbasanas - patriotizmi, puna e palodhur, lantropia dhe toleranca – krijimtaria dhe botimet, respekti për librin dhe leximin, vazhdojnë të rimarin një temë themelore për shoqërinë e gjerë të krijuesve. Shkrimtarët elbasanas ndihen të thirrur, nëpërmjet pranisë së tyre aktive qytetare dhe krijimtarisë së tyre, për të ruajtur dhe për t’ua përcjellë brezave të ardhshëm këto vlera të botëkuptimit të popullit. Ata me këtë rast bashkërisht me stan e Bibliotekës “Qemal Baholli” që drejtohet nga zonja Manjola Hatellari, kërkojnë dhe forcojnë shembuj për t’i ndjekur në historinë e ndjeshme elbasanase, dhe përpiqen kështu të ringjallin vlerat historike, të ringjallin shpresën se dashuria për librin dhe leximin - nuk ndodh të ishte humbur.Duke parë këtë bashkëpunim të bukur dypalësh, mes “shtëpisë së librit” (në këtë rast Biblioteka “Qemal Baholli”) dhe të “dashuruarve të librit” (sigurisht anëtarët e nderuar të Klubit të Krijuesve Elbasan), natyrisht jep të qartë të nënkuptohet bukur dhe fort mirë, pse UNESCO shpalli 23 prillin si Ditën Botërore të Librit dhe të Drejtave të Autorit. Me këtë rast dua të kujtoj se më kujtohet një histori e tillë bashkëpunuese lindi disa vjet më parë në Kryeqytetin maroken, Rabat, ku më pas ndikoi më pas pozitivisht që Kryeqyteti maroken, Rabat, të shpallej edhe si Kryeqyteti Botëror i Librit për vitin 2026. Këtë e shpalli publikisht Organizata e Kombeve të Bashkuara për Arsim, Shkencë dhe Kulturë (UNESCO) në faqen e saj të internetit. Pra Rabati që kishte një bashkëpunim të tillë, dhe që tërhoqi vëmendjen e UNESCO-së si shkas do të jetë Kryeqyteti Botëror i Librit në vitin 2026. Tashmë ky qytet është një ndërthurje kulturore ku librat ndihmojnë në përhapjen e njohurive dhe kulturës në të gjithë diversitetin e tyre. Por gjithashtu duhet theksuar se ngritja e një industrie lokale të librit, tashmë atje ka lluar të luaj një rol vendimtar në zhvillimin edhe të arsimit. Këto veprime janë në përputhje me kërkesat e UNESCO-s”, është shprehur Drejtoresha e Përgjithshme e organizatës, Audrey Azoulay. Sipas Azoulay, industria e librit në Rabat nuk është vetëm një pjesë e rëndësishme e ekonomisë së qytetit, por është gjithashtu me rëndësi të madhe për demokratizimin e dijes. Kryeqyteti maroken është i përkushtuar ndaj zhvillimit të letërsisë, edukimit të grave dhe të rinjve përmes leximit dhe luftës kundër analfabetizmit, veçanërisht në mesin e disa komuniteteve që jetojnë në vend, thuhet në deklaratë. Si Kryeqyteti Botëror i Librit në vitin 2026, Rabati do të organizojë një sërë aktivitetesh që synojnë t’i ofrojnë publikut akses në libra, të inkurajojnë leximin dhe të mbështesin industrinë lokale botuese. Iniciativat e tjera do të shtohen më 23 prill 2026, kur do të festohet Dita Botërore e Librit dhe e të Drejtës së Autorit.Po Elbasani sa i ka shanset e tilla? Natyrisht nuk është Kryeqytet, por nëse shkojmë në traditë dhe në respekt të leximit të librit, në respekt të arsimit e të tërësisë lidhëse, Elbasanit i takon të paktën ta ketë këtë nder si një qendër që gjithnjë ka promovuar e promovon ende respekt ndaj librit. Është larg për të pretenduar, por duhet lehtë për ta menduar, se asgjë nuk është e pamundur. Thjesht duhet bashkëpunuar, dhe natyrisht asgjë nuk humbet duke provuar. Sidoqoftë le të shkojmë tek kryesorja: Urime Bibliotekës “Qemal Baholli” që mban hapur derën për shkrimtarët dhe poetët, dhe natyrisht urime të shumta zemre për Klubin e Krijuesve të Elbasanit që në mënyrë meritore u nderua me certikatë mirënjohjeje, si falënderim për bashkëpunim të vyer ndër vite, dhe jo vetëm kaq, por që e respekton dhe e mban hapur këtë Portë të Madhe të Librit. NJË EVENIMENT QË NDERON JO VETËM LIBRIN
Nr. 81 MAJ / MAY 202517PBiseda sapo ka nisur. Një bisedë që shkon përtej sakricës, durimit, përkushtimit, talentit, dhimbjes, persekuptimit, patriotizmit dhe natyrisht dhe emigrimit. Një bisedë që prek fjalën e ndjeshme, fjalën e thjeshtë e të sinqertë. E në këtë mes ke takuar fëmijën me ëndrra, djaloshin me talent, sqimtar ndaj asaj që bëjnë në një udhë të gjatë me zell, zemër, traditë e talent, Gjyshi, Babai, kushëriri dhe i afërmi, nxënësin me dhjeta, studentin me vlera, inxhinierin e specializuar dhe drejtuesin e përkushtuar. Në midisje ke dhe shumë e shumë gjëra, që presin të zbulohen nga e tëra. E në këtë pikënisje të bisedës sot është një intelektual, biznesmen dhe komunitar i përkushtuar inxhinieri Agron Dauti, që në vendlindje ndryshe e njohin dhe sipas traditës me mbiemrin Elezi. Kjo e tërë nis me hapat e tij në vendlindjen Golaj, që gëzimi i tij i ardhjes në jetë u dëgjua mes dollish deri në midisjen gjeograke që ndodhet mes Elshanit dhe Krumës. U zgjua në mëngjesin e tij të parë nipi i Rexhë Hasan Dautit (i niohur si Rexh Hasani), patriotit emërmadh, dhe fëmija me entitetin e zgjursisë së paparë, që habiste të gjithë ndjeu bëlbëzimin e tij të radhë, bëlbëzim ky që më pas u pasua me shikimin e ngulitjen në rritje e sipër të punërave kryesore në bujqësi e blegtori e më së shumti në Minierë. Këtu ai shihte të gjithë. I ndiqte dhe piqej thuajse në një aftësi që i dha mundësinë të shkonte e të ulej në bangat e shkollës që në moshën 5 vjeçare e gjysëm. Shkolla 8 vjeçare “Arif Zeqir Brati” e pranoi djaloshin që shihej shumë energjetik dhe shumë i avancuar në të folur. Që nga dita e parë në këtë shkollë e në këta banga mësuesit e tij pas emrit të tij mësuan gati instiktivisht të shënonin vetëm dhjeta. E dhjetat e shoqëruan atë deri në mbarim të Teknikumit të Minierave në Kukës, në vitet 1987-91…Një ditë ndodhi përlotja, e habia e tij më e madhe në jetë. Ndërsa ndodhej në shoqërinë e një të njohure, gjithnjë në atë kohë ishte pyetja “se çfarë ke menduar të bësh pas mbarimit të shkollës?” Pyetja në llim i erdhi nga një konkurrent e më pas nga një vajzë. Aty ai mësoi se diçka nuk shkonte me biogranë e tij. E kështu i përlotur shkoi në shtëpi dhe mësoi për herë të parë, se kjo vinte nga rrënjët e tij patriotike të gjyhsit që nuk pajtohej me komunizmin. (Po kjo është një udhë e gjatë që së shpejti do të jetë një libër më vete). Më pas pas mbarimit të Teknikumit (1987-91) ishte në llim Lule Vata e Rusishtes, dhe Kapllan Shehu që i jepte marksizmin, ata që e ngacmuan më tej. Por puna e biograsë kaq e pati. Filloi demokracia dhe Agron Dauti iu bashkua Universitetit ku shkëlqeu sërrish në vitet 1991- 1996, duke studiuar për Inxhnieri Minierash e Topogra, gjë që i hapi rrugën të vëhej Inxhnier, e më pas Kryenxhinier, e nëndrejtor i Minierës Golaj dhe Fabrikës së Pasurimit dhe Nxjerrjes së Bakrit ku kishte rreth 642 të punësuar. Në vitin 1997 nisi kalvari tjetër dhe ai u gjend në emigrim. Ai sot është Drejtor dhe Themelues i “Albdeco” një kompani e suksesshme në Britani të Madhe. Bashkë me zonjën e tij të nderuar, Lavdije, që është Admin, acountat dhe përkthyese, dhe dy djemtë Albanin që ka kryer studimet e larta për muzikë dhe teknologji, e që i gjendet në krah të atit, dhe Arbërit që është student në vitin e njëmbëdhjetë, nipi i Rexhë Hasan Dautit (i njohur si Rexhë Hasani), një prej pinjollëve të Hasit, Hasi i Trimave, Bujarisë, Demokracisë, që nuk ju nënshtrua për asnjë kohe armiqve dhe kohërave antishqiptare tashmë është dhe një komunitar model në Britani të Madhe. Pra Agron Dauti, Drejtor i Përgjithshëm në ALBDECO Ltd, ka studiuar në Ëilliam Morris School, pasi në atdhe kishte studiuar në Universitetin Politeknik të Tiranës dhe në disa kurse profesionale dhe specializuese në UK sot merr fjalët më të mira nga klientët e tij: Nick Beaton: Unë rekomandoj shumë Albdeco. Ne jemi shumë të kënaqur me punën e bërë në pronën tonë e cila përfshin riparime strukturore, çati, kuzhinë dhe banjë të re, një rindërtim dhe dekorim garazhi. Standardi i punës në të gjitha aspektet ishte i shkëlqyer. Agroni dhe ekipi i tij ishin punëtor, të sjellshëm dhe të ndërgjegjshëm. Ata treguan vëmendje të madhe ndaj detajeve dhe dhanë projektin tonë në buxhet. Agroni ka mbajtur komunikim të shkëlqyer me ne gjatë gjithë kohës. Tashmë Albdeco ua kemi rekomanduar miqveN Segal: Cilësia dhe standardi i punës ishte i jashtëzakonshëm nga llimi deri në përfundim.Jam shumë i impresionuar me profesionalizmin e lartë, njohuritë, ndershmërinë dhe cilësinë e punës. Bravo ‘Albdeco Kingston’ për një punë të mrekullueshme dhe shumëSinead Davidson: Unë e kam përdorur Albdeco disa herë gjatë viteve të fundit për një rinovim të plotë të kuzhinës, rinovim të jashtëm të të gjithë shtëpisë sonë, instalimin e një bojleri të ri dhe punë më të vogla mirëmbajtjeje, kam parë se ato nuk janë gjë tjetër veçse profesionale, duke ofruar punime cilësore në kohën e duhur me çmime të arsyeshme. Bianca Swanston: Albdeco e përdorur për të lyer veshjet e reja të montuara dhe për të instaluar një llambë të re. Cilësia e punës për të dyja punët ishte e shkëlqyer, ata punonin shumë shpejt dhe të rregullt dhe me cilësi të lartë. Mund t’i rekomandojë ato dhe do t’i përdorë patjetërWilliam Tran: Agroni është një nga ndërtuesit më të mirë që kam përdorur. Shumë profesionist dhe bën gjithçka për të ndihmuar. Nuk ka hezitim për ta përdorur atë përsëri!Sot mjaft profesionistë bëjnë thirje pra, kontaktoni sot ALBDECO – Kingston & Surrey Builders për të nisur një projekt mes kërkesave specike. ALBDECO thotë “Ne jemi këtu për t’ju shërbyer dhe për të ofruar një anketë falas, pa detyrime. Le të jetësojmë vizionin tuaj!” Kontakti mbetet në 9 Livesey Close, Kingston upon Thames, Surrey KT1 3GDPo çfarë është ALBDECONe po u afrojmë çfarë thonë vetë ata, pra nën drejtimin e z Agron Dauti: Nejemi një biznes ndërtimi dhe dekorimi i drejtuar... (vijon në faqen 18)NJË BISEDË E SAPONISUR ME INXHINIERI AGRON DAUTIN NË LONDËR
Nr. 81 MAJ / MAY 202518P(vijon nga faqja 17) ...nga familja me bazë në zemër të Kingston, Surrey, me më shumë se dy dekada përvojë të paçmuar. Udhëtimi ynë lloi me fokus në shërbimet e lyerjes, dekorimit, rinovimit dhe riparimit, të cilat i realizuam me sukses të jashtëzakonshëm. Të nxitur nga një kërkesë në rritje për zhvillim, zgjerime dhe konvertime pronash, ne zgjeruam në mënyrë strategjike shërbimet tona për të përfshirë ndërtime, zhvillime, zgjerime dhe konvertime të reja, jo vetëm në MB, por edhe në skenën ndërkombëtare.Gjatë gjithë viteve tona në biznes, ne kemi mbajtur vazhdimisht një standard jashtëzakonisht të lartë pune, duke tuar një reputacion të shkëlqyer me klientët tanë të çmuar. Ne krenohemi që mbikëqyrim çdo aspekt të projektit tuaj, nga dizajni fillestar deri te përfundimi i përsosur, duke siguruar që ai të përparojë pa probleme brenda buxhetit dhe afatit kohor. Pavarësisht nga madhësia e projektit, ne ju ofrojmë një kuotim gjithëpërfshirës dhe të detajuar.Jini të sigurt, e gjithë puna jonë mbështetet nga një garanci e plotë dhe ne mbajmë mbulim gjithëpërfshirës të sigurimit, duke përfshirë 10 milion £ për Sigurimin e Përgjegjësisë së Punëdhënësit dhe 1 milion £ për Përgjegjësinë Publike. Ky përkushtim ofron paqe mendore për klientët tanë, publikun dhe ekipin tonë të përkushtuar të profesionistëve.Kur bëhet fjalë për punët elektrike dhe gazi, ne angazhojmë tregtarë të kualifikuar të akredituar nga NICEIC dhe Gas Safe. Pas përfundimit të këtyre punimeve, ju do të merrni certikatat e nevojshme për të vërtetuar pajtueshmërinë dhe standardet e sigurisë. Besimi dhe siguria juaj janë prioritetet tona kryesore.
Nr. 81 MAJ / MAY 202519PPËRSE VOTA E DIASPORËS ANOI MAJTASNga Gazmend CufajSikurse dihet Demokracia është një sistem i brishtë. Një zgjidhje është forcimi i shoqërisë civile dhe investimi në edukimin politik dhe promovimin e demokracisë. Ajo që ndodhi me zgjedhjet e fundit në Shqipëri et qartë dhe për këto pika. Pika që sjellin dhe pyetjen pse vota e Diasporës anoi majtas? Kjo ndoshta do të shërbejë si një rrëm paralajmërues për vendet e tjera që po ndikohen nga grupet e së kaluarës majtiste. Ajo që po i ndodh Shqipërisë është jashtëzakonisht e trishtueshme dhe shqetësuese, por mund të përmbajë edhe disa mësime për vendet e tjera, thonë shumë demokratë që jetojnë, punojnë dhe studiojnë në Mbretëri të Bashkuar, pra ata që janë diaspora dhe që mjaft prej tyre votuan për herë të parë në zgjedhjet e 11 majit 2025. Pra, një mësim i mundshëm është se demokracia është një sistem i brishtë. Një zgjidhje është forcimi i shoqërisë civile dhe investimi në edukimin politik dhe promovimin e demokracisë. Kjo është diçka që e gjithë shoqëria shqiptare mund ta bëjë shumë më mirë sesa po bën tani.Ndërsa mbështetja për grupet majtiste, sikurse dihet ka shumë kënde vështrimi, midis votuesve të rinj rritet, spse ata që kanë mbetur në Atdhe rrijnë me shpresë punësimi, dhe ata, pra patronazhistët u premtojnë atyre, dhe me këtë rast disa kanë lidhje dhe në Diasporë, dhe kjo është e domosdoshme që njerëzit të kuptojnë se kur demokracia është në rrezik, të gjithë vuajmë. Nuk ka të bëjë me t’u thënë njerëzve se çfarë duhet të mendojnë, thonë demokratët, por ka të bëjë me sigurimin që çdo brez i ri të kuptojë se liria, drejtësia dhe barazia para ligjit janë të rëndësishme, dhe se diskriminimi i qytetarëve të caktuar dhe grupeve të caktuara është një gjë e keqe dhe do të rezultojë vetëm në më pak prosperitet ekonomik në planin afatgjatë. Nëse cilësia e demokracisë bie, kjo përfundimisht do të pasohet nga rënia e rritjes ekonomike. Rritja ekonomike është praktikisht e pamundur pa një shoqëri të lirë dhe të drejtë.Kësisoj Diaspora e fragmentuar nga ndikimet dhe premtimet absurde e bënë dhe këtë 11 maj të jetë një problem rela për Demokracinë, sepse shumica dërmuese në një Parlament është thjesht kontroll mbi çdo, shkurt diktaturë. Ajo që është shqetësuese është fakti se kur paraqiten propozime represive, apo premtimet tek njerëzit kanë tendencë të llojnë të sillen sikur propozimet dhe premtimet të ishin në fuqi. Disa nga frikë nga shumë lidhje me drejtësinë dhe kështu instinktet e lëvizjeve populiste e bëjnë gjyqësorin një objektiv të natyrshëm për sulmet e tyre, sepse gjyqtarët përfaqësojnë absolutisht atë që do të perceptohej si elitiste.
Nr. 81 MAJ / MAY 202520PJanë tre fotogra. Njëra është me ngjyra, por edhe në të dominon e zeza, me një sfond të gjelbër, me një dosje blu, dhe dy të tjerat janë bardhë e zi. Të trija kanë moshë të ndryshme. Moshë të ndryshme qasen dhe në prezencën e tyre. Por, ajo që dihet nga leximi i tyre i heshtur është dashuria që i bashkon. Është pikërisht kjo fjalë e zjarrtë që mban lidhjen disavjeçare mes memorjes, kujtesës, dashurisë, mallit dhe dhimbjes. Tek kjo e fundit piketohet më së shumti fotograa në krye të seleksionimit, ajo fotogra që ka sjellë në jetë protagonisten e vetë shkrimit. Nga kjo fotografi buron e gjitha. Nis jeta. Nis rritja, edukata, familja dhe vetë e shtrenjta ditë që përkon me një ditëlindje të veçantë. Ajo është ditëlindja e Lavdie Neza Dauti, bashkëshortes së biznesmenit Agron Dauti, nënës së Albanit dhe Arbërit. Është e veçantë se pikërisht të tillë e bën statusi i saj. Në këtë status vetë protagonistaj e ditëlindjes, Lavdie Neza Dauti, shkruan: “Sot është ditëlindja ime, por në çdo vit që kalon, kjo ditë më kujton më shumë mungesën tënde, nënë. Kanë kaluar 33 vite pa ty, por dhimbja dhe dashuria për ty nuk janë zbehur kurrë. Do të doja të ishe këtu të më përqafoje, si dikur. Faleminderit që më dhe jetën, dhe gjithmonë do të jesh në zemrën time. Të dua pafundësisht!”Më tej në pjesën e dytë, nën atë fotogra bardhë e zi, ku janë nëna dhe babait dhe një djalosh i vogël ulur në mes të tyre, dhe dy fotograve të tjera, vajzës së vogël (Lavdie) që me sinqeritetin e moshës plotë ndrojtje pozon në krah të një fotoje tjetër që bën prezente Lavdien, përkthyese, admin tek Kompania ALBDECO dhe nënë shembullore shkruan sërrish: “Gëzuar ditëlindjen vetes! Sot festoj jo vetëm një vit më shumë, por gjithë forcën, durimin dhe rrugëtimin që kam përshkuar deri këtu. Jam mirënjohëse për çdo përvojë që më ka formuar, për çdo sfidë që më ka bërë më të fortë dhe për çdo ëndërr që vazhdoj të ndjek. Sot i them vetes: vazhdo, beso, dhe mos u dorëzo kurrë. E ardhmja është ende perpara, dhe unë jam gati të perqafoj me zemër të hapur!”Nga të gjitha sa shfaqet, nga e gjitha sa shkuhet del se autorja ka një mall dhe një ndjenjë më vete ndaj dhe nënkuptojmë se dëshiron të thotë “...Nuk do të shkruaj shumë. Nuk ka kuptim. Nuk kam kohë.” Dhe ne nënkuptojmë, pse? Bota rrotullohet me një ritëm tjetër për të. Gjithçka është e re. Dhe e vjetër në të njëjtën kohë - si një dimension sfidash me të cilat është mësuar, falë Zotit... Një ditëlindje ndryshe. Në një qytet tjetër. Me miq të vjetër, por pa shumë prej tyre. Pa nënën e saj, e cila mbetet një ëndërr në këtë ditë dhe në të gjitha ditët e tjera...Është ndryshe. Por jo më pak e bukur kjo ditëlindje!Dhe e rilexojmë me vetën e saj, pra në dorën. Esaj atë që urohet në këtë rast nga vetvetja… Uroj që vetja të eci në pragun e së resë jo aq me shpresë, por me një vetëbesim të vetëdijshëm se mund ta ndërtoj të ardhmen time, të ardhmen tonë të përbashkët me fëmijët e mi, mbi një bazë pozitive dhe konstruktive. Të jemi në gjendje të thurrim në ditët tona diçka të paçmuar, atë që deri më tani ka qenë ja jonë udhërrëfyese - dashuria e ndërsjellë.Dhe të uroj - në heshtje dhe me përulësi, në ditëlindjen time të ardhshme të jem me të gjithë dhe me atë që mbetet ende për tu realizuar në krah të bashkëshortit të nderuar Agron Dauti. ... Kaq ishte! Kaq për një urim ndryshe për ditëlindje! Dhe jo thjesht për të uruar, se pas një burri të suksesshëm fshihet një grua e zgjuar! GËZUAR DITËLINDJEN LAVDIE NEZA DAUTIDeputetja britanike Emma Lewell-Buck, në një letër të nënshkruar nga shumë deputet të tjerë, i është drejtuar me një letër të hapur Sekretarit të Shtetit për Punë të Jashtme të Mbretërisë së Bashkuar, duke shprehur shqetësimin e thellë për pjesëmarrjen e Presidentit serb Aleksandar Vuçiq në paradën ushtarake në Moskë, më 9 maj, në krah të Presidentit rus Vladimir Putin.Në letrën e saj, deputetja Lewell-Buck thekson lidhjet e ngushta mes regjimit të Vuçiqit dhe Kremlinit, duke përmendur se Serbia është i vetmi vend kandidat për anëtarësim në Bashkimin Evropian që nuk ka vendosur asnjë sanksion ndaj Rusisë, pavarësisht agresionit të saj brutal kundër Ukrainës që nga viti 2014. Ajo gjithashtu ngre shqetësime serioze për përpjekjet destabilizuese të Vuçiqit në Kosovë, Bosnjë e Hercegovinë dhe në të gjithë rajonin e Ballkanit.Letra nënvizon regresin demokratik në Serbi nën sundimin e Vuçiqit, përfshirë sulmet ndaj mediave të lira, opozitës politike dhe shoqërisë civile, si dhe korrupsionin e përhapur që ka nxitur protesta të mëdha qytetare. Deputetja britanike vëren se përkundër përpjekjeve të vazhdueshme të Mbretërisë së Bashkuar për të mbështetur rrugën euroatlantike të Serbisë, regjimi aktual ka treguar qartë përkushtimin e tij ndaj aleancës me Rusinë dhe promovimin e ideologjisë destabilizuese të “Serbisë së Madhe”.Për këtë arsye, ajo i bën thirrje qeverisë britanike që të ndërmarrë masa të menjëhershme, duke përfshirë vendosjen e sanksioneve të synuara ndaj Presidentit Vuçiq, qeverisë së tij dhe bashkëpunëtorëve të afërt. Ajo nënvizon se një reagim i qartë dhe i vendosur është i domosdoshëm për të mbrojtur sigurinë dhe stabilitetin në Ballkan dhe për të ruajtur vlerat demokratike në rajon.DEPUTETJA BRITANIKE EMMA LEWELL-BUCK I BËN THIRRJE QEVERISË SË MBRETËRISË SË BASHKUAR TË VENDOSË SANKSIONE NDAJ SERBISË
Nr. 81 MAJ / MAY 202521PEPISTEMOLOGJIA E FAMILJES DHE VENDLINDJES NË POEZINË E HYDA ISMAILIT Hyda Ismaili është një nga intelektualët e shumtë në Mbretëri të Bashkuar që krijon poezi. Një nga poezitë e tij “Thesaret e Jetës” është pikërisht një poezi e shkurtër, por shumë domethënse. Ai në një varg të vetëm përmbledh një diskurs të fuqishëm: “Vjen një moshë e vjen një ditë,/Kur prindërit marrin frymë nga fëmijët./Ata i japin jetës kuptim e vlerë,/Ti bëjnë stinët të gjitha Pranverë.” Me rimimin puthitës AA/BB, Ismaili et për familjen, dhe kështu ai shton tek poezia e tij “Familja” po me një varg të vetëm: “Është thesari me vlerë për këdo në këtë jetë,/Para saj janë përgjunjur mbretër e perandorë./Të gjithë ndihemi të lumtur, besnikë e të sinqertë./Familja i jep jetës kuptim, shëndet dhe vlerë.”Me këto dy poezi të shkurtra të Ismailit, natyrisht pikëtakojmë thelbin e një jete familjare, ku dy ish mësues, dy bashkëshortë, Hyda dhe Fiorentina, (njëri nga Skrapari dhe tjetra nga Elbasani) sollën në jetë dy fëmijët e tyre, vajzën dhe djalin, dhe formuan edhe në udhë të tjera thelbin e diskursit të familjes. Themi thelbin, se pikërisht aty nis e bekohet vetë roli i familjes. Me këtë nënkuptojmë se roli i familjes llon që në lindje dhe mbetet jashtëzakonisht i rëndësishëm gjatë gjithë jetës sonë. Është themeli nëpërmjet të cilit fëmija ndërton identitetin e tij dhe nga i cili llon rrugën e tij në botë.Dhe natyrisht, sikurse dihet prindërit janë mësuesit e parë dhe më të rëndësishëm në jetën e çdo fëmije. Vetë e kuptojmë gradualisht, ndërsa rritemi, në fëmijëri dhe adoleshencë, si dhe në moshën e hershme të rritur, ndërsa formohemi si individë dhe anëtarë të shoqërisë, familja mund të jetë themeli dhe mbështetja e fortë që na nevojitet kaq shumë gjatë kohërave të ndryshimit, kohërave të vështira dhe sprovave. Ja pse pra Hyda shkruan me të madhe, dhe në formën më të shkurtër e më të saktë për familjen, duke marë në konisideratë dhe vetë udhen e përpjekjet e mëdha për ta edukuar e bërë të përsosur familjen e tij.Me shkas për familjen mbeten rrënjët e tij. Hyda shkruan dhe për vendlindjen. Ai citon tek poezia me të njëtin titull “Vendlindja”: “Është Faltorja ku përgjunjemi e falemi të gjithë,/Me dashuri burra e gra, emigrantë, fëmijë dhe pleq./Ajo na bën të lumtur, na jep frymëmarrje, dashuri e respekt,/Si Vendlindja nuk gjen askund në këtë botë e jetë./E shëtita botën kaq vite anë e mbanë,/Si Vendlindja nuk gjeta askund në këtë jetë./Të gjithë si robot dhe skllav më trajtuan,/Emigracioni është iluzion, kjo është e vërtetë”. Funksioni më i rëndësishëm i dashurisë së tij, megjithatë, është të tregojë se ai në thelb shkon përtej rendit të përfaqësimit të një udhe që të jep më shumë udhë të tjera e shtigje të reja dashurish për vendlindjen, kur e bën të prekshme e të ethshme vuajtjen. Kjo poezi është nxitur nga emigrimi, realiteti i sakricave dhe i problemeve që vijnë nga të qënit i huaj në një vend të huaj. Kështu vendlindja me këtë këndvështrim mbetet dritarja ku shihet vetëm mall, dashuri dhe dhimbje për të e të afërmit që janë atje, pra në vendlindje. Për sa thamë e cituam më lart në poezinë e Hyda Ismailit, teoria e dijes, veçanërisht në lidhje me metodat, vlefshmërinë dhe fushëveprimin e saj, si dhe dallimin midis besimit dhe opinionit të justifikuar, nuk është thjesht një ndërthurrje vargore, por një epistomologji, dhe më saktë një epistomologji e familjes dhe vendlindjes, e më gjerë. Themi më gjerë se Ismaili e zgjeron epistomologjinë e tij në poezi dhe duke iu fokusuar komunitetit dhe problemeve që kanë shqiptarët mes vetes në komunitetin që përfaqësojnë në emigrim. Hyda Ismaili është i prerë dhe kritik në shumë raste, por mbetet mjaft vigjilenet dhe në politikë, sipas pikëvështrimit të tij dhe besimit që i mbetet gjithnjë adekuat. Në këtë kontekst poezitë e Hyda Ismailit kanë tema të caktuara. Temat në poezinë e tij janë temat universale të poezisë lirike në përgjithësi: dashuria, liria, vetmia, njeriu i vogël në realitetin e sotëm dhe fati i tij, fati shoqëror i të poshtëruarve dhe të ofenduarve, fati i atdheut, natyra, vendlindja, sikurse cituam, familja dhe njerëzit më të dashur, miqësia, poezia si fat dhe mësuesit e dashur dhe të preferuar... Është e domosdoshme të theksohet se në poezinë e tij nuk do të gjejmë vepra konjukturore rreth temave prekëse, por shpesh thumbime të drejtëpërdrejta të temave të prekshme e të ndjeshme.Pra tek Hyda Ismaili në gjuhë të thjeshtë e të drejtëpërdrejtë hera-herës gjejmë dhe ndjejmë një poezi për trupin e vdekshëm dhe shpirtin e pavdekshëm, në të cilën poeti dërgon mesazhin se duhet t’i japim përparësi jo materialit, por shpirtërorit, sepse vetëm atëherë kemi një shans për një kujtesë më të gjatë, për t’u kujtuar nga gjurmët shpirtërore që lënë për ata që vijnë pas nesh. Pastërtia e njeriut diskutohet në mjaft vargje të tij. Në poezitë e tij të publikuara e të botuara shpirti nuk është i interesuar për materialin sepse nganjëherë është “si një plagë e këohërave që jetojmë” që “nuk ka nevojë për dukje”. Dhe në “fund” ne thjesht “mbetemi një shpirt i vetëm”.
Nr. 81 MAJ / MAY 202522PSUPERMARKETI “HILAL” PËR TË GJITHË NENjë nga supermarketet më në zë, ku mjaft shqiptarë nga të gjitha trojet shqiptare bëjnë blerjet e tyre të domosdoshme të ushqimeve, është dhe Hilal Supermarket që ndodhet në Kilburn High Road. Në këtë supermarket janë ushqimet që afrohen më shumë me ne. Ky supermarket me dëshirën e tij për të gjithë sqaron dhe një fjalë që ka hyrë më së shumti nga gjuhët e tjera. Disa prej jush sigurisht keni dëgjuar se në produktet që i blejmë nëpër shitore mund të kenë përmbajtje jo hallall (haram). Disa prej nesh shikojnë me përpikshmëri përmbajtjen e çdo produkti që e blejnë. Shikojmë se mos ndoshta produktet përmbajnë alkool, mish derri etj etj. Tani flitet shumë edhe për një paletë tjetër të madhe produktesh që mund të përmbajnë sende haram. Prej tyre janë zhelatina (gelatine) dhe disa nga emulgatorët (E-numrat). Zhelatina është një produkt që përdoret në shumë produkte ushqimore. Përdoret në disa lloje të margarinave, si dhe në shumë ëmbëlsira, si psh. gumi bombonat (nga rma Haribo dhe nga rmat tjera), Resana, krem banane etj.Sipas halal.de, 80% të zhelatinës që prodhohet në Europë prodhohet nga derri. Kurse sipas Ëkipedia 70% e zhelatinës në Europë prodhohet nga derri. Në Ëikipedia në gjuhën angleze është përqindja pak më e vogël, përshkak se aty përshet prodhimi në gjithë botën.Pamarrë parasysh sa është përqindja, është e mjaftueshme për neve që se paku ta vëmë në dyshim origjinën e zhelatinës. Kurse qytetari blerës që dëshiron të marrë ushqimin halal, duhet t’i mënjanohet sendeve të dyshimta, sepse ai i cili i largohet sendeve të dyshimta, i është larguar haramit.Vërtet hallalli është i qartë , por edhe harami është i qartë. Ndërmjet tyre janë gjërat e dyshimta, të cilat shumë njerëz nuk i dijnë. Kush mbrohet nga gjërat e dyshimta , e ka siguruar në pikëpamje të besimit dhe nderit , ndërsa kush ka rënë në gjërat e dyshimta , ka rënë në të ndaluarën , ngjajshëm sikur bariu, i cili e ruan kopenë rreth vendit të ndaluar , në çast kopeja mund të ikë dhe të kullotë në të. Cdo sundues e ka vendin për të tjerët të ndaluar , kurse vendi i ndaluar i Allahut janë ndalesat e Tij. Në trupin e njeriut gjendet një copë mishi , kur ai është i shëndosh , i shëndosh është tërë trupi , kur ai prishet , prishet tërë trupi , Ajo copë mishi është zemra.Në industri për ta ndihmuar dhe shpejtuar emulsionin, dmth përzierjen e ujit me vajin, përdoren disa substanca të ashtuquajtura emulgatorë. Gjithashtu edhe emulgatorët sikurse zhelatina përdoren me shumicë te produktet ushqimore. Keta emulgatorë në listën e përmbajtes te ushqimet shkruhen me numra E XXX ( p.sh. E 471, E 472 etj).Një pjesë e madhe e emulgatorëve prodhohet prej yndyrërave të shtazëve Në halal.de lista e emulgatorëve të dyshmitë është e gjatë. Vlenë të përmendet se emulgatorët e lartëpërmendur mund të jenë të prodhuara edhe nga bimët. Por për fat të keq nuk mund të dihet saktësisht se cilët emulgatorë prodhohen në këtë mënyrë. Keshtu që origjina e emulgatorëve është për momentin e dyshimtë.Tek supermarketi “Hilal Food Centre” në Kilburn high Road çdo gjë është hallall dhe e kontrolluar, pasi zbaton me përikmëri zgjedhjen dhe zgjidhjen e duhur të produkteve.
Nr. 81 MAJ / MAY 202523P“HILAL FOOD CENTRE” NË KILBURN HIGH ROAD “SHTËPIA” E SHQIPTARËVEA ka dikush tashmë nga shqiptarët e Londrës që nuk e njeh pronarin e “Hilal Food Centre” në Kilburn High Road. Natyrisht që mund të jenë fare të pakët ata që nuk kanë bërë rrugëtimin e tyre në supermarketin në fjalë për të blerë ushqimet dhe produktet shqiptare, dhe që nuk e kanë ndjerë të as me ta si vëlla, si mik, si shqiptar i vërtetë. Ky është një fakt. Ky është një realitet. Dhe më tej sa herë e kemi parë vetë këtë mik të sinqertë e të vërtetë të shqiptarëve që të u vij në ndihmë njerëzve të thjeshtë, vetë familjarëve. Në një kohë të tillë kur çdo gjë shkon në rritje, kur çmimet të japin një tronditje, respekti i tij mënjanon timin dhe gjithnjë u bën ulje. U bën ulje dhe mikpritje. Është i tillë i lindur nga vetë jeta, i rritur nga vetë eksperienca. Ndaj ata që e njohin, dhe ata janë shumë e shumë gjithnjë thonë se e kanë vëlla, e kanë mik, e kanë njeri të zemrës së tyre. Kjo na bën të ndjejmë thellë resepktin që na shfaqet si një material i shtrenjtë i formës më të lartë diskursive. Tashmë gjithkush e di se “Hilal Food Centre” në Kilburn High Road është në kuptimin më të mirë gurativ “shtëpia” e shqiptarëve. E themi këtë se aty sipas proverbit shqiptar, “gjen dhe qumësht dallëndysheje”. Kjo gjë nënkupton faktin se që nga krijimi, që nga llimi i këtij supermarketi nën drejtimin e tij kishte një pasqyrë të qartë të jetës shqiprtare, të kuzhinës shqiptare, të nevojave që kanë familjet shqiptare në Londër. E kështu aty nis që nga kripa e mbaron tek produkti më i ri që prodhon e sjell në sy të shqiptarëve dita. “Hilal Food Centre” në Kilburn High Road “shtëpia” e shqiptarëve është një “Shqipëri e Vogël” në qendër të Londrës, ku ushqimet dhe produktet shqiptare konkurrojnë në cilësi e çmime me të gjithë produktet e tjera të Botës. Pra, produkte ‘Made in Albania’ janë prej vitesh tek “Hilal Food Centre” në Kilburn High Road. Për shqiptarët e Londrës, dhe të Britanisë së Madhe, disa vjet më parë, do të ishte një Ëndërr Britanike, por për britanikët duket se është një Realitet Shqiptar. Me optimizëm e doza inkurajuese çdokush tashmë vlerëson agrobizneset shqiptare me nota maksimale, duke i cilësuar impresionuese dhe mahnitëse, dhe për vetë faktin se ato janë burimi ku merr jetë kjo sdë e madhe e ushqimit dhe produktit shqiptar që vjen e konsumohet në ishullin Britanik.Krahas kësaj duhet shtuar se vetë Produktet Cilësore Shqiptare Rrisin Reputacionin e Shqipërisë në Britani të Madhe, pasi tek ky supermarket nuk janë vetëm shqiptarët që kërkojnë produkte cilësore shqiptare, por dhe etnitetet e tjera, ashtu sikurse ndodh që vetë shqiptarët në jo pak raste shijojnë dhe kërkojnë të provojnë produkte të shteteve të tjera, sidomos të Ballkanit. Ndaj është mirë që piku i sezonit të prodhimit të fruta-perimeve të shihet mirë nga instancat përkatëse që të ketë më shumë hapësirë ligjore dhe në Mbretëri të Bashkuar. Përshembull shalqin, pjepër, mollë, dardhë, fiq, rrush, domate, kastraveca, kunguj, patëllxhanë e speca, mashurka e bamje shqiptare nëse do të hynin në seszon në Londër natyrisht do të ishin një nga pikat ku do të sfidoheshin dhe më të fortët. Të gjitha këto fruta e perime janë pjesë e menusë sonë të përditshme, ndaj duhet me patjetër që të krijojnë udhë të reja ligjore drejt Britanisë.Duke parë faktin se nga viti në vit, prodhimet shqiptare të fruta perimeve po shndërrohen në më të kërkuarat e tregjeve europiane për shkak të cilësisë së certikuar të tyre ashtu si edhe shijes së vërtetë të tyre, ato duhet të jenë padyshim dhe në Britani të Madhe.Kur dihet fakti se eksporti i fruta-perimeve shqiptare (megjithë luftën për konkurrencë nga vendet fqinjë të Shqipërisë) është konsoliduar dhe sa vjen e rritet, në tregun e brendshëm shqiptar ka një kaos përsa i përket vendeve ku shiten prodhimet vendase dhe ku është më e garantuar cilësia e tyre, ndaj duhet parë mundësia e lidhjeve tregtare jashtë, sidomos në BM. Kjo do ta shtonte akoma më shumë lidhjen e padiskutueshme tashmë të shqiptarëve me “Hilal Food Centre” në Kilburn High Road.
Nr. 81 MAJ / MAY 202524P